Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 19 (2011)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/7920

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 39

Aktywność zawodowa na emeryturze szansą na niwelowanie społeczno-ekonomicznych nierówności międzygeneracyjnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Fura, Barbara; Fura, Marek
W skali makro aktywność zawodowa emerytów wpływa na zachowanie równowagi przepływów pomiędzy generacjami. Istotnym zagadnieniem pozostaje zatem prowadzenie właściwej polityki zatrudnienia. W skali mikro aktywność zawodowa emerytów leży u podstaw właściwego funkcjonowania gospodarstw domowych i sprzyja przeciwdziałaniu zubożeniu ludzi starych. Istotnym zagadnieniem do zidentyfikowania pozostaje możliwość utrzymania w zatrudnieniu osób, które w nieodległej przyszłości nabędą prawa emerytalne. Artykuł prezentuje wyniki badań przeprowadzonych w 2009 r. na terenie województwa podkarpackiego, których celem było m.in. zidentyfikowanie sytuacji materialnej gospodarstw domowych osób w fazie przedemerytalnej cyklu zawodowego oraz określenie społeczno- -ekonomicznych cech kształtujących postawy wobec pracy na emeryturze. Zaobserwowano, że około 15% gospodarstw całkowicie uzależnia swoje funkcjonowanie od działań respondenta. Natomiast w kolejnych 45% gospodarstw respondent był główną osobą zapewniającą środki finansowe. Można się zatem spodziewać, że w przyszłości podejmowanie aktywności zawodowej na emeryturze w celu pozyskania dodatkowych dochodów może być istotne dla 60% gospodarstw domowych. Stwierdzono, że (spośród rozważanych) najistotniejszymi determinantami pozytywnych postaw wobec pracy były: wysokość zarobków – akcentowana głównie przez kobiety oraz bieżąca ocena dochodów gospodarstwa domowego, którą podkreślali głównie mężczyźni oraz bezpieczeństwo dochodów gospodarstwa domowego w przyszłości.
Barriers of foreign investment attractiveness in the podkarpackie region in the opinion of joint venture companies
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Puchalska, Katarzyna
Nowadays, it is impossible to discuss a country’s economic development without mentioning about the capital inflow. The inflow of Foreign Direct Investment to a specified country’s market not only increases the value of investments, but also contributes to increasing the efficiency of all other production factors. It later decides that some countries or regions receive foreign investments, i.e. why are they perceived by foreign investors as more attractive than the others, and are there any barriers limiting the inflow of such capital to a given region. This study aims at presenting the factors, which in the opinions of investors (joint venture companies) have been regarded as attractiveness barriers in the Podkarpackie Region.
Brak dostępu do Internetu jako wskaźnik wykluczenia społecznego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Inglot-Brzęk, Elżbieta
Brak komputera i dostępu do sieci stanowi podstawowy czynnik służący do określenia podziałów cyfrowych. Kiedy towarzyszy temu przekonanie, że dostęp do technologii informatycznych jest zbędny, powstaje zjawisko wykluczenia cyfrowego, które jednocześnie wiąże się z brakiem umiejętnego wykorzystania możliwości stwarzanych przez Internet. W Polsce wykluczenie cyfrowe dotyka głównie ludzi starszych, mieszkańców małych miast i wsi, osób z tzw. ściany wschodniej. Z badań wynika, że następuje „sprzężenie” czynników wskazujących na wykluczenie cyfrowe z tradycyjnymi czynnikami wykluczenia społecznego, takimi jak: wykształcenie, dochód, zagrożenie bezrobociem, zagrożenie ubóstwem. I choć sam dostęp do Internetu nie zabezpiecza przed wykluczeniem, to można uznać, że jest jednym z wielu czynników określających to zjawisko w Polsce.
Czas wolny i wypoczynek współczesnej młodzieży ukraińskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Szczerba, Halуna; Jaremkevich, Roksolana
Celem badania jest analiza czasu wolnego jako fenomenu społeczno-kulturowego oraz określenie specyfiki przemian jego roli w życiu młodzieży. Artykuł dotyczy problemów wartości duchowych młodzieży oraz czasu wolnego jako składnika polityki młodzieżowej na Ukrainie. Analizie zostały poddane wyniki badań socjologicznych przeprowadzonych przez wiodące organizacje naukowe, a także badania własne zachowań młodzieży studenckiej. Rozpatrzono również tendencje zmian w sposobach wykorzystania czasu wolnego przez młodzież. W obecnych warunkach na Ukrainie sama infrastruktura instytucji kulturalno-rozrywkowych nie jest dostatecznie rozwinięta, a młodzi ludzie nie zawsze mają możliwości finansowe, aby aktywnie spędzać czas wolny. Najbardziej popularne są zatem te formy zaspokajania potrzeb, które ograniczają się do sfery prywatnej i domowego zacisza.
Europeizacja jako mechanizm władzy: przykład funkcjonowania strefy euro
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Grosse, Tomasz Grzegorz
Artykuł omawia funkcjonowanie europeizacji w systemie wspólnej waluty w latach 1999–2010. Dowodzi, że procesy europeizacji służą nie tylko poprawie zarządzania gospodarczego, ale są mechanizmem władzy w omawianym systemie. System ten opiera się na nierównym wpływie na decyzje polityczne poszczególnych członków Unii i asymetrycznej dystrybucji kosztów i korzyści. Cechą tego systemu jest również deficyt legitymacji politycznej i zjawisko asymetrii racjonalności między interesami dominujących państw członkowskich a racjonalnością funkcjonowania i stabilności całego systemu.
Global positions of economic universities
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Obolenska, Tetiana E.; Gzhesyuk, Alina O.
The article deals with the essential tendencies of creating and commercialization of educational product in the dimension of marketing and neoliberal development models. Main characteristics of educational product’s demand and supply are identified and it is established connection with the process of creating a new state educational policy during the intensification of the world economy globalization.
Instytucjonalna modernizacja rozwoju gospodarczego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Tkach, Anatoliy
W artykule przedstawiono badania nad instytucjonalną modernizacją rozwoju gospodarczego, które odtwarzają jego instytucjonalne i strukturalne właściwości w układzie dynamicznym. Zaprezentowano teoretyczne koncepcje i podstawowe pojęcia dotyczące realiów rozwoju gospodarczego. Rozwój gospodarczy jest postrzegany jako materialna podstawa i część konstytutywna dynamiki społeczeństwa oraz główna część instytucji społecznych. W opracowaniu przeanalizowano formy, metody i etapy instytucjonalizacji modelu rozwoju gospodarczego.
Inżynieria finansowa – innowacja, wiwisekcja czy metafizyka?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Tyc, Waldemar
Celem artykułu jest wyjaśnienie różnicy między konstrukcjami w sensie fizykalnym i metafizycznym, w tym innowacjami natury: technicznej, społecznej i finansowej. W ujęciu epistemologicznym związany jest on z wyjaśnieniem prawidłowości rządzących inżynierią fizyczną i społeczną, w ujęciu ontologicznym określa charakter ich bytów oraz relacje ich ufundowania i umocowania, zaś w warstwie metodologicznej dotyczy rozróżnienia metodologii badań nauk przyrodniczych i nauk społecznych. Konceptualizacja i wyjaśnienie różnic tych rodzajów inżynierii jest ważne dlatego, że produkty inżynierii finansowej nie są konstrukcjami inżynieryjnymi w sensie fizykalnym, lecz są konstrukcjami metafizycznymi. W sensie aplikacyjnym (praktycznym), innowacyjne rozwiązania społeczno-ekonomiczne dotyczą nowych metod działania, których urzeczywistnieniem są instrumenty prawne, finansowe i organizacyjne. W sensie substancjonalnym środkiem realizacji celów, do których inżynieria finansowa jest wykorzystywana, są wartości ekonomiczne o metafizycznych dystynkcjach, czyli empirycznie niesprawdzalne i nieweryfikowalne, co sprawia, że ów rachunek racjonalności wymyka się kryterium demarkacji. Dodatkowo weryfikacja stworzonych konstrukcji odbywa się jednak nie w laboratoriach badawczych, lecz drogą wiwisekcji, czyli w drodze eksperymentów społecznych. Można wręcz zaryzykować stwierdzenie, że w wymiarze instrumentalnym inżynieria finansowa jest formą współczesnej alchemii.
Kapitał zagraniczny jako czynnik rozwoju i modernizacji gospodarki
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Szewc-Rogalska, Alina; Leszczyńska, Małgorzata
Celem niniejszego opracowania jest próba ukazania roli kapitału zagranicznego w procesach rozwoju i modernizacji gospodarki. Szczególną uwagę zwrócono na udział inwestorów zagranicznych w procesach przekształceń własnościowych, restrukturyzacji oraz poprawie efektywności przedsiębiorstw, a w konsekwencji całej gospodarki polskiej. Ustalono, że korzyści wynikające z napływu kapitału zagranicznego ujawniają się w kraju goszczącym głównie w okresie korzystnej koniunktury gospodarczej. Natomiast w okresie kryzysu nasilają się negatywne skutki inwestycji zagranicznych w Polsce. Z badań własnych wynika, że spółki z udziałem kapitału zagranicznego wyróżniają się na tle innych spółek bardzo wysoką wydajnością pracy, która jednak nie przekłada się na wysoką rentowność. Wskaźniki rentowności kształtują się często nawet na poziomie niższym niż w innych spółkach, co potwierdza przypuszczenia o stosowaniu przez kapitał zagraniczny transferu zysków do jednostek macierzystych za granicą (z negatywnymi konsekwencjami dla gospodarki kraju goszczącego, w tym m.in. Polski).
Katastrofy immanentnym elementem bytu przyrodniczego i społecznego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Pliszka, Tadeusz
Opracowanie dotyczy szeroko pojętego otoczenia, w którym obserwuje się zjawiska katastrof przyrodniczych i antropogenicznych. Problem katastrof jest zagadnieniem bardzo złożonym, ale jednocześnie niezbędnym dla zrozumienia rozwoju społeczno-gospodarczego.
Koncentracja i rozpraszanie pieniądza w systemie fiskalnym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Włodarczyk, Julia
Budżet państwa jest istotnym instrumentem oddziaływania na koniunkturę, jednakże w analizie przepływów pieniądza w systemie fiskalnym zazwyczaj nie eksponuje się jakościowych aspektów cyrkulacji pieniądza, związanych chociażby ze stopniem jego koncentracji lub rozproszenia. Brak rozważań jakościowych w ekonomii głównego nurtu sprawia, że punktem odniesienia dla jakościowego modelowania strumieni pieniądza mogą być teorie wypracowane na gruncie dyscyplin pozaekonomicznych. Zgodnie z ogólną teorią systemów i termodynamicznym ujęciem zjawisk gospodarczych, przepływy pieniądza w gospodarce nie mają charakteru jednorodnego. Pieniądz cyrkuluje w obiegu złożonym z dwóch segmentów – zstępującego i wstępującego. Ruch pieniądza w segmencie zstępującym odbywa się niejako automatycznie – pieniądz wykonuje określoną pracę i ulega dysypacji (następuje wzrost entropii). Z kolei ruch pieniądza w segmencie wstępującym wiąże się ze zmniejszeniem entropii, a więc wymaga wykonania pracy nad pieniądzem przez otoczenie. W opracowaniu przedstawiono specyfikę systemu fiskalnego państwa, traktowanego jako jeden z mechanizmów koncentracji pieniądza, pozwalający na zwiększenie możliwości wykonania pracy przez pieniądz, zaprezentowano jakościowe spojrzenie na rozproszenie wydatków budżetowych, a także porównano mechanizmy cyrkulacji pieniądza w gospodarkach scentralizowanych i zdecentralizowanych. Zauważono, że niewskazane jest wydatkowanie wysoce skoncentrowanego pieniądza budżetowego dla pokrycia wielu relatywnie niewielkich kwot, które mogą być uzasadnione względami społecznymi, ale cechują się niską ekonomiczną efektywnością.
Konkurencyjność przedsiębiorstw i jej uwarunkowania (na przykładzie firm z woj. podkarpackiego)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Makarski, Sylwester
Funkcjonowanie polskich przedsiębiorstw na rynku europejskim i nasilające się symptomy globalizacji gospodarki wymagają od nich ciągłych dostosowań do tej nowej sytuacji, zwłaszcza poprawy konkurencyjności w wymiarze międzynarodowym. W tym kontekście celem opracowania była analiza obszarów dostosowawczych przedsiębiorstw o zróżnicowanej skali działania do warunków konkurencyjnych. Również w ujęciu teoretycznym, w oparciu o literaturę przedmiotu rozpatrzono istotę konkurencyjności. Ponieważ głównym kreatorem skali obrotu międzynarodowego są przedsiębiorstwa, przedmiotem wstępnych rozważań były tendencje w ich liczbowym rozwoju w latach 1999–2009 (w Polsce i woj. podkarpackim). Natomiast tendencje w strategiach marketingowych firm na Podkarpaciu przeanalizowano w oparciu o wyniki badań empirycznych, przeprowadzonych w 2010 r., kwalifikując do charakterystyki badanych zjawisk kwestionariusze ankietowe zebrane w 94 firmach o zróżnicowanej skali działania.
Konwencja z Aarhus a prawna ochrona złóż węgla brunatnego w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Frączek, Paweł
Celem opracowania jest przedstawienie uwarunkowań stosowania konwencji z Aarhus w Polsce. Główny nacisk został położony na kwestię referendum dotyczącego złoża węgla brunatnego w pobliżu Legnicy oraz protesty społeczne dotyczące budowy kopalni węgla brunatnego w pobliżu jeziora Gopło. W końcowej części opracowania dokonano oceny stosunku przedstawicieli rządu do tych protestów oraz braku ich wpływu na prowadzoną w kraju politykę energetyczną.
Marketing terytorialny a wdrażanie idei zrównoważonego rozwoju
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Kobus, Przemysław; Zrobek, Janusz
Celem zarządzania przestrzenią jest zrównoważony rozwój terytorium. Orientacja marketingowa ukierunkowana na potrzeby społeczności lokalnej może w znaczącym stopniu wpłynąć na efektywność działań w tym kierunku. W praktyce jednak samorządy nie dysponują odpowiednią wiedzą rynkową, a więc nie są w stanie w pełni wykorzystać możliwości zarządzania marketingowego. Wdrażanie idei zrównoważonego rozwoju może być w związku z tym utrudnione.
Monetary Policy Stance of the EMU Countries in the Pre-Integration Period
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Młodkowski, Paweł
Effectiveness of a common monetary policy in a monetary union depends positively on the level of business cycle correlation. Lack of this similarity or explicit opposite reaction to monetary policy instruments could be a significant argument against common monetary policy. Classical OCA theory does not include this issue explicitly. One can however derive it from general concept of high positive (and sustainable) correlation of business cycles in member economies. Experience shows that despite of meeting classical OCA criteria, monetary integration does not appear. To test a hypothesis about the scope of similarity in monetary policy stance a simple cointegration analysis is conducted and VAR model (1980–1999) for pre-integration period is the basis for concluding about convergence in economic activity, monetary policy and responses of domestic agents to monetary impulses. It turns out that in several cases there was a significant divergence among EMU countries.
Oddziaływanie kryzysu finansowego w Europejskiej Unii Monetarnej na handel papierami wartościowymi na wybranych giełdach europejskich
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Kucharek, Daniel
Główną przyczyną dekoniunktury na europejskich rynkach papierów wartościowych był kryzys finansów publicznych w niektórych krajach Unii Europejskiej. W listopadzie 2009 roku minister finansów Grecji podał informację o katastrofalnym stanie finansów publicznych w tym kraju. Podobne dane opublikował w styczniu 2010 roku rząd hiszpański, a w maju przedstawiciel rządu węgierskiego. Ekonomiści obawiali się, że ujawniający się kryzys finansów publicznych może przyczynić się do powrotu recesji zapoczątkowanej w lipcu 2007 roku. Przejawem narastających obaw było zachowanie się kursów akcji na giełdach papierów wartościowych. W tym czasie odnotowywano duże wahania cen akcji, które miały swoje odbicie w wartości indeksów i kapitalizacji poszczególnych rynków. W celu uchwycenia rozmiarów i wpływu kryzysu na rynki giełdowe, została przeprowadzona analiza zmian zachodzących na wybranych rynkach państw zagrożonych katastrofą finansów oraz krajów posiadających dobrą sytuację w zakresie kształtowania się deficytu budżetowego. W wyniku dokonanych badań zostały wykazane pewne zależności oraz wpływ kryzysu na wyniki osiągane przez poszczególne rynki papierów wartościowych.
Paradygmaty zarządzania we współczesnym przedsiębiorstwie (wybrane aspekty)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Mazurkiewicz, Anna
Wśród wyzwań, jakie pojawiają się przed przedsiębiorstwami ery wiedzy wymienić należy przede wszystkim różnorodność, złożoność i zmienność otoczenia. Sprawne działanie w takich warunkach wymaga wdrożenia nowych rozwiązań w wielu obszarach funkcjonowania przedsiębiorstw. Znane i skuteczne dotychczas sposoby działania nie zapewniają współcześnie podmiotom gospodarczym powodzenia. Zmianom w otoczeniu towarzyszą zmiany związane z zarządzaniem przedsiębiorstwami. Modyfikacji ulegają kluczowe wartości. Wzrasta rola czynników niematerialnych, co związane jest z koniecznością odmiennego od dotychczasowego podejścia do zarządzania ludźmi. Coraz większe wymagania klientów związane są ze wzrostem roli kreatywności w przedsiębiorstwach. Podstawą działania staje się informacja, której wykorzystanie umożliwia technologia informacyjna. Powszechność sieci i wirtualizacja działalności implikują konieczność wdrożenia nowych rozwiązań organizacyjnych.
Perspektywy rozwoju pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych jako narzędzia polityki społecznej w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Garbiec, Roman
W artykule zaprezentowano modele polityki społecznej w Unii Europejskiej oraz narzędzia stosowane w realizacji tych modeli. Ponadto opracowanie zawiera zadania z zakresu zabezpieczenia społecznego realizowane po transformacji systemowej w 1989 r. W artykule przedstawiona została diagnoza efektywności reformy systemu ubezpieczeń społecznych w 1999 r. Publikacja zawiera propozycje kolejnych zmian w polskim systemie ubezpieczeń społecznych.
Pojęcie instytucji w teorii ekonomii
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Kuder, Dorota
Opracowanie porusza problemy tradycyjnego instytucjonalizmu oraz nowej ekonomii instytucjonalnej i ma charakter teoretyczny. Celem jest przybliżenie dyskusji, jaka toczy się w teorii ekonomii na temat definicji instytucji. Hipoteza badawcza zawiera się w twierdzeniu, że nie istnieje jedna uniwersalna definicja instytucji w teorii ekonomii, choć ich autorzy przyjmują, że posiadają one co najmniej jedną wspólną cechę – instytucje są zbiorem formalnych (zapisanych) lub nieformalnych reguł, które warunkują działania ludzi. W artykule przedstawione zostały różne ujęcia tego problemu prezentowane przez badaczy zajmujących się dziedziną tradycyjnego instytucjonalizmu oraz nowej ekonomii instytucjonalnej. Dodatkowo opracowanie porusza problem zmiany instytucjonalnej oraz omawia podział instytucji.
Polska gospodarka w drodze do współczesnej granicy technologicznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Tusińska, Magdalena
Głównym celem niniejszego artykułu jest ocena dystansu dzielącego polską gospodarkę od gospodarki opartej na wiedzy (GOW). Ta druga stanowi współcześnie granicę technologiczną. Opracowanie składa się z trzech części. Pierwsza z nich koncentruje się na istocie rozwoju społeczno- ekonomicznego oraz zawiera przykłady teoretycznych koncepcji etapowego rozwoju gospodarek. Nawiązanie do tych teorii uzasadnia się tym, że GOW stanowi obecnie najwyższe stadium rozwoju społeczno-ekonomicznego gospodarek. W następnej części artykułu dokonano charakterystyki GOW, a w szczególności wskazano różnice między gospodarką wiedzy a tzw. nową gospodarką, po czym określono warunki wyjściowe budowy GOW, na których opiera się kolejna część opracowania. Na podstawie analizy danych statystycznych okazuje się, że polska gospodarka wykazuje opóźnienia we wszystkich opisywanych dziedzinach. Najsilniej hamujące proces rozwoju społeczno-ekonomicznego wydają się: niesprzyjający klimat dla biznesu oraz funkcjonujący system podatkowy. Bez zmian w tych obszarach redukcja luki między Polską a GOW nie będzie możliwa. Likwidacja barier przedsiębiorczości oraz reforma finansów publicznych są konieczne, aby przynajmniej trochę zbliżyć się do GOW.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 19 (2011) według Tytuł