Polityka i Społeczeństwo nr 2(21)/2023
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Przeglądanie Polityka i Społeczeństwo nr 2(21)/2023 według Tytuł
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 23
Wyniki na stronie
Opcje sortowania
- PozycjaAgata Błoch, Wolni i zniewoleni. Głosy grup podporządkowanych w historii imperium portugalskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2022, 472 ss.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Rudowski, Tomasz
- PozycjaAnaliza stanowisk Jerzego Śliwowskiego i Leona Radzinowicza w dyskursie o genezie prawa penitencjarnego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Sobecki, TomaszW niniejszym artykule opisano wymianę poglądów dwóch wybitnych przedstawicieli nauk, Jerzego Śliwowskiego i Leona Radzinowicza. Bezpośredni impuls do wymiany poglądów dało kategoryczne stanowisko J. Śliwowskiego, iż w dyscyplinie nauk kryminologicznych zaczyna się rozwijać nauka penitencjarna jako samodzielna dziedzina wiedzy. Zapatrywania te dały asumpt do przedstawienia przez L. Radzinowicza szeregu uwag krytycznych i polemicznych. Artykuł jest kontynuacją dyskursu między naukowcami i prezentuje ich oryginalne zapatrywania. Ponadto przedstawia analizę stanowisk obu autorów pod kątem ich zasadności i trafności w kontekście zapatrywań i trendów w okresie dwudziestolecia międzywojennego, a także próbę odczytania ich znaczenia dla czasów współczesnych.
- PozycjaEdukacja pozaformalna wsparciem edukacji w społeczeństwie informacyjnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Warchoł, TomaszArtykuł przedstawia współczesne wyzwania edukacyjne, które są efektem powstania społeczeństwa informacyjnego. W odpowiedzi na przedstawione wyzwania opisano interesującą w kontekście rozwoju społecznego formę edukacji pozaformalnej, która pozwala na wsparcie tradycyjnej edukacji odbywającej się w szkole. Przedstawiona w artykule forma edukacji pozaformalnej może być idealnym środowiskiem, w którym uczeń będzie zdobywał i uzupełniał swoją wiedzę, umiejętności, a edukacja będzie dopasowana do potrzeb współczesnego rynku pracy i społeczeństwa informacyjnego. W przedstawionym środowisku edukacji pozaformalnej wymaga się również, aby nauczyciel miał cechy, które pozwolą uczniom pracować i działać wspólnie, zatem jego charakter również zaprezentowano w niniejszym artykule.
- PozycjaIlościowa i jakościowa analiza wolności w programach zwycięskich komitetów wyborczych w wyborach do Sejmu RP w 2019 roku(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Maj, PrzemysławCelem artykułu jest przeprowadzenie ilościowej i jakościowej analizy wartości wolność w zakresie jej obecności w programach politycznych tych komitetów wyborczych, które w wyborach do Sejmu RP w 2019 roku przekroczyły klauzulę zaporową. W świetle zastosowanej metody analizy wartości politycznych (modelu kołowego) i wyników Europejskiego Sondażu Społecznego z lat 2018–2019 postawiono hipotezę h1, zgodnie z którą w programach południowa wartość wolność w ramach wspólnoty będzie dominować nad północną wolnością jednostki. W badaniach zastosowano metodę porównawczą, ilościową i jakościową analizę treści, a do oceny wartości politycznych wykorzystano model kołowy. Hipoteza h1 została zweryfikowana pozytywnie częściowo, ponieważ w programach zidentyfikowano wiele odniesień do polityki socjalnej i równości, które w postulatach komitetów występowały w charakterze wolności „do”.
- PozycjaInstytucja prezydenta w koncepcjach wysuwanych w Polsce w latach osiemdziesiątych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Krzysztof ŁabędźW tekście podjęto próbę odpowiedzi, jakie koncepcje urzędu prezydenta przedstawiano w latach 80. w ramach toczącej się dyskusji dotyczącej kierunku reformowania państwa oraz jakie były ich podobieństwa i różnice między nimi. W tym celu dokonano klasyfikacji koncepcji według trzech kryteriów: kompetencji prezydenta, rodzaju systemu politycznego, w którym przewidywano utworzenie tego urzędu, oraz według funkcji, które miał realizować. Uwzględniając pierwsze kryterium, można wyróżnić prezydenturę silną (takie koncepcje przeważały) i słabą, z punktu widzenia drugiego umiejscowienie prezydenta w istniejącym systemie, systemie przejściowym oraz w systemie przyszłym (demokratycznym); według tego podziału tekst został skonstruowany. Na drugą klasyfikację nakłada się podział według funkcji, których realizacji oczekiwano od tego urzędu – legitymizacji systemu, strażnika ustroju, mniej lub bardziej istotnej części systemu demokratycznego. Wykorzystano analizę dokumentów, metodę porównawczą, elementy metody historycznej.
- PozycjaInwazja Rosji na Ukrainę na łamach tygodnika katolickiego „Niedziela”(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Leśniczak, RafałCelem podjętej analizy jest próba określenia stanowiska redakcji ogólnopolskiego tygodnika katolickiego „Niedziela” w sprawach dotyczących ogólnej sytuacji geopolitycznej po wybuchu wojny na Ukrainie w 2022 roku. Materiał badawczy stanowiły drukowane wersje periodyku od 27 lutego do 24 kwietnia 2022 roku. Wykorzystano metodę analizy zawartości, uzupełnioną o element hermeneutyczny. Tygodnik katolicki „Niedziela” potwierdził oficjalne komunikaty KEP dotyczące sytuacji politycznej po agresji Rosji na Ukrainę w 2022 roku, legitymizował stanowisko premiera Morawieckiego w zakresie prowadzonej przez rząd Zjednoczonej Prawicy polityki bezpieczeństwa i polityki zagranicznej. Periodyk uwierzytelnił stanowisko Stolicy Apostolskiej i papieża Franciszka w sprawie inwazji Rosji na Ukrainę. „Niedziela” wskazała i wyjaśniła ponadto działania dezinformacyjne i manipulacyjne Rosji. Podjęte badania zwiększają wartość poznawczą w obszarze komunikowania politycznego Konferencji Episkopatu Polski za pośrednictwem prasy katolickiej.
- PozycjaJan Ryszard Sielezin, Metodologia badań społecznych. Definicje, terminy, pojęcia, Wydawnictwo Poligrafia Ad Rem, Jelenia Góra 2021, 248 ss.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Szwed-Walczak, Anna
- PozycjaKierunki rozwoju badań nad myślą polityczną – wprowadzenie do omówienia problematyki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Radomski, Grzegorz; Tomaszewski, PatrykAutorzy ukazują obszary badań z zakresu myśli politycznej analizowane przede wszystkim przez polskich naukowców, ale uwzględniają badania prowadzone w innych państwach. Szukają przy tym odpowiedzi na pytanie, czy polskie badania nad myślą polityczną odbiegają od trendów prezentowanych w innych państwach. Artykuł ukazuje różnorakie spojrzenia na definicję myśli politycznej i kategorii pokrewnych, jak doktryna czy też ideologia. Analizując różne ujęcia teoretyczne badań nad myślą polityczną w Polsce, autorzy starają się odpowiedzieć na pytanie, czy możliwe jest uporządkowanie metod i technik badawczych na tyle, aby stanowiły uniwersalny model, którym mogą się posługiwać badacze. Zdaniem autorów w Polsce nadal będzie się toczyła dyskusja na temat przedmiotu zainteresowania myśli politycznej, a także będą trwały poszukiwania definicji odróżniającej myśl polityczną od ideologii i doktryny politycznej. Poza tym mimo rozwoju różnego typu technik badawczych, np. analizy danych (Big data), nadal będą podejmowane badania wyjaśniające i porządkujące świat myślenia politycznego, wpisując go w różne nurty myśli politycznej.
- PozycjaMiędzy niską dzietnością a wzrostem długości życia w Japonii. O podniesieniu wagi polityki demograficznej w okresie rządów Shinzō Abe 2012–2020(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Guzik, Joanna; Pletnia, Maciej; Tkaczyński, JanNa podstawie trendów demograficznych w Japonii za czasów Shinzō Abe oraz po jego odejściu od władzy we wrześniu 2020 roku można stwierdzić, że również w okresie jego długiego rządzenia nie powiodło się ani trwałe przełamanie spadku wskaźnika urodzeń, ani też zahamowanie procesu kurczenia się populacji tego kraju. Mimo to zasadne wydaje się jednak przedstawienie w świetle źródeł japońskich współczesnego stanu przemian demograficznych w Japonii i, na jego podstawie, z odwołaniem się do instrumentarium polityki społecznej przeanalizowanie, co w tytułowym względzie zostało (nie)zrobione. Wszystko dlatego, że przedmiotowe następstwa nie dotykają jedynie Kraju Kwitnącej Wiśni. Służąc zatem swoim przykładem, umożliwiają, z jednej strony, bardziej trafne rozpoznanie przyczyn rzeczonych procesów, z drugiej zaś, pozwalają na ocenę skuteczności wdrażanych środków, które miałyby znaleźć zastosowanie także w innych państwach w trakcie korygowania ich własnej polityki demograficznej.
- PozycjaNowoczesne samorządy potrzebują mediów społecznościowych? O wykorzystywaniu nowych mediów przez jednostki samorządu terytorialnego na przykładzie województwa śląskiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Kornacka-Grzonka, MonikaW artykule przeanalizowano internetowe kanały komunikacyjne jednostek samorządu terytorialnego województwa śląskiego w 2023 r. Głównym celem było ukazanie, w jakim stopniu jednostki samorządu terytorialnego korzystają z nowych mediów i jak radzą sobie z wykorzystaniem ich potencjału, a także, czy prasa samorządowa zostaje wyparta z lokalnych rynków medialnych. Za pomocą ilościowej i jakościowej analizy zawartości stwierdzono, że głównymi kanałami komunikacyjnymi samorządów są Facebook oraz prasa samorządowa. Pozostałe media społecznościowe (YouTube, Instagram czy Twitter) mają charakter wyraźnie wielkomiejski. Władze samorządowe nie wykorzystują potencjału nowych mediów; treści publikowane w mediach społecznościowych nie są interaktywne, nie zachęcają do debaty, a tym samym nie budują społeczeństwa uczestniczącego.
- PozycjaObecna polityka kulturalna Unii Europejskiej i jej wpływ na bezpieczeństwo kulturowe w regionie(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Chyc, Aleksandra; Kogut, Bogusław; Malec, Norbert; Tyburska, AgataCelem artykułu jest ukazanie szerokiego spektrum działań w obszarze kultury w ramach polityki kulturalnej Unii Europejskiej, które mają wpływ na zapewnienie bezpieczeństwa kulturowego w regionie. Priorytetem było przeanalizowanie realizowanej przez Unię Europejską polityki kulturalnej i wykazanie jej wpływu na bezpieczeństwo kulturowe. Postawiono i udowodniono tezę, iż działania w zakresie polityki kulturalnej w UE oraz realizowane w obrębie tej polityki różnorodne inicjatywy uzupełniają krajowe działania dotyczące kultury i mają wpływ na bezpieczeństwo kulturowe. Dokonano w ramach przyjętej metody przeglądu najnowszych źródeł informacji odnoszących się do polityki kulturalnej UE. Skorzystano z opublikowanych, naukowych monografii tematycznych, ale przede wszystkim dokonano analizy najnowszych dokumentów, planów działań, programów, strategii i inicjatyw przygotowanych przez UE.
- PozycjaOcena użyteczności pisma Braille’a w kontekscie poprawy dostępności informacji, zapewnienia bezpieczeństwa i zaspokojenia potrzeb komunikacyj- nych konsumentów z dysfunkcją wzroku(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Trojnar, Kamil; Tereszkiewicz, KrzysztofProblem dysfunkcji wzroku w Polsce dotyczy blisko 2 mln osób, dla których jednym z głównych narzędzi komunikacji jest alfabet Braille’a. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych oraz Konstytucja RP gwarantują prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia. Celem artykułu była ocena użyteczności alfabetu Braille’a ze szczególnym uwzględnieniem druku informacji na opakowaniach produktów spożywczych mających zapewnić bezpieczeństwo konsumentów. Badania ankietowe przeprowadzono wśród osób z dysfunkcją wzroku zamieszkujących Rzeszów i powiat rzeszowski. Badania wykazały, że napisy alfabetem Braille’a w przestrzeni publicznej są niewystarczające, a stosowanie tego typu napisów na opakowaniach produktów umożliwiłoby wygodne, bezpieczne i niezależne korzystanie z produktów spożywczych oraz ułatwiło funkcjonowanie i samodzielne zaopatrywanie się.
- PozycjaOchrona mniejszości narodowych w Republice Łotewskiej z perspektywy mniejszości polskiej – studium konstytucyjnoprawne(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Szwed, KatarzynaW niniejszej publikacji dokonano analizy sytuacji prawnej i faktycznej mniejszości polskiej w Republice Łotewskiej. Została ona przeprowadzona z wykorzystaniem metody dogmatycznej i prawnohistorycznej. W jej toku ustalono, iż jej status prawny opiera się na nielicznych przepisach konstytucyjnych, w znacznej mierze bowiem wypływa z ustawodawstwa zwykłego i bilateralnych umów. Regulacje te wpisują się w pełni w zasadę demokratycznego państwa prawa. Mniejszość polska spotyka się przychylnym społecznym nastawieniem wobec swojej identyfikacji narodowej. Proces integracji jest oceniany jako wzorcowy i stanowi przeciwwagę dla wpływów rosyjskich. W publikacji zwrócono uwagę na kwestie związane z językiem, szkolnictwem i mediami – jako nośnikami kultury i wiedzy o państwie ojczystym. Zidentyfikowano następujące problemy, z jakimi zmaga się mniejszość polska: trudna sytuacja ekonomiczna, zanik posługiwania się językiem polskim w przestrzeni prywatnej oraz brak wystarczającego wsparcia i zainteresowania losem Polaków na Łotwie ze strony polskich decydentów.
- PozycjaPolicja jako instrument systemu bezpieczeństwa wewnętrznego V Republiki Francuskiej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Fehler, Włodzimierz; Rytel-Baniak, IlonaZapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego należy do podstawowych zadań współczesnych państw. W celu jego skutecznej realizacji w obrębie swoich systemów bezpieczeństwa tworzą one specjalistyczne subsystemy bezpieczeństwa wewnętrznego. Francja to państwo, w którym także tego rodzaju subsystem funkcjonuje. Jednym z najważniejszych jego ogniw jest Policja Narodowa. Dążąc do ukazania miejsca tej formacji we wspomnianym subsystemie, w pierwszej części artykułu ukazano istotę tego rodzaju subsystemów, a następnie scharakteryzowano ogólny kształt systemu bezpieczeństwa wewnętrznego V Republiki Francuskiej. W dalszej kolejności podjęto kwestię podstaw prawnych funkcjonowania Policji Narodowej we Francji oraz ukazano jej strukturę organizacyjną. W końcowej części artykułu analizie poddano zakres zadań, potencjał personalny i materialny Policji Narodowej oraz jej współpracę międzynarodową w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego. W trakcie prac nad artykułem posłużono się metodą analizy prawnej oraz analizy systemowej.
- PozycjaPostępowania sprawdzające w świetle ustawy o ochronie informacji niejawnych jako zagrożenie dla niezależności Najwyższej Izby Kontroli oraz bezpieczeństwa politycznego państwa(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Zapart, RobertW artykule podjęto problematykę niezależności od władzy wykonawczej organów kontrolujących jej publiczne działania. Jedną z instytucji, dzięki której obywatele oraz ich przedstawiciele we władzy ustawodawczej mogą uzyskać wiedzę o stanie państwa, jest Najwyższa Izba Kontroli. Wiodącym problemem badawczym, z którym się zmierzono, była próba uzyskania odpowiedzi na pytanie, czy i w jakim stopniu NIK może pozostawać w swoich działaniach bezstronna z uwagi na konieczność przestrzegania ustawy o ochronie informacji niejawnych. Szczególna uwaga ogniskowała się wokół powiązanych z nim spraw zagrożeń ograniczenia niezależności pracowników Izby z powodu konieczności poddania się postępowaniu sprawdzającemu realizowanemu przez podległą władzy wykonawczej Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Ta ostatnia podlega zwrotnie przeprowadzanym przez NIK działaniom kontrolnym. Autor udowadnia w artykule, że wskazane kontrowersje z tym związane są następstwem wygodnych dla sprawujących władzę braków legislacyjnych pozwalających w sposób praktycznie niedostrzegalny dla społeczeństwa ograniczać mu dostęp do obiektywnych informacji o ich działaniach w sferze bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego, wpływając tym samym na podejmowane przez niego cyklicznie podczas wyborów decyzje zarządcze. W konkluzji zaproponowano, że aby uniknąć wskazanych zagrożeń dla demokratycznego państwa prawa w zakresie chronionych ustawą o informacji niejawnej przestrzeniach, należałoby rozważyć wprowadzenie stosownych zmian legislacyjnych. Jedną z nich byłaby możliwość przeprowadzania przez NIK wewnętrznych postępowań sprawdzających i kontrolnych postępowań sprawdzających w przypadku dostępu do informacji o najwyższych klauzulach, „tajne” i „ściśle tajne”, z wyłączeniem jej kierownictwa, które mogłoby w tym względzie podlegać decyzjom Prezydium Sejmu. Dłuższe utrzymywanie obecnych rozwiązań może mieć w przyszłości niekorzystne konsekwencje dla bezpieczeństwa państwa i jego porządku publicznego.
- PozycjaPrezydent RP w procedurze tworzenia Rady Ministrów w latach 1996–2005(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Leszczyńska-Wichmanowska, KrystynaCelem artykułu jest usystematyzowanie wiedzy na temat faktycznej roli Prezydenta RP w procedurze tworzenia Rady Ministrów w latach 1996–2005, czyli w okresie obowiązywania ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. zwanej powszechnie Małą Konstytucją i Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. W literaturze przedmiotu konstytucyjne kompetencje Prezydenta RP w procesie formowania Rady Ministrów zostały poddane dogłębnej analizie i ukierunkowane na ich wszechstronne wyjaśnienie. W związku z tym, że tworzenie rządu stanowi połączenie czynności prawnych i faktycznych, z których część tych drugich ma charakter działań poufnych (konsultacje personalne w sprawie obsady stanowisk ministrów oraz założeń programowych), przeprowadzono analizę wpływu Aleksandra Kwaśniewskiego jako głowy państwa na personalną konstrukcję gabinetów Włodzimierza Cimoszewicza, Jerzego Buzka, Leszka Millera, Marka Belki (dwukrotnie) i Kazimierza Marcinkiewicza.
- PozycjaRelacje władz Jordanii z muzułmańskim ruchem fundamentalistycznym za panowania Abd Allaha II. Z badań nad stabilnością monarchii arabskich(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Wróblewski, BartoszDynastia Haszymidów objęła władzę nad ziemiami obecnej Jordanii ponad 100 lat temu w 1921 roku. Po 1950 roku monarchia jordańska zmagała się z wieloma zagrożeniami, zwłaszcza ze strony lewicy panarabskiej. Haszymidzi przez wiele dziesięcioleci traktowali umiarkowanych fundamentalistów muzułmańskich jako de facto sprzymierzeńców. Główna organizacja sunnickiego fundamentalizmu, Bractwo Muzułmańskie, była i jest do dziś w pełni legalna i prowadzi w królestwie działalność religijną, społeczną i polityczną. Po 1989 roku Bractwo Muzułmańskie stało się główną siłą polityczną Jordanii. Za panowania Abd Allaha II dwór jordański stara się ograniczyć siłę polityczną fundamentalistów. Umiarkowany islamizm pozostaje jednocześnie w pełni równoprawną częścią społeczeństwa. Równocześnie Jordania zdecydowanie zwalcza wszelkie nurty radykalnego islamizmu (dżihadyzmu). Król Abd Allah II zdecydowanie sprzeciwia się też wzrostowi wpływów Iranu w regionie.
- PozycjaSpołeczno-edukacyjne uwarunkowania wykorzystania kształcenia na odległość(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Tuczyński, KrystianTreść opracowania w głównej mierze została ukierunkowana na określenie społecznych oraz edukacyjnych uwarunkowań zastosowania kształcenia na odległość. Część pierwsza artykułu zawiera retrospekcję historyczną kształcenia zdalnego z wyróżnieniem najważniejszych wydarzeń rewolucjonizujących wspomnianą formę nauczania-uczenia się. W dalszej części opracowania przedstawiono współczesne odniesienie do edukacji zdalnej z punktu widzenia dydaktyki szkoły wyższej. Ostatni punkt stanowi przegląd platform e-learningowych wykorzystywanych współcześnie w edukacji.
- PozycjaStronnictwa ludowe PSL Piast i PSL Wyzwolenie wobec wyboru pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Wichmanowski, MarcinPoglądy stronnictw ludowych PSL Piast i PSL Wyzwolenie dotyczące władzy państwowej, w tym głowy państwa, kształtowały się jeszcze w okresie zaborów. Galicyjscy przywódcy PSL „Piast” mieli bogate i raczej korzystne doświadczenia ze współpracy z monarchią konstytucyjną. Jednak koncepcje monarchiczne były sprzeczne z „duchem czasów” i nastrojami polskiego społeczeństwa. Od 1918 roku stronnictwa ludowe wypowiadały się wyraźnie za demokratyczno-republikańską formą rządów. Partie chłopskie wchodzące do Sejmu Ustawodawczego nie miały ściśle sprecyzowanych zasad konstytucyjnych i na temat władzy w państwie wypowiadały się w kategoriach ogólnych. W poglądach zarówno polityków z PSL „Piast”, jak i PSL „Wyzwolenie” niewiele miejsca zajmowała w tamtym czasie analiza prerogatyw głowy państwa. Znalazły one miejsce dopiero w okresie prac dotyczących konstytucji. Poglądy na władzę polityczną stronnictwa przedstawiły wyraźnie dopiero we własnych projektach konstytucji. PSL „Wyzwolenie”, w Podstawie Ładu Rzeczypospolitej Polskiej, dla głowy państwa proponowało nazwę (tytuł) Rzecznik Rzeczypospolitej. Ostatecznie zdecydowało się na nazwę Naczelnik Państwa; nawiązywano do Naczelnika Kościuszki, chcąc równocześnie usatysfakcjonować Józefa Piłsudskiego. Naczelnik miał być wybierany przez cały naród. W projekcie PSL „Piast” głowa państwa – prezydent miał być wybierany również w wyborach powszechnych, postulat był zawarty także w programie Stronnictwa uchwalonym 29 czerwca 1919 roku. Celem artykułu jest ukazanie i porównanie poglądów polityków ludowych z PSL „Piast” i PSL „Wyzwolenie” dotyczących instytucji głowy państwa. W artykule została przedstawiona ewolucja ich poglądów, a także dylematy związane z wyborem pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
- PozycjaThe president, the superior, the leader: the head of the state in the political thought of the popular movement 1918–1939(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Podgajna, EwelinaThe problem of the position and role of the head of state was raised in the political thought of the people's movement. It was believed that the position of the head of state should be held with the utmost dignity and respect. The head of state, in the opinion of the ideologues of the people's movement, was an important organ of power. For the head of state, PSL "Wyzwolenie" proposed the name "the superior of the Polish Republic", PLS "Lewica" - "chief - president", PSL "Piast" - president. The subject of interest of the politicians of the people's movement was the political institution of the president, its constitutional location, procedure of appointment, powers, responsibility and relations with other organs of state authority. The assessment of the political reality included the characteristics of the persons holding the highest office in the state, their personalities and character traits, as well as their substantive qualifications. Despite concerns that the highest position in the state could be taken by an unwanted individual, the need to strengthen the head of state was constantly emphasized. Acceptance of strong executive bodies did not mean, however, absolute support for the concept of a strong presidency. To a large extent, such a position resulted from the conditions of the current political tactics. The peasants leaned towards a presidential system functioning in its classic form in the United States of America. In the mid-1920s, they were inclined to endow him with the right of legislative veto. The president was to act as a super-arbitrator in state affairs and be a factor of balance between the parliament and the government.