Witek, Grzegorz2024-06-172024-06-172024-06-24https://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/10592Promotor: prof. dr hab. inż. Józef Gorzelany - 102 s.W pracy zaprezentowano wyniki trzyletniego, ścisłego doświadczenia mikropoletkowego dotyczącego nawożenia dolistnego buraków cukrowych. Doświadczanie przeprowadzono w latach 2015-2017, które zlokalizowano na terenie województwa podkarpackiego w miejscowości Buszkowice (lokalizacja 1- L1) oraz w województwie opolskim- miejscowości Brożec (lokalizacja 2- L2). Doświadczenia założono dla siedmiu poziomów nawożenia w czterech powtórzeniach. Badanym czynnikiem było dolistne nawożenie wybranymi preparatami nawozowymi. Przetestowano następujące poziomy nawożenia: P1: Kontrola – brak nawożenia dolistnego P2: 1 000 g B·ha-1 (produkt nawozowy 1) P3: 2 000 g B·ha-1 (produkt nawozowy 1) P4: 60 g B·ha-1, 4 g Cu·ha-1, 120 g Fe·ha-1, 80 g Mn·ha-1, 1g Mo·ha-1, 40 g Zn·ha-1, 60 g Na·ha-1 (produkt nawozowy 2) P5: 120 g B·ha-1, 8 g Cu·ha-1, 240 g Fe·ha-1, 160 g Mn·ha-1, 2 g Mo·ha-1, 80 g Zn·ha-1, 120 g Na·ha-1 (produkt nawozowy 2) P6: 180 g Ca·ha-1 (produkt nawozowy 3) P7: 360 g Ca·ha-1 (produkt nawozowy 3). Dawki poszczególnych składników nawozowych podano w przeliczeniu na czysty składnik. Przeprowadzona analiza otrzymanych wyników pozwoliła stwierdzić, że w warunkach doświadczania zastosowane nawożenie dolistne wpłynęło na plon korzeni buraków cukrowych. Najwyższe plony uzyskano w przypadku wariantu doświadczalnego P5 w lokalizacji L1, w którym zastosowano kompleksowe nawożenie produktem wieloskładnikowym. Zawartość sacharozy w miazdze korzeni buraków cukrowych była ściśle zależna od aplikowanej dawki nawozu wieloskładnikowego. Najwyższą zawartość sacharozy odnotowano w przypadku roślin buraków cukrowych nawożonych dawką 4 kg·ha-1 (wariant P5). Zastosowane nawożenie dolistne produktem wielkoskładnikowym pozwoliło osiągnąć najwyższe plony biologiczne i technologiczne cukru. Aplikacja 4 kg·ha-1 (wariant P5) nawozu zawierającego 120 g B·ha-1, 8 g Cu·ha-1, 240 g Fe·ha-1, 160 g Mn·ha-1, 2 g Mo·ha-1, 80 g Zn·ha-1, 120 g Na·ha-1 skutkowała uzyskaniem wzrostu o 11,5 % średniego plonu biologicznego cukru oraz 11,1 % plonu technologicznego cukru w porównaniu do plonów uzyskanych dla wariantu kontrolnego. Przeprowadzono również analizę opłacalności produkcji buraków cukrowych przy użyciu wieloskładnikowego nawozu dolistnego w dawce 4 kg·ha-1 (wariant nawozowy P5), która wykazała, że osiągnięto najwyższy efekt ekonomiczny produkcji. W analizie nie uwzględniono premii z tytułu sprzedaży plonu korzeniu buraków cukrowych wynikającej z wyższej zawartości sacharozy niż deklarowana na poziomie 16%.The study presents the results of a three-year, controlled micropot experiment on foliar fertilization of sugar beets. The experiment was conducted from 2015 to 2017 in two locations: Buszkowice in the Podkarpack ie Voivodeship (Location 1 - L1) and Brożec in the Opolskie Voivodeship (Location 2 - L2). The experiment included seven levels of foliar fertilization with four replications. The experimental factor was foliar fertilization using selected fertilizer formulations. The following fertilization levels were tested: P1: Control – no foliar fertilization P2: 1,000 g B·ha-1 (fertilizer product 1) P3: 2,000 g B·ha-1 (fertilizer product 1) P4: 60 g B·ha-1, 4 g Cu·ha-1, 120 g Fe·ha-1, 80 g Mn·ha-1, 1g Mo·ha-1, 40 g Zn·ha-1, 60 g Na·ha-1 (fertilizer product 2) P5: 120 g B·ha-1, 8 g Cu·ha-1, 240 g Fe·ha-1, 160 g Mn·ha-1, 2 g Mo·ha-1, 80 g Zn·ha-1, 120 g Na·ha-1 (fertilizer product 2) P6: 180 g Ca·ha-1 (fertilizer product 3) P7: 360 g Ca·ha-1 (fertilizer product 3) The doses of individual fertilizer components were provided in terms of pure substance. The analysis of the obtained results revealed that foliar fertilization had an impact on the yield of sugar beet roots. The highest yields were obtained in the experimental variant P5 at location L1, where a comprehensive fertilizer was applied. The sucrose content in the pulp of sugar beet roots was closely related to the applied dose of multicomponent fertilizer. The highest sucrose content was recorded in the case of sugar beet plants fertilized with a dose of 4 kg·ha-1 (variant P5). The use of foliar fertilization with a multicomponent product resulted in the highest biological and technological sugar yields. The application of 4 kg·ha-1 (variant P5) of fertilizer containing 120 g B·ha-1, 8 g Cu·ha-1, 240 g Fe·ha-1, 160 g Mn·ha-1, 2 g Mo·ha-1, 80 g Zn·ha-1, 120 g Na·ha-1 led to an 11.5% increase in the average biological sugar yield and an 11.1% increase in the technological sugar yield compared to the yields obtained for the control variant. An analysis of the profitability of sugar beet production using multicomponent foliar fertilizer at a dose of 4 kg·ha-1 (fertilizer variant P5) demonstrated the highest economic production effect. The analysis did not include a bonus for the sale of sugar beet roots due to a higher sucrose content than the declared level of 16%.polAttribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Polandhttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/burak cukrowynawożenie dolistneplon korzeni buraków cukrowychopłacalność nawożenia dolistnegozawartość sacharozysugar beetfoliar fertilizationsugar beet root yieldprofitability of foliar fertilizationsucrose contentdoctoralThesis