UR Journal of Humanities and Social Sciences nr 1(26)/2023
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
- PozycjaNawet pisząc o cudach, lepiej trzymać się faktów. Kilka refleksji na kanwie lektury książki Jana J. Błońskiego „Zwycięstwo sławnej cudami w swoich obrazach...”. Tradycje o cudownych ocaleniach miast południowo-wschodniej Rzeczypospolitej w czasie powstania Chmielnickiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2022, ss. 206.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-03) Franz, Maciej
- PozycjaPolityka Stanów Zjednoczonych wobec konfliktu izraelsko-palestyńskiego w latach 2008–2020(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023) Rymarowicz, Paweł; Gizicki, WojciechCelem artykułu jest analiza polityki Stanów Zjednoczonych wobec konfliktu izraelsko-palestyńskiego w drugiej dekadzie XXI wieku. Okres ten charakteryzował się dużą dynamiką w stosunkach międzynarodowych i wśród państw Bliskiego Wschodu. Napięte stosunki wymagały zaangażowania USA w stabilizowanie sytuacji i próby rozwiązania najważniejszych problemów regionu. Na lata 2008–2020 przypadają dwie prezydentury, których plany i działania dotyczące zakończenia konfliktu izraelsko-palestyńskiego miały wyraźnie odmienny charakter, pomimo tego samego celu. Wielość wyzwań oraz wizje obu prezydentów powodują, że problem jest niezwykle ciekawy, warty analizy naukowej i eksperckiej.
- PozycjaPropagatorzy kultury polskiej w Wilnie i ich rola w krzewieniu polskości w niepodległej Litwie(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-03) Stukus-Haník, KatarzynaOdzyskanie przez Litwę niepodległości przyniosło polskiej mniejszości narodowej znaczną poprawę w zakresie możliwości rozwoju własnej kultury. Szczególny wpływ na to miało otwarcie granic, które pozwoliło na zacieśnienie kontaktów z Polską oraz Polakami rozsianymi po całym świecie. Przyczyniło się m.in. do powstawania nowych polskich organizacji, a przede wszystkim do budowy Domu Kultury Polskiej w Wilnie, który stał się miejscem spotkań kulturalnych. Działania te sprzyjały podtrzymywaniu i rozwojowi świadomości narodowej, zachowaniu własnej tożsamości oraz przekazywaniu jej następnym pokoleniom. Szczególną rolę w tym procesie odegrali ludzie, którzy poprzez swoją ciężką pracę i podejmowane aktywności wkładali wiele trudu w krzewienie ojczystego słowa i kultury. Dzięki ich wysiłkom kultura polska na Litwie przetrwała i wyróżniła się wśród innych rozwijających się kulturalnie na tych terenach mniejszości narodowych. Każdy, kto spotkał na swej drodze tych niezwykłych ludzi, starał się za ich przykładem pielęgnować piękną polską kulturę i tak jak oni przekazywać ją swojemu otoczeniu. Warto zauważyć, że istnieją czynniki łączące ze sobą ludzi, którzy utożsamiają się z jednym narodem i kulturą. Z pewnością dla Polaków zamieszkujących Republikę Litewską takimi ogniwami były m.in. język, religia, literatura, pieśni i tańce narodowe. Należy zatem przybliżać działalność polskich zespołów pieśni i tańca, teatrów amatorskich, różnorodnych stowarzyszeń i instytucji kulturalnych, które w szczególny sposób dbały o pielęgnowanie polskiej kultury, a poprzez przekazywanie jej kolejnym pokoleniom chroniły środowiska polskie przed wynarodowieniem.
- PozycjaPolski Teatr Ludowy we Lwowie – fenomen radzieckich czasów(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-03) Sawicz, AgnieszkaPolski Teatr Ludowy we Lwowie to scena pod wieloma względami niezwykła. Powstał w Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej w 1958 r., a założył go emerytowany nauczyciel języka polskiego Piotr Hausvater. Zebrał on wokół siebie grupę pasjonatów, amatorów, którym przez kolejne lata udało się stworzyć zespół dający przedstawienia nie tylko w Związku Radzieckim, ale też poza jego granicami. Wśród aktorów nie było profesjonalistów, ale Teatr osiągnął w pełni profesjonalny poziom i zdobywał liczne nagrody, prezentując w trudnych warunkach państwa totalitarnego sztuki w języku polskim. Uczniowie, studenci, robotnicy, inżynierowie, nauczyciele i intelektualiści – wszyscy poświęcali swój prywatny czas, by charytatywnie tworzyć sztukę. Efekt ich pracy był dla wielu Polaków w ZSRR jedynym kontaktem z ojczystym językiem. Był to też sposób, by zapoznać się z dorobkiem kulturalnym kraju, z którym wciąż czuli więź. Co ciekawe, zespół tworzyli nie tylko ludzie o polskich korzeniach, ale także Ukraińcy i Rosjanie. To rosyjski artysta Walery Bortiakow kierował Teatrem Ludowym po tym, jak jego dyrektor, Zbigniew Chrzanowski, musiał wyjechać ze Związku Radzieckiego w związku z represjami za złożenie kwiatów pod pomnikiem Adama Mickiewicza we Lwowie. Teatrowi udało się przetrwać komunistyczne represje i z powodzeniem działa do dziś, w wolnej Ukrainie.
- PozycjaZiemiaństwo polskie wobec komunistów i idei rewolucyjnej na przykładzie dystryktu radomskiego 1939–1945(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-03) Gapys, JerzyW końcowej fazie okupacji niemieckiej obóz komunistyczny m.in. na terenie Generalnego Gubernatorstwa przystąpił do fazy przygotowawczej rewolucji marksistowskiej. W odniesieniu do środowisk wiejskich polegała ona głównie na zwalczaniu ziemiaństwa polskiego jako gwaranta trwania starego porządku. Zwalczanie obszarników prowadzono na płaszczyźnie ideologicznej (propaganda antyziemiańska na wsi i w majątkach), ekonomicznej (strajki, rekwizycje, kontrybucje, niszczenie plonów i parku maszynowego), organizacyjnej (próby zakładania w folwarkach komitetów parcelacyjnych) oraz ludzkiej (akty terroru i fizycznej likwidacji właścicieli majątków – porwania, mordy). Ziemianie z racji swojego konserwatywnego światopoglądu i pozycji społecznej odnieśli się negatywnie do idei komunistycznej i działań obozu rewolucji. Poczynania polityczne komunistów uznawali za nielegalne, a akcje przeciw ziemiaństwu za zwykły bandytyzm. Chroniąc swoje życie i mienie, jednocześnie podejmowali działania zmierzające do wzmocnienia obozu antyrewolucyjnego poprzez wsparcie konspiracji zbrojnej i organizowanie własnych koterii politycznych. Wobec jednak niekorzystnej sytuacji geopolitycznej zabiegi te okazały się nieskuteczne.