Strefa euro, będąca przykładem unii walutowej, stanowi egzemplifikację tworzenia zintegrowanego systemu zróżnicowanych gospodarek z jedną, wspólną walutą. Początkowo strefa euro obejmowała kraje o zbliżonym stopniu rozwoju gospodarczego. Z czasem jednak rozszerzano strefę o inne gospodarki, które odbiegały poziomem rozwoju od pozostałych krajów członkowskich. Każde państwo aplikujące do strefy euro musi spełniać kryteria z Maastricht oraz poddaje się procedurze ustalenia poziomu kursu centralnego, które opiera się właściwie na zastosowaniu średniego rynkowego kursu walutowego do euro przed akcesją. Celem artykułu jest zaprezentowanie koncepcji procedury pozwalającej na ustalenie kursu centralnego przy zastosowaniu parytetu produktywności pracy rozumianej jako iloraz realnego PKB oraz realnych kosztów pracy w gospodarce. Zaproponowane podejście umożliwia nie tylko usystematyzowanie istniejących procedur na gruncie teorii ekonomii, ale również podaje w wątpliwość tworzenie unii walutowej z krajów o zróżnicowanym parytecie produktywności pracy. Konsekwencje takiego działania połączone z rynkowym ustaleniem kursu centralnego skutkować może głębokim kryzysem gospodarki państwa o znacznie niższej produktywności, co miało miejsce w przypadku Grecji.

Euro Zone, as the example of monetary union, constitutes the exemplification of constructing the currency area. At the beginning Euro Zone consisted of countries with similar economic development. With time the Union has been extended with countries which development level was significantly different from the average. However every country which applies for the membership in the Euro Zone must meet criteria of Maastricht and then undergoes the process of estimating the central exchange rate against Euro. The process in mainly based on the observation of the average market exchange rate of domestic currency against Euro. The aim of the paper is to present the alternative concept of setting the central exchange rate against Euro based on wage productivity parity understood as the product of real GDP and real costs of labour. Suggested approach enables not only formalization of central exchange rate setting process in the theory of economy, but also verifies the possibility of becoming a member of monetary union, which is a substitute of Maastricht criteria. The main motion is crucial for setting monetary union, which in fact should not gather countries with different wage productivity ratios, which can lead to the deep crisis of the particular economic system, what took place in case of Greece.