Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 17 (2010)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/8003

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 41

Aksjologia, niezrelatywizowane wartości i paradygmaty a kształtowanie nierówności społecznych i ładu strukturalnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Piontek, Franciszek; Piontek, Barbara
Celem artykułu jest: refleksja nad teorią i praktyką, dotyczącą likwidowania i ograniczania nierówności społecznych i zapewnienia ładu strukturalnego oraz przedstawienie mechanizmów utrwalających takie nierówności w teorii i w praktyce; omówienie roli i znaczenia aksjomatów i niezrelatywizowanych wartości w likwidowaniu nierówności i pokazanie, jakie skutki wywołuje praktyka zastępowania ich przez paradygmaty. Wniosek podstawowy: we współczesnym świecie nierówności społeczne są faktem i trzeba odpowiedzieć na pytanie, czy będziemy je likwidować jako efekt końca rury, czy też podejmujemy próbę usuwania ich źródeł i przyczyn?
Aktywność ekonomiczna regionów peryferyjnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Leszczewska, Krystyna
Aktywność gospodarcza regionów Polski wykazuje znaczny stopień polaryzacji. Odzwierciedla zapóźnienia gospodarcze i społeczne regionów peryferyjnych położonych we wschodniej części kraju obejmujących województwa: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie i warmińsko- mazurskie, wyrażające się głównie w małej atrakcyjności inwestycyjnej tych terenów, niskiej przedsiębiorczości i niższych niż w pozostałych regionach kraju wskaźnikach makroekonomicznych. Utrzymujące się różnice w potencjale ekonomicznym poszczególnych regionów stanowią jeden z podstawowych problemów współczesnej gospodarki. W artykule podjęto problematykę przyczyn peryferyjności regionów, scharakteryzowano aktywność ekonomiczną regionów peryferyjnych w Polsce na tle innych regionów kraju oraz wskazano koncepcje działań służących niwelowaniu różnic między obszarami centrum i peryferii.
Aviation Alliances in the Global Competitive Model of the XXIst century
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Chuzhykov, Viktor; Fedirko, Oleksandr
The article is devoted to the identification of the peculiarities of globalization in the aviation transport and the formation of competing global alliances. The main objectives are: to identify the essence of the aviation alliances, to detect the directions of their integrative development, to spot the tendencies of harmonization of their interests. Authors also argue that the current process of aviation companies’ consolidation may reflect the future model of global economy, conducive for concluding monopolistic and oligopolistic deals between the main business-actors.
Determinanty vývoje ekonomiky České republiky v roce 2008
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Pellešová, Pavlína
Artykuł opisuje wpływ podstawowych czynników rozwoju makroekonomicznych danych gospodarki Republiki Czeskiej w roku 2008. Czynnikiem, który prezentuje wywój gospodarki czeskiej jest czynnik vzrostu gospodarki, tzn. tempo vzrostu realnego PKB. Tempo wzrostu produktu krajowego brutto jest sumą wskaźników obrazujących zmiany wydajności pracy, która była wielka i produktywnoćśi kapitału, która była mała. Głownym czynnikiem wzrostu gospodarki Republiki Czeskiej w roku 2008 staje się popyt konsumpcyjny i handel zagraniczny. Zpowolnieni wzrostu gospodarki pojawiło się w Republice Czeskiej w końcu roku 2008 i było spowodowane też kryzysem finansowym gospodarki świata, co miało negatywny wpływ na następny rozwój gospodarki Republiki Czeskiej w następnym okreśie.
Dynamika działalności Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Smoleń, Marek
W opracowaniu zaprezentowano istotę, znaczenie i dynamikę działalności Tarnobrzeskiej Specjalnej Stefy Ekonomicznej. Zaprezentowano parametry gospodarcze diagnozujące wyniki, a także efekty rozwoju Strefy oraz ich wpływu na rozwój lokalny w warunkach gospodarki rynkowej. Przedstawiono liczbę utworzonych, utrzymanych miejsc pracy oraz zaangażowanie kapitału inwestycyjnego. Ukazano także potencjalne korzyści ekonomiczne możliwe do uzyskania w obrębie działalności TSSE.
Efekt szklarniowy grozi katastrofą
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Pliszka, Tadeusz
Opracowanie dotyczy problematyki globalnego ocieplenia i jego skutków dla gospodarki świata. Koszty globalnego ocieplenia ponosi cała społeczność ludzka. Problem polega na tym, aby dotychczasowy koszt społeczny rozdzielić proporcjonalnie na wszystkich go tworzących. Istotne jest określenie takich wymagań względem państw, które ograniczą emisję gazów cieplarnianych, stanowiących przyczynę niekorzystnych zmian w klimacie.
Finansowanie ochrony środowiska w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Grzebyk, Bogumiła
Przedsięwzięcia związane z finansowaniem ochrony środowiska w Polsce stanowią integralną część rynku finansowego gospodarki i jednocześnie podstawowy element polityki ekologicznej naszego kraju. W latach 2003–2007 odnotowano wzrost wielkości nakładów na ochronę środowiska ogółem, jak również w przeliczeniu na 1 mieszkańca. Taką samą tendencję odnotowano w odniesieniu do: wydatków inwestycyjnych, kosztów bieżących i wydatków gospodarstw domowych. Nie jest to jednak na tyle znaczący wzrost, aby mówić o procesie dynamizowania inwestycji związanych z ochroną środowiska w naszym kraju. Stowarzyszenie Polski z Unią Europejską, a później pełne w niej członkostwo wpłynęło na zmianę struktury źródeł finansowania nakładów inwestycyjnych związanych z ochroną środowiska w Polsce i województwie podkarpackim w latach 2000–2007. Oprócz funduszy: ISPA, Spójności i funduszy strukturalnych, inwestycje w zakresie ochrony środowiska w Polsce współfinansowane były również w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (NMF i MF EOG). W okresie budżetowym Unii Europejskiej 2007–2013 podstawą finansowania wielkich przedsięwzięć ekologicznych w naszym kraju jest Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko”. Główną rolę odgrywał będzie Fundusz Spójności, którego nadrzędnym celem jest wzmacnianie spójności społecznej i gospodarczej Unii poprzez finansowanie dużych projektów tworzących spójną całość w zakresie ochrony środowiska.
Fundusz SAPARD i jego wykorzystanie w sektorze rolniczym na Podkarpaciu
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Gajdek, Grażyna
Założeniem pracy była analiza wykorzystania środków finansowych z funduszu SAPARD na terenie województwa podkarpackiego. Powyższy cel zrealizowano w głównej mierze dzięki analizie materiałów udostępnionych przez Rzeszowski Oddział Regionalny ARiMR. Program SAPARD – obok znaczącego wsparcia inwestycji na terenach wiejskich umożliwił upowszechnienie wiedzy o przepisach i zasadach stosowanych w Unii Europejskiej. Analizując wydatkowanie środków przez rolników na Podkarpaciu daje się zauważyć, że gospodarstwa są niedoinwestowane, brak jest infrastruktury i podstawowych maszyn, które to były głównym przedmiotem dofinansowania.
Implementacja CCS w elektroenergetyce: katalog problemów
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Szablewski, Andrzej T.
Przedmiot artykułu dotyczy tzw. technologii CCS, czyli technologii wychwytywania i magazynowania CO2, która uważana jest za jeden z czterech głównych kierunków rozwoju niskoemisyjnej energetyki. W artykule podkreślono, iż technologia ta jest szczególnie istotna dla polskiej energetyki z uwagi na fakt, że w stopniu niespotykanym na świecie opiera się na węglu kamiennym i brunatnym. Jego celem jest wskazanie na podstawowe problemy, których rozwiązanie determinować będzie tempo jej wdrażania do sektora wytwarzania energii elektrycznej. Problemy te dotyczą zagadnień technicznych, w tym zwłaszcza związanych z magazynowaniem CO2, społecznych, z których najważniejszym jest uzyskanie społecznej akceptacji do jej stosowania i wreszcie ekonomicznych, w tym przede wszystkim kwestii jej opłacalności, w związku z bardzo wysokimi kosztami wychwytywania i magazynowania CO2. W uwagach końcowych zwrócono uwagę na centralny problem, jaki w związku z obecnym brakiem opłacalności tej technologii się wyłania, a który dotyczy kształtu mechanizmów wspierających jej rozwój na warunkach komercyjnych.
Innowacyjne rozwiązania controllingowe w kontekście zarządzania przedsiębiorstwem w dobie kryzysów gospodarczych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kaszuba-Perz, Adriana; Perz, Paweł
Celem artykułu jest omówienie roli innowacyjnych rozwiązań controllingowych w działalności przedsiębiorstw w obliczu kryzysów gospodarczych. Autorzy uważają, że postępujący proces globalizacji gospodarki zmienia naturę współczesnych kryzysów gospodarczych. Rosnąca współzależność rynków sprzyja rozprzestrzenianiu się problemów ekonomicznych. Specyficzną rolę w tym procesie odgrywają rynki finansowe. Swobodny przepływ kapitału oraz coraz większa wartość zaangażowanego na rynkach kapitału spekulacyjnego w warunkach kryzysu prowadzą do zjawiska gwałtowanego odpływu kapitału z rynków uważanych za ryzykowne. Ten proces zwiększa skalę zaburzeń rynkowych i może prowadzić do eskalacji kryzysu. W okresach dekoniunktury istotne znaczenie dla budowania przewagi konkurencyjnej firmy ma wykorzystywanie nowoczesnych metod i narzędzi controllingu. Wśród nich szczególną rolę ma system informacyjny oraz zarządzanie ryzykiem. Pierwszy może być systemem wczesnego ostrzegania firmy przed nadchodzącymi zaburzeniami na rynku, dzięki czemu umożliwia odpowiednie przygotowanie przedsiębiorstwa do działania w warunkach kryzysowych. Drugi pozwala zidentyfikować ekspozycję firmy na ryzyko rynkowe i jeśli zachodzi taka konieczność wdrożyć działania zmniejszające skalę oddziaływania zmian cen na rynkach na wyniki finansowe przedsiębiorstwa.
Innowacyjne sposoby zarządzania ryzykiem działalności przedsiębiorstw za pomocą strategii opcyjnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Iwaszczuk, Natalia
W artykule opisano proces badania sposobów zarządzania ryzykiem z wykorzystaniem instrumentów pochodnych. Wśród tych ostatnich najbardziej przydatne okazały się opcje standardowe i niestandardowe. W sposób szczegółowy przeanalizowany został jeden z wielu rodzajów opcji niestandardowych – opcje wymiany. Dla tych opcji przeprowadzono badania funkcji wypłaty i znanych modeli wyceny przy stałej zmienności wartości aktywu bazowego. Poza tym opracowano algorytm i modele wyceny europejskiej opcji wymiany o stochastycznym parametrze zmienności wartości aktywu bazowego.
Instytucjonalne uwarunkowania modernizacji gospodarki z perspektywy logiki sieci
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Bal-Woźniak, Teresa
W artykule dowodzi się, że przyspieszenie modernizacji gospodarki wynika z technologii sieci. Logika sieci kształtuje wielowymiarowy charakter procesów modernizacyjnych w ośmiu kompleksach instytucjonalnych: rodziny, edukacji, religii, gospodarki, polityki, prawa, kultury i nauki. Warunkiem skutecznej odpowiedzi gospodarki na wyzwania rozwojowe informacjonizmu są dostosowania reguł myślenia i działania upowszechniające logikę sieci w odniesieniu do wszystkich obszarów bytu ludzkiego.
Jak badać rynek pracy efektywniej – nowa metoda analiz rynku pracy oparta na e-informacji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Matusiak, Joanna; Szewczyk, Agnieszka
Obecne metody badań rynku pracy, głównie sondażowe nie dają pełnego obrazu stanu rynku pracy w Polsce i w szczególnych regionach. Obszar analiz rynku pracy wymaga nowych, dokładniejszych metod badawczych, kompletujących ilościowe dane w sposób szczegółowy, tzn. uwzględniając nie tylko obszar/miasto i stanowisko, ale konkretne wymagania sformułowane dla danej pozycji (wykształcenie, lata doświadczenia, znajomość języków obcych, techniki/ technologie, posiadane certyfikaty itp.), informacje, czy jest to praca na cały etat lub część etatu, jakie jest proponowane wynagrodzenie/przedział wynagrodzeniowy itd. Tylko kompleksowe, ilościowe i szczegółowe dane na temat rynku pracy są w stanie wpłynąć na zmianę oferty wspierającej ludzi bezrobotnych ze strony urzędów pracy, wpłynąć na obiektywną analizę stanu kształcenia wyższego w Polsce, ponadto skompletowane informacje w systemie analitycznym po uprzedniej eksploracji danych pozwalają na profilowanie pracodawców pod kątem oferowanych stanowisk, wymagań i wynagrodzenia w kontekście konkretnej firmy. Obecnie każda nowa oferta pracy jest publikowana w sposób elektroniczny np. na stronach portali pracy, stronach internetowych urzędów pracy i gazet, agencji rekrutacyjnych itp. System analityczny bazujący na e-informacji jest w stanie kompletować oferty pracy z portali pracy, uaktualniać, eksplorować zgromadzone dane i kategoryzować je do formatu, który może zostać poddany bezpośrednim analizom statystycznym i raportowaniu.
Konvergence české ekonomiky v roce 2008
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Paulík, Tibor
Stať analyzuje konvergenční proces české ekonomiky v roce 2008. Pro hodnocení nominální konvergence jsou východiskem Maastrichtská kritéria, tj. cenová stabilita, úrokové míry, vládní deficit, veřejný dluh, stabilita měnového kurzu. Rok 2008 situaci v plnění konvergenčních kritérií ČR zhoršil. Plnění fiskálního limitu se zdařilo již třetí rok v řadě, země by však nesplnila limit růstu cen. V konvergenci úrokových sazeb rovněž by pro rok 2008 uspěla. Plnění kritéria stability směnného kurzu není možné zhodnotit předepsaným způsobem, neboť ČR není členem ERM II. V případě reálné konvergence v roce 2008 zůstala relativní pozice v HDP na obyvatele na stejné úrovni jako v roce 2007, tj. 80,2% průměru EU 27. Přibližování v úrovni produktivity práce je však znatelně pomalejší.
Metody sztucznej inteligencji w rozwiązywaniu problemów mikro- i makroekonomicznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Jastrzębska, Władysława; Jastrzębska, Agnieszka
Artykuł porusza popularny w ostatnich czasach temat praktycznego zastosowania sztucznej inteligencji w ekonomii. Sztuczna inteligencja jest dziedziną wiedzy budzącą wiele moralnych wątpliwości. Wstęp do artykułu obejmuje niektóre aspekty filozofii poznania i umysłu, które rozważają możliwości stworzenia maszyny wiernie naśladującej procesy myślenia. Właściwa część artykułu przedstawia historię dokonań najwybitniejszych naukowców dziedziny sztucznej inteligencji. Zaprezentowano takie narzędzia, jak algorytmy optymalizacji, klasyfikatory i różne metody uczenia maszynowego, algorytmy wyboru strategii, sieci neuronowe, logika, teoria sterowania inteligentnego, różne języki programowania, które są zaimplementowane w inteligentnych maszynach. Omówiona jest istota tych metod oraz sposób ich wykorzystania. Ukazano zastosowanie opisanych narzędzi w różnych dziedzinach ekonomii: w prognozowaniu, grach na rynku, w rozwiązywaniu problemów ekonomicznych opartych na teorii gier, w systemach eksperckich działających w bankach i innych instytucjach, w organizacjach zapewniających bezpieczeństwo i innych. W podsumowaniu rozważań podkreślono, jak ważna dla rozwoju człowieka jest interdyscyplinarność. Połączenie myśli ekonomicznej z najnowszymi technologiami informatycznymi umożliwia szybsze i dokładniejsze wykonywanie badań i analiz ekonomicznych.
Miejsce usług w konsumpcji gospodarstw domowych wysokodochodowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Zalega, Tomasz
Obecnie wyższy poziom życia jest utożsamiany z wyższą konsumpcją usług. Serwicyzacja konsumpcji wpisuje się zatem w proces utrwalania nowych wzorców zachowań i stylu życia. Dzieje się tak dlatego, ponieważ usługi pełnią wiele funkcji, m.in. umożliwiają korzystanie z osiągnięć cywilizacyjnych (np. usługi telekomunikacyjne), wzbogacają osobowość człowieka (np. usługi edukacyjne, kulturalne, zdrowotne), są istotnym elementem czasu wolnego (usługi gastronomiczne, pielęgnacyjne, turystyczne), a także pozwalają zabezpieczyć szeroko pojęte finanse gospodarstw domowych (np. usługi ubezpieczeniowe, bankowe). Dowodzi to, że współczesne gospodarstwa domowe coraz częściej i w coraz większym zakresie korzystają z różnego rodzaju usług, zwłaszcza tych, które rozwinęły się w wyniku postępującego procesu globalizacji i internacjonalizacji. Ponieważ usługi w coraz większej mierze przyczyniają się do kreowania nowych potrzeb i ich zaspokajania, w artykule skoncentrowano się na omówieniu miejsca usług w konsumpcji gospodarstw domowych wysokodochodowych. Po omówieniu metodologii i założeń badania przeanalizowano kształtowanie się wydatków gospodarstw domowych wysokodochodowych na usługi, a następnie poziom zaspokojenia potrzeb w tym zakresie oraz uwarunkowania decyzji związane z zakupem różnego rodzaju usług. Podsumowanie rozważań i ważniejsze wnioski kończą niniejszy artykuł.
Nakłady inwestycyjne w ochronie środowiska a realizacja założeń rozwoju zrównoważonego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Fura, Barbara
Artykuł prezentuje problematykę finansowania ochrony środowiska w Polsce, w aspekcie realizacji założeń zrównoważonego rozwoju. W opracowaniu zawarto teoretyczne rozważania na temat idei ekorozwoju i ochrony środowiska, ponadto wymieniono poszczególne elementy składające się na system finansowania ochrony środowiska w Polsce oraz wskazano na dokonujące się w nim przemiany. Na podstawie danych wtórnych dokonano analizy źródeł finansowania nakładów inwestycyjnych w ochronie środowiska, w województwie podkarpackim w latach 2005–2007. Dla wymienionego okresu przeanalizowano zmiany w strukturze finansowania nakładów inwestycyjnych w ochronie środowiska według źródeł inwestowania. Dla roku 2007 zaprezentowano strukturę nakładów inwestycyjnych według grup inwestorów oraz wskazano na podstawowe kierunki inwestowania w ochronie środowiska w województwie podkarpackim.
Nierówności dochodowe gospodarstw domowych w regionie podkarpackim
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kasprzyk, Beata; Wojnar, Jolanta
Problem pomiaru nierównomierności dochodowych jest ważnym zagadnieniem. Przedstawiono teoretyczne aspekty dotyczące podstawowych miar nierówności dochodowych określających odstępstwo od rozkładu egalitarnego dochodów, przedstawiono ich własności i sposób zastosowania. Praca dotyczy także analizy ilościowej nierównomierności dochodowych w gospodarstwach domowych. Na podstawie danych empirycznych dotyczących dochodów rozporządzalnych badanej próby losowej gospodarstw na Podkarpaciu określono stopień nierówności dochodowych ogółem i dodatkowo w grupach gospodarstw sklasyfikowanych według wykształcenia głowy gospodarstwa. Analiza porównawcza według różnych miar nierówności wskazała, iż nierówności dochodowe wzrastają wraz ze wzrostem wykształcenia. Poziom nierównomierności zmienia zasadniczo także metodyka ważenia dochodów (uwzględniająca skład społeczno-demograficzny gospodarstwa).
Ocena konwergencji sytuacji zdrowotnej w polskich regionach na tle podaży usług zdrowotnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Hnatyszyn-Dzikowska, Anna; Wyszkowska, Zofia
Procesy zachodzące w sektorze ochrony zdrowia oddziałują zarówno na wymiar ekonomiczny, społeczny oraz zdrowotny, mając kluczowe znaczenie dla spójności społeczno-ekonomicznej gospodarki. Bezsporny wydaje się fakt, że bez badań z zastosowaniem rachunku ekonomicznego nie może być mowy o właściwym zarządzaniu sektorem ochrony zdrowia. Tego typu analizy nabierają szczególnego znaczenia w obliczu problemów demograficznych i rosnącego deficytu budżetowego. W wyniku przeprowadzonych badań – z zastosowaniem metod statystyki opisowej – została dokonana ocena funkcjonowania polskiego systemu ochrony zdrowia po 1999 r. i zweryfikowana hipoteza o poprawie sytuacji zdrowotnej i dostępności do usług zdrowotnych po reformie systemu i utworzeniu Narodowego Funduszu Zdrowia. W badaniach szczególny nacisk położono na czynnik dostępu do opieki zdrowotnej jako determinanty pogłębiających się różnic w stanie zdrowia populacji w wymiarze regionalnym.
Ordoliberalna społeczna gospodarka rynkowa czy państwo minimalne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Woźniak, Michał Gabriel
Artykuł ten jest syntezą opinii autorów pracy zbiorowej pt. „Społeczna gospodarka rynkowa” przygotowanej pod red. E Mączyńskiej i P. Pysza publikowanej nakładem PWE w 2010 r. Referowany jest w nim aksjologiczny rodowód, cele i założenia ordoliberalnej koncepcji społecznej gospodarki rynkowej. Zawarta jest tu również próba oceny przydatności ordoliberalnej koncepcji SGR i ukształtowanej na jej bazie ustrojowej polityki gospodarczej z punktu widzenia wyzwań i zagrożeń globalizacji, gospodarki opartej na wiedzy, obecnego kryzysu gospodarki światowej, a także jej funkcjonalności wobec wyzwań rozwojowych Polski. Autor postuluje również falsyfikowanie neoliberalnej argumentacji na rzecz minimalnego państwa poprzez jej konfrontację z ordoliberalną logiką sprawnego względem współczesnych wyzwań i zagrożeń rozwojowych systemu ekonomicznego.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 17 (2010) według Tytuł