The fundamental problem concerning the analysis of intellectual capital influence on developmental processes is connected with its multidimensional and multilevel aspect – its resources are grounded in various functions, structures, technologies located at various levels of the system (citizens, organisations, regions, nation). The current developed models and assessment methods, based on regression and correlation analyses reduce the intricate and dynamic system to linear dependencies. Consequently, the study carried out on the basis of those models features a limited opportunity to demonstrate a real influence of intellectual capital on economic development. A strong interdependence between the level of GDP per capita and and intellectual capital endowment of Polish region exposes an important perspective of analyses and developmental processes programming. Pro-developmental influence of intellectual capital indicates that the development of these capital resources should gain more extensive recognition in planned territorial development strategies. It becomes necessary to adopt a subject orientation in this capital development scenarios.

Zasadniczy problem dotyczący analizy oddziaływania kapitału intelektualnego na procesy rozwojowe związany jest z jego wielowymiarowością i wielopoziomowością – jego zasoby tkwią w różnych funkcjach, strukturach, technologiach, ulokowanych na różnych poziomach systemu (mieszkańcy, organizacje, regiony, kraj). Wypracowane dotychczas modele i metody pomiaru tych zależności, oparte o analizy regresyjne i korelacyjne, redukują ten złożony i dynamiczny system do funkcji liniowych. W konsekwencji przeprowadzone w oparciu o te modele badania cechuje ograniczona zdolność do ukazania realnego wpływu kapitału intelektualnego i jego składowych na rozwój gospodarczy. Stwierdzona jednak na ich podstawie silna współzależność między poziomem PKB per capita a wyposażeniem polskich województw w kapitał intelektualny odsłania istotną perspektywę analiz i programowania procesów rozwojowych. Prorozwojowe oddziaływanie kapitału intelektualnego wskazuje, że rozwój zasobów tego kapitału powinien znaleźć szersze uwzględnienie w projektowanych strategiach rozwoju terytorialnego. Szczególne zainteresowanie powinny stanowić te wymiary, które wykazują stymulujące oddziaływanie na zmiany PKB per capita (gotowość do ustawicznego kształcenia się, przedsiębiorczość, wynalazczość, implementacja nowoczesnych rozwiązań do praktyki gospodarczej, kompleksowa atrakcyjność terytorium dla wewnętrznych i zewnętrznych interesariuszy). Oddziaływanie kapitału intelektualnego na przebieg i dynamikę procesów rozwojowych dokonuje się przede wszystkim przez kształtowanie postaw i zachowań mieszkańców. Aspekt ten (notabene pomijany w analizach ilościowych) podkreśla konieczność przyjęcia podmiotowej orientacji w scenariuszach rozwoju tego kapitału. Jednocześnie należy pamiętać, że niezbywalnym czynnikiem uzyskania korzyści wynikających z efektów synergii kapitału intelektualnego jest jego kompatybilność z tradycyjnymi, podstawowymi czynnikami i warunkami rozwoju. Jakościowe czynniki, stymulujące aktywność oraz efektywność uaktywniają się, gdy zabezpieczone są podstawowe parametry gospodarowania.