Polish Journal for Sustainable Development T. 21 cz. 1 (2017)

Przeglądaj

Ostatnio nadesłane materiały

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 9
  • Pozycja
    Konieczność zachowania i ochrony studni kopanych jako rezerwuaru wody pitnej
    (Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Żurek, Natalia; Bilek, Maciej; Wójcik-Jackowski, Sebastian
    Studnie kopane, klasyfikowane obecnie jako tzw. „prywatne” ujęcia wody pitnej, przez wieki stanowiły nieodłączny element polskiego krajobrazu. Specyfika tych źródeł wody polega m.in. na dużej podatności na zanieczyszczenia, co związane jest zarówno z działalnością rolniczą jak i przemysłową człowieka. W związku z nimi każda studnia kopana wymaga stałego nadzoru, a paradoksalnie nie są one obecnie objęte działalnością kontrolną Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Znaczenie studni kopanych wzrasta. Stanowią one źródło wody pitnej niezależne od możliwych awarii, celowych skażeń systemu zbiorowego zaopatrzenia i rozmaitych sytuacji kryzysowych. Studnie kopane można zatem traktować jako rezerwuar wody pitnej, który nie tylko powinien podlegać regularnym i pieczołowitym kontrolom, ale również pozostawać pod troskliwą opieką instytucji państwowych.
  • Pozycja
    Wykorzystanie transplantowanych plech Hypogymnia physodes (L.) Nyl. W ocenie zanieczyszczenia miasta Rzeszowa
    (Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Tanona, Magdalena; Czarnota, Paweł; Ortyl, Bernadetta
    Ocenie poddano zanieczyszczenie atmosferyczne miasta Rzeszowa pierwiastkami chemicznymi S, N, Cr, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb, jako wypadkowej poziomu ich kumulacji w transplantowanych plechach porostu Hypogymnia physodes (L.) Nyl. (lichenizowane Ascomycota). Plechy eksponowano w 37 punktach na terenie miasta przez okres 6 miesięcy w sezonie zimowo/wiosennym 2014/2015. Stężenie ołowiu w plechach po okresie ekspozycji wynosiło średnio 3,159 mg/kg s.m. Tym samym przekraczało zawartość tego pierwiastka w próbie porównawczej średnio o 43,24%. Wartości kumulacji pozostałych 7 pierwiastków były porównywalne z danymi otrzymanymi dla próby kontrolnej. Otrzymane wyniki wskazują, że metoda bioindykacyjna z użyciem transplantowanych plech porostów, choć kontrowersyjna w przypadku wyższych stężeń pierwiastków w próbie kontrolnej niż w próbach eksponowanych w obszarach miejskich, może być z powodzeniem stosowana w analizie przestrzennego rozkładu wielomiesięcznych zanieczyszczeń powietrza w miastach.
  • Pozycja
    Park krajobrazowy - możliwości ochrony przestrzeni
    (Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Raszka, Beata; Kasprzak, Krzysztof
    Podstawowe znaczenie dla istnienia i ochrony parków krajobrazowych ma specyfika ich przestrzeni. Wynika ona nie tylko z fizjonomii krajobrazu i zasobów przyrody ożywionej i nieożywionej, ale także z wartości zasobów kulturowych, istniejącego stanu zagospodarowania oraz świadomości społeczeństwa lokalnego. To całość tworząca nasze dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe. W celu prowadzenia działań ochronnych dla parków krajobrazowych sporządzane są plany ochrony z uwzględnieniem: charakterystyki i oceny stanu przyrody, identyfikacji i oceny istniejących oraz potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych, charakterystyki i oceny uwarunkowań społecznych i gospodarczych, analizy skuteczności dotychczasowych sposobów ochrony, charakterystyki i oceny stanu zagospodarowania przestrzennego, wyników audytu krajobrazowego. Do najważniejszych wskazań zawartych planach ochrony należą: przyjęcie podziału funkcjonalno-przestrzennego, wyodrębnienie stref funkcjonalnoprzestrzennych będących obszarami realizacji działań ochronnych oraz określenie sposobu ochrony, zagospodarowania i użytkowania w ramach każdej strefy funkcjonalno-przestrzennej. Podstawą wyodrębniania stref funkcjonalno-przestrzennych, dla których określa się zakres prac związanych z ochroną przyrody, jest ich spójność przestrzenno-przyrodnicza. Parki krajobrazowe, ze względu na zajmowaną powierzchnię (8,08% powierzchni kraju) oraz pełnioną rolę i funkcje, powinny stanowić ważny element systemu ochrony przyrody w Polsce. Są one wyodrębnioną organizacyjnie strukturą wykonującą zadania w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu w warunkach prowadzenia działalności gospodarczej na ich terenie. W ocenie Najwyższej Izby Kontroli regulacje prawne dotyczące funkcjonowania parków krajobrazowych są niespójne i nieprecyzyjne. Nie dają one podstaw do właściwej organizacji działalności parków krajobrazowych, utrudniają lub całkowicie uniemożliwiają realizację podstawowego celu ich utworzenia, jakim jest zachowanie występujących na ich terenie wartości, zarówno przyrodniczych, jak i historycznych, kulturowych oraz krajobrazowych.
  • Pozycja
    Zmiany temperatury wody i zjawisk lodowych rzeki Ner (centralna Polska) w latach 1965-2014
    (Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Ptak, Mariusz
    W pracy przedstawiono długookresowe zmiany temperatury wody i warunków zlodzenia rzeki Ner położonej w centralnej Polsce. Stwierdzono, że w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat nastąpił znaczny wzrost temperatury wody, który wynosił 0,24 °C ・ dek-1. Wzrost ten był statystycznie istotny na poziomie p=0,05. W układzie miesięcznym najwyższy wzrost temperatury odnotowano w lipcu (0,37 °C ・ dek-1), kwietniu (0,35 °C ・ dek-1) oraz grudniu i styczniu (0,34 °C ・ dek-1). W dwóch przypadkach (wrzesień i październik) odnotowano niewielką tendencje ujemne, lecz były one statystycznie nieistotne. W odniesieniu do terminów powstawania zjawisk lodowych można stwierdzić, że analizowanym okresie nastąpiło ich opóźnienie o 1,9 dnia・dek-1. Z kolei zakończenia zjawisk lodowych cechowały się tendencją ujemną - nastąpiło przyspieszenie terminu ich końca o 2,5 dnia・dek-1. W związku z tym, skróceniu uległ czas trwania zjawisk lodowych. Odnotowane zmiany są pochodną współoddziaływania czynników naturalnych oraz antropopresji.
  • Pozycja
    Analiza nierównomierności dopływu ścieków do miejskiej oczyszczalni w Zamościu
    (Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Masłoń, Adam
    Znajomość jakości i ilości ścieków dopływających do komunalnej oczyszczalni jest niezastąpiona do opracowania szczegółowych bilansów, wykorzystywanych podczas przygotowywania projektów technologicznych budowanej, modernizowanej czy rozbudowywanej oczyszczalni ścieków. Nierównomierność dopływu ścieków stanowi główny czynnik powodujący zakłócenia w prawidłowym przebiegu procesów oczyszczania ścieków. Dopływ ścieków do oczyszczalni charakteryzuje się znacznymi wahaniami w cyklu godzinowym, tygodniowym, miesięcznym i kwartalnym. Celem pracy jest określenie nierównomierności dopływu ścieków do miejskiej oczyszczalni ścieków w Zamościu w latach 2015-2016.