Praca stanowi próbę przybliżenia rodowodu polskiej rehabilitacji z okresu międzywojennego. W rozdziale pierwszym przybliżono współczesny rodowód rehabilitacji w skali światowej. W rozdziale drugim scharakteryzowano działalność zakładów gimnastycznych funkcjonujących na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX w. Ich szeroka działalność miała duży wpływ na rozwój rehabilitacji w trzeciej dekadzie XX w. Rozdział trzeci stanowi część najobszerniejszą, bowiem uznano, że działalność i osiągnięcia na polu medycyny i wychowania fizycznego miały największy wpływ na rozwój rehabilitacji w Polsce. Opisano w nim pracę pierwszych ośrodków naukowych promujących leczenie ruchem, które rozwijały się w oparciu o wydziały medyczne uniwersytetu w Poznaniu, Warszawie, Krakowie i Lwowie. Ujęto również rozwój rehabilitacji poza ośrodkami naukowymi. W rozdziale czwartym uwzględniono pracę lekarzy oraz przedstawicieli środowiska związanego z upowszechnianiem higieny, ruchu i aktywności fizycznej w polskiej szkole oraz życiu młodego człowieka. Uznano, że rozwój rehabilitacji nie byłby możliwy, gdyby wcześniej nie stworzono podstaw do rozwoju higieny szkolnej, wychowania fizycznego, sportu i szeroko rozumianej kultury fizycznej. W rozdziale piątym przybliżono rozwój standardu polskiej fizjoterapii balneologicznej stosowanej w rehabilitacji w latach II RP. To właśnie zakłady hydroterapii i zdrojowiska, w których w sezonie letnim praktykowali lekarze i instruktorzy gimnastyki, były miejscem prowadzania doświadczeń i potwierdzania skuteczności zabiegów fizjoterapeutycznych w znaczeniu klinicznym. Ostatni rozdział stanowią konkluzje i wnioski.

The doctoral dissertation represents an attempt to disclosure the Polish rehabilitation from the inter- war period. In the first chapter the present ancestry of rehabilitation is presented on a global scale. In the second chapter the operation of gymnastics institutions working on the Polish ground at the turn of the century XIX and XX has been characterized. The third chapter is the broadest one because it has been decided that activity and achievements in the field of medicine and physical education had the greatest impact on the development of rehabilitation in Poland. In this chapter there is a description of work of the first scientific centers promoting treatment with physical activities, which were developing basing on the medical departments of the universities in Poznan, Warsaw, Krakow and Lviv. The fourth chapter deals with doctors’ work as well as other representatives of the environment connected with universalizing hygiene, motion and physical activity in Polish schools and life of young man. In the fifth chapter the development of the standard of Polish balneological physiotherapy applied in rehabilitation in years of the II Republic of Poland has been presented. Hydrotherapy institutions and resorts were the places where doctors and gymnastics instructors could practise; these were places to conduct experiments and to confirm the effectiveness of physiotherapeutic treatments in terms of clinic. The last chapter is devoted to conclusions.