Янішевський, Олександр2021-11-082021-11-082021red. Jolanta Kowal, Magdalena Patro-Kucab, Paulina Podolska, W kręgu prasy dawnej i współczesnej. Wybrane problemy (1), s. 257–271978-83-7996-915-9http://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/6892Śledząc profil wydawniczy czasopisma „Arcana”, ukazującego się w Krakowie od ponad ćwierćwiecza, daje się zauważyć, iż przez ostatnie cztery lata (począwszy od 2016 roku) dwumiesięcznik ten usiłuje wydostać się z niszy tradycyjnych wartości narodowo-chrześcijańskich i dołączyć do kategorii czasopism-forów konserwatywnego środowiska polskiego społeczeństwa. O przyjętej polityce redakcyjnej świadczy zawarta w numerze 138 (6/2017) deklaracja: „Dziś do naszych głównych obowiązków należy nie promocja, ale tworzenie prawdziwych mentalnych podstaw praktycznej realizacji polskiego interesu narodowego”. Oznacza to, że „Arcana” (tytuł tłumaczy się z łaciny jako „tajemnica”) nie daje się sprowadzić do roli dwumiesięcznego zbioru losowych materiałów, ale stanowi poznawczo zaangażowane pismo o ściśle określonym stanowisku społecznym. Każde znaczące stronnictwo potrzebuje coraz to większej liczby nowych zwolenników dla poparcia swojej argumentacji, punktów widzenia, stanowiska. Często przestrzeń do szerokiego rozwoju znajduje się poza „terytorium macierzystym”, ponieważ „domowe pustki” mogą dość szybko się wyczerpać, nie nadążając za wewnętrznymi, że tak powiem, introwertycznymi wydarzeniami i zmianami. Zamiast tego opinia publiczna odgrywa pierwszą rolę publiczności, która przybyła na premierę z ciekawością, pozostawiając pewną ilość zasobów materialnych przed kasą. Im większa publiczność, tym więcej zasobów pozostaje w kasie. Oznacza to, że wchodząc na zewnętrzną orbitę czytelniczą, należy wziąć pod uwagę następujące czynniki: a) znajdowanie odpowiedzi na kulturowe pytania „nie swoich” konsumentów; b) oczekiwany „przeciętny” poziom inteligencji projektowanego czytelnika; c) możliwość narzucania czytelnikowi swoich tematów do dyskusji; d) inne ściśle powiązane czynniki, które mogą wynikać z praw losowych procesów. Czynniki przyciągające nowe, nieznajome audytorium mogą działać łącznie lub indywidualnie; zarówno częściowo, jak i całkowicie; przeplatając się, tworząc pewien „intertekstualny” dyskurs i przecząc sobie nawzajem. Wspólnym mianownikiem jest tu nastawienie na inteligencję, nie zaś klasę średnią.Following the publishing profile of the Arcana magazine, which has been published in Krakow for over a quarter of a century, it can be noticed that over the last four years (starting from 2016) this bimonthly has been trying to get out of the niche of traditional national-Christian values and join the category of magazines -for the conservative community of Polish society. The adopted editorial policy is evidenced by the declaration in issue 138 (6/2017): „Today, our main duties are not promotion, but creating real mental foundations for the practical implementation of Polish national interest”. This means that „Arcana” (the title translates from Latin as „mystery”) cannot be reduced to the role of a two-month collection of random material, but is a cognitively engaged magazine with a strictly defined social position. Each significant party needs more and more new supporters to support its arguments, points of view and position. Often the space for extensive development is outside the „maternal territory”, as „home voids” can run out fairly quickly, failing to keep up with internal, so to speak, introverted events and changes. Instead, the public plays the first role of the audience that came to the premiere curiously, leaving a certain amount of material resources in front of the box office. The greater the availability, the more resources remain on hand. This means that when entering the outer reading orbit, the following factors must be considered: a) finding answers to the cultural questions of „not your” consumers; b) the expected ’average’ level of intelligence of the target reader; c) the possibility of imposing on the reader their topics for discussion; d) other closely related factors that may result from the laws of random processes. The factors that attract new unfamiliar audiences may act cumulatively or individually; both partially and completely; intertwining, creating a certain „intertextual” discourse and contradicting each other. The common denominator here is the focus on intelligence, not the middle class.rusAttribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowehttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/czasopiśmiennictwointeligibilnośćinteligencjaczytelnik zagranicznyArcanadziennikarstwoжурналістикантелігібельністьінтелігенціячасопис „Arcana”прасаperiodicalsintelligibilityintelligenceforeign readerjournalismbookPart10.15584/978-83-7996-915-9_15