Niedźwiadek, Rafał2018-04-172018-04-172018-05-10http://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/3520Promotor: dr hab. Andrzej Rozwałka, prof. UR ; 410, [220], 97 s.Władysław Łokietek nadając w 1317 r. Lublinowi prawa miejskie przyznał miastu 100 łanów, czyli ok. 2.500 ha. W tej przestrzeni nie tylko zorganizowano ośrodek z domami, placami i gruntami ornymi, ale także fundowano obiekty sakralne. Od XIV do XVIII wieku powstało 25 kościołów, przy których zakładano nekropole – zarówno w formie grobów jamowych wkopywanych w podłoże, jak również specjalnych komór. W prezentowanej pracy podjęto próbę opisania przestrzeni grzebalnej kształtującej się wokół świątyń oraz pod ich posadzkami. Na podstawie materiału zgromadzonego w toku rozmaitych badań archeologicznych można wskazać na różne formy gospodarowania obszarem przeznaczonym pod pochówki. Jako pierwsze powstawały cmentarzyska rzędowe, charakterystyczne dla pierwszych wieków chrześcijaństwa na ziemiach polskich. U schyłku wczesnego średniowiecza rozpoczęto wytyczanie i użytkowanie nekropoli wokół kościołów, niektóre z nich powielały miejsca i funkcje wcześniejszych. Z biegiem wieków przybrały one postać wielopoziomowych układów, gdzie mogiły zachodziły na siebie i przecinały wzajemnie. Jeszcze w późnym średniowieczu zaczęto zmarłych grzebać wewnątrz obrysu murów kościołów. Początkowo, były to groby jamowe, obok których na początku okresu staropolskiego pojawiły się trwalsze konstrukcje, wystawiane z kamieni i cegieł – tumby i krypty. Kres wielowiekowych zwyczajów pogrzebowych zapoczątkowało wdrażanie nowego prawa cmentarnego z 1792 r. nakazującego zakładanie wydzielonych cmentarzy, poza granicami strefy zamieszkanej.Władysław Łokietek, giving city rights to Lublin in 1317, granted the city 100 fiefs - about 2,500 hectares. In this space, not only a center was organized with houses, squares and arable lands, but also sacral buildings were founded. From the fourteenth to the eighteenth century 25 churches were established, where the necropoles were founded - both in the form of pit graves buried in the ground, as well as a special chambers. The presented work attempts to describe the burial space around the temples and under their floors. Based on the material collected during miscellaneous archaeological research, it is possible to point out to various forms of space management intended for burial. Row graveyards were created first, characteristic of the first centuries of Christianity in the Polish lands. At the end of the early Middle Ages, the establishment and use of necropolis around the churches began, some of them duplicated the places and functions of the earlier ones. Over the centuries, they took the form of multi-level arrangements, where the graves overlapped and intersected each other. Still in the late Middle Ages, the dead were buried inside the outline of church walls. Initially, these were burial pits, next to which, at the beginning of the Old Polish period, more durable structures appeared - tombs and crypts elevate from stones and bricks. The end of centuries-old funeral customs initiated the implementation of a new cemetery law of 1792, ordering to establish separate cemeteries, outside the boundaries of the inhabited zone.polAttribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowehttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/Przestrzeń sepulkralnapochówki średniowieczne i nowożytnekrypty groboweobrządek pogrzebowySepulchral spacemedieval and modern burialburial cryptsfuneral ritesdoctoralThesis