Polish Journal for Sustainable Development T. 19 (2015)https://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/2061https://repozytorium.ur.edu.pl/retrieve/fc7dff8c-8faa-4326-9f8e-4ef8f5cc717d/2024-03-29T02:04:54Z2024-03-29T02:04:54Z121Badanie funkcjonalności ogrodu miejskiego im. Solidarności w RzeszowiePisarek, MartaGargała-Polar, Martahttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/20732022-11-29T16:11:56Z2015-01-01T00:00:00Zdc.title: Badanie funkcjonalności ogrodu miejskiego im. Solidarności w Rzeszowie
dc.contributor.author: Pisarek, Marta; Gargała-Polar, Marta
dc.description.abstract: Celem badań było rozpoznanie czynników przestrzennych mających wpływ na
funkcjonalność Ogrodu Miejskiego im. Solidarności w Rzeszowie. Przeprowadzono własne
obserwacje terenowe oraz ankietę wśród osób odwiedzających park. Zauważono, że Ogród
Miejski użytkowany był przez osoby siedzące na ławkach lub spacerujące alejkami,
przychodzące z dziećmi na plac zabaw oraz traktujące Ogród jako ciąg komunikacyjny. Więcej
osób wypoczywało w dzień powszedni niż wolny od pracy, a maksimum odwiedzin przypadało
na godziny popołudniowe. Obserwowani najchętniej wypoczywali w miejscach lekko
osłoniętych od słońca i nie narażonych na kontakt z pomiotem ptasim. Ankietowani istniejący
stan Ogrodu oceniali jako odpowiedni, ale postulowali o wymianę nawierzchni,
rozwiązanie problemu gniazdujących ptaków, wprowadzenie większej liczby ozdobnej
małej architektury i założeń rabatowych, jak również budowę psiej toalety. Respondenci
negatywnie odnieśli się do budowy ogrodzenia i zamykania parku od zmierzchu do rana.; The aim of the study was to identify the spatial factors, affecting on the functionality of
the City Garden named Solidarność. Own field observations and a survey among visitors in
the park were conducted. It was noted that the City Garden was used by people sitting on
benches or strolling along the paths, coming with the children to the playground and
treating the garden as a communication way. More people rested in weekdays than off from
work, and a maximum of visits were in the afternoon hours. People most often rested in a
slightly sheltered from the sun and not exposed to the birds. Respondents, the current state
of the Garden assessed as appropriate, but they postulated the change the surface of the
Garden, the solve the problem of nesting birds, to bring more decorative small architecture
and flowerbeds, as well as the construction of a dog toilet. Respondents negatively referred
to the construction of the fence and closing the park from dusk till dawn.
2015-01-01T00:00:00ZFauna dżdżownic składowisk kopalni cynku i ołowiuOkrutniak, MateuszGrześ, Irena M.Bonczar, Zbigniewhttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/20722022-11-29T15:22:05Z2015-01-01T00:00:00Zdc.title: Fauna dżdżownic składowisk kopalni cynku i ołowiu
dc.contributor.author: Okrutniak, Mateusz; Grześ, Irena M.; Bonczar, Zbigniew
dc.description.abstract: Badano hałdy odpadów poflotacyjnych kopalni cynku i ołowiu „Trzebionka” i „Bolesław”
w celu sprawdzenia czy będące w różnym stopniu rekultywacji hałdy są środowiskiem
występowania dżdżownic oraz jaka jest ich różnorodność gatunkowa i biomasa. Odłów
bezkręgowców przeprowadzono metodą formalinową w latach 2010 i 2011. Na hałdach
„Trzebionka” i „Bolesław” stwierdzono występowanie odpowiednio 6 oraz 2 gatunków dżdżownic
zaliczanych do pospolitych w kraju. Istotnie większą biomasę dżdżownic wykazano na hałdzie
„Trzebionka”, co jest wynikiem pozytywnego wpływu obecności gatunku Lumbricus terrestris.; The present study was conducted in the area of post flotation dumps contaminated with
zinc and lead. The aim of the study was to test if the dumps being at different stage of
reclamation are inhabited by earthworms and to asses their species diversity and biomass.
Invertebrates were collected using Satchel’s method during the seasons 2010 and 2011. In
the area of “Trzebionka” and “Bolesław” waste dumps 2 and 6 species of earthworms
were found, respectively. Significantly higher biomass was found for “Trzebionka”, that
can be explained by positive effect of Lumbricus terrestris.
2015-01-01T00:00:00ZMięso wieprzowe w zrównoważonej gospodarce żywnościowejMroczek, Janusz R.https://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/20712022-11-29T16:08:01Z2015-01-01T00:00:00Zdc.title: Mięso wieprzowe w zrównoważonej gospodarce żywnościowej
dc.contributor.author: Mroczek, Janusz R.
dc.description.abstract: Podstawą zrównoważonego rozwoju jest odpowiedzialna produkcja i konsumpcja żywności.
Mięso od najdawniejszych czasów traktowane jest jako pokarm prestiżowy, świadczący
o dobrobycie i zamożności społeczeństwa. Wieprzowina ze względu na skład chemiczny,
wartość odżywczą oraz zawartość pełnowartościowego białka o korzystnych dla organizmu
proporcjach aminokwasów, pełni istotną rolę w gospodarce żywnościowej, jako surowiec dla
przemysłu mięsnego. Intensywne technologie chowu świń niekorzystnie oddziaływają na
środowisko naturalne i zrównoważony rozwój, będąc źródłem zanieczyszczeń wody, gleby
i powietrza, zarówno w skali kraju, jak i w wymiarze globalnym.; Pork ranks among the most frequently consumed types of meat in Poland. For several
years pork consumption rates have remained at a level of approx. 40 kilos per person.
Because of its chemical composition, dietary value and the contents of complete protein
with amino acids at proportions beneficial for human organism, pork holds an important
place in food economics. Yet, industrial technologies employed in pig farming, contribute
to serious water, soil and air pollution, adversely impacting the natural environment
and sustainable development, both domestically and globally. Hence, it is necessary to look
for pro-ecological solutions related to pig stock handling and feeding, in compliance with
the principles of sustainable development.
2015-01-01T00:00:00ZPrzykład aktywnego nauczania na przedmiocie „Filozofia przyrody” - projekt PASO („Pytaj – Aktywnie Szukaj Odpowiedzi”)Kostecka, JoannaMazur-Pączka, Annahttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/20702022-11-29T15:15:03Z2015-01-01T00:00:00Zdc.title: Przykład aktywnego nauczania na przedmiocie „Filozofia przyrody” - projekt PASO („Pytaj – Aktywnie Szukaj Odpowiedzi”)
dc.contributor.author: Kostecka, Joanna; Mazur-Pączka, Anna
dc.description.abstract: W publikacji zaprezentowano autorski projekt PASO, wprowadzony do przedmiotu
„Filozofia przyrody” dla studentów kierunku Odnawialne Źródła Energii i Gospodarka
Odpadami na Uniwersytecie Rzeszowskim. Projekt ma aktywizować do zadawania trudnych
pytań i poszukiwania odpowiedzi w zakresie kierunków rozwoju cywilizacji oraz relacji człowiek
– człowiek oraz człowiek – środowisko. Opracowanie prezentuje jego cel, etapy realizacji oraz
metody ewaluacji.; The paper presents PASO, an original project introduced to the course of "Philosophy
of Nature" for students of Renewable Energy and Waste Management at the University of
Rzeszów. The project is to activate students to ask tough questions and seek answers
regarding directions of the development of civilization and the relationship of man - man
and man - nature. The paper presents its goal, strategies of implementation and evaluation
methods.
2015-01-01T00:00:00ZEdukacja dla zrównoważonego rozwoju - projekt KOS („Kumplem osoba starsza”)Kostecka, JoannaPiersiak, AgnieszkaPawlak, Renatahttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/20692022-11-29T15:05:18Z2015-01-01T00:00:00Zdc.title: Edukacja dla zrównoważonego rozwoju - projekt KOS („Kumplem osoba starsza”)
dc.contributor.author: Kostecka, Joanna; Piersiak, Agnieszka; Pawlak, Renata
dc.description.abstract: Edukacja dla zrównoważonego rozwoju (EZR) wymaga wiedzy oraz działań
w płaszczyźnie przyrodniczo - społeczno - ekonomicznej. Liczy się każdy pomysł a dobrze
przemyślane projekty aktywizujące w szeroko pojętym zakresie społecznych podstaw
zrównoważonego rozwoju wydają się tu być szczególnie cenne. Budowanie holistycznego
spojrzenia na kwestie środowiskowe (z zaakcentowaniem problematyki społecznej) ułatwi
odnajdywanie rozwiązań problemów zgodnie z nowymi zasadami rozwoju globalnej
populacji Człowieka. Program KOS aktywizuje do działania młodzież i osoby starsze po 50.
roku życia. Łączy młodych i seniorów jako źródła wiedzy i doświadczenia. Publikacja
prezentuje projekt KOS; jego; Education for Sustainable Development (ESD) requires knowledge and engaging in
natural, social and economic plane. Each idea and well thought activating projects in a
broad range of social foundations of sustainable development seem to be particularly
valuable and very important here. Building a holistic view of environmental issues (with
emphasis on social issues) will simplify finding solutions to problems under the new rules
of the global population Human development. KOS programme activates to act younger
and older people over 50 years of age. It combines youth and senior citizens as a source of
knowledge and experience. The publication presents the program KOS: its purpose,
beneficiaries, stages of implementation with the priorities and programme evaluation
methods.
2015-01-01T00:00:00ZAnaliza efektywności usuwania zanieczyszczeń ze ścieków w oczyszczalni w Woli Dalszej k/ŁańcutaKoc-Jurczyk, JustynaJurczyk, Łukaszhttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/20682022-11-29T17:19:41Z2015-01-01T00:00:00Zdc.title: Analiza efektywności usuwania zanieczyszczeń ze ścieków w oczyszczalni w Woli Dalszej k/Łańcuta
dc.contributor.author: Koc-Jurczyk, Justyna; Jurczyk, Łukasz
dc.description.abstract: Celem pracy była analiza efektywności oczyszczalni ścieków w Woli Dalszej k/Łańcuta.
Ocenę efektywności oczyszczania ścieków oparto na wielkości redukcji wybranych
wskaźników zanieczyszczeń: BZT5, ChZT, azotu ogólnego i amonowego, fosforu ogólnego
i zawiesiny ogólnej. Oczyszczalnia uzyskała bardzo dobre wyniki w oczyszczaniu ścieków,
które zgodne są z dopuszczalnymi wartościami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 18 listopada 2014 oraz z pozwoleniem wodnoprawnym.; The aim of this study was an evaluation of functioning municipal wastewater treatment
plant for Lancut town (Poland, subcarpathian province). The assessment of operational
efficiency has been based on the reduction of chosen pollution indexes, such as: the BOD5,
COD, total suspended solids, total nitrogen and phosphorus in outflow. Studies carried out
between 2004 and 2011 have revealed excellent treatment performance, which complies to
local law regulations.
2015-01-01T00:00:00ZEncyklika kryzysu i nadzieiKasprzak, KrzysztofKostecka, Joannahttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/20672022-11-29T15:14:45Z2015-01-01T00:00:00Zdc.title: Encyklika kryzysu i nadziei
dc.contributor.author: Kasprzak, Krzysztof; Kostecka, Joanna
dc.description.abstract: Czy tego chcemy czy nie, czy jesteśmy tego świadomi albo uparcie odrzucamy to przekonanie,
jesteśmy częścią przyrody. Korzystając z jej darów, szczególnie w okresie ostatnich pięćdziesięciu
lat konsumpcyjnego życia zbliżyliśmy się i przekroczyliśmy zdolność planety do regeneracji jej
zasobów. Dane naukowe na temat łączności człowieka z przyrodą a przede wszystkim zależności
od różnorodności elementów biosfery oraz raporty i wyniki obrad licznych konferencji
poświęconych problematyce zrównoważonego rozwoju cywilizacji wkraczają w życie przeciętnego
obywatela Planety Ziemia bardzo powoli. Encyklika „Laudato si'. W trosce o wspólny dom”, Ojca
Świętego Franciszka (2015), ma szanse dotrzeć do chrześcijan na całej Ziemi, poruszyć ich
sumienia i wyzwolić prośrodowiskowe i prospołeczne działania w codziennym życiu. Papież zabrał
głos w obronie przyrody, która jest wspólnym domem wszystkich istot żywych, ale zwrócił także
uwagę, że ekologia ma sens wtedy, gdy widzimy wielkość człowieka i jego wyjątkowość, gdy
chroniąc naturę nie zapominamy o naturze ludzkiej i jej prawach.; Whether we like it or not, whether we are aware or stubbornly reject this belief, we are part
of nature. Using her services, especially during the last fifty years of consumerism we
approached and exceeded the planet's capacity to regenerate its resources. Now scientists
collected a lot of data on the connection between man and nature and above all, on dependency
on the diversity of the biosphere. These reports and deliberations of numerous conferences
dedicated to problems of sustainable development of civilization enter into awareness and effect
the lives of the average citizen of our Planet Earth very slowly.
On Care for Our Common Home (Laudato Si') is the new appeal from Pope Francis (2015)
addressed to "every person living on this planet" for an inclusive dialogue about how we
are shaping the future of our planet. Pope Francis calls the Church and the world to
acknowledge the urgency of our environmental challenges and to join him in embarking on
a new path. This encyclical is written with both hope and resolve, looking to our common
future with candor and humility.
The encyclical has a chance to reach out to Christians all over the Earth, to raise their
conscience and to liberate pro-environment and pro-social activities in everyday life. The Pope
spoke up in defense of nature, which is the common home of all living beings, but also noted that
ecology makes sense only when we see the greatness of man and his uniqueness, while
protecting nature, we do not forget about human nature and its laws.
The authors of the article recall elements of the history of thought forming the concept of
sustainable development, assessed commonly as the basis for the survival of human civilization.
They highlight the groundbreaking importance of the inclusion of the Church in shaping the
ecological conscience. Authors also express the hope that that conscience is a force of modern
Homo sapiens to radical, giving hope for the survival of the species, changes of life organization
at socio-economic and natural level.
2015-01-01T00:00:00ZUpraszczanie procesu budowlanego a ochrona zasobów przyrodniczychKasprzak, Krzysztofhttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/20662022-11-29T15:57:30Z2015-01-01T00:00:00Zdc.title: Upraszczanie procesu budowlanego a ochrona zasobów przyrodniczych
dc.contributor.author: Kasprzak, Krzysztof
dc.description.abstract: Proces budowlany charakteryzuje się zbyt wieloma rozbudowanymi procedurami i jest
bardzo czasochłonny. Dostosowany do warunków gospodarczych winien, łącznie
z planowaniem przestrzennym, zabezpieczać także ważne interesy publiczne jakimi są m.in. ład
przestrzenny, ochrona dóbr kultury, środowiska i zasobów przyrody. Dlatego podstawowa
znajomość procedury inwestycyjnej i związanych z nią przepisów prawnych ma bezpośrednie
znaczenie nie tylko dla inwestorów, ale także dla wszystkich zajmujących się różnymi aspektami
ochrony środowiska i zasobów przyrody nieożywionej i ożywionej. Zwolnienie z obowiązku
uzyskania pozwolenia na budowę określone w prawie budowlanym dla wielu inwestycji nie
zwalnia inwestorów od obowiązku stosowania przy ich wykonywaniu innych przepisów prawa
budowlanego, a szczególnie przepisów techniczno-budowlanych, norm, przepisów bhp, a także
przepisów: p.poż., sanitarnych, ochrony środowiska, ochrony dóbr kultury. Mimo uproszczeń
w procedurach administracyjnych nadal zapewniona jest pełna kontrola oddziaływania
inwestycji na środowisko przyrodnicze oraz obiekty dziedzictwa narodowego.; Building has a basic meaning not only for economy and its development, but it is also one of the main man’s activities having influence on the changes in space and environment. Legal system of investment is not transparent in our country and for years they have been judged by entrepreneurs, local government units, industry associations and professional organizations as a factor which hinders business activity or public investments. It is characterized by too many extensive procedures and it is time consuming. Construction process adapted to the economic conditions, together with spatial planning, has to protect another important public interest which, among others, is spatial order, protection of cultural and environmental goods and natural resources. Therefore, the basic knowledge of research procedure and legislative procedures has a direct relevance not only for investors but also for those dealing with different aspects of environments and living and non living nature resources protection.
Exemption from the requirement to obtain a building permit specified in construction law for many investments does not absolve their investors from the obligation to adopt the construction law, especially building technical regulations, norms, health and safety regulations, and also fire, sanitary, environment and cultural good protection regulations. Construction supervision authorities have the right to control the practical implementation
of the provisions. In case of any illegal activities this control can lead to issuing appropriate decisions, if the rules empower to it, or to issue appropriate decisions about the application of the provisions on administrative enforcement proceedings (as it regards the requirements arising directly from legislative provisions). Introduction to simplify and shorten the administrative procedures does not mean that the investor can carry out the investment according to his own imagination. Full control of the project impact on the environment and the objects of the cultural heritage is still provided.
2015-01-01T00:00:00ZInwestycje sportowe i turystyczno-rekreacyjne mogące potencjalnie pogorszyć stan środowiskaKasprzak, Krzysztofhttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/20652022-11-29T15:10:36Z2015-01-01T00:00:00Zdc.title: Inwestycje sportowe i turystyczno-rekreacyjne mogące potencjalnie pogorszyć stan środowiska
dc.contributor.author: Kasprzak, Krzysztof
dc.description.abstract: W projektowanych przedsięwzięciach uznawanych za mogące potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko wyróżnia się grupę przedsięwzięć bezpośrednio związanych ze
sportem, rekreacją i turystyką. Ich realizacja oraz późniejsza eksploatacja mogą być –
i najczęściej są - dla środowiska przyrodniczego nie mniej groźne jak typowe inwestycje
przemysłowe lub transportowe. Wykonywanie procedury oceny oddziaływania na środowisko
(OOŚ) dla inwestycji sportowych lub prognoz dla terenów, które będą wykorzystywane na cele
sportowo-rekreacyjne po zakończeniu działalności gospodarczej jest zadaniem trudnym.
Dotyczy bowiem nie tylko samej infrastruktury technicznej, ale także skutków bezpośrednich
i pośrednich wynikających z eksploatacji, które mogą mieć bardzo szeroki zasięg terytorialny
i występować w długim okresie czasu. Mogą one mieć, podobnie jak i innego rodzaju inwestycje,
znaczny wpływ także na zasoby wizualne krajobrazu.; To design projects recognised as being with potential influence on the environment, we can
distinguish a group of investments connected with sports, recreation and tourism. Their
realisation and further exploitation can be, and usually are dangerous to the natural
environment as typical industry and transport investments. Execution procedures of
Environmental Impact Assessment for sports investments or forecast for the area that will be
used for sports-recreation aims after finishing the economic activity is a difficult process. This
applies not only to technical infrastructure but also to direct and indirect effects arising from its
exploitation which can have very wide territorial coverage and appear in a long term of time.
They can also have significant influence on visual resources of the landscape.
2015-01-01T00:00:00ZPszczoły ważne dla zdrowia ekosystemów i człowieka - wybrane argumentyGarczyńska, MariolaKostecka, Joannahttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/20642022-11-29T15:16:46Z2015-01-01T00:00:00Zdc.title: Pszczoły ważne dla zdrowia ekosystemów i człowieka - wybrane argumenty
dc.contributor.author: Garczyńska, Mariola; Kostecka, Joanna
dc.description.abstract: Pszczoły należą do owadów zapylających i pełnią istotną rolę w ekosystemach; dzięki nim
owocuje większość roślin, stanowią także podstawę świadczeń ekosystemowych dla człowieka
i wielu zwierząt. Pszczoły wytwarzają miód, mleczko pszczele i propolis o działaniu użytkowym
i leczniczym. W ostatnich latach zauważono masowe wymieranie pszczół.; Pollinating insects, bees in particular, play a very important role in the environment;
thanks to them most plants on our planet bears fruits (and the plants are human’s and many
animals’ food). Bees also produce valuable products such as honey, royal jelly and
propolis, they all have utility and therapeutic effect. In the recent years mass extinction of
bees is observed. There are many reasons for this disturbing phenomenon. We urgently
need to begin to counter these threats and protect bees, valuable for ecosystem services and
all life on Earth.
2015-01-01T00:00:00Z