Pelc, Leszek2025-10-092025-10-092023https://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/11872Rekonstrukcja i budowa średniowiecznego instrumentu smyczkowego z przełomu XI i XII w.na podstawie znaleziska archeologicznego z Ostrowa Lednickiego. Projekt instrumentu powstał na drodze porównania zachowanych szczątków z oryginału z instrumentami podobnego typu ze znalezisk z Nowogrodu Wielkiego, instrumentami podobnego typu przedstawionymi w ikonografii dwunastowiecznej we Francji oraz tradycyjnych instrumentów z południa Europy (Bałkany i Włochy). Rekonstrukcja chordofonu została wykonana na zamówienie Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, instrument obecnie znajduje się w zbiorach tegoż muzeum. Podstawą rekonstrukcji jest zachowany fragment płyty kołkowej instrumentu datowany na XI/XII wiek znaleziony w trakcie prac wykopaliskowych w rumowisku mostu na Ostrowie Lednickim. Rekonstrukcja jest wykonana przez Leszka Pelca jest rodzajem polemiki z wcześniejszą interpretacją znaleziska jako fragment średniowiecznego trzystrunowego rebeku. Zachowany element łączył w sobie cechy spotykane w konstrukcji zarówno instrumentów znanych z wcześniejszych prac archeologicznych w Nowogrodzie Wielkim jak i ikonografii instrumentów z romańskich kościołów we Francji oraz tradycyjnych instrumentów z południa Europy (np. lijerica, lira calabrese). Szczegóły budowy zachowanego fragmentu (stosunkowo bardzo wysoki prożek) wskazywały na zastosowanie techniki paznokciowej typowej m.in. dla tradycyjnych polskich chordofonów (suka biłgorajska) oraz instrumentów z południa i wchodu Europy (gudok, lijerica, lira calabrese, gadułka itp.) a rozkład otworów w płycie kołkowej sugerował większą niż w rebeku liczbę strun – prawdopodobnie pięć. Instrument wykonany został z drewna jaworowego z płytą rezonansową z drewna świerkowego, wykończony naturalnymi woskami i wyposażony w ręcznie wykonane, niepolerowane jelitowe struny. Obecnie instrument znajduje się w kolekcji Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Link: https://www.youtube.com/watch?v=Z4boKsHArVI&feature=youtu.beRekonstrukcja i budowa średniowiecznego instrumentu smyczkowego z przełomu XI i XII w.na podstawie znaleziska archeologicznego z Ostrowa Lednickiego. Projekt instrumentu powstał na drodze porównania zachowanych szczątków z oryginału z instrumentami podobnego typu ze znalezisk z Nowogrodu Wielkiego, instrumentami podobnego typu przedstawionymi w ikonografii dwunastowiecznej we Francji oraz tradycyjnych instrumentów z południa Europy (Bałkany i Włochy). Rekonstrukcja chordofonu została wykonana na zamówienie Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, instrument obecnie znajduje się w zbiorach tegoż muzeum.Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Internationalhttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/rekonstrukcja instrumentu muzycznegośredniowieczny instrument smyczkowyLeszek PelcMuzeum Pierwszych Piastów w Lednicychordofontechnika paznokciowa