W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących etnomykologicznej dokumentacji tradycyjnej wiedzy na temat użytkowania, ekologii oraz liczebności dziko rosnących grzybów wielkoowocnikowych na terenie historycznego regionu Mazowsza (33900 km2). W trakcie badań przeprowadzono 695 częściowo ustrukturyzowanych wywiadów z informatorami zamieszkującymi 38 miejscowości o równomiernym rozmieszczeniu na terenie całego Mazowsza. Pozyskane od respondentów informacje dotyczyły znanych przez nich gatunków grzybów wielkoowocnikowych, ich lokalnych nazw, użyteczności, ekologii oraz zauważonych zmian w ich liczebności. Identyfikacji dokonano przy pomocy materiałów wizualnych (atlasy oraz zdjęcia), morfologicznej analizie zebranych okazów zielnikowych oraz identyfikacji molekularnej (barkoding DNA). Badania pozwoliły na zidentyfikowanie 92 taksonów grzybów do poziomu gatunku lub rodzaju. Pośród nich 76 gatunków używanych jest w celach spożywczych, 21 taksonów znanych jako niejadalne lub trujące oraz 11 taksonów wykorzystywanych w celach innych niż spożywcze. Spośród 76 zidentyfikowanych owocników grzybów jadalnych 47% zidentyfikowano poprzez zastosowanie metody ITS DNA barcoding. Odkryto dwa nowe gatunki dla polskiej mykobioty - Hydnum ellipsosporum Ostrów & Beenken oraz Paxillus cuprinus Jargeat, Gryta, J.-P. Chaumeton & Vizzini. Pozyskane zbiorcze opisy ekologii gatunków w dużej mierze pokrywają się z dostępną wiedzą naukową. Pozyskane informacje wskazują także na ciągły spadek liczebności grzybów wielkoowocnikowych na terenie Mazowsza, co pokrywa się z licznymi analizami i prognozami naukowymi przeprowadzonymi w ostatnich latach.

The dissertation presents documentation of traditional knowledge about the uses, ecology and abundance of wild growing fungi in the Mazovia (33,900 km2) region of Poland. The field research resulted in the recording of 695 semi-structured interviews among local informants in 38 localities proportionally distributed throughout the Mazovia region. The information acquired covered known species of macromycetes fungi, their local names, useful properties, ecology and changes noted in their abundance. The described species were identified using visual props (illustrated guides and pictorial support), morphological identification of collected voucher specimens, and molecular identification, using the ITS DNA barcode method. The research enabled the identification of 92 fungi taxa to the species or genus level. Among them were 76 species used for consumption purposes, 21 taxa known as inedible or poisonous and 11 used for non-culinary purposes. Out of 76 identified fruiting bodies of edible fungi species 36 (47%) were identified by the use of ITS DNA barcoding. Eleven of them were determined exclusively by molecular analysis. The mean number of edible taxa listed during a single interview was 9.5. Two new species to the mycobiota of Poland were discovered - Hydnum ellipsosporum and Paxiilus cuprinus. Collective folk descriptions of fungal ecology generally do not diverge from scientific knowledge related to this topic. The acquired information indicates a steady decrease in macrofungal abundance in the Mazovia region, which also coincides with the latest studies and scientific forecasts