Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 48(4)/2016
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 48(4)/2016 według Data wydania
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 31
Wyniki na stronie
Opcje sortowania
- PozycjaDoskonalenie zarządzania organizacjami publicznymi w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Piasny, BeataNajwiększym wyzwaniem, przed którym stoi dziś Polska, jest usprawnienie funkcjonowania instytucji publicznych. Bez sprawnego sektora publicznego nie da się ani zrealizować niezbędnych działań na rzecz rozwoju kapitału ludzkiego, ani poprawić infrastruktury, ani zapewnić biznesowi korzystnych warunków działania umożliwiających konkurencję w skali globalnej. W warunkach rozwijającej się na świecie gospodarki opartej na wiedzy, jakość zarządzania publicznego w Polsce staje się kluczowa dla rozwoju kraju, regionu, powiatu i gminy. Tymczasem, jak zauważyli autorzy Raportu „Polska 2030. Wyzwania Rozwojowe”: „polskie instytucje publiczne, a zwłaszcza administracja, pozbawione są dynamizmu, kreatywności i zdolności reformowania się. Brakuje im mechanizmów, które motywują pracowników do zwiększania efektywności i do rozwiązań umożliwiających poszczególnym jednostkom rozliczanie zadaniowe. Dylemat, przed którym stoi polska administracja, to albo poddanie się rosnącej biurokratycznej inercji, okazjonalnie ograniczanej spontanicznymi działaniami naprawczymi, albo dokonanie systemowej diagnozy i podjęcie reformy mechanizmów jej funkcjonowania”. Celem opracowania jest zaprezentowanie zarządzania przez cele jako systemowej metody zarządzania, której wdrożenie może uruchomić mechanizm poprawy i doskonalenia pracy organizacji publicznej, prowadząc tym samym do zwiększenia skuteczności i efektywności jej działań. W artykule przedstawiono i podjęto próbę uzasadnienia następującej tezy: „Jakość zarządzania publicznego zależy w istotny sposób od umiejętnego wprowadzania do organizacji publicznych rozwiązań z sektora prywatnego, w szczególności zaś rozwiązań z teorii i praktyki zarządzania korporacyjnego”. Przeprowadzone w artykule analizy mają charakter przeglądowy i bazują na dorobku literatury przedmiotu.
- PozycjaKategoria „zdrowie” i „choroba” i ich implikacje dla zarządzania systemem ochrony zdrowia(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Piontek, Barbara; Macha, KrzysztofPodjęty temat jest niezwykle istotny z punktu zmian, jakie zachodzą we współczesnej rzeczywistości. Przede wszystkim należy zauważyć, że, pomimo iż mówimy o niespotykanym dotąd „skoku cywilizacyjnym”, szansie, której nie miały wcześniejsze pokolenia i postępie technologicznym, wciąż borykamy się z fundamentalnymi wyzwaniami w zakresie dostępności do usług wrażliwych, tj. bezpośrednio związanych z ochroną i ratowaniem zdrowia oraz życia. Należy zwrócić uwagę, że zdrowie społeczne jest obszarem strategicznym, a kształtowanie ładu w tym zakresie powinno być branżą strategiczną polityki publicznej. System ochrony zdrowia jest obszarem wyjątkowo trudnym do efektywnego zarządzania, a jednym z pierwszych problemów, który napotykamy, są zmieniające się interpretacje podstawowych dla tego systemu kategorii: „zdrowie” i „choroba”. W szczególności, zmiany te powodują zaburzenia w systemie ochrony zdrowia państwa przyczyniając się do jego niestabilności. Celem artykułu jest wskazanie problemów definicyjnych kategorii „zdrowie” i choroba”, jako kluczowych dla efektywnego zarządzania systemem ochrony zdrowia. W niniejszym artykule przyjmuje się założenie, że postrzeganie, rozumienie i definiowanie kategorii „zdrowie” i „choroba” zawierają przyjęty sposób widzenia rzeczywistości, który determinuje podstawy dla rozwiązań systemowych dla ochrony zdrowia oraz wpływa na możliwości budżetowania systemu ochrony zdrowia.
- PozycjaRéforme du secteur minier en République Démocratique du Congo dans le contexte des problèmes de gouvernance et les perspectives du développement économique(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kamba-Kibatshi, MarcelLa République Démocratique du Congo (RDC) est incroyablement riche en ressources naturelles. C’est pourquoi nous affirmons, que par son importance géostratégique, la République démocratique du Congo (RDC) est un pays qui décide ou conditionne la stabilité et le développement de l’Afrique centrale et de la région des Grands Lacs. Katanga l’une de ses riches provinces, étant reconnu comme pays minier, elle est le siège de nombreuses exploitations de métaux les plus variés répartis dans une multitude de mines et de carrières. Le secteur minier congolais est placé au centre de la politique du développement qui se base sur la relance macroéconomique, par un recours massif aux investissements étrangers, et cela pour permettre au pays de «lutter contre la pauvreté». Initiée par plusieurs institutions financières internationales, une réforme du secteur minier a été intégrée aux programmes de développements appliqués en République Démocratique du Congo et s’est traduite comme une libéralisation du secteur minier. À ce titre, notre travail c’est-à-dire le présent article propose une réflexion sur le processus d’élaboration de la réforme du secteur minier et les financements de sa mise en oeuvre dans une perspective plus globale de reconstruction du pays. Longtemps critiquée et déshonorée pour ses effets sociaux et environnementaux dévastateurs, la mine artisanale se répand rapidement dans une grande partie du monde, notamment en Afrique. Pour un certain nombre de pays et de communautés internationales, elle représente une voie vers le développement et la croissance économique. L'exploitation artisanale dans les mines de la République Démocratique du Congo et en particulier de la province du Katanga est un marché self -service et anarchique, à la limite de l'informel et duquel le pays ne tire en réalité aucun profit substantiel. Le secteur minier de ce pays et surtout du Katanga a traditionnellement été occupé par la société de l’État «la Gécamines», et celle-ci a le monopole pour toutes les exploitations industrielles des minerais. Reconnu pour détenir une diversité incroyable de minerais en importantes quantités, «ce pays recèlerait 70 % des réserves mondiales de cobalt, 20 % du cuivre, 45 % du diamant, ainsi qu’un potentiel important en or, uranium et manganèse». La République Démocratique du Congo est ainsi le producteur le plus important de cobalt au monde à part l’Australie.
- PozycjaŹródła finansowania organizacji pozarządowych w Polsce – na przykładzie województwa podkarpackiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Pitera, MonikaRealizacja zadań administracji publicznej przy współpracy z trzecim sektorem powinna realizować zapotrzebowanie społeczne na konkretny rodzaj usług. Jednak w obecnej gospodarce również organizacje pozarządowe jak przedsiębiorstwo do funkcjonowania i realizowania własnej misji potrzebują zasobów finansowych. Najłatwiejsze środki pozyskiwane są od własnych członków, lecz nie wystarczają na realizację celów statutowych. Innym rozwiązaniem bywają dotacje publiczne, jak i prywatne oraz pozyskiwanie środków unijnych. Celem artykułu jest prezentacja struktury finansowej trzeciego sektora w oparciu o dostępne raporty Stowarzyszenia Klon/Jawor, mojapolis, jak i danych Urzędu Statystycznego w Krakowie. Analizę rozpoczynają dane o strukturze przychodów trzeciego sektora w latach 2005, 2010 i 2012. Analiza przychodów organizacji pozarządowych w Polsce pokaże ich wewnętrzne rozwarstwienie. Najwięcej organizacji należy do najbiedniejszych o przychodach nieprzekraczających 1 tys. zł. Dane odniosą się także do województwa podkarpackiego zlokalizowanego w południowo-wschodniej części Polski. W perspektywie finansowania na lata 2007–2013 kraje Unii Europejskiej stworzyły możliwość wykorzystania programów i funduszy dla organizacji pozarządowych. Możliwość aplikowania o dodatkowe środki z funduszu europejskiego miała wspomóc działalność organizacji. Jednak podmiotów, które pozyskują środki unijne jest niewiele, co przekłada się na niską stabilność finansową sektora. Czy środki dostępne w nowej perspektywie finansowania na lata 2015–2020 przełożą się na opłacalność finansową organizacji pozarządowych pokażą już kolejne raporty.
- PozycjaBezpieczeństwo publiczne i drogowe jako uwarunkowanie jakości życia mieszkańców miast wojewódzkich w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Murawska, AnnaBezpieczeństwo publiczne i drogowe w miejscu zamieszkania stanowi jedno z najważniejszych uwarunkowań jakości życia ludzi, a ochrona bezpieczeństwa jest jednym z najważniejszych zadań państwa oraz władz powiatowych, gminnych i miast. Celem opracowania było przedstawienie zróżnicowania bezpieczeństwa publicznego i drogowego jako wyznacznika jakości życia mieszkańców miast wojewódzkich w Polsce. Jako podstawowe wskaźniki służące do oceny poziomu bezpieczeństwa życia w miejscu zamieszkania użyto między innymi liczbę przestępstw przypadających na 10 tys. mieszkańców miasta, w szczególności przestępstw o charakterze kryminalnym, gospodarczym i drogowym. Jako wskaźniki służące do oceny poziomu bezpieczeństwa drogowego przyjęto liczbę wypadków drogowych, liczbę rannych i zabitych osób w wypadkach oraz liczbę kolizji drogowych. Na podstawie przyjętych do analizy wskaźników sporządzono ranking miast o najwyższym i najniższym poziomie bezpieczeństwa publicznego i drogowego w Polsce. Zróżnicowanie poziomu bezpieczeństwa w polskich miastach wojewódzkich jest wysokie. W ostatnich latach liczba przestępstw ogółem w miastach wojewódzkich utrzymuje się na podobnym poziomie, przy czym jest największa w Katowicach, we Wrocławiu, w Zielonej Górze i w Gorzowie Wielkopolskim, a najmniejsza w Białymstoku i w Rzeszowie. Liczba wypadków i kolizji drogowych w ostatnich latach zmniejszyła się, jednak w dalszym ciągu jest relatywnie wysoka i istotnie zróżnicowana. W 2014 r. najwięcej wypadków drogowych przypadło na mieszkańca Łodzi i Rzeszowa, a najmniej Torunia, Bydgoszczy, Poznania i Gorzowa Wielkopolskiego.
- PozycjaRozkłady dochodów przedsiębiorców i ich użyteczność na tle innych grup społeczno-ekonomicznych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Szczygieł, Elżbieta; Piecuch, TeresaPrzedmiotem artykułu jest rozkład oraz użyteczność dochodów uzyskiwanych przez gospodarstwa domowe przedsiębiorców w porównaniu do gospodarstw domowych pozostałych grup społeczno-ekonomicznych. Artykuł prezentuje wyniki badania w oparciu o dane nieidentyfikowane pochodzące z badań budżetów gospodarstw domowych GUS. Celem artykułu jest wykazanie zależności między faktem prowadzenia działalności gospodarczej a wyższą oceną użyteczności osiąganych dochodów przez gospodarstwa domowe w porównaniu do gospodarstw z innych grup społeczno-ekonomicznych. Wyniki badań zostały poddane analizie statystycznej obejmującej prezentację parametrów rozkładu uzyskiwanych dochodów w badanych grupach oraz estymację parametrów funkcji użyteczności dochodu w oparciu o model B.M.S. van Praaga z wykorzystaniem dopasowania do rozkładu log-normalnego. Uzyskane wyniki potwierdziły prawidłowość zakładanej hipotezy o wpływie prowadzenia działalności gospodarczej na wskazywanie wyższych poziomów dochodów jako tak samo użytecznych.
- PozycjaObniżenie zdolności do generowania dochodów własnych województw – bariera w absorpcji funduszy europejskich(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Jegorow, DorotaCelem zaprezentowanej na kartach niniejszego opracowania analizy była identyfikacja kierunku zmian w strukturze dochodów budżetów polskich województw w ujęciu ilościowo-jakościowym. Przeprowadzona analiza statystyczna pozwoliła na internalizację zależności w przedmiotowym obszarze uwzględniającej udział dochodów własnych w dochodach ogółem (poprzez zastosowanie analizy struktury, natężenia, dynamiki i zależności). Wyniki badań wskazały na systematyczne zmniejszanie się dochodów własnych w dochodach ogółem ogółu budżetów polskich województw pomimo wzrostu dochodów ogółem. Ponadto w strukturze dochodów własnych wykazano systematyczną zmianę w relacji wpływów opartych na podatkach od osób prawnych zmniejszających się na rzecz podatków od osób fizycznych. Kontekst jakościowy analizy stanowiły zmiany wynikające z finansowania działań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego przy współudziale funduszy europejskich. Przeprowadzona analiza wskazała na systematyczne uzależnianie dochodów województw od transferów zewnętrznych przy jednoczesnym spadku dochodów własnych i stopniowym zwiększaniu ich uzależnienia od podatku od osób fizycznych. To z kolei jest oznaką zmniejszającej się samodzielności finansowej. Zarysowane tendencje i relacje nie są dobrym prognostykiem przyszłości, ponieważ systematycznie zmniejsza się potencjał rozwoju endogenicznego województw. Do tego dochodzi systematyczne zadłużanie sektora finansów publicznych. Aplikowanie o środki finansowe w nowej perspektywie 2014–2020 może okazać się o wiele trudniejsze niż dotychczas, a w wielu przypadkach niemożliwe. Istnieje również realne niebezpieczeństwo utrwalenia uzależnienia bieżącej działalności województw od transferów zewnętrznych wpisanych głównie w fundusze europejskie.
- PozycjaBadanie wynagrodzeń minimalnych opartych na modelu kapitału ludzkiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Stańdo-Górowska, HalinaCelem opracowania jest identyfikacja czynników i zbadanie ich wpływu na wysokość wynagrodzeń minimalnych. Podstawą analiz i badań jest teoria pomiaru kapitału ludzkiego pracowników. Z tej teorii wynikają modele wynagrodzeń minimalnych. Zgodnie z teorią pomiaru kapitału ludzkiego przyjęto, że wynagrodzenia minimalne powinny rekompensować rozpraszanie się kapitału ludzkiego pracowników w wyniku wykonywania przez nich pracy. Powinny więc być zgodne z wartością wykonywanej pracy. W oparciu o model kapitału ludzkiego oszacowano wynagrodzenia minimalne w przykładowych krajach, biorąc pod uwagę czas trwania obowiązkowej nauki oraz wysokość kosztów utrzymania w tych krajach. Wybrano kraje, w których obowiązuje urzędowa płaca minimalna. W opracowaniu uwzględniono w szczególności badania nad produktywnością pracy. Produktywność pracy jest bowiem podstawowym czynnikiem, który umożliwia ustalenie wynagrodzeń minimalnych na właściwym poziomie. Ponadto badano zależność płac minimalnych od takich czynników jak wskaźniki inflacji czy wskaźniki bezrobocia obliczając współczynniki korelacji oraz stosując statystyczną metodę regresji liniowej. W wyniku obliczeń otrzymano równanie opisujące miesięczną modelową płacę minimalną. Rezultaty badań wiążą się częściowo z wysokością wynagrodzeń minimalnych ustalonych w aktach prawnych. W opracowaniu dokonano analizy urzędowych wynagrodzeń minimalnych w przykładowych krajach i dokonano ich oceny poprzez porównanie z wynagrodzeniami modelowymi.
- PozycjaKrytyka modeli statycznej równowagi – perspektywa postklasyczna(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Holko, MaciejOdkąd teoria ekonomii stała się matematycznym opisem procesów społecznych, dysponujemy zasadniczo dwoma metodami badawczymi. Neoklasyczny (ortodoksyjny) paradygmat jest oparty na modelu wymiany i analizie marginalnej. Ponieważ zakres i głębokość spojrzenia jest w ten sposób ograniczona, niewiele więcej można zbadać niż warunki statycznej równowagi, wynikające z rzadkości i skali potrzeb. Modele te nie opisują jednak zachowań społecznych, lecz jednostkowe, ponieważ oparte są na indywidualizmie metodologicznym, tj. na modelu Robinsona Crusoe. Pojawienie się drugiej osoby powoduje, że kształt krzywej popytu się zmienia. Teoria doskonałej konkurencji także jest problematyczna, ponieważ popyt, z jakim styka się pojedyncza firma jest niespójny z malejącą funkcją popytu rynkowego. Strona podażowa tej teorii stwarza podobne problemy ze względu na brak realistycznego ujęcia procesów produkcji i podziału. Zatem społeczne treści ekonomii są tutaj niejasne. Paradygmat postklasyczny ma swe źródła w klasycznej, angielskiej ekonomii politycznej i składa się z marksowskiej, kaleckistowskiej, sraffiańskiej i postkeynesowskiej (robinsonowskiej i kaldoriańskiej) metody analizy. Gospodarka opisywana jest jako ruch okrężny produkcji i konsumpcji czy też jako ciągły proces reprodukcji. Znakiem rozpoznawczym jest teoria podziału, która jest niezbędna do wyjaśnienia teorii wartości i wzrostu. Podczas gdy neoklasyczne modele nie pozwalają znaleźć odpowiedzi na problemy ostatniego kryzysu/recesji, inspiracją dla działań politycznych była najwyraźniej teoria postkeynesowska, zgodnie z którą deficyt budżetowy (w połączeniu z odpowiednimi podatkami) oraz niskie stopy procentowe (również wtedy, gdy prowadzą do inflacji i spadku realnych odsetek) są skutecznymi narzędziami polityki makroekonomicznej.
- PozycjaRozwój społeczno-gospodarczy polskich regionów(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Miłek, Dorota; Paluch, PaulinaProcesy rozwoju społeczno-gospodarczego wyznaczają wyraźne zróżnicowania przestrzenne i strukturalne. W artykule przeprowadzono analizę i ocenę poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego polskich regionów w 2009 i 2013 roku. Dla realizacji celu badań wykorzystano 38 cech diagnostycznych, które zostały usystematyzowane według następujących aspektów: demografia i rynek pracy, poziom rozwoju społecznego, poziom rozwoju gospodarczego oraz poziom rozwoju infrastruktury technicznej. Przy wykorzystaniu metody taksonomicznej Z. Hellwiga dokonano grupowania województw, rozróżniając regiony o najwyższym, wysokim, niskim i najniższym poziomie rozwoju. Powyższe podejście pozwoliło na zidentyfikowanie zmian w procesach rozwoju społeczno-gospodarczego polskich województw w analizowanych latach.
- PozycjaDziałalność kontrolna regionalnych izb obrachunkowych w kontekście poprawy zarządzania środkami publicznymi jednostek samorządu terytorialnego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Sołtyk, PiotrRegionalne izby obrachunkowe w ramach swoich uprawnień umocowanych w postanowieniach Konstytucji RP przeprowadzają kontrole gospodarki finansowej JST zapewniając zgodność postępowania w sposób zgodny z prawem. Aktualnie działania RIO zarówno te nadzorcze, jak również kontrolne w większym stopniu powinny skupiać się na problematyce związanej z niedopuszczeniem do nadmiernego zadłużania się JST. Kontrola w przedmiocie legalnego ponoszenia wydatków budżetowych, a także permanentne monitorowanie w zakresie wzrostu poziomu długu w JST powinna pomagać decydentom w rozwiązywaniu bieżących lokalnych problemów. Uzasadnieniem działań kontrolnych jest także postępująca decentralizacja finansów publicznych na niższe szczeble administracji publicznej, zachodzi więc konieczność rzetelnego sprawdzenia, czy środki finansowe są wykorzystywane w sposób efektywny i zgodny z założonymi celami – zwłaszcza te pochodzące z budżetu Unii Europejskiej.
- PozycjaJakość życia w polskich województwach – analiza porównawcza wybranych regionów(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Polak, EwaJakość życia interpretować można jako obiektywnie wyliczony na podstawie danych statystycznych materialny i niematerialny poziom życia wraz z subiektywną oceną satysfakcji życiowej. Jest ona pojęciem szerszym niż poziom zamożności społeczeństwa i państwa oraz dobrobyt ekonomiczny. Mierniki jakości życia w ostatnim okresie zaczęto też wykorzystywać do określenia poziomu życia mieszkańców jednostek terytorialnych mniejszych niż państwo. Jest to efektem spostrzeżenia, że warunki życia i możliwości rozwoju społeczności poszczególnych regionów, subregionów, miast i gmin są znacznie zróżnicowane, pomimo iż podlegają tej samej polityce państwa. Celem pracy jest ocena zróżnicowania poziomu życia w polskich regionach – jego rozmiarów, specyfiki, związków przyczynowo-skutkowych z tym związanych za pomocą odpowiednio dobranych i skonstruowanych parametrów i mierników ze szczególnym uwzględnieniem pięciu polskich województw. Na wyższą wartość parametrów charakteryzujących poziom rozwoju społeczno-ekonomicznego województwa zasadniczy wpływ ma lepsza od pozostałych części regionu sytuacja jego stolicy oraz jej siła przyciągająca specjalistów, inwestycje i kapitał. Pomimo polityki regionalnej UE, różnicowanie rozwojowe pomiędzy subpaństwowymi jednostkami terytorialnymi jest tendencją trwałą i wręcz nasilającą się. Duży wpływ na poziom rozwoju społecznego ma jakość kapitału ludzkiego. Obiektywnie wyliczone parametry charakteryzujące poziom rozwoju cywilizacyjnego mają ograniczony związek z subiektywnymi ocenami na ten temat. Na kondycję społeczną człowieka i jego poczucie sensu oraz satysfakcji życiowej duży wpływ mają niewymierne czynniki związane z kulturą, religią, tradycją, poczuciem zakorzenienia i więzi społecznych. Badanie jakości życia służyć powinno ocenie efektywności realizowanej polityki społeczno-gospodarczej.
- PozycjaKwestie nierówności w systemie wsparcia bezpośredniego w krajach Unii Europejskiej w świetle nowego budżetu na lata 2014-2020(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Nowakowska-Grunt, Joanna; Kiełbasa, BarbaraW pracy przedstawiono kwestie roli i znaczenia płatności bezpośrednich w rolnictwie Unii Europejskiej w kontekście przygotowania wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020. Celem płatności bezpośrednich, wprowadzonych w 1992 roku, było wyrównywanie dochodów rolników, które były, i nadal są, niższe niż dochody ludności zatrudnionej w innych działach gospodarki narodowej. Wsparcie przeznaczone na płatności bezpośrednie rozdzielane jest na poszczególne państwa członkowskie z uwzględnieniem różnych modeli naliczania płatności. W przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych największe dopłaty pozyskują rolnicy w Grecji, Belgii, Holandii i na Malcie, a najmniejsze na Łotwie, w Rumunii, Estonii i na Litwie. Jak pokazują wyniki wielu analiz, w rezultacie wsparcia bezpośredniego w wielu krajach zmniejszyło się zróżnicowanie między dochodami rolników a dochodami uzyskiwanymi w innych grupach zawodowych, ale jednocześnie następuje stały wzrost nierówności dochodowych między gospodarstwami rolnymi, a także między krajami. Jest to m.in. efekt różnych systemów naliczania dopłat bezpośrednich, tzw. modeli naliczania płatności. Pojawiają się liczne głosy krytyczne dotyczące głównie różnic w systemach naliczania płatności w krajach UE, które skutecznie blokują niwelowanie nierówności w poziomie rozwoju rolnictwa krajów UE. Konieczne są zmiany w systemie wsparcia bezpośredniego, których celem powinno być ujednolicenie systemu płatności bezpośrednich między krajami członkowskimi z uwzględnieniem nowych metod liczenia, uwzględniających np. PKB na jednego mieszkańca, średni dochód z gospodarstwa, wysokość pozyskiwanych do tej pory dopłat bezpośrednich, zamożność rolników, efektywności produkcji rolnej, a także uwarunkowania naturalne (klasę użytków rolnych, ukształtowanie terenu, klimat itd.).
- PozycjaPotencjalne zagrożenia z przyjęcia wspólnej waluty w Polsce w świetle doświadczeń Hiszpanii i wyników gospodarczych wybranych krajów strefy euro(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Mucha-Leszko, Bogumiła; Twarowska, KatarzynaPrzedmiotem artykułu jest analiza empiryczna mająca na celu weryfikację korzyści i zagrożeń rezygnacji z waluty narodowej na rzecz euro, a studium przypadku jest Hiszpania. Gospodarka tego kraju ze względu na potencjał, stadium rozwoju oraz cechy strukturalne, mimo swojej specyfiki może być porównywana z gospodarką Polski. Analiza czynników długookresowego wzrostu gospodarczego Hiszpanii i narastających nierównowag makroekonomicznych wydaje się być dla Polski przydatna w ocenie stanu gospodarki oraz możliwości jej rozwoju w warunkach unii walutowej. Ważną częścią analizy jest ocena wyników gospodarczych Polski w latach 2000–2014 na tle strefy euro, a także Niemiec, Finlandii, Grecji, Hiszpanii, Portugalii i Słowacji z wykorzystaniem jedenastu wskaźników makroekonomicznych. Ocena wyników gospodarczych została przeprowadzona z wyodrębnieniem dwóch okresów czasowych 2000–2007 i 2008–2014 w celu zbadania potencjału rozwojowego krajów strefy euro i Polski w warunkach stabilnej koniunktury gospodarczej i zdolności wychodzenia z kryzysu w latach 2008–2014. Celem artykułu jest ocena zagrożeń dla Polski po przystąpieniu do unii walutowej z punktu widzenia osiągniętej konwergencji gospodarczej i efektów procesów dostosowawczych oraz doświadczeń Hiszpanii. Autorki wychodzą z założenia, że poziom boomu kredytowego wyznacza granicę bezpieczeństwa między korzyściami i kosztami przystąpienia do unii walutowej, na co narażone są przede wszystkim kraje o niższej wydajności pracy i słabsze technologicznie. Konfrontując wyniki gospodarcze Polski z wybranymi krajami strefy euro Autorki poszukują odpowiedzi na trzy pytania: Czy Polska znajduje się już na takim etapie rozwoju, który zapewnia realizację korzyści z unii walutowej? W jakim stopniu dziesięć lat członkostwa w Unii Europejskiej wpłynęło na dostosowanie gospodarki do warunków funkcjonowania w jednolitym rynku wewnętrznym? Czy nie ma zagrożeń utrzymania równowagi makroekonomicznej?
- PozycjaMotywy i źródła finansowania pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach przyrodniczo cennych i poza nimi(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Grzebyk, BogumiłaProwadzenie działalności gospodarczej w warunkach, gdzie oprócz barier, które napotyka każda jednostka gospodarcza działająca w warunkach gospodarki rynkowej, występują dodatkowe obostrzenia wynikające z lokalizacji na obszarach chronionych, jest trudnym wyzwaniem. Dlatego cenne wydaje się porównywanie przedsiębiorczości na obszarach przyrodniczo cennych i poza nimi. Celem głównym opracowania jest porównanie motywów i źródeł finansowania przedsiębiorstw małej skali funkcjonujących w województwach: podkarpackim i świętokrzyskim, w gminach objętych systemem obszarów chronionych i gminach na terenie, których takie obszary nie występują. Dużo uwagi poświęcono również charakterystyce właścicieli badanych przedsiębiorstw, jak również przesłankom, którymi kierowali się przy zakładaniu własnego biznesu. Podstawowy materiał empiryczny stanowiły wyniki badań jakościowych przeprowadzonych wśród 234 właścicieli podmiotów gospodarczych.
- PozycjaJakość usług oferowanych przez sanatoria(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Wyszkowska, ZofiaPriorytetem działalności placówek służby zdrowia jest wysoka jakość świadczonych usług. Celem badania była ocena usług zdrowotnych świadczonych w sanatoriach, zatem w artykule przedstawiono cechy usług zdrowotnych, ideę świadczonych usług zdrowotnych w sanatoriach oraz wyniki badań dotyczące oceny jakości świadczonych usług w sanatoriach. Metodą badawczą był sondaż diagnostyczny przeprowadzony za pomocą kwestionariusza ankiety, który utworzono na podstawie analizy narzędzi do oceny jakości usług oferowanych w publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej. W celu zgromadzenia informacji pozwalających na dokonanie oceny jakości świadczonych usług w sanatoriach skorzystano z dwóch kwestionariuszy ankiety. Jeden z nich skierowano do kuracjuszy, którzy przebywali w sanatorium na turnusach leczniczych, drugi do mieszkańców miasta korzystających z zabiegów leczniczych w obiekcie sanatorium. W analizie uwzględniono 280 poprawnie wypełnionych kwestionariuszy ankiety przez kuracjuszy oraz 72 kwestionariusze ankiety poprawnie wypełnione przez mieszkańców miasta. Uzyskane informacje pozwoliły na ocenę warunków bytowych, ocenę personelu, oczekiwań klientów dotyczących usług zdrowotnych i usług uzupełniających pobyt w sanatorium. Opinie uzyskano z trzech sanatoriów zlokalizowanych w Inowrocławiu. Na podstawie przeprowadzonego badania stwierdzono, że jakość usług świadczonych w sanatoriach jest w opiniach kuracjuszy na zadowalającym poziomie. Respondenci wysoko ocenili warunki bytowe oraz pracę personelu technicznego i medycznego. Nieliczna grupa respondentów mniej usatysfakcjonowana jest ważnym sygnałem dla kierownictwa placówek skłaniającym do podjęcia działań związanych z podwyższeniem jakości świadczonych usług pozwalających na uzyskiwanie wyższych ocen w przyszłości.
- PozycjaAutorytet władz gminnych jako element kapitału społecznego a nierówności w rozwoju na poziomie lokalnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Tuziak, BożenaW artykule przedstawiono zagadnienie oddziaływania autorytetu gminnych władz samorządowych na rozwój społeczno-ekonomiczny społeczności lokalnych. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o kierunek i zakres wpływu autorytetu władz gminnych na kształtowanie nierówności rozwojowych lokalnych układów społeczno-terytorialnych. Podstawą zawartych w artykule analiz i charakterystyk są wyniki badań własnych przeprowadzonych w 2012 roku w gminach województwa podkarpackiego, zajmujących skrajne pozycje na skali poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego. Badania zorientowane na rozpoznanie relacji między poziomem autorytetu władz gminnych a poziomem rozwoju społeczności lokalnych ukazały m.in. znaczenie roli przedstawicieli władz samorządowych jako lokalnych liderów, których pożądaną cechą jest umiejętność sieciowej współpracy, tworzenia koalicji, mobilizowania głównie wewnętrznych zasobów dla przyspieszenia rozwoju i przez to ograniczania nierówności i dysproporcji na poziomie lokalnym. Analiza uzyskanych wyników potwierdziła tezę, że autorytet jako ważny społeczny zasób i źródło uprawomocnienia działań gminnych władz samorządowych sprzyja prorozwojowej aktywności społeczności lokalnych. W szerszej perspektywie rozpoznanie roli autorytetu gminnych władz samorządowych w rozwoju wiejskich społeczności lokalnych może przyczynić się do utrwalania nowej perspektywy postrzegania samorządu lokalnego, w której najważniejsze jest, oparte na autorytecie i wysokich kompetencjach, skuteczne przywództwo niezbędne dla efektywnego i dynamicznego rozwoju społeczności lokalnych. W kontekście przemian systemowych, jakim podlega od ponad dwóch dekad polska wieś, zasadnicze znaczenie ma istnienie i rozwijanie zasobów społecznych, które zwiększałyby zdolność absorbcji nowych rozwiązań i impulsów rozwojowych oraz mogły stanowić podstawę społecznej integracji, kooperacji i partycypacji. Obdarzone autorytetem, szacunkiem i zaufaniem, sprawne i kompetentne gminne władze samorządowe oraz aktywna społeczność lokalna w najznaczniejszym stopniu przyczyniają się do zwiększania potencjału rozwojowego wsi.
- PozycjaZnaczenie odkrywania i uruchamiania sprzężeń międzysferycznych w integrowaniu procesów rozwojowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Woźniak, Michał GabrielW artykule zwrócono uwagę na wielowymiarowość procesów modernizacji obserwowanych współcześnie. Postulowane jest tu kompleksowe ich badanie za pomocą matrycy wyróżniającej osiem sfer bytu ludzkiego (duchową, natury i biologii, ekonomiczną, społeczną i polityczną, konsumpcji, technologii i rozumu). To nowe podejście do modernizacji ma na celu: odkrywanie konsekwencji sprzężeń zwrotnych wynikających z alternatywnych alokacji zasobów w postaci efektów mnożnikowych (synergicznych) i kosztów (entropii) harmonizowania procesów rozwojowych, zorientowanie polityki rozwojowej na podnoszenie jakości wartościowego życia, uwolnienie debaty o rozwoju i polityki rozwojowej od partykularnych interesów.
- PozycjaReformy strukturalne jako antidotum na nierówności społeczne(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Frejtag-Mika, Eliza; Sieradzka, KatarzynaW Polsce, podobnie jak w innych krajach świata, występują duże nierówności dochodowe i stale rosnące nierówności majątkowe. Wywołuje to negatywne konsekwencje makroekonomiczne, ograniczając dynamikę krajowego popytu. O poziomie nierówności decyduje system podatkowy, zabezpieczeń socjalnych, edukacyjny oraz przede wszystkim charakter rynku pracy. Poszukiwanie pożądanego konsensusu podatkowego staje się pilną koniecznością. I chociaż pewien stopień nierówności jest immanentną cechą kapitalizmu, powstaje pytanie, jaki poziom nierówności jest do zaakceptowania oraz kiedy nierówności czynią więcej szkody niż pożytku?
- PozycjaОсобенностей эмоционального состояния детей в спортивной деятельности (на примере тхэквандо)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Милушина, МаринаСтатья посвящена изучению эмоционального состояния детей, которые занимаются тхэквандо. Проанализованы вопросы детской спортивной сферы как отрасли экономики. Рассмотрено основополагающее значение детской физической культуры и спорта для развития спортивной индустрии. Для ее успешного развития необходима организация многоуровневой системы подготовки спортсменов и создания на этой основе коммерческого продукта. На каждом из уровней требуется выполнение отдельных задач и формирования дополнительных собственных элементов инфраструктуры. Известно, что восточные боевые искусства развивают не только физические качества, но и психику спортсмена и его личностные качества. Занятие боевыми искусствами помогает преодолевать негативные эмоции, учит справляться со страхом. Учитывая неоднородность детской психики, ее развивающий характер в процессе формирования личности, исследованы эмоциональные переживания юных спортсменов до и после тренировки. Результаты эмпирического исследования получены с помощью проективной методики. Анализ детских рисунков показал, что в процессе спортивных тренировок по тхеквандо физическая активность очень мало снижает уровень психического напряжения. Выявлено, что до тренировки почти все дети (12 детей из 13) испытывали тревожность, напряженность, астенические переживания, неуверенность в себе, а в отдельных случаях импульсивность, страх и агрессию. После тренировки эти эмоциональные состояния сохранились и увеличился уровень внешней агрессии.