Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 39(3)/2014

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/6427

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 35

Analiza struktury oraz instrumentów alokacji okresowych nadwyżek środków pieniężnych przedsiębiorstw w świetle przemian gospodarczych w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Śpiewak, Tomasz
Warunkiem zapewnienia optymalnych warunków realizacji podstawowego celu funkcjonowania podmiotów gospodarczych, którym jest wzrost wartości firmy, jest realizacja odpowiedniej strategii zarządzania płynnością finansową przedsiębiorstwa. Podstawowym celem konstrukcji takiej strategii jest m.in. określenie stanu środków pieniężnych, który z jednej strony zapewniłby utrzymanie płynności, zaś z drugiej strony uwzględniałby kryterium maksymalizacji wartości kapitałów własnych przedsiębiorstwa. Poprawa zarządzania środkami pieniężnymi stanowi istotny element budowy przewagi konkurencyjnej jednostki poprzez wzrost jej dochodów, przy istniejącym wyniku na podstawowej działalności operacyjnej. Polityka zarządzania środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie powinna być powiązana ze strategią funkcjonowania przedsiębiorstwa w sposób zapewniający realizację jej podstawowych założeń oraz winna być integralną częścią systemu finansowego jednostki. Optymalizacja procesów zarządzana zasobami przedsiębiorstwa stanowi źródło wewnętrzne budowy jego wartości oraz przewagi konkurencyjnej. Odpowiedni wybór instrumentów inwestycyjnych alokacji krótkookresowych nadwyżek środków pieniężnych zwiększa rentowność przedsiębiorstwa, istnieje jednak konieczność zestawienia potencjalnych kosztów oraz przychodów wynikających z przeprowadzonych operacji. Strategia inwestycyjna winna uwzględniać specyficzny charakter zarządzania środkami pieniężnymi, którego konsekwencją jest na przykład ograniczony horyzont czasowy przeprowadzanych inwestycji nadwyżek środków pieniężnych. Zarządzanie gotówką powinno prowadzić do tworzenia innych jej form, by osiągnięte zostało swoiste optimum relacji płynność – rentowność środków pieniężnych przedsiębiorstwa, zgodnie z założeniami strategii zarządzania płynnością w ujęciu dochód – ryzyko. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie wybranych aspektów konstrukcji strategii alokacji okresowych nadwyżek środków pieniężnych oraz analiza opłacalności najpopularniejszych inwestycji krótkookresowych.
Czy można liczyć na zasadniczy zwrot w polityce gospodarczej, tak aby była ukierunkowana na zwiększanie spójności społecznej?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Tomkiewicz, Jacek
W opracowaniu wskazuje się, że polityka gospodarcza prowadzona w ciągu ostatnich co najmniej 20 lat bardzo mocno przyczyniła się do ukształtowania takiej struktury dochodów, jaka powoduje powstawanie nierównowag makroekonomicznych, których następstwem był kryzys finansowy z roku 2007. Sytuacja gospodarcza, jaka ukształtowała się w ostatnich latach nie pozwala oczekiwać, że w polityce gospodarczej nastąpi zasadniczy zwrot w kierunku troski o spójność społeczną. Uzależnienie rządów od rynków finansowych powoduje dużą trudność w prowadzeniu aktywnej polityki podatkowej, a ekspansywne zachowanie banków centralnych przekłada się na niski koszt kapitału tylko dla ograniczonej liczby podmiotów gospodarczych.
Integracja wiedzy i edukacji i jej znaczenie dla zarządzania rozwojem społeczno-gospodarczym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Piontek, Barbara; Buczek, Paulina
Tempo zachodzących przemian gospodarczych i społecznych, a także zjawiska występujące w zmieniającym się otoczeniu, implikują potrzebę zrozumienia istoty i znaczenia wiedzy i edukacji. W niniejszym artykule podjęto próbę zintegrowania kategorii wiedza i edukacja. Kategorie te są z sobą logicznie powiązane i tylko kompleksowe podejście, poprawne zdefiniowanie pozwala zrozumieć zachodzące pomiędzy nimi relacje, które mają kluczowe znaczenie dla zarządzania rozwojem społeczno-gospodarczym. Podmiotem integrującym poszczególne kategorie jest człowiek, który czynnie uczestniczy na każdym etapie tworzenia zasobu wiedzy, użytkowania, jak i procesu edukacji. Proces integracji wiedzy i edukacji dokonuje się przez człowieka i dla człowieka. Można stwierdzić, że przedmiotem jest wiedza, procesem edukacja, a podmiotem człowiek. Człowiek ma fundamentalne znaczenie w kształtowaniu zarówno wiedzy, jak i edukacji. A jego funkcja jest sprzężona zwrotnie, z jednej strony jest dawcą, z drugiej biorcą zarówno zasobu, jakim jest wiedza, jak i procesu, jakim jest edukacja. Oderwanie zasobu wiedzy od procesu edukacji skutkuje dysfunkcjami zarówno w sferze funkcjonowania człowieka, jak i gospodarki. Znaczenie wiedzy i edukacji w procesach kształtowania i zarządzania rozwojem jest oczywiste, niemniej jednak bardzo często można spotkać się z poglądem, w którym wiedza jest produktem końcowym. Tymczasem należy pamiętać, że wiedza zdobywana w procesie edukacji jest fundamentem i stanowi podstawę dla wszelkich działań oraz, że kategorie te mają wymiar realny, a umiejętne zarządzanie nimi w procesach rozwoju społeczno-gospodarczego daje możliwość ich weryfikacji.
Integration model of development of the European management consulting market
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Vergunenko, Natalia
The research deals with the analysis of the main trends on the European consulting market through the understanding of the structural and dynamic changes in the last years. Such analysis in this area makes it possible to draw the conclusions on the state and the development level of the economy as a whole, as well as on the interdependence of the consulting market and the GDP of European countries. Demand for the certain consulting services reflects indirectly the level of the management of the individual economic actors and the efficiency of the socio-economic structure of the country. Author characterizes the dependence between the size of MC market and the GDP of European countries with a help of the correlation models, based on the last statistical reports. The proposed models also provide a methodological basis for forecasting the main trends in the consulting industry on the global and European markets.
Kategoria „integracja” bazą dla zarządzania na rzecz rozwoju
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Piontek, Franciszek
Celem artykułu jest: • refleksja nad kategorią „integracja” i próba uściślenia definicji integracja na rzecz rozwoju; • przedstawienie wybranych rodzajów integracji, występujących – na obecnym etapie – w otaczającej nas rzeczywistości i ich ocena w aspekcie możliwości urzeczywistniania rozwoju; Hipoteza jest następująca: integracja na rzecz rozwoju jest organizacją, która rzeczowo i funkcjonalnie rozumiana powinna być podporządkowana zasadzie zrównoważonego rozwoju i zapewniać efekt synergiczny współdziałania zintegrowanym podmiotom. Taka „integracja” stanowi bazę dla zarządzania na rzecz rozwoju.
Konkurencja pomiędzy podmiotami edukacyjnymi prowadzącymi kształcenie na poziomie średnim w zakresie ofert edukacyjnych na tle wybranych regionów
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Polcyn, Jan
Wskazano na mechanizmy kształtujące konkurencję w edukacji zarówno od strony podaży (oferta edukacyjna), jak i od strony popytu (zainteresowanie kandydatów kształceniem w szkołach średnich). Dokonano też analizy podaży i popytu na kształcenie w szkołach średnich w wybranych regionach. W wyniku prowadzonych analiz stwierdzono, że tylko ok. 16% oddziałów szkolnych cieszy się większym zainteresowaniem niż liczba oferowanych miejsc kształcenia. Nadmiar miejsc oferowanych w szkołach średnich (nadmierna podaż) może mieć negatywny wpływ na jakość tworzonego w przyszłości kapitału ludzkiego. Sugeruje się wprowadzenie pełnego konkurowania podmiotów edukacyjnych poprzez przekazanie odpowiedzialności finansowej bezpośrednio do szkół państwowych; szkolnictwo prywatne taką odpowiedzialność ponosi od początku swego funkcjonowania. Pełna odpowiedzialność za kształcenie będzie możliwa po bezpośrednim przekazaniu subwencji oświatowej do szkoły z pominięciem organu prowadzącego (starostwa). Rynek edukacyjny jest rynkiem wymagającym konkurencji zarówno po stronie producenta (szkoły), jak i po stronie konsumenta (ucznia). Te dwie płaszczyzny konkurowania mają bowiem znaczący wpływ na jakość kształcenia. Artykuł zawiera sugestie dla szeroko rozumianej praktyki edukacyjnej mające na celu poprawę funkcjonowania rynku edukacyjnego.
Konkurencyjność województw Polski Wschodniej na tle regionów Unii Europejskiej w świetle badań własnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Surówka, Agata
Tematyka artykułu związana jest z zagadnieniem konkurencyjności regionów, które w ostatnim okresie stanowi jeden z bardziej istotnych obszarów badawczych w ramach nauk o ekonomii. Artykuł podzielony został na dwie części. W pierwszej zaprezentowano przegląd (ewidencję) definicji konkurencyjności regionów, w drugiej natomiast przedstawiono wyniki uzyskane z badań własnych nad konkurencyjnością województw Polski Wschodniej (podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie i lubelskie) na tle regionów Unii Europejskiej (poziom NUTS2). W przeprowadzonym badaniu zaproponowany został odmienny sposób pomiaru analizowanego zjawiska konkurencyjności województw Polski. Wstępnie wytypowano do badania zestaw cech, który następnie podzielony został na sześć komponentów. Dla poszczególnych komponentów wyznaczone zostały syntetyczne wskaźniki (cząstkowe), które pomocne były przy obliczeniu całościowego wskaźnika konkurencyjności województw Polski. Badanie przeprowadzone zostało w sposób dynamiczny (dla każdego roku przyjętego okresu badawczego). Z uwagi na brak kompletnej i wiarygodnej bazy danych, jako okres badawczy przyjęto lata 2006–2009. Następnie zweryfikowana została zgodność pozycji zajmowanych przez województwa Polski w skonstruowanych w badanym okresie rankingach. Do realizacji tego celu wykorzystano test Kendalla (współczynnik zgodności W Kendalla). Wszystkie obliczenia wykonane zostały w programach Statistica PL. i PQStat Software. Przy interpretacji wyników szczególna uwaga skupiona została na województwach Polski Wschodniej z uwagi na założony cel opracowania. Badania prowadzone w tej części Polski mają szczególne znaczenie z uwagi na to, że jak powszechnie wiadomo charakteryzuje się ona niskim poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego oraz niską konkurencyjnością.
Krytyka neoliberalizmu w kontekście rozwoju zrównoważonego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Droba, Grzegorz
Autor artykułu przedstawia krytykę neoliberalizmu w kontekście celów rozwoju zrównoważonego. Odwołując się do wybranych krytyków doktryny neoliberalnej przedstawia jej genezę, podstawowe założenia oraz sposób, w jaki wpłynęła na współczesny kształt ładu politycznego i ekonomicznego. Autor analogicznie prezentuje podstawowe zagadnienia, które legły u podstaw koncepcji rozwoju zrównoważonego oraz stara się odpowiedzieć na pytanie: jak korespondują one z neoliberalną ideologią i praktyką. W oparciu o podział celów zrównoważonego rozwoju według Stefana Kozłowskiego analizuje wpływ neoliberalizmu na wybrane dziedziny życia społecznego. Krytyka neoliberalizmu została przedstawiona pod kątem celów społecznych i humanitarnych (likwidacji głodu, analfabetyzmu, rozwoju edukacji, zaspokojenia potrzeb intelektualnych narodów, ochrony zdrowia i życia ludzkiego, położenie kresu wojnom, nienawiści, rasizmowi, szowinizmowi, zniewoleniu i dominacji jednych narodów nad innymi); pod kątem celów ekologicznych (powstrzymania degradacji środowiska naturalnego, zapewnienia przetrwania gatunków, zwiększenia bogactwa przyrody); pod kątem wpływu na światowy ład ekonomiczny (zaspokojenia potrzeb materialnych społeczeństw, zróżnicowania tempa wzrostu dochodu narodowego na osobę w różnych regionach świata, transferu kapitału i nagromadzonych bogactw, dostosowania technik i technologii produkcji do wymogów środowiska, zaprzestania produkcji ukierunkowanej na cele wojskowe. Autor przytacza w powyższych kwestiach opinię wybranych krytyków doktryny neoliberalnej, podając przykłady neoliberalnych założeń i praktyk będących w sprzeczności z ideałami rozwoju zrównoważonego. Rozważania kończy stwierdzeniem, iż doktryna neoliberalna, ze względu na swoje dogmaty, charakter oraz sposób wykorzystania nie jest w stanie zrealizować celów rozwoju zrównoważonego. Stanowi ona dla nich swoistą przeciwwagę.
Kultura energetyczna krajów nordyckich
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Frączek, Paweł
Celem opracowania jest analiza czynników, które zadecydowały o ukształtowaniu się kultury energetycznej krajów nordyckich. Dla realizacji celu opracowania przedstawiono istotę kultury energetycznej oraz klasyfikację czynników, które decydują o jej kształcie. Szczególny nacisk położono na omówienie kultur energetycznych, jakie ukształtowały się w poszczególnych krajach nordyckich. Podkreślono, że zasadniczymi czynnikami, które w minionych czterdziestu latach zadecydowały o zmianie bilansu energetycznego krajów nordyckich, był kryzys naftowy lat 70. XX wieku oraz oczekiwania społeczne, aby polityka energetyczna była oparta na koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego. Czynniki te wymusiły podjęcie działań na rzecz ograniczenia uzależnienia od importu ropy naftowej, co wiązało się z dywersyfikacją struktury źródeł energii w krajach nordyckich oraz z upowszechnieniem energii atomowej i OZE (głównie hydroenergia, biomasa i energia z wiatru). Wskazano na znaczne różnice między bilansami energetycznymi krajów nordyckich. Podkreślono, że mimo tych różnic występują wspólne cechy pozwalające na zdefiniowanie nordyckiej kultury energetycznej. Jest to związane z dążeniem do dywersyfikacji struktury źródeł energii, dużą dbałością o stan środowiska naturalnego, istnieniem rozwiniętego nordyckiego rynku energii elektrycznej, posiadaniem infrastruktury elektroenergetycznej umożliwiającej przesył energii elektrycznej między krajami nordyckimi oraz ścisłą współpracą tych krajów w prowadzonej polityce energetycznej. Istotną cechą nordyckiego sektora energii jest znaczące przeciętne zużycie energii elektrycznej w przeliczeniu na mieszkańca, co wiąże się z jej stosowaniem do ogrzewania oraz z konkurencyjnym poziomem cen energii elektrycznej w tych krajach.
Międzywojewódzkie dysproporcje wytwarzania wartości dodanej w branżach usługowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Cyrek, Magdalena
W opracowaniu prezentowane są wyniki badań w zakresie międzywojewódzkiego zróżnicowania wytwarzanej wartości dodanej brutto na mieszkańca w Polsce. W tym wymiarze urzeczywistniania się procesów gospodarczych, weryfikacji poddaje się coraz częściej wskazywany w literaturze przedmiotu fakt, że procesy rozwojowe w układzie wojewódzkim przebiegają zgodnie z modelem polaryzacyjnym, prowadząc do narastania zróżnicowań. Podstawą wnioskowania jest obserwacja zmian wartości współczynnika Giniego obliczonego dla międzywojewódzkiego rozkładu wartości dodanej brutto na mieszkańca w latach 2000–2011. Niezbędne do analiz dane statystyczne zostały zaczerpnięte z Banku Danych Lokalnych GUS. Ze względu na dominację sektora usług we współczesnych gospodarkach, poza analizą kreacji wartości ogółem, w opracowaniu uwagę koncentruje się na różnicach dostrzeganych pomiędzy różnorodnymi branżami usługowymi. Utożsamiane są one z sekcjami G-T Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD 2007. W badaniach identyfikuje się sekcje, w których skala różnic międzyregionalnych jest największa, a jednocześnie weryfikacji poddaje się tezę, że największe nierównomierności międzyregionalne dotyczą najbardziej nowoczesnych branży związanych z rozwojem gospodarki opartej na wiedzy. Uzyskane wyniki potwierdzają wstępne założenia. Nie tylko dla wartości dodanej ogółem obserwowane są procesy dywergencji międzyregionalnej, ale i w odniesieniu do kreacji wartości w większości branży usługowych. Ponadto sferami o największych międzywojewódzkich nierównomiernościach rozkładu wytwarzania okazują się być nowoczesne branże ICT oraz finansowa. Również usługi profesjonalne, naukowe i techniczne wykazują takie specyfiki. Natomiast minimalizacja zróżnicowań międzyregionalnych wiąże się głównie z funkcjonowaniem sfery usług publicznych.
Motywacyjne aspekty nierówności dochodowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Bartak, Jakub
Celem artykułu jest przedstawienie wpływu nierówności dochodowych na poziom i strukturę motywacji. Rozważania opierają się o podział motywacji na wewnętrzną i zewnętrzną oraz na koncepcji ukrytych kosztów bodźców zewnętrznych polegających na wypychaniu motywacji wewnętrznej. Po przedstawieniu głównych tez teorii wypychania motywacji wewnętrznej w artykule wykazano przesłanki sugerujące, że nierówności dochodowe mogą powodować zarówno pozytywne, jak i negatywne zmiany w poziomie i strukturze motywacji, co uznano za jeden z argumentów uzasadniających słuszność podziału nierówności na frustrujące i aktywizujące. Nierówności dochodowe uznano za silne bodźce zewnętrzne do działania mającego na celu zwiększanie dochodu, co stanowi ich aktywizującą funkcję. Jednak działania motywowane zewnętrznie nakierowane są głównie na cel i nagrodę zewnętrzną, a nie na działanie per se. Dlatego nierówności dochodowe mogą powodować także negatywne konsekwencje, takie jak pogoń za nieuzasadnionymi korzyściami, bylejakość czy pracę ukierunkowaną na wskaźniki zamiast realnych wyników.
Nierówności w wydatkach na edukację w europejskich gospodarstwach domowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Piekut, Marlena
Celem artykułu było zbadanie zróżnicowania poziomu wydatków na edukację oraz ich udziału w wydatkach ogółem w europejskich gospodarstwach domowych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na gospodarstwa domowe zlokalizowane w Polsce. Postawiono dwie hipotezy badawcze: 1. Obserwuje się wzrost wydatków na edukację, a procesy konwergencji społecznej prowadzą do zmniejszania dysproporcji w wydatkach pomiędzy gospodarstwami domowymi z różnych krajów europejskich. 2. Kryzys finansowo-ekonomiczny doprowadził do spowolnienia wzrostu wydatków na edukację w europejskich gospodarstwach domowych. Materiał źródłowy stanowiły bazy danych GUS i Eurostat. W latach 1995–2008 malało zróżnicowanie w wydatkach na edukację między krajami europejskimi a w okresie kryzysu finansowo-ekonomicznego doszło do wzrostu dyspersji. Największymi wydatkami na edukację odznaczali się Norwegowie, Luksemburczycy i Szwajcarzy. Najwyższy zaś udział wydatków na edukację w wydatkach ogółem dotyczył Cypru, Islandii i Irlandii. Poziom wydatków na edukację oraz udział tych wydatków w wydatkach ogółem w Polsce jest najbardziej zbliżony do krajów o podobnym położeniu geopolitycznym (Litwa, Rumunia i Bułgaria). W Polsce najwięcej na edukację przeznaczano w gospodarstwach domowych pracowników na stanowiskach nierobotniczych, pracujących na własny rachunek, z głową rodziny legitymującą się wyższym poziomem wykształcenia oraz w gospodarstwach domowych najzamożniejszych, najmniej zaś w gospodarstwach domowych, w których głową rodziny była osoba z niskim poziomem wykształcenia, w gospodarstwach domowych emerytów i rencistów oraz najuboższych.
Ocena możliwości finansowania działalności rozwojowej gmin województwa podkarpackiego na tle kraju
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Zawora, Jolanta
Wśród narzędzi stosowanych przez samorządy na rzecz kreowania rozwoju gospodarczego ważne miejsce zajmują instrumenty wydatkowe. Do tej grupy działań zaliczyć można podejmowaną przez władze gminne działalność inwestycyjną z zakresu infrastruktury technicznej i społecznej. Aktywność inwestycyjna gmin determinowana jest w dużym stopniu uwarunkowaniami finansowymi. Celem artykułu jest ocena możliwości finansowania działalności rozwojowej gmin. Analizą objęto gminy województwa podkarpackiego, charakteryzując ich zdolność finansowania inwestycji oraz zakres realizowanej działalności inwestycyjnej, na tle pozostałych polskich gmin. W wyniku analizy wykazano, że potencjał inwestycyjny gmin Podkarpacia pozostawał na poziomie zbliżonym do średniej krajowej. W analizowanym okresie można zauważyć spadek możliwości inwestycyjnych gmin w 2009 roku, a następnie w roku 2012. Spadkom potencjału inwestycyjnego towarzyszyło obniżanie się udziału dochodów własnych w dochodach budżetowych gmin. Średni poziom wskaźnika dochodów własnych w gminach Podkarpacia odbiegał znacznie od wartości charakterystycznych dla pozostałych gmin w kraju. Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem, zarówno w gminach Podkarpacia, jak i pozostałych polskich gminach, w latach 2008–2011 wzrastał, natomiast w 2012 roku we wszystkich badanych gminach wystąpił jego znaczący spadek. W badanym okresie przeważająca część gmin korzystała z dochodów zwrotnych. W związku z finansowaniem wydatków inwestycyjnych w badanym okresie rosło zadłużenie gmin. Jednostki samorządu terytorialnego w Polsce realizując zadania, sięgają coraz częściej do zwrotnych źródeł zasilania finansowego.
Organizacje pozarządowe we wdrażaniu zasad ekonomii społecznej (ujęcie ekonomiczne i prawnicze)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Lubimow-Burzyńska, Iwona; Kowalczyk, Ewaryst
Celem pracy jest analiza ram prawnych oraz aspektów ekonomicznych udziału organizacji pozarządowych w rozwoju ekonomii społecznej. Artykuł wyjaśnia podstawowe zagadnienia związane z partycypacją organizacji pozarządowych, w tym pojęcie ekonomii społecznej, definicję organizacji pozarządowej oraz treść zasady subsydiarności. W ramach analiz prawnych stwierdza się, że prawo udziału organizacji pozarządowych w rozwoju ekonomii społecznej zagwarantowane jest w normach prawnych zawartych w ustawie z roku 2009 o finansach publicznych Zasadniczy charakter tych norm, a w szczególności art. 43 ustawy o finansach publicznych nie budzi wątpliwości, ze względu na jej umiejscowienie wśród regulacji istotnych dla organizacji finansów publicznych. W artykule podkreśla się, że zaangażowanie organizacji pozarządowych pozwala rozwinąć się lokalnym inicjatywom i stwarzać warunki rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Istnienie ekonomii społecznej przyczynia się z kolei do budowy sieci relacji kapitału zaufania społecznego. W opracowaniu zwrócono uwagę na potrzebę ustawowego włączenia wdrażania ekonomii społecznej do sfery zadań publicznych realizowanych przez organy administracji publicznych, w szczególności jednostek samorządu terytorialnego. Takie rozwiązanie pozwoli na większy udział podmiotów trzeciego sektora w tym obszarze. Należy przyjąć, że efektywne wdrożenie zasad ekonomii społecznej przez organizacje pozarządowe zależy od współdziałania z administracją publiczną, a ta podejmuje określone działania jedynie w oparciu o określoną podstawę prawną.
Parytet produktywności pracy a rynkowy kurs walutowy w procesie ustalania poziomu kursu centralnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Jędrzejczyk, Marcin
Strefa euro, będąca przykładem unii walutowej, stanowi egzemplifikację tworzenia zintegrowanego systemu zróżnicowanych gospodarek z jedną, wspólną walutą. Początkowo strefa euro obejmowała kraje o zbliżonym stopniu rozwoju gospodarczego. Z czasem jednak rozszerzano strefę o inne gospodarki, które odbiegały poziomem rozwoju od pozostałych krajów członkowskich. Każde państwo aplikujące do strefy euro musi spełniać kryteria z Maastricht oraz poddaje się procedurze ustalenia poziomu kursu centralnego, które opiera się właściwie na zastosowaniu średniego rynkowego kursu walutowego do euro przed akcesją. Celem artykułu jest zaprezentowanie koncepcji procedury pozwalającej na ustalenie kursu centralnego przy zastosowaniu parytetu produktywności pracy rozumianej jako iloraz realnego PKB oraz realnych kosztów pracy w gospodarce. Zaproponowane podejście umożliwia nie tylko usystematyzowanie istniejących procedur na gruncie teorii ekonomii, ale również podaje w wątpliwość tworzenie unii walutowej z krajów o zróżnicowanym parytecie produktywności pracy. Konsekwencje takiego działania połączone z rynkowym ustaleniem kursu centralnego skutkować może głębokim kryzysem gospodarki państwa o znacznie niższej produktywności, co miało miejsce w przypadku Grecji.
Polska gospodarka u progu 2014 roku – statystyczna analiza porównawcza w układzie międzynarodowym oparta na wybranych wskaźnikach makroekonomicznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Jegorow, Dorota
W artykule w sposób syntetyczny dokonano identyfikacji aktualnej kondycji polskiej gospodarki. Analiza oparta została na podstawowych miarach statystycznych, zaczerpniętych z baz Eurostatu: PKB na mieszkańca wg parytetu siły nabywczej, wskaźnik zatrudnienia, wskaźnik bezrobocia, miesięczna płaca minimalna, miesięczna płaca minimalna jako % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, poziom kosztów pracy, udział niskich płac wśród wszystkich pracujących. Synteza zorientowana została na te obszary gospodarki, które poddawane są nader często skrajnym ocenom, tworząc tym samym zwodniczą płaszczyznę poznawczą. Dyskusji poddany został potencjalny związek globalnego kryzysu gospodarczego z aktualnym stanem krajowej gospodarki. Ostateczne polska gospodarka sklasyfikowana została w grupie takich krajów, jak: Bułgaria, Rumunia, Litwa i Łotwa. Bardzo niska siła nabywcza, plasująca się znacznie poniżej średniej europejskiej, wielokrotnie zdystansowała ww. kraje od liderów rozwoju gospodarczego. Sytuacja ta ma swoje transparentne odzwierciedlenie w niskiej wartości PKB na mieszkańca wg parytetu siły nabywczej. Poważnym problemem hamującym rozwój polskiej gospodarki jest niekorzystna sytuacja na rynku pracy. Problem dotyczy głównie niskiego wskaźnika zatrudniania oraz niskich wynagrodzeń. Polska nie predestynuje do grona krajów o wysokim rozwoju gospodarczym. Poszukiwanie szans rozwojowych w tworzeniu konkurencji w ramach niskich kosztów pracy jest chybioną tezą, szkoda, że utrwalaną przez polskie elity rządzące. Sytuacja jest zła niezależnie od przyczyn, ale jeszcze nie patowa. Polska gospodarka w opisie formułowanym na gruncie polityk publicznych przedstawiana jest w sposób skrajnie odmienny, a co gorsza – tworząc dualizm poznawczy w kontekście analiz naukowych.
Przestrzenne zróżnicowanie poziomu życia ludności województwa podkarpackiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Majka, Agnieszka
Ocena zróżnicowania poziomu życia nabiera szczególnego znaczenia w kontekście analizy stopnia przemian gospodarczych, porównania rozwoju wybranych obszarów między sobą czy wskazania dysproporcji życia społeczeństwa zamieszkującego dany region. Dzięki takim ocenom możliwe staje się wskazanie dystansu dzielącego poszczególne regiony, wyodrębnienie grup o zbliżonym poziomie życia, uchwycenie podobieństw i różnic występujących pomiędzy poziomem życia w poszczególnych jednostkach administracyjnych czy określenie zagrożenia danego regionu. W opracowaniu zaprezentowano wyniki statystycznej analizy zróżnicowania poziomu życia ludności w powiatach województwa podkarpackiego. W pierwszej części niniejszej pracy skupiono się nad istotą terminu „poziom życia” oraz na odróżnianiu poziomu życia od pokrewnych kategorii, takich jak: warunki życia, jakość życia czy dobrobyt społeczny. Ze względu na fakt, iż poziom życia mieszkańców danego regionu kształtowany jest poprzez wiele różnych czynników ze sfery uwarunkowań społeczno-gospodarczych oraz ekonomicznych, przeprowadzoną ocenę zróżnicowania poziomu życia oparto na cechach diagnostycznych opisujących m.in.: lokalny rynek pracy, opiekę zdrowotną i społeczną, infrastrukturę gospodarczą i komunikację, gospodarkę mieszkaniową, oświatę i kulturę oraz bezpieczeństwo. Materiał empiryczny stanowiły dane obrazujące wielkość cech kształtujących poziom życia pozyskane z wydawnictw Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące roku 2012. W badaniu przestrzennego zróżnicowania poziomu życia wykorzystano syntetyczny miernik taksonomiczny. W wyniku przeprowadzonej analizy poziomu życia ludności powiatów województwa podkarpackiego wyodrębniono cztery grupy typologiczne oraz wskazano czynniki (cechy), które najsilniej różnicują pozycje powiatów.
Redystrybucja dochodu i jej skutki długo- i krótkookresowe według teorii alternatywnych do paradygmatu neoklasycznego. Próba odwrócenia tradycyjnego podejścia do nierówności społecznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Valente, Riccardo
W pracy zostały poddane analizie i przedstawione argumenty, które, na podstawie Teorii J.M. Keynesa i innych koncepcji teoretycznych, alternatywnych do głównego nurtu, mogłyby prowadzić do odwrócenia i odrzucenia tradycyjnego podejścia do zmniejszenia nierówności społecznych i do kwestii dystrybucji i redystrybucji dochodu, popieranego w teorii neoklasycznej. Pod uwagę wzięte zostaną, w pierwszej kolejności, teoria efektywnego popytu Keynesa oraz jej implikacje pod względem podejścia do dystrybucji i zmniejszenia nierówności społecznych. W drugiej części tego artykułu, są kolejno brane pod uwagę limity i krytyki, które można odnosić zarówno do sposobu formułowania krzywej krańcowej efektywności kapitału Keynesa, jak i do neoklasycznej teorii dystrybucji dochodu. W świetle faktu, że w obecności heterogenicznych dóbr kapitałowych mierzonych w wartości występuje zjawisko, tzw. reswitching, udowodnione zostanie zatem, że neoklasyczna teoria produkcji i dystrybucji oraz konkluzje wyciągnięte na jej podstawie są całkowicie błędne i bezpodstawne. W trzeciej i ostatniej części tej pracy przedstawiona została próba rozszerzenia teorii Keynesa do długiego okresu oraz próba reprezentacji tej ekstensji w postaci modelu, które, samodzielnie opracowane przez autora opracowania, podkreślają pozytywny wpływ, jaki redystrybucja dochodu i zmniejszenie nierówności społecznych mogą mieć w długim okresie zarówno na akumulację kapitału, na poziom dochodu potencjalnego, jak i na wzrost gospodarczy.
Rozwój społeczno-ekonomiczny w III Rzeczypospolitej. Efekty. Defekty. Warunki integracji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Woźniak, Michał Gabriel
W artykule dowodzi się, że awans Polski mierzony wzrostem PKB i wskaźnikami rozwoju rynków odnotowany w latach 1990–2013 nie otwiera perspektywy budowy gospodarki opartej na innowacjach. Wiązał się on również z wysokimi kosztami społecznymi. Ich źródłem były szokowa transformacja i polityka gospodarcza podporządkowane standardom neoliberalnym, które ignorują kontekstualne uwarunkowania rozwoju. Słabości procesu innowacyjnego biorą się z oparcia go na zewnętrznych transferach i zaniku zaangażowania państwa we wspieranie rozwoju sektora B+R oraz rozwoju branż high-tech. W artykule zaprezentowano również te systemowe warunki przezwyciężania dezintegracji procesów rozwojowych, które mogłyby być uruchomione świadomymi decyzjami racjonalnie działających podmiotów gospodarczych.
Rozwój zawodowy a współczesne wyzwania na rynku pracy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Pawlak, Justyna
Poszukując warunków zintegrowanego rozwoju natrafiamy na obszar, w którym spotka się problematyka związana z optymalnymi warunkami rozwoju organizacji oraz problematyka rozwoju zatrudnionych w niej osób. Wspólną częścią tych dwóch dziedzin jest rozwój pracowników, który dokonuje się w obszarze zawodowym. Od wielu lat znane są stadia rozwoju zawodowego, niemniej jednak sytuacja na współczesnym rynku pracy sprawia, że kariera zawodowa coraz rzadziej ma charakter liniowy. Oznacza to między innymi, że w czasie rozwoju zawodowego jednostka powinna nabyć takich kompetencji, które pozwolą jej poradzić sobie z tempem zmian, koniecznością adaptacji do nowych warunków i wielozadaniowością. Procesy globalizacji, substytucja personelu przez automaty, zmiany demograficzne oraz zmiany sposobu zatrudniania powodują, że pracownicy często przestają wiązać się z jedną czy kilkoma organizacjami, a zaczynają funkcjonować na zewnętrznym rynku pracy. Daje im to z jednej strony większą swobodę i możliwość samorealizacji, ale z drugiej strony wymaga większej samodzielności, kreatywności, elastyczności i przedsiębiorczości. Dlatego też istotne jest, aby do tych wyzwań, jakie stawia przed pracownikami współczesność, dopasować edukację i poradnictwo zawodowe oraz szukać odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób łączyć konieczność elastyczności i mobilności z poczuciem bezpieczeństwa pozwalającym na obniżenie stresu zawodowego. Zatem zintegrowany rozwój zawodowy oznacza między innymi uczenie się łączenia: wielozadaniowości, elastyczności i budowania współczesnego typu kariery, opartej na indywidualnej, przedsiębiorczej niezależności, z rozpoznawaniem własnych zdolności, predyspozycji i potrzeb, by móc je do siebie optymalnie dopasować.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 39(3)/2014 według Tytuł