Sacrum et Decorum nr 16 (2023)
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Przeglądanie Sacrum et Decorum nr 16 (2023) według Tytuł
Aktualnie wyświetlane 1 - 8 z 8
Wyniki na stronie
Opcje sortowania
- PozycjaAbout Witold Cęckiewicz (1924–2023) – a remembrance(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Malinowska-Petelenz, BeataWitold Cęckiewicz. Architect. Urban planner. Sculptor and poet. Professor. My Master
- PozycjaChrystologiczne instalacje Magdaleny Schmidt-Góry. Analiza wybranych przykładów(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Grubba-Thiede, DorotaOd ponad trzech dekad Magdalena Schmidt-Góra, pedagog Wydziału Rzeźby gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych, tworzy efemeryczne instalacje odnoszące się do motywu Grobu Pańskiego i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Wykonuje je z naturalnych mediów, takich jak: krzewy cierniowe, elementy tkanin, drewniane konstrukcje, piasek, papier, papa bitumiczna, wosk, kwiaty. W artykule przedstawiono wybrane instalacje pokazane w kościołach św. Bartłomieja w Gdańsku oraz św. Bernarda w Sopocie na przestrzeni ostatnich 30 lat. Wszystkie noszą znamiona wysokiego poziomu warsztatu artystki, która wirtuozyjnie operuje formami niemal architektonicznymi, abstrakcyjnymi, przedstawiającymi, znakami indeksowymi bądź całościowymi wyobrażeniami ciała ludzkiego oraz silnymi, zniuansowanymi kontrastami. Od 1994 roku artystka związana jest ze Scholą Węgajty. Kształtowanie przestrzeni przez rzeźbiarkę ewokuje pamięć o obrzędach wspólnot religijnych, przeżywaniu misteriów, krucyfiksach mistycznych. Szlachetne materiały, delikatne i z wrażliwością formowane detale odnoszą odbiorcę jej sztuki do doświadczeń liminalnych, granicznych, ostatecznych, „dla zmysłów nie pojętych” – wymagających od odbiorcy dopełnienia wiarą. Dzięki erudycji i głębokiej znajomości Pisma Świętego rzeźbiarce udaje się wypracować przestrzenie tchnące autentycznością, przenikające do myśli, uczuć i pamięci odbiorcy. Wszystko to sprawia, że instalacje Grobu Pańskiego autorstwa Magdaleny Schmidt-Góry oddziałują zarówno w tłumie uczestników mszy świętych, jak też podczas indywidualnych kontemplacji w pustych już wnętrzach sakralnych.
- PozycjaIntroduction(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Ryba, Grażyna
- PozycjaKolekcje medalików i krzyżyków Władysława Bartynowskiego – oryginały i bartynotypy(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Pawłowska, KrystynaArtykuł poświęcony jest rzadko podejmowanemu tematowi medalików religijnych. Jego przedmiotem jest kolekcja medalików i krzyżyków Władysława Bartynowskiego oraz bartynotypia czyli metoda sporządzania kopii numizmatów, przede wszystkim monet, lecz także medali i medalików. Władysław Bartynowski zapisał się w historii XIX-wiecznego Krakowa jako znany kolekcjoner i wybitny znawca kilku dziedzin. Był numizmatykiem, zbieraczem rycin, bibliofilem, twórcą faksymile starodruków, konserwatorem książek i numizmatów oraz redaktorem Wiadomości Numizmatyczno-Archeologicznych. Swoje zbiory przekazał przede wszystkim Muzeum Narodowemu w Krakowie. Jedyna kolekcja, która zachowała się w archiwum rodziny to kolekcja 182 medalików religijnych i krzyżyków, pochodzących z głównie z XIX wieku, z różnych krajów Europy a także z Chin. W tym samym domowym archiwum zachowała się inna podobna pamiątka – album 493 bartynotypów innej kolekcji medalików w tym przypadku polskich.
- PozycjaReligious themes in the paintings of the Pruszkowiaks, or artists from the circle of Tadeusz Pruszkowski. Tradition and modernity(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Szarek, MichałIn the stylistically diverse Polish painting of the interwar period, classicism was a significant trend. Professor Tadeusz Pruszkowski held a central position in the Warsaw art milieu, with the emerging group of young artists gravitating towards him known as the Pruszkowiaks. They produced art inspired by old masters, with religious themes being particularly prominent. Among Pruszkowski's alumni, both strictly ecclesiastical cult paintings and decorative works using sacred motifs can be found today. This division positions the artists’ activity within the broader debate on religious art that occurred between the two World Wars. Their works are also an essential aspect of cultural and national identity, promoted by state mechanisms during the Second Republic. The paintings produced by Tadeusz Pruszkowski’s students blend tradition and modernity. The young artists frequently modified centuries-old patterns and invented new iconography, resulting in striking combinations of the past and present. Despite being relatively unexplored, the artistic activity of the Pruszkowiaks is the focus of this article, which features the key artists brought together in various associations founded by Tadeusz Pruszkowski, as well as their works. The piece attempts a comprehensive description of the largest number of religiously themed works known today and the relationship between tradition and modernity in them. It also highlights the significant position held by the compositions of the Pruszkowiaks in Polish religious art, which, until now, has been either marginalised or under-analysed.
- PozycjaSources of creative inspiration(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Białogłowicz, StanisławThe text is a result of reflections accumulated over years of creative work, written down in short essays, symbolically titled: Rozpoznanie [Recognition], Kolor [Colour], Człowiek [The human being], Pejzaż[Landscape], W poszukiwaniu piękna [In search of beauty], Wyznanie [A confession], Figura człowieka [The human figure], which touch on the author’s own analyses, emotions and experiences while working in the studio as well as outside it. Like a painting, it also results from the need to share with others. This form of sharing is a kind of emphasis of my interests, including the written and poetic language, an emphasis of how I write about painting and about what is important in life. It could be said that writing about the process of painting a picture is revealing the conversation I have in the studio with myself and the desire to share my silent conversation with others, in which I lift the curtain of the spiritual mystery of my creative process. The text is therefore not only my personal conversation, but also a conversation with others, it is an attempt to discover the sources of creative inspirations in which the reader can find the author’s image, a very realistic but also symbolic one. Standing in front of the plane of a white canvas, I always attempt to have the last conversation, as in a daily prayer, after which I may no longer experience myself.
- PozycjaStylistics of Lviv religious monumental painting in the late 19th and early 20th century(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Biriulow, JurijThis article is an attempt to analyse the stylistic changes in Lviv's religious monumental painting between 1890 and 1914. The best religious buildings of the capital of the Kingdom of Galicia and Lodomeria are characterised by an intense interaction of spatial arts. Lviv painters demonstrated their ability to solve a complex artistic problem - the creation of an architectural-painting ensemble. Their decorative works were characterised by an organic connection with the tectonics and function of the buildings. Decorating the interiors of large sacred buildings with the means of mural painting concretised their purpose. Lviv’s monumental painting, often associated with sacred architecture, was caught up in the patterns of academism of the time. In competition with Academism and Historicism, Art Nouveau in the works of Stanislaw Debicki, Kazimierz Sichulski, Marian Olszewski, Modest Sosenko and other artists, along with the Neo-Byzantine school of Mykhailo Boychuk, soon began to assume the function of the avant-garde.
- PozycjaTkanina unikatowa o tematyce sakralnej w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Lublinie. Rozważania o sztuce, dla której brakuje miejsca w Kościele(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Kierczuk-Macieszko, MałgorzataPunkt wyjścia dla artykułu stanowią tkaniny unikatowe eksponujące szeroko rozumiany pierwiastek duchowy w sztuce. Wszystkie zostały wykonane jako prace dyplomowe kończące proces edukacji na specjalizacji „tkanina artystyczna” w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych im. C.K. Norwida w Lublinie. Celem tekstu nie jest zebranie ich w formie katalogu, lecz w oparciu o jedenaście wybranych przykładów, wskazanie artystycznych ścieżek, którymi podążają młodzi ludzie, odkrywając różnorodne sposoby obrazowania duchowości. Już pobieżny przegląd materiału badawczego ujawnia mnogość rozwiązań, pośród których zarysowują się dwie dominujące strategie. Pierwsza polega na czerpaniu z chrześcijańskiej ikonosfery, z konkretnych dzieł, ze sztuki zrealizowanej w określonych latach i w typowej dla nich stylistyce. Druga szuka alternatywnego języka wypowiedzi plastycznej, niekiedy bliższego abstrakcji niż mimetycznym przedstawieniom. Obie nie stronią od eksperymentów materiałowych i technologicznych. Obok tkanin rozumianych jako wyroby włókiennicze, uzyskane w procesie tkania rozmaitymi technikami, sytuują się więc realizacje bliższe miękkiej rzeźbie, instalacji. Druga część artykułu przynosi rozważania o przeszłym znaczeniu tkanin dekoracyjnych w aranżacji wnętrza kościołów i ich roli w liturgii Kościoła zachodniego. W kontekście do nich podjęta została próba wskazania przyczyn współczesnej eliminacji tej dziedziny artystycznej z sakralnego wnętrza i deprecjacji tej dyscypliny sztuki, której status obecnie bliższy jest rzemiosłu niż tak zwanym sztukom czystym. Tymczasem, jeszcze w latach 70. XX wieku, Kościół w Polsce był jednym z mecenasów tkaniny artystycznej, tak w formie zakupów i zleceń, jak również poprzez organizowanie dużych wystaw prezentujących sztukę tkaniny. Całość zamykają refleksje, czy możliwa jest zmiana na tym polu, ponieważ tkanina unikatowa ma olbrzymi potencjał ideowy, jest nośnikiem znaczeń nie gorszym niż inne dyscypliny sztuki.