Kolegium Nauk Przyrodniczych / College of Natural Sciences

URI dla tego Zbioru

http://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/14

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 189

A classifier based on a decision tree with verifying cuts
(Humboldt University, 2014) Bazan, Jan. G.; Bazan-Socha, Stanisława; Buregwa-Czuma, Sylwia; Dydo, Łukasz; Rząsa, Wojciech; Skowron, Andrzej
This article introduces a new method of a decision tree construction. Such decision tree is constructed with the usage of additional cuts that are used for a veri cation of cuts in tree nodes during the classi cation of objects. The presented approach allows the use of additional knowledge contained in the attributes which could be eliminated using greedy methods. The paper includes the results of experiments that have been performed on data obtained from biomedical database and machine learning repositories. In order to evaluate the presented method, we compared its outcomes with the results of classi cation using a local discretization decision tree, well known from literature. The results of comparison of the two approaches show that making decisions is more adequate through the employment of several attributes simultaneously. Our new method allowed us to achieve better quality of classi cation then the existing method.
A Domain Knowledge as A Tool For Improving Classifiers
(IOS Press, 2013) Bazan, Jan. G.; Buregwa-Czuma, Sylwia; Jankowski, Andrzej
This paper investigates the approaches to an improvement of classifiers quality through the application of a domain knowledge. The expertise may be utilizable on several levels of decision algorithms such as: feature extraction, feature selection, a definition of~temporal patterns used in an approximation of the concepts, especially of the complex spatio-temporal ones, an assignment of an object to the concept and a measurement of the objects similarity. The domain knowledge incorporation results then in the reduction of the size of searched spaces. The work constitutes an overview of classifier building methods efficiently utilizing the expertise, worked out latterly by Professor Andrzej Skowron research group. The methods using domain knowledge intended to enhance the quality of classic classifiers, to identify the behavioral patterns and for automatic planning are discussed. Finally it answers a question whether the methods satisfy the hopes vested in them and indicates the directions for future development.
ADVANCES IN MEDICAL ROBOTICS
(Uniwersytet Rzeszowski, 2013) Leniowska, Lucyna; Nawrat, Zbigniew (Eds.)
W ostatnich latach coraz częściej pojawiają się próby udoskonalenia urządzeń stosowanych w chirurgii małoinwazyjnej (MIS – Micro Invasive Surgery), co wynika z dążeń do przeprowadzania zabiegów bardziej precyzyjnych, z ograniczonymi urazami pacjenta i z krótkim okresem rekonwalescencji. To rewolucyjne podejście do operacji pozwala na precyzyjne wykonanie zabiegu poprzez stosunkowo małe nacięcia w ciele pacjenta. Ostatnie lata dowodzą, że robot może być narzędziem człowieka, niezbędnym, dla wykonywania usług medycznych na poziomie gwarantującym bezpieczeństwo i jakość wykonywanych działań, które byłyby niemożliwe do osiągnięcia w klasyczny sposób. Niezwykły rozwój telekomunikacji i przekazu informacji tworzy podstawy do kolejnej rewolucji – upowszechnienia teleoperacji. Tu roboty odegrają swoją prawdopodobnie najważniejszą rolę. Robotyka medyczna zakłada kontakt bezpośredni z ciałem lub pośredni wpływ na człowieka. Zrobotyzowane urządzenia mają pomagać we wszystkich życiowych zadaniach, takich jak: przemieszczanie się, spożywanie posiłków, proste prace mechaniczne, nauka czy rozrywka. Robot partnerujący człowiekowi musi nie tylko poruszać się w przestrzeni urbanistycznej stworzonej przez człowieka dla człowieka, ale również powinien rozumieć zachowanie i sposób pojmowania rzeczywistości przez ludzi. Oddajemy do rąk Państwa monografię poświęconą multidyscyplinarnej dziedzinie robotyki medycznej. Książka ta powstała, jako ślad ważnego spotkania fachowców wielu dziedzin nauki i techniki, młodych adeptów wiedzy medycznej i inżynierii, filozofów i bohaterów nowoczesnej medycyny – pacjentów. Gościliśmy na spotkaniach w Zabrzu i w Rzeszowie wybitnych specjalistów: Mehrana Anvariego, kanadyjskiego chirurga, pioniera i praktyka teleoperacji, Kevina Warwicka, angielskiego ekscentrycznego naukowca, pierwszego cyborga w historii ludzkości oraz Richarda Satavę, który prowadził pierwszy projekt robota chirurgicznego w latach osiemdziesiątych z ramienia DARPA w USA. Wybraliśmy do monografii najciekawsze tematy, najwartościowsze osiągnięcia – ich autorzy przygotowali odpowiednie rozdziały, które podlegały normalnej procedurze recenzji, by zachować odpowiedni poziom naukowy tego wspólnego dzieła. Żywimy nadzieję, że przez najbliższe lata stanie się ona wartościowym źródłem aktualnej wiedzy akademickiej i informacji o stanie polskiej nauki w zakresie robotyki medycznej.
Aktywne i pasywne elementy mikroelektroniki i optyki giga- i terahercowej
(2015-05-29) Zięba, Paweł
Rozprawa doktorska jest poświęcona aktywnym elementom mikroelektroniki (generatorom) i pasywnym elementom optyki (metamateriałom), które mogą funkcjonować w zakresie częstotliwości giga- i teraherców. W rozdziale pierwszym, rozważono kooperatywny efekt N2, który prowadzi do emisji promieniowania o mocy proporcjonalnej do N2, gdzie N jest liczbą emiterów, co w tym przypadku oznacza liczbę elektronów w paczce przemieszczającej się w mikrostrukturze z siatką elektrod (mikroundulator). Rozważany efekt jest połączeniem dwóch innych efektów: efektu Gunna w arsenku galu i promieniowania undulatorowego, które pojawia się w mikroundulatorze. W rozdziale drugim, rozpatrzono zmodyfikowaną strukturę. Pokazano, że mimo braku początkowej korelacji elektronów związanej z efektem Gunna, nadal można zaobserwować efekt N2, który tym razem jest rezultatem wzajemnego oddziaływania „fali pompującej” działającej na elektrony ze strony mikroundulatora i wpływu wstecznego promieniowania, wytwarzanego przez elektrony poruszające się w takiej strukturze. Konsekwencją jest pojawienie się szczególnej koherencji fazowej (synchronizacji) w zbiorze emiterów, które zaczynają emitować promieniowanie o mocy proporcjonalnej do N2. Obydwa rozważane efekty mogą zostać wykorzystane przy projektowaniu nowego półprzewodnikowego źródła promieniowania elektromagnetycznego w zakresie giga- i teraherców pracującego w temperaturach pokojowych. W rozdziale trzecim, zaproponowano stosunkowo prosty sposób wytwarzania metamateriałów, które są żyrotropowe i posiadają jednocześnie ujemne części rzeczywiste przenikalności elektrycznej i magnetycznej. Idea polega na wymieszaniu trzech składników, z których jeden będzie odpowiedzialny za ujemną wartość części rzeczywistej przenikalności magnetycznej, podczas gdy dwa pozostałe za ujemną wartość części rzeczywistej przenikalności elektrycznej. Pierwszy składnik kompozytu to „zawiesina” jednodomenowych nanocząstek ferromagnetycznych zanurzona w środowisku dwóch pozostałych, srebrze i tellurku rtęciowo-kadmowym. Za pomocą symulacji komputerowej ustalono domenę istnienia metamateriału, względem wszystkich parametrów modelu, tj. temperatury, zewnętrznego pola magnetycznego, parametrów nanocząstek, zawartości kadmu w tellurku rtęciowokadmowym jak również wzajemnych koncentracji poszczególnych składników kompozytu.
Analiza rzeczywistych parametrów sygnałów elektrycznych zasilających układy napędowe pomp wodociągowych
(Wydawnictwo Sigma-Not, Przegląd Elektrotechniczny, 2011-08) Bartman, Jacek; Koziorowska, Anna; Kuryło, Kazimierz; Malska, Wieslawa
W artykule przedstawiono badania przeprowadzone w stacji uzdatniania wody, których celem była analiza przebiegów prądów i napięć zawierających wyższe harmoniczne, które powstają w wyniku pracy urządzeń nieliniowych. Pomiary były przeprowadzane w stacji transformatorów, po stronie wyższego napięcia. Na kształt napięcia miały wpływ wszystkie odbiorniki nieliniowe zainstalowane w zakładzie, zasilane przez tę stację transformatorów. Skutkami występowania wyższych harmonicznych jest zniekształcenie sinusoidy napięcia zasilającego. Obecność wyższych harmonicznych w sieci zasilającej może być przyczyną zakłóceń w pracy urządzeń elektronicznych. W artykule wyznaczono wartości współczynników THD i odniesiono je do wartości określonych stosownymi normami.
Analysis of the 1– v’’ Progression of the 3A Band System (c3Pi - a3Pi) in the 13C16O Molecule Spectrum
(2000 Academic Press (Journal of Molecular Spectroscopy), 2000-09-06) Hakalla, Rafał
The 1-0, 1-1, and 1-2 bands of the 3A system of 13CO (c3Π-a3Π) have been recorded for the first time, in the form of discharge emission spectra photographed at high resolution. Preliminary rotational analysis suggests that the v = 1 level of the c3Π state is perturbed in a fashion similar to the v = 0 level, previously observed by Dabrowski et al. (1987. I. Dabrowski, M. Vervolet, and D. C. Wang, Can. J. Phys. 65, 1171-1177). Rotational combination differences from the 1720 measured lines have been used to obtain rotational constants for the v = 0-2 levels of the a3Π state, using the Hamiltonian of Brown et al. (1979. J. M. Brown, E. A. Calbourn, J. K. G. Watson, and F. D. Wayne, J. Mol. Spectrosc. 74, 294-318). and the least squares formalism of Curl and Dane (1988. J. Mol. Spectrosc. 128, 406-412), as modified by Watson (1989. J. Mol. Spectrosc. 138, 302-308). Term values for the c3Π, v = 1 level have then been obtained from the line frequencies, and a set of effective rotational constants for the c3Π (v = 1) level of 13CO has been derived. © 2000 Academic Press.
Analysis of the A1П State on the Basis of the Douglas – Herzberg Bands System in the CH+ Ion Molecule.
(Polish Academy of Sciences, Institute of Physics (Acta Physica Polonica A), 2007-06) Hakalla, Rafał; Kępa, Rafał; Szajna, Wojciech; Zachwieja, Mirosław
This paper presents an attempt of examining the irregularities appearing in a complicated A1II state of the CH+ molecule with their reasons provided. By using the experimental data for the A1Π- X1Σ+ bands system of the 12CH+ ion radical, it was proved that the vibrational and rotational quanta of the upper state reveal the same unusual behaviour, i.e. very clear nonlinear dependence on vibrational quantum number (v′ ≥ 3) of the upper state. Therefore, upper vibrational levels (v′ ≥ 3) of the A1Π state cannot be determined by means of the equilibrium constants calculated in the previous works. Due to so far unidentified A1Π state perturbations, the reduction of the wave numbers to the rovibronic parameters was carried out by means of individual, band-by-band analysis method, using with this end in view the nonlinear least squares method introduced by Curl and Dane, and Watson. This method allowed one to make already calculated constants of the rovibronic structure of regular lower state X1Σ + of A-X system independent of possible perturbations appearing in the upper state of A1Π of this system. It also enabled one to calculate for the first time the real (perturbed) term values for the A 1Π (v′ = 0, 1, 2, and 3) state of the 12CH + ion molecule. These values suggest that rotational irregularities in the A1Π state examined are negligibly small, In order to confirm the nonexistence of rotational perturbations in the A1Π (v′ = 0, 1, 2, and 3) state, up to the observed Jmax level, appropriate graphs of functions fx(J) and gx(J) introduced by Gero and Kovács, where x = Q, PR, and PR, were drawn. Also, their course was analysed in detail.
Analysis of the c3Pi (v = 0, 1) State on the Basis of the 3A Band System in the 12C16O, 13C16O, and 14C16O Molecules
(2000 Academic Press (Journal of Molecular Spectroscopy), 2001) Hakalla, Rafał
The 1-0, 1-1, and 1-2 bands of the 3A system of 13CO (c3Π-a3Π) have been recorded for the first time, in the form of discharge emission spectra photographed at high resolution. Preliminary rotational analysis suggests that the v = 1 level of the c3Π state is perturbed in a fashion similar to the v = 0 level, previously observed by Dabrowski et al. (1987. I. Dabrowski, M. Vervolet, and D. C. Wang, Can. J. Phys. 65, 1171-1177). Rotational combination differences from the 1720 measured lines have been used to obtain rotational constants for the v = 0-2 levels of the a3Π state, using the Hamiltonian of Brown et al. (1979. J. M. Brown, E. A. Calbourn, J. K. G. Watson, and F. D. Wayne, J. Mol. Spectrosc. 74, 294-318). and the least squares formalism of Curl and Dane (1988. J. Mol. Spectrosc. 128, 406-412), as modified by Watson (1989. J. Mol. Spectrosc. 138, 302-308). Term values for the c3Π, v = 1 level have then been obtained from the line frequencies, and a set of effective rotational constants for the c3Π (v = 1) level of 13CO has been derived. © 2000 Academic Press.
Analysis of the c3 (v = 0, 1) State on the Basis of the 3A Band System in the 12C16O, 13C16O, and 14C16O Molecules.
(Academic Press (Journal of Molecular Spectroscopy), 2001) Hakalla, Rafał
Six bands of the 3A system (c 3Π-a 3Π) in the CO molecule have been photographed as an emission spectra by the Geissler tube. The conventional technique of spectroscopy has been implemented. It was the first attempt to analyze the 1-3 band in the 13C16O molecule as well as the 1-2 band in the 12C16O molecule at high resolution. The Th lines were used as a standard along with the interferometric comparator equipped with a photoelectric scanning device. The 0-2 and 0-3 bands in 12C16O and the 0-3 band in 13C16O and 14C16O were reanalyzed. The total number of lines studied within the framework of this project amounts to 3071. Due to complicated and not totally described perturbations which appeared in the upper state c 3Π(v = 0, 1), the effective rovibronic structure constants for this state were calculated (for the first time in the case of v = 1 level in the 12C16O). Global merging of the rotational constants of the a 3Π(v = 0, 1, 2, 3) and c 3Π(v = 0, 1) levels in 13C16O, as well as a 3Π(v = 2, 3) and c 3Π(v = 0, 1) in 12C16O, made it possible to obtain c 3Π vibrational differences Δv1-0 = 1742.0944 (22) cm-1 in 13C16O as well as 1775.7665 (41) cm-1 in 12C16O for the first time. The so far unknown band origins of the 0-v″ and 1-v″ progressions of the 3A system in the molecules under consideration have also been determined. The first attempt to specify the equilibrium molecular constants for the c 3Π state, along with the new values for the a 3Π state, on the basis of the obtained values of merged rovibronic constants has been undertaken. The vibrational constants of the c 3Π state in the 13C16O molecule as well as in the 12C16O molecule were thus obtained for the first time. The 1-2 band of 12C16O and Dunham's isotopic relationship were implemented for that purpose. The analysis of anomalously small values of the centrifugal distortion constant D of the c 3Π state and the global character of perturbations in the observed isotopes of the CO molecule suggest homogeneous interaction between c 3Π(v = 0, 1) and the k 3Π state. Simultaneously, the analysis of the comparatively large values of the Λ-doubling parameter q and the analysis of the shifts of the term values caused by perturbations presuppose a significant influence of a heterogeneous nature of any of the 3Σ states (most probably the j 3Σ+ state) on the c 3Π(v = 0, 1) state. The article also presents the first attempt to calculate RKR potentials, r-centroids, and Franck-Condon factors for the 3A system. © 2001 Academic Press.
Anisotropy of the Conductivity in the Asymmetric Quantum Wells
(ACTA PHYSICA POLONICA A, 2008) Majchrowski, Klaudiusz; Paśko, Wioletta
Gorbatsevich et al. and Kibis suggested that a number of interesting galvano-magnetic effects could be observed in quantum structures where the symmetry with respect to the space coordinates inversion and time- -reversal are broken simultaneously. In the paper of Kibis for example, the in¯nite triangular quantum well in an external magnetic field was considered and the anisotropy of electron momentum transfer due to interaction with phonons was predicted. The role of magnetic ¯eld was to provide the time- -invariance breaking. In this work we considered the e®ect of anisotropy of electron momentum transfer due to interaction with polarized light using more realistic model of ¯nite triangular quantum well. This anisotropy leads to the anisotropy of the real part of photoconductivity and as it follows from our calculations, the e®ect though not very great, could be measurable for the attainable values of magnetic ¯eld B ¼ 5 T and the widths of quantum well.
Antiferromagnetic ordering of itinerant systems in modified mean field theory
(2003) Górski, Grzegorz; Mizia, Jerzy; Kucab, Krzysztof
Antyoksydacyjne właściwości polifenoli i związków syntetycznych
(Uniwersytet Rzeszowski, 2019-02-11) Grzesik, Michalina
Na rozprawę doktorską składa się cykl trzech prac opublikowanych w czasopiśmie Food Chemistry poświęconych (i) porównaniu właściwości antyoksydacyjnych flawanoli oraz innych antyoksydantów naturalnych i syntetycznych, (ii) określeniu wpływu wiązania jonów Fe2+ na właściwości antyoksydacyjne flawanoli oraz (iii) porównaniu wytwarzania nadtlenku wodoru przez różne antyoksydanty i uzyskaniu wglądu w mechanizm tego zjawiska. Wykazałam, że badane flawanole [(+)-katechina, (-)-epikatechina, (-)-epigallokatechina, galusan (-)epikatechiny i galusan (-)-epigallokatechiny] są bardzo dobrymi antyoksydantami w różnych układach bezkomórkowych, chroniąc przed działaniem takich utleniaczy jak nadtlenoazotyn, podchloryn i rodniki nadtlenkowe. Stwierdziłam, że jony Fe2+ tworzą kompleksy z flawanolami; stechiometria tych kompleksów jest różna dla różnych flawanoli. Kompleksy flawanoli tworzone przez dodanie substechiometrycznych ilości Fe2+ (1 mol Fe2+ na 4 mole flawanoli) cechowały się właściwościami antyoksydacyjnymi porównywalnymi z właściwościami wyjściowych flawanoli Porównałam 54 naturalne i syntetyczne antyoksydanty pod kątem wytwarzania nadtlenku wodoru w pożywkach stosowanych do hodowli komórek. Stwierdziłam, że połowa z nich (27) wytwarza w tych pożywkach nadtlenek wodoru. Związkami generującymi najwięcej nadtlenku wodoru były: galusan propylu, pirogalol, galusan (-)epigallokatechiny i kwercetyna. Nadtlenek wodoru wytwarzany w pożywce DMEM przyczyniał się do cytotoksycznego działania galusanu propylu, galusanu ()-epigallokatechiny i kwercetyny, gdyż obecność katalazy w pożywce obniżała cytotoksyczne działanie tych związków na komórki DU-145.
Aspekty aplikacyjne technologii informacyjno-komunikacyjnych w kontekście poglądowości pośredniej w nauczaniu - uczeniu się fizyki
(Wydawnictwo Naukowe, Wyższa Szkoła Biznesu w Dabrowie Górniczej, 2015-09) Klisowska, Małgorzata
Badanie cech fizyko-chemicznych buraków cukrowych w zależności od zastosowanych czynników agrotechnicznych i prestymulacji magnetycznej
(Uniwersytet Rzeszowski, 2017) Zardzewiały, Miłosz
Pole magnetyczne może być stosowane jako fizyczny czynnik do poprawy zdolności kiełkowania, wzrostu i rozwoju roślin. Celem niniejszej pracy badawczej było określenie wpływu nawożenia mineralnego oraz przedsiewnej stymulacji magnetycznej nasion na plon korzeni i liści, zawartość składników mineralnych oraz ilość wody, popiołu, substancji lotnych, białka i węgla w liściach i korzeniach trzech wybranych odmian buraka cukrowego. Zastosowano pole magnetyczne wolnozmienne o indukcji 40 mT w czasie 60 sekund. Materiał badawczy podzielono na 4 grupy: kontrolę, nasiona stymulowane wyłącznie polem magnetycznym, nasiona stymulowane polem magnetycznym przedsiewnie, a następnie nawożone nawozami mineralnymi oraz tylko nawożone mineralnie w czasie wegetacji. Zalecenia dot. ilości nawozów mineralnych wysianych na poletkach doświadczalnych opracowano na podstawie badania gleby. Doświadczenie przeprowadzono w 2014 i 2015 roku. W czasie wegetacji prowadzono obserwacje wzrostu i rozwoju roślin. Określono plon korzeni i liści, zawartość metali ciężkich, makro i mikro składników, ilość wody, popiołu, substancji lotnych, białka i węgla w liściach i korzeniach oraz ilość cukru w korzeniach buraków cukrowych. Nawożenie mineralne buraków cukrowych spowodowało istotny wzrost plonu oraz podstawowych makro elementów w korzeniach. Natomiast stymulacja polem magnetycznym spowodowała wzrost względem próby kontrolnej plonu korzeni i liści oraz zawartości cukru w korzeniach buraków cukrowych. Dodatkowo przedsiewna stymulacja magnetyczna nasion buraka cukrowego, spowodowała ograniczenie transferu makro i mikro składników oraz prawie całkowitą blokadę transferu metali toksycznych z gleby do rośliny.
Badanie zdolności szczepów drożdży Ogataea (Hansenula) polymorpha z nadprodukcją flawoprotein – produktów genów CYB2 i DLD1 – do detoksykacji chromianu i D-mleczanu
(2015-03-17) Broda, Daniel
W niniejszej pracy badano potencjał wykorzystania niekonwencjonalnych, termotolerancyjnych, metylotroficznych drożdży Hansenula (Ogataea) polymorpha, jako źródło flawoprotein: flawocytochromu b2 i dehydrogenazy D-mleczanu, do detoksykacji D - mleczanu oraz chromianu. Enzymy te charakteryzują się absolutną stereospecyficznością do substratu (L- lub D-mleczanu, odpowiednio), nie posiadają natomiast, specyficznego akceptora elektronów in vitro. Zastosowanie komórek szczepu rekombinowanego tr6 drożdży H. polymorpha (żywych oraz permabilizowanych, liofilizowanych), ze zwiększoną syntezą dehydrogenazy D-mleczanu i pozbawionych aktywności oksydacyjnej względem L-mleczanu, umożliwiło oksydacyjną detoksykację D-mleczanu. Wykazano ponadto, że drożdże H. polymorpha tr1, wykazujące zwiększoną syntezę flawocytochromu b2, posiadają zdolność do zewnątrzkomórkowej redukcji toksycznego chromianu i chelatacji chromu(III), czego wynikiem było powstawanie biokompleksów Cr(III) w podłożu hodowlanym. Jak wykazała analiza fizyko-chemiczna, wyizolowane biokompleksy Cr(III) składają się przynajmniej z dwóch komponentów. Wyraźnie pochłaniają światło w zakresie UV, słabiej w zakresie VIS oraz fluoryzują na zielono. Posiadają także właściwości antyoksydacyjne. Otrzymane bio-kompleksy Cr(III) wykazują pozytywną biologiczną aktywność w badaniach fizjologicznych z użyciem szczurów jako modelu badawczego.
Bezinwazyjna diagnostyka uzwojeń magnesujących przy użyciu sztucznych sieci neuronowych
(Przegląd Elektrotechniczny - Sigma NOT, 2011-08) Gomółka, Zbigniew; Kwiatkowski, Bogdan; Pękala, Robert
W artykule zaproponowano ideę bezinwazyjnej metody dedykowanej wykrywaniu zwarć w uzwojeniach transformatorów. Metoda oparta jest o wykorzystanie modelu matematycznego transformatora toroidalnego oraz sztucznych sieci neuronowych. Bazując na polowo-obwodowym modelu toroidu wyodrębniono sygnały diagnostyczne w postaci odkształconych przebiegów prądu uzwojenia magnesującego, które użyto w procesie uczenia sieci neuronowych. Zamieszczone wyniki testów potwierdzają wysoką skuteczność neuronowego układu diagnostycznego.
Biegaczowate (Col., Carabidae) obszarów o różnym stopniu zurbanizowania
(Uniwersytet Rzeszowski, 2021-05-21) Kucharska-Świerszcz, Monika
Nieustające poszerzanie granic miast, które odbywa się poprzez włączanie w ich granice terenów sąsiadujących, tj. kompleksy leśne, rolne i nieużytki, skutkuje transformacją tych obszarów w typowo miejską tkankę. Wobec tego, słusznym wydaje się poszukiwanie rozwiązań pozwalających na zrównoważenie wykorzystywania terenów rolniczych i traktowanie ich jako wieloaspektowego dobra dla ogółu społeczeństwa. Należy podkreślić, że uprawa roślin rolniczych i ogrodniczych w miastach przynosi zarówno wiele korzyści społeczno-ekonomicznych, ale również ekosystemowych. Podjęto próbę przeanalizowania potencjału rolnictwa miejskiego na terenie Rzeszowa w aspekcie ochrony bioróżnorodności pożytecznej entomofauny, a jako organizmy modelowe wybrano chrząszcze z rodziny biegaczowatych (Col., Carabidae). Celem badań przeprowadzonych w Rzeszowie w latach 2017-2019, było rozpoznanie struktury ilościowo jakościowej Carabidae występujących na terenach o różnym stopniu zurbanizowania i narażenia na czynnik antropopresji. Badania objęły: uprawy ogrodnicze w trzech Rodzinnych Ogrodach Działkowych, konwencjonalną uprawę jęczmienia jarego na cele paszowe w gospodarstwie rolnym oraz siedliska marginalne (brzeg pola i zadrzewienie śródpolne). Kolejną grupą stanowisk był transekt zlokalizowany w jednej z najbardziej narażonych na antropopresję części miasta, obejmujący stanowisko w Rodzinnych Ogrodach Działkowych, na pasie zieleni oraz w parku miejskim. W wyniku trzyletnich badań faunistycznych nad zgrupowaniami chrząszczy biegaczowatych występujących na terenach zurbanizowanych, zebrano łącznie 1522 osobniki należące do 22 rodzajów i 36 gatunków.
Bionomia i morfologia stadiów rozwojowych Alucita grammodactyla ZELLER, 1841 (LEPIDOPTERA: ALUCITIDAE)
(Uniwersytet Rzeszowski, 2022-12-16) Szeląg Izabela Marta
Wyznaczonymi celami badań było opracowanie bionomii gatunku Alucita grammodactyla (ZELLER, 1841) z rodziny Alucitidae LEACH, 1815., opracowanie cech morfologicznych poszczególnych stadiów rozwojowych tego gatunku i ustalenie cech dymorficznych ułatwiających rozróżnienie osobników. Przeprowadzono badania terenowe na obszarze Góry Towarne i Góra Zamkowa w Olsztynie koło Częstochowy oraz badania laboratoryjne z wykorzystaniem hodowli stadiów rozwojowych. U badanego gatunku zaobserwowano występowanie dwóch pokoleń. Cykl życiowy obejmuje rozwój od jaja przez cztery stadia larwalne, poczwarkę do imago i związany jest z gatunkiem rośliny Scabiosa ochroleuca L. Zimowanie odbywa się na etapie drugiego stadium larwalnego. Zaobserwowano, że endofagiczny sposób żerowania larw powoduje wytworzenie cecidiów. Proces przepoczwarczenia odbywa się w ziemi między korzeniami S. ochroleuca. Osobniki dorosłe prowadzą dzienno-nocny tryb życia. Stadia rozwojowe A. grammodactyla posiadają cechy morfologiczne typowe dla przedstawicieli z rodziny Alucitidae, ale obecne są u nich również cechy wyróżniające ten gatunek spośród przedstawicieli z tej rodziny oraz cechy różniące go od innych gatunków Lepidoptera. Larwy posiadają specyficzne cechy morfologiczne różniące kolejne stadia rozwoju od siebie. Wskazano, cechy dymorficzne poczwarki i imago. Opracowanie morfologii i bionomii tego gatunku, jest dopełnieniem i poszerzeniem wiedzy z tego zakresu, która może być wykorzystana jako uzupełnienie w badaniach taksonomicznych i genetycznych oraz wykorzystana w celu skutecznej ochrony gatunku i jego siedliska.
Budowa somatyczna, warunki społeczno-ekonomiczne i styl życia jako czynniki modyfikujące wybrane cechy fizjologiczne młodzieży akademickiej Uniwersytetu Rzeszowskiego.
(2015-11-10) Szafraniec, Dominika
The doctoral dissertation concerns the students of University of Rzeszow, people in a particular period in life when they are pressured to undertake specific behaviours often of negative impact on their health. The problems of influence of various factors on human organism remains important and valid especially in the context of the so-called lifestyle diseases that have become an increasingly serious problem also in our country and occur in increasingly younger people. The research includes 428 female and 303 male students from two departments: Faculty of Biology and Agriculture and Faculty of Physical Education. The objective of the research was to learn about mutual relationships between genetic, socioeconomic and lifestyle factors and selected physiological and morphological characteristics of human organism. To accomplish it, various research tasks were performed using anthropometric and survey methods. The dissertation provides a description of somatic composition of the students, especially from the point of view of body mass and distribution of fat tissue in the body. Information was gathered on characteristics of their lifestyle and occurrences of musculoskeletal pain of the spine, and measurements of systolic and diastolic blood pressure were taken. The research allowed for assessment of the relationship between somatic composition, socioeconomic conditions and lifestyle and selected physiological characteristics of young people and the relationship between their socioeconomic situation and lifestyle and their somatic composition. The relationship between the type and year of studies, body composition and selected physiological characteristics of the students was studied as well. Usefulness of selected somatic indicators in assessment of body fat content was evaluated. New system for classification of people as to body fat content and distribution was developed, the so called adiposity phenotypes. The key for Kretschmer’s somatic typology was updated, the body frame types were characterised from the point of view of body mass and adiposity and from the point of view of occurrence of any musculoskeletal pain of the spine and aortic blood pressure values.
Cechy kolonii i miejsc lęgowych a sukces reprodukcyjny brzegówki Riparia riparia
(Uniwersytet Rzeszowski, 2022-11-16) Michalicha, Mateusz
Brzegówka Riparia riparia jest jednym z niewielu kolonijnie gnieżdżących się ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes). Gnieździ się w koloniach liczących od kilku do kilku tysięcy par. Rzeczywiste korzyści i koszty rozrodu w koloniach nie są do końca poznane. W literaturze brakuje informacji na temat rozrodu brzegówki z Polski. Celem niniejszej pracy doktorskiej było poznanie elementów biologii i ekologii lęgowej brzegówki oraz określenie wpływu cech kolonii i miejsc lęgowych na sukces reprodukcyjny. Badania prowadzono w latach 2017–2018 w 32 koloniach lęgowych brzegówki liczących łącznie 2426 gniazd, położonych w dolinach rzek San i Wiar oraz w ścianie nieczynnej cegielni. Uzyskane wyniki wykazały, że sukces reprodukcyjny jest zależny m.in. od wielkości kolonii, umiejscowienia gniazda oraz głębokości nory gniazdowej. Ogólny sukces lęgowy wynosił 69,19% w 2017 r. i 72,72% w 2018 r. Najczęstszą przyczyną strat lęgów było drapieżnictwo, na etapie dużych piskląt w 2017 r. i jaj w 2018 r. Sukces klucia wynosił odpowiednio 77,26% w 2017 r. i 82,92% w 2018 r. Stwierdzono spadek wielkości zniesienia wraz z upływem sezonu lęgowego. Średnia wielkość zniesienia w 2017 r. wyniosła 4,70 i 4,78 w 2018 r. Średnia liczba piskląt po wykluciu wynosiła 3,63 w 2017 r. oraz 3,96 w 2018 r., a średnia liczba piskląt przed wylotem odpowiednio 3,06 i 3,47.

Przeglądaj

Przeglądanie Kolegium Nauk Przyrodniczych / College of Natural Sciences według Tytuł

Wyniki na stronie

Opcje sortowania