Niewolnictwo w różnych formach towarzyszyło ludzkości od najdawniejszych czasów. Współczesna forma niewolnictwa bywa nazywana handlem ludźmi, który jest obecnie jednym z najbardziej dochodowych przestępstw. Według danych MOP w 2016 r. nawet 40 mln osób na świecie mogło paść ofiarą handlu ludźmi. Celem artykułu jest próba zmierzenia się z pytaniem, czy w świetle obowiązujących norm prawa międzynarodowego, ze szczególnym uwzględnieniem Protokołu Narodów Zjednoczonych z Palermo z 15 listopada 2000 r., państwo może być uznane za odpowiedzialne za handel ludźmi. Począwszy od lata 2021 r. władze Białorusi zaczęły masowo sprowadzać migrantów z Bliskiego Wschodu, kusząc ich wizją łatwego wjazdu na terytorium Unii Europejskiej. Następnie migranci byli zmuszani, często z narażeniem życia i przy użyciu przemocy, do nielegalnego przekraczania granicy z Litwą, Łotwą i Polską. Celem władz białoruskich była destabilizacja krajów sąsiadujących z Unią Europejską poprzez wywołanie kryzysu migracyjnego. Niektórzy przywódcy UE określili działania władz białoruskich jako sponsorowany przez państwo handel ludźmi i nalegali, aby Białoruś została pociągnięta do odpowiedzialności za handel ludźmi. Chociaż działania władz białoruskich znajdują się w katalogu wymienionym w Protokole z Palermo, konwencja domyślnie odnosi się do przestępstw popełnianych przez jednostki, a nie przez państwa per se. Być może w przyszłości konieczne będzie wypracowanie przez społeczność międzynarodową nowych regulacji i skutecznych mechanizmów zapobiegających zjawisku sponsorowanego przez państwo handlu ludźmi, a także umożliwiających pociągnięcie do odpowiedzialności państw zaangażowanych w tego typu praktyki.

Slavery in various forms has accompanied mankind from the earliest times. The modern form of slavery is sometimes called human trafficking, which is currently one of the most profitable crimes. According to ILO data, in 2016 up to 40 million people around the world could be victims of human trafficking. The aim of the article is an attempt to confront the question of whether, in the light of the applicable norms of international law, with particular reference to the United Nations Palermo Protocol of November 15, 2000, a state can be considered responsible for trafficking in human beings. Beginning in the summer of 2021, the Belarusian authorities began to massively bring migrants from the Middle East, tempting them with the vision of easy entry into the territory of the European Union. Subsequently, the migrants were forced, often with the risk of their lives and with the use of violence, to illegally cross the border with Lithuania, Latvia and Poland. The goal of the Belarusian authorities was to destabilize the neighboring countries of the European Union by causing a migration crisis. Some EU leaders described the actions of the Belarusian authorities as state sponsored human trafficking and insisted on Belarus being held accountable for human trafficking. Although the actions of the Belarusian authorities are included in the catalog listed in the Palermo Protocol, the Convention does, by default, refer to crimes committed by individuals and not by states per se. Perhaps, in the future, it will be necessary for the international community to develop new regulations and effective mechanisms to prevent the phenomenon of state-sponsored human trafficking, as well as to allow the states involved in this type of practice to be held accountable.