Rys historyczny rozwoju ratownictwa medycznego na Rzeszowszczyźnie w latach 1948–2015

Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego w Rzeszowie powstała jako pierwsza w województwie rzeszowskim (obecnie podkarpackim), cztery lata po zakończeniu drugiej wojny światowej. Od tej pory rozpoczął się żmudny, ale jednocześnie systematyczny proces tworzenia struktur pomocy doraźnej, tak w Rzeszowie, jak również w całym regionie. Wiedza na temat historii powstania i rozwoju pomocy doraźnej, a następnie ratownictwa medycznego na terenie miasta Rzeszowa i dawnego województwa rzeszowskiego, a obecnie podkarpackiego, byłaby trudna, bądź niemożliwa do zdobycia, gdyby nie Kronika Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Rzeszowie (Kronika WSPR w Rzeszowie). Powstała ona w latach 1967–1968 na zlecenie ówczesnego dyrektora Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Rzeszowie (WSPR) Stanisława Widlarza. Autorem cennej Kroniki był Piotr Kamiński – dyrektor ds. administracyjnych rzeszowskiej Stacji, długoletni jej pracownik oraz współorganizator wielu powiatowych stacji pogotowia ratunkowego na terenie dawnego województwa rzeszowskiego. Obecnie Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego realizuje zadania systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. Posiada najliczniejszy potencjał zespołów ratownictwa medycznego na terenie województwa podkarpackiego. I tak, jak w momencie jej powstania, tak też obecnie priorytetem jej działalności jest ratowanie ludzkiego życia i zdrowia. Opracowanie powstało na bazie wspomnianej Kroniki Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Rzeszowie, dokumentów archiwalnych Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Rzeszowie (WSPR), witryn internetowych, które zawierają informacje na temat powstania, rozwoju, a także obecnego stanu funkcjonowania i organizacji rzeszowskiej Stacji Pogotowia Ratunkowego oraz relacji osób – prekursorów pomocy doraźnej/ratownictwa medycznego na ternie miasta Rzeszowa i okolic oraz bibliografii opisującej dzieje Rzeszowa i okolic. Z uwagi na powszechny deficyt informacji, dotyczących historii Rzeszowskiego Pogotowia Ratunkowego autorzy niniejszego opracowania podjęli pierwszą próbę upublicznienia tak ważnej informacji, jaką jest zarys dziejów ratownictwa medycznego na Rzeszowszczyźnie.

Introduction. Voivodeship Rescue Service Station (Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego, WSPR) in Rzeszów was the first to be established in Rzeszów Voivodeship (currently Podkarpackie Voivodeship), four years after the World War II. Since that time, in Rzeszów as well as in the whole region a laborious yet systematic process of creating structures of emergency medical aid has started. Aim. If it was not for the chronicle of Voivodeship Rescue Service Station in Rzeszów, obtaining the knowledge regarding the history and development of emergency medical aid, and then medical rescue services in Rzeszów and former Rzeszów Voivodeship – current Podkarpackie Voivodeship would be hindered or else impossible. The chronicle was created between 1967 and 1968 to the order of the then director of Voivodeship Rescue Service Station in Rzeszów Stanisław Widlarz. The author of this valuable chronicle was Piotr Kamiński, the administrative director of the station in Rzeszów, its long-time employee and co-founder of many poviat rescue service stations in the former area of Rzeszów Voivodeship. At present, the Voivodeship Rescue Service Station in Rzeszów implements tasks of the Emergency Medical Services (EMS). It boasts the most numerous medical rescue teams in Podkarpackie Voivodeship. Just like the day it was founded, the top priority for the station is saving human life and health. Material and method. The paper is based on the above mentioned chronicle of Voivodeship Rescue Service Station in Rzeszów, archive of Voivodeship Rescue Service Station in Rzeszów, web pages which served as sources of information on foundation, development and current operating and organization of the Voivodeship Rescue Service Station in Rzeszów and its vicinity, as well as bibliography on history of Rzeszów and its vicinity. Results. Due to the information shortage concerning the history records of rescue service in Rzeszów, the authors of this paper made the first attempt to publish the vital information on the history of medical rescue service in Rzeszów region.