Galicja. Studia i materiały nr 2/2016
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Przeglądanie Galicja. Studia i materiały nr 2/2016 według Tytuł
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 29
Wyniki na stronie
Opcje sortowania
- PozycjaAdam Redzik, Roman Duda, Marian Mudryj, Łukasz Tomasz Sroka, Wanda Wojtkiewicz-Rok, Józef Wołczański, Andrzej Kajetan Wróblewski, „Akademia Militans. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie”, całość zredagował, wstępem i zakończeniem opatrzył Adam Redzik, Kraków 2015, ss. 1302.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Sierżęga, Paweł
- PozycjaFilozofia i naród. O istocie romantyzmu Józefa W. Gołuchowskiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Wójtowicz, RyszardW artykule podjęto próbę rekonstrukcji i analizy filozofii pochodzącego z Galicji preromantyka. J.W. Gołuchowski poprzez negację tradycji racjonalizmu oświecenia propaguje filozofię opartą na uczuciu (miłości) oraz wizję narodu, którego „duch” i oryginalność nie mogą być zniszczone. Państwo polskie zostało wymazane z mapy politycznej świata – zauważa Gołuchowski – ale duch narodu oparty na filozofii „uczucia” żyje i dąży do syntezy z religią.
- PozycjaFilozofia w Galicji. Wprowadzenie(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Gawor, Leszek
- PozycjaGalicyjski raj utracony. Wielokulturowa wizja Galicji przełomu wieków w pismach Josepha Rotha(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Sokołowicz, MałgorzataJoseph Roth (1894–1939) urodził się w ubogiej żydowskiej rodzinie w galicyjskich Brodach. Chociaż wyjechał z rodzinnej miejscowości na studia i resztę życia spędził w Berlinie, Wiedniu i przede wszystkim Paryżu, w jego pismach wciąż powraca wielonarodowościowa i wielokulturowa rodzinna Galicja. Wobec rozpadu cesarstwa, dramatu I wojny światowej i postępującej nowoczesności Roth stara się ocalić w swoich powieściach i opowiadaniach tę prawie mityczną krainę, w której życie wydaje się proste i sprawiedliwe. W Rothowskiej Galicji rządzą prawa natury, czas jest cykliczny, a ludzie choć nie zawsze zupełnie dobrzy i uczciwi, żyją obok siebie w pokoju i zawsze są wrażliwi na nieszczęście innych. Niestety, w tym świecie czai się już zapowiedź końca i coraz częściej gości w nim śmierć. Rothowski galicyjski raj jest rajem na zawsze utraconym.
- PozycjaGalicyjskie drogi i bezdroża w filozofii narodowej Władysława Mieczysława Kozłowskiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Milczarek-Gnaczyńska, MagdalenaW artykule przedstawione zostały poglądy W.M. Kozłowskiego na filozofię narodową. Zdaniem tego myśliciela filozofia przełomu wieków składała się z dwóch podstawowych nauk, a mianowicie przyrodoznawstwa i humanistyki, które z kolei dawały prawdziwe podstawy dla ogólnej nauki o społeczeństwie. Na tych podwalinach winno się, zdaniem uczonego, oprzeć konsekwentną i obfitującą w udane następstwa filozofię życia, prawdę filozofii można bowiem ujmować nie tylko pod wpływem postulatów poznania, lecz także ideałów ludzkich. Ideały te w najogólniejszej formie są uniwersalne dla wszystkich ludzi i wznoszą się ponad różnice narodowości. Urzeczywistniane jako rezultaty naukowej indywidualności, inicjują pęd ku przyszłości następującego pokolenia, a im ściślej filozofia spaja się z życiem, tym szybciej i dobitniej odbiera to naród. Filozofia narodowa to filozofia odzwierciedlająca się w czynie.
- PozycjaJan Bartunek (1859–1912) – nauczyciel gimnazjalny w Rzeszowie jako badacz i użytkownik filozofii antycznej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Mróz, TomaszW Galicji prócz profesorów uniwersyteckich także gimnazjalni nauczyciele języków klasycznych zajmowali się naukowo filozofią i badaniami nad historią filozofii starożytnej, co było ważnym dodatkiem do ich pracy dydaktycznej i popularyzatorskiej. Dzięki nim młodzież gimnazjalna zdobywała pierwsze wiadomości z dziedziny filozofii, zatem wpływu ich pedagogów w tym względzie nie można nie doceniać. W artykule została omówiona twórczość historyczno-filozoficzna jednego z galicyjskich nauczycieli gimnazjalnych – Jana Bartunka, który ostatnie lata swego życia pracował w Rzeszowie. W jego dorobku można znaleźć zarówno prace naukowe (nt. chronologii dialogów Platona), jak i dzieła popularyzatorskie, w których prezentował się jako badacz i jako użytkownik antycznej filozofii, podkreślający aktualność jej etycznego przesłania.
- PozycjaJubileusz prof. dr hab. Jadwigi Hoff z okazji 70. rocznicy urodzin oraz 45-lecia pracy naukowej. Rzeszów, 24 kwietnia 2015 r.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kozak, Szczepan
- PozycjaJulian Edwin Zachariewicz – filozoficzne ścieżki galicyjskiego intelektualisty(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Polak, PawełArtykuł przedstawia postać zapomnianego polskiego intelektualisty Juliana Edwina Zachariewicza (1883–1939?). Był on synem słynnego polskiego architekta, rektora lwowskiej Szkoły Politechnicznej Juliana Oktawiana Zachariewicza. Przyszły myśliciel wykształcony został w szkołach dawnej Galicji we Lwowie i w Chyrowie. Studiował filozofię i wiele innych dyscyplin, głównie we Lwowie i w Berlinie. Pracował jako pisarz i dziennikarz, ale publikował również przyczynki filozoficzne. Interesowały go relacje nauka–wiara (np. monizm E. Haeckla). W niniejszej pracy poddano analizie rolę filozofii w pracach i korespondencji Zachariewicza (korespondował ze znanymi myślicielami: K. Twardowskim, A. Einsteinem, W. Wundtem, M. Grabmannem). Zwrócono również uwagę na interesującą współpracę Zachariewicza z Polskim Towarzystwem Filozoficznym.
- PozycjaKlemensa Hankiewicza idea filozofii narodowej i słowiańskiej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Mordka, ArturW artykule zostaną podjęte trzy aspekty książki Klemensa Hankiewicza „Zarys filozofii słowiańskiej”: 1) relacja między narodem a filozofią; 2) relacja między słowiańskością a filozofią; 3) specyfika filozofii w narodach słowiańskich. Naród jest traktowany przez Hankiewicza jako źródło filozofii, które determinuje główny nurt i treść myśli filozoficznej. Jednakże filozofia stanowi najbardziej znaczący obszar kultury narodowej i umożliwia osiągnięcie wyższego poziomu rozwoju narodu. Książka Hankiewicza jest jedną z pierwszych historii filozofii słowiańskiej i została opublikowana w Rzeszowie w roku 1873. Nie tylko ma dzięki temu historyczne znaczenie, lecz także stanowi świadectwo żywotności filozofii słowiańskiej w czasie, kiedy większość narodów słowiańskich utraciła swą niepodległość.
- PozycjaKonferencja naukowa „Powstanie styczniowe w pamięci zbiorowej (XIX–XXI w.)” Rzeszów, 21–22 maja 2015 r.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kawalec, Agnieszka
- PozycjaKonferencja naukowa „Sacrum a przestrzeń – z problematyki badań nad systemami komunikacyjnymi XVIII–XX w.” Rzeszów, 22 października 2015 r.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kuzicki, Jerzy
- PozycjaListy Kazimierza Twardowskiego do Ludwika Finkla(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Hoszowska, MariolaOpracowany zbiór korespondencji wybitnego polskiego filozofa, Kazimierza Twardowskiego (1866–1938), twórcy filozoficznej szkoły lwowsko-warszawskiej, obejmuje 38 listów i kartek pisanych do znanego historyka i rektora Uniwersytetu Lwowskiego, Ludwika Finkla (1858–1930). Dotyczy ponadtrzydziestoletniego okresu (1899–1930) znajomości lwowskich uczonych i przyjaciół, wymieniających się spostrzeżeniami na temat nie tylko bieżących spraw naukowo-organizacyjnych, ale i społeczno-politycznych oraz prywatnych. Rangę tej korespondencji podnosi także to, że przypada w znacznej mierze na okres, dla którego brak zapisek w osobistym dzienniku Kazimierza Twardowskiego. Podstawą zbioru są listy pochodzące z Państwowego Archiwum Obwodu Lwowskiego we Lwowie zachowane w spuściźnie L. Finkla.
- PozycjaLudwika Gumplowicza społeczno-filozoficzne myślenie o religii(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kojkoł, JerzyW artykule dokonano interpretacji twórczości Ludwika Gumplowicza, udokumentowano, że słusznie jest on uznawany za jednego z klasyków teorii konfliktu. W swoich pracach podkreślał autonomię społecznej warstwy bytu. Uznawał, że zjawiska tego typu posiadają cechy swoiste i mogą być zrozumiałe tylko w kontekście przyczyn społecznych. Autor artykułu zauważa, że poglądy L. Gumplowicza były proweniencji naturalistycznej, choć socjolog określał je mianem monistycznych. W tym kontekście analizie zostały poddane poglądy L. Gumplowicza na religię. Autor artykułu formułuje tezę, że religia jest dla galicyjskiego socjologa następstwem myśli ludzkiej, czyli koniecznym wytworem jego konstrukcji psychofizycznej i społecznej. Sądził, że człowiek posiada zdolność do wierzenia. W niektórych swych poglądach był radykalny, w innych wątpiący i umiarkowany. Kategorie, którymi się posługiwał w interpretacji rozwoju bytu społecznego – raczej nieświadomie – sakralizował.
- PozycjaLwowskie początki pozytywizmu polskiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Jedynak, StanisławW niniejszym studium przedstawiam lwowskie początki pozytywizmu polskiego, czyli w ogóle początki pozytywizmu polskiego. Teksty z „Dziennika Literackiego”, zwłaszcza Ludwika Powidaja i Kazimierza Chłędowskiego, były czytane jeszcze na ławie szkolnej przez późniejszych pozytywistów warszawskich. Dostarczyły im one pierwszych informacji o problematyce pozytywistycznej. Na formowanie się poglądów pozytywistów warszawskich miał też wpływ niepozytywista przecież Józef Supiński, ale to jest już inna historia.
- PozycjaMateriały do bibliografii Galicji za rok 2011(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Augustynowicz, Christoph; Bieńkałowicz, Natalia; Kawalec, Agnieszka; Kolb, Natalia; Kozak, Szczepan; Orlevycz, Iryna; Sierżęga, Paweł
- PozycjaMiędzynarodowa konferencja naukowa „Wieś polska między pierwszym rozbiorem a kongresem wiedeńskim” Kraków, 28 maja 2015 r.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Nabywaniec, Stanisław
- PozycjaMyśl etyczna w Galicji w drugiej połowie XIX wieku(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Tyburski, WłodzimierzArtykuł omawia etyczne idee Stefana Pawlickiego, Mariana Morawskiego i Aleksandra Skórskiego. Dwaj pierwsi są reprezentantami myśli katolickiej analizującymi związki religii z katolicyzmem. Trzeci opowiada się za ideą naukowej metafizyki jako podstawy moralnej edukacji społeczeństwa.
- PozycjaOd redakcji(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Gawor, Leszek
- PozycjaOpisy przedmieść Lwowa XVI–XVIII stulecia. Uwagi na marginesie książki: „Описи передмість Львова XVI–XVIII століть”, oprac. A. Feloniuk, Lwów 2014, ss. 752.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Rzemieniecki, Konrad
- Pozycja„Philosophia perennis” Romualda Balaweldera(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Głuchowski, GerardSystemowa filozofia Romualda Balaweldera przyjmuje, że rzeczywistość jest jednością i zarazem wielością. Jedność wyraża duchowość, zaś wielość – zjawiskowość, która podlega ciągłej zmienności, a zatem nie ma własnej tożsamości. Duchowość jest niezmiennością, a zatem jest pełnym (prawdziwym) istnieniem. Celem istot świadomych w skali całego wszechświata, ze względu na podwójną ich naturę, jest przemiana świadomości przez stopniowe odrzucanie wielości (zjawiskowości). Odrzucenie wielości jest dążeniem do jedności. Uzyskanie jedności jest tożsame z osiągnięciem czystego życia, które jest identyczne z duchowością. Proces dochodzenia do duchowości występuje w cyklicznej przemianie rzeczywistości w sposób naturalny i spontaniczny. Wszystkie prawa duchowej ewolucji sprowadzają się do jednego podstawowego prawa powszechnego tworzenia.