Kultura - Przemiany - Edukacja T. 12-13 (2023)
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Przeglądanie Kultura - Przemiany - Edukacja T. 12-13 (2023) według Tytuł
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 26
Wyniki na stronie
Opcje sortowania
- PozycjaA review of research on the teacher’s competencies in the classroom interaction discourse(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Schultis, Sławomir; Soler Costa, Rebecca; Doñate Banegas, Carmen; Skoczyńska Prokopowicz, BarbaraThe didactic interaction in the classroom is established among peers, but above all, the relationship that has a fundamental weight is the one between the teacher and the student, since the teacher becomes a role model for the child during the entire Early Childhood Education stage. Likewise, communication and participation are fundamental elements for these interactions to take place in a beneficial way, and together with it, the teaching-learning processes take place, which will help the child's development and will positively affect cognitive, affective and social development.
- PozycjaAktywność komunikacyjna nauczycieli i uczniów na lekcjach. Analiza wyników badań własnych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Zielińska-Czopek, MonikaProces kształcenia stanowi system wzajemnych interakcji pomiędzy nauczycielem a uczniami, których podstawą jest komunikowanie się. Niewątpliwie mówienie i słuchanie to dwa najważniejsze elementy relacji edukacyjnych. Język stanowi bowiem najpowszechniejszą formę porozumiewania się na lekcji, prezentowania celów i treści dydaktycznych, wpływania na zmianę zachowania uczniów, motywowania ich, a także kontrolowania. Podjęte badania służyły określeniu relacji pomiędzy aktywnością werbalną nauczycieli i uczniów na lekcji. Analiza praktyk komunikacyjnych pozwoliła określić proporcje mówienia oraz uzyskać odpowiedź na pytanie - na ile nauczyciele dopuszczają uczniów do głosu?
- PozycjaDlaczego ważny jest kontakt człowieka z przyrodą? O zespole deficytu natury u młodego pokolenia(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Bobik, BogumiłaPrzyroda ma dobroczynny wpływ na rozwój młodego pokolenia, a szerzej – człowieka. Współcześnie obserwujemy niedobór kontaktu dzieci z naturą. Celem artykułu jest przybliżenie problemu deficytu natury w wychowaniu, wywołanie namysłu u osób odpowiedzialnych za edukację, skłonienie ich do uwzględnienia w procesie kształcenia tematyki przyrodniczej. Problematykę badawczą ujęto w postaci następujących pytań: jaką wartość ma przyroda dla współczesnego człowieka? Jakie są przyczyny i konsekwencje deficytu natury u młodego pokolenia? Wykorzystana została metoda analizy i syntezy literatury oraz badań, które są istotne dla omawianego problemu. Wyniki wskazują na wieloaspektowy wpływ przyrody na (młodego) człowieka. Przyroda pomaga zachować zdrowie psychiczne i fizyczne, dlatego ważny jest proces wychowania uzupełniony o wymiar przyrody.
- PozycjaJak w „Tetris” – organizacja czasu i pracy nauczycieli akademickich innowatorów: relacja z badań(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Okraj, ZofiaCelem niniejszego opracowania jest prezentacja wyników badań nad jednym z aspektów twórczej pracy dydaktycznej nauczycieli akademickich innowatorów, jakim jest organizacja ich czasu i pracy. W badaniach jakościowych wzięło udział 13 nauczycieli akademickich zajmujących się opracowywaniem, wdrażaniem i popularyzowaniem nowych i użytecznych rozwiązań dydaktycznych w obrębie paradygmatów, koncepcji, modeli, metod, technik i środków kształcenia. Na etapie projektowania i realizacji koncepcji badawczej zastosowano teorię ESA Howarda E. Grubera. W badaniach wykorzystano wielokrotne, deskryptywne studium przypadku, wywiady semistrukturyzowane oraz analizę publikacji badanych oraz zdjęć z prowadzonych przez nich zajęć dydaktycznych. Analiza i interpretacja uzyskanych wyników badań została przeprowadzona przy zastosowaniu modelu IPA. Po przeprowadzeniu analizy wyników badań udało się nakreślić indywidualne obrazy jednostkowych strategii organizacji czasu i pracy oraz wspólne dla wszystkich badanych prawidłowości w tym obszarze.
- PozycjaJęzyk muzyki w komunikacji międzyosobowej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Łobacz, PawełNiniejszy dyskurs podejmuje temat języka muzycznego i jego zastosowania w relacjach międzyludzkich. Analiza porównawcza języka oraz języka muzycznego, a także wybrane wymiary komunikacji ukazują zależności wynikające z relacji międzyosobowych. Współcześnie dostęp do kultury muzycznej nie jest ograniczony i mają do niej dostęp nie tylko elity. Wpływ muzyki na relacje interpersonalne ujawnia się w komunikacji uwzględniającej aspekty emocjonalne, wyobrażeniowe, doświadczenia piękna. Porozumiewanie się językiem muzyki wymaga doświadczenia i wrażliwości na dźwięki. Wiedza muzyczna pozwala prowadzić rozmowy na płaszczyźnie semantycznej, jednak odczuwanie muzyki nie musi być oparte na znajomości nomenklatury artystycznej. W przekazywaniu komunikatów następuje proces wspólnego kształcenia pomiędzy nadawcą i odbiorcą, czego wynikiem jest sprawniejsze opanowanie zasad i kodów komunikacji.
- PozycjaKobieta: między tradycją a współczesnością. Samowychowanie do kobiecości(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Grzybek, GrzegorzModele tradycyjnej i współczesnej wizji kobiecości są sobie przeciwstawne i ukazują przemiany wrażliwości etycznej i religijnej. Pozytywne aspekty współczesnej wizji kobiecości, takie jak: „świadomość siebie i swoich możliwości” „wielozadaniowość” czy „niezależność”, podkreślają jej podmiotowość i konieczność podejścia dialogowego autorytetów społecznych i religijnych. Głównym zadaniem jednostki jest integracja etosu życiowego uwzględniającego współczesne przemiany i wizję siebie. Przemiany w sferze obyczajowej i społecznej roli płci w etosie życiowym mogą zostać zintegrowane między innymi przy przyjęciu „etycznego erotyzmu” odnoszącego się przede wszystkim do sfery aksjologicznej, nie zaś normatywnej. Pozwala to na zachowanie własnej podmiotowości i świadomego samowychowania.
- PozycjaKryzys zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży – profilaktyka, pomoc(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Matusiak, Renata; Dębicka, AgnieszkaZdrowie psychiczne dzieci i młodzieży jest obecnie jednym z największych problemów w zakresie zarówno służby zdrowia, jak i profilaktyki szkolnej. Konstytucja Światowej Organizacji Zdrowia przyjęta w 1948 r. zdefiniowała zdrowie psychiczne jako „pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny człowieka”, co do czasów obecnych stanowi punkt wyjścia w rozważaniach na temat istoty zdrowia człowieka 1 . Artykuł stanowi przegląd aktualnych rozważań dotyczących udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole, osób udzielających pomocy, a także wybranych zaburzeń zachowania i emocji u dzieci i młodzieży. Pomoc dziecku w kryzysie i wspieranie go w trudnych sytuacjach ze względu na coraz większą powszechność problemów w zakresie zdrowia psychicznego u dzieci i młodzieży staje się również zadaniem szkoły i pracowników placówek oświatowych.
- PozycjaKulturotechniczny aspekt sportu formą przeciwdziałania zachowaniom ryzykownym nieletnich na podstawie badań(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Witek, Paweł; Liwowska, EwaAutorzy artykułu omówili kulturotechniczny aspekt sportu oraz jego walory wychowawcze i resocjalizacyjne. Następnie wskazali, w jaki sposób uprawianie sport przeciwdziała zachowaniom ryzykownym nieletnich. Na końcu artykułu zostały zaprezentowane wyniki badań odnoszące się do walorów sportu wobec oddziaływania na nieletnią młodzież na terenie Gminy Konstantynów Łódzki.
- PozycjaMediacja i negocjacja NIE-doskonała(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Wojtkowiak, MonikaMediacja i negocjacja to procesy, w których najważniejszą rolę odgrywa komunikacja. Pomimo różnic między nimi, istnieją podobieństwa zarówno w zakresie wykorzystania, jak i w odniesieniu do trudności, które mogą się pojawić. W artykule opisano wybrane bariery komunikacyjne (szczególną uwagę poświęcono umiejętności słuchania, brakowi dojrzałości, kłamstwu), które powinien znać każdy mediator i negocjator, mogące mieć znaczenie dla powodzenia rozwiązania konfliktu.
- PozycjaNarzędzia i techniki edukacji zdalnej w kontekście edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Tuczyński, Krystian; Szlęk, KlaudiaTreść artykułu została ukierunkowana na przedstawienie technik i narzędzi e-learningowych w edukacji najmłodszych. W opracowaniu autorzy zobrazowali kluczowe uwarunkowania, które wpłynęły na rozwój i zastosowanie e-learningowej formy kształcenia w środowisku edukacyjnym, a także zakres ich wykorzystania. W artykule zostały szczegółowo omówione narzędzia, które wspomagają realizację zajęć edukacyjnych w alternatywnej formie nauczania-uczenia się na etapie edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej. Opracowanie zawiera opis do wykonania „krok po kroku” praktycznych zadań dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej w zakresie skutecznego stosowania technologii e-learningowych w procesie kształcenia.
- PozycjaOd kodowania na dywanie do Scratcha – rozwijanie umiejętności używania języka wizualnego u dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Rzońca, Ewelina; Warchoł, TomaszW edukacji wczesnoszkolnej zadaniem nauczyciela jest dbanie o holistyczny rozwój każdego ucznia. W obowiązującej podstawie programowej na tym etapie edukacyjnym duży nacisk kładzie się na rozwijanie umiejętności krytycznego i logicznego myślenia, rozumowania, argumentowania i wnioskowania. Rozwijanie tych umiejętności możliwe jest właśnie poprzez wprowadzanie już w początkowym etapie zabaw na macie do kodowania, które w kolejnym etapie zamienia się na konkretny wizualny język programowania. Autorzy artykułu swoją uwagę koncentrują na przedstawieniu praktycznych rozwiązań, które pomogą w rozwijaniu wskazanych w podstawie programowej umiejętności poprzez posługiwanie się wizualnym językiem programowania. Proponowane działania pozwalają dokonać transferu mat, dywanów, środowisk programistycznych, tj. ScratchJr do edukacji wczesnoszkolnej.
- PozycjaOjczyzna. Bóg. Prawo. Duszpasterstwo Policji (1919–2023)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Fąfara, KazimierzArtykuł podejmuje próbę pokazania działalności duszpasterskiej Kościoła katolickiego w policyjnej formacji. Księża duszpasterze i kapelani policyjni mieli już spore prawne umocowanie w okresie międzywojennym, dzięki któremu uczestniczyli w różnych uroczystościach patriotycznych, byli współorganizatorami spotkań z racji świąt kościelnych, błogosławili, wygłaszali prelekcje, nieśli duchowe wsparcie w wypełnianiu trudnych obowiązków przez policjantów. W okresie drugiej wojny światowej nieśli duchowe umocnienie i wspierali policjantów w działalności charytatywnej. Czas Milicji Obywatelskiej nie zapisał działań duszpasterskich wśród milicjantów, którzy byli poddani totalnej indoktrynacji socjalistycznej i ateistycznej i zabraniano im spełniać praktyki religijne. Dopiero po powołaniu przez Sejm RP 6 kwietnia 1990 r. Policji Państwowej nastąpił czas „wchodzenia” duszpasterzy-kapelanów policji z Ewangelią w formację i struktury policyjne, czego domagali się sami funkcjonariusze Policji. Kapelani są zapraszani na różne uroczystości policyjne, patriotyczne, a nawet rodzinne, w których spełniają przewidziane przez prawo kościelne określone posługi duszpasterskie. Pełnią ważną funkcję w formacji policjantów, nie szczędząc czasu i poświęcenia, aby być z nimi i ich rodzinami, zwłaszcza w chwilach trudnych. W zdecydowanej większości duszpasterze-kapelani Policji za kapłańskie posługi nie pobierają żadnego wynagrodzenia. Duszpasterstwo Policji w Polsce choć ma już dobrze wypracowane metody pracy, to jednak wymaga dalszego doskonalenia i jeszcze większego wzmocnienia w policyjnych strukturach.
- PozycjaPatriotism in the perspective of 20-, 40- and 60-year-olds in Podkarpacie Voivodeship(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Lulek, BarbaraPatriotism is a category defining human life aimed at the common good. It depicts the emotional bond of individuals with their homeland and the sense of social and cultural bond with fellow citizens. It is based on universal values, including openness to other people, care and responsibility for the community, respect for history and national culture. The political, social and cultural changes taking place reveal new faces of love for one’s homeland, which is why there is a need to reflect on the ways of understanding patriotism. Guided by these premises, this study presents ways of defining the concept of patriotism by three successive generations of Podkarpacie residents, i.e. young adults, middle-aged people and seniors. Seven areas of understanding patriotism were taken into account – historical, territorial, cultural, ethical, emotional, economic and ecological as well as numerous categories within them. The research was carried out in the paradigm of quantitative research on a representative group.
- PozycjaPossibilities and methods of using distance learning applications in school practice(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Pawłowska, Andżelika; Tuczyński, KrystianThe article presents the possibilities and methods of using applications supporting distance learning. The issues focus on the main others in addition to ICT in the field of didactics of early childhood and preschool education. Part one is a market overview of the children’s ICT development market. Based on parts of the study, solutions were developed which, in the opinion of experts (taking into account age and developmental possibilities), can mostly be used in the first educational age. The last of the main parts of the article, conclusions and recommendations for teachers in the field of comprehensive use of ICT in the educational process.
- PozycjaPotrzeby i preferencje edukacyjne środowiska oświatowego nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych/ponadpodstawowych w powiecie puławskim w latach 1999–2021(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Baracz, AnnaW artykule podjęto próbę analizy oceny systemowego wsparcia doskonalenia zawodowego w polskim systemie oświaty. Omówiono sposoby prowadzenia analiz ocen systemu doskonalenia zawodowego nauczycieli poprzez wskazanie istniejących tendencji. Ukazano tendencje w obszarze preferencji form doskonalenia. Wskazano wyniki analiz badań w obszarze potrzeb edukacyjnych środowiska oświatowego w aspekcie preferencji dotyczących form doskonalenie zawodowego w ramach funkcjonowania powiatowej publicznej placówki doskonalenia nauczycieli, co pozwoliło wskazać tendencje i preferencje nauczycieli w obszarze doskonalenia zawodowego.
- PozycjaProblemy ucznia w szkole i alternatywne koncepcje edukacji(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Więckiewicz, BogdanW artykule opisano podstawowe zagrożenia, z jakimi uczeń może spotkać się we współczesnej szkole w Polsce. Spośród wielu problemów zwrócono uwagę na wybrane zagadnienia, takie jak: mobbing, bulling, sekty w szkole, zażywanie substancji psychoaktywnych, fobia szkolna czy niewłaściwe korzystanie z mass mediów. Wszystkie te czynniki mogą negatywnie wpływać na wychowanie i nauczanie młodego człowieka. Współczesne wyzwania edukacyjne stojące zarówno przed uczniem, jak i rodzicami powodują, że poszukuje się form nauczania przedstawiających nowe sposoby funkcjonowania szkoły i jej różne koncepcje. Pluralizm kulturowy i światopoglądowy w społeczeństwie sprawia, że dzisiaj również w nauczaniu proponuje się szkoły oparte na zróżnicowanym systemie wartości. Rodzice spośród wielu propozycji modelu szkoły mogą wybrać tę, która najbardziej odpowiada ich koncepcji.
- PozycjaPrzemoc wśród młodzieży szkolnej w opinii badanych uczniów(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Cudak, SławomirZarówno w instytucjach szkolnych, jak i w globalnym społeczeństwie istnieją różne problemy, konflikty, trudności w kontaktach i interakcjach między rówieśnikami. Stanowią one źródło agresywnych zachowań, które przejawiają się w różnych formach przemocy fizycznej i psychicznej. Niepokojący jest wzrost patologicznych zachowań sprawców przemocy wśród rówieśników w szkołach. W procedurze badawczej podjęto próbę diagnozy zjawiska przemocy w wybranych szkołach podstawowych (klasy VII i VIII). Sformułowano następujące problemy badawcze: – Jaki jest rozmiar przemocy wśród rówieśników szkolnych? – Jakie miejsca szkolne sprzyjają przemocy? – Jakie formy przemocy stosowane są przez młodzież? Badania przeprowadzono w wybranych szkołach miasta i powiatu piotrkowskiego. Wzięło w nich udział 468 uczniów, w tym 243 chłopców i 225 dziewcząt. Wyniki badań wskazują, że przemoc fizyczna, a szczególnie psychiczna jest zjawiskiem coraz bardziej powszechnym. Dotyczy ona zarówno chłopców, jak i dziewcząt. Większość badanych stwierdza, iż występuje ona często lub bardzo często, realizowana jest w różnych miejscach szkolnych. Częściej stosowana jest przemoc psychiczna niż fizyczna. Przybierają one różne formy krzywdzenia rówieśników – w sferze emocjonalnej, społecznej, moralnej i fizycznej.
- PozycjaPrzygotowanie wychowanków do odpowiedzialności ważnym zadaniem w czasach licznych zagrożeń aksjologicznych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Długosz, AgnieszkaW dzisiejszych czasach braku jasnej hierarchii wartości, upadku autorytetów wprowadzanie wychowanków w świat wartości staje się dla wychowawców prawdziwym wyzwaniem. Właściwa hierarchia wartości jest czynnikiem niezbędnym do świadomego życia i podejmowania odpowiedzialnych decyzji, dokonywania pewnych wyborów oraz przejawiania określonych zachowań. Przygotowanie do życia w społeczeństwie wiąże się z kształtowaniem niezależności, wolności, podmiotowości, umiejętności dokonywania racjonalnych wyborów i ponoszenia za nie odpowiedzialności. Wychowanie do odpowiedzialności jest zadaniem ważnym w obliczu licznych zagrożeń aksjologicznych występujących w wielu obszarach życia człowieka. Niestety, nie jest to zadanie łatwe w czasach powszechnego zaniku poczucia odpowiedzialności. Odrzucanie odpowiedzialności jest konsekwencją błędnego rozumienia wolności. W artykule zasygnalizowano konieczność przygotowania wychowanków do odpowiedzialności jako wartości, która powinna stanowić cel edukacyjny.
- PozycjaRozwijanie myślenia komputacyjnego w edukacji wczesnoszkolnej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Warchoł, TomaszW artykule zaprezentowano współczesne zmiany zachodzące w edukacji wczesnoszkolnej pod wpływem oddziaływania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK). W ramach tych zmian przedstawiono modyfikacje sposobu prowadzenia procesu edukacyjnego, jak również procesu uczenia się uczniów. Autorzy skupili się na skonfrontowaniu założeń podstawy programowej z rozwojem TIK w kontekście myślenia komputacyjnego. W artykule wyjaśniono zagadnienie procesu myślenia komputacyjnego na podstawie aktualnej literatury, jak również przedstawiono obecne rozwiązania metodyczne w zakresie wykorzystania środków dydaktycznych umożliwiających wsparcie rozwoju myślenia komputacyjnego w edukacji wczesnoszkolnej.
- PozycjaSamoocena poziomu kompetencji informatycznych przyszłych nauczycieli przedszkoli i klas I–III szkół podstawowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Myśliwiec, KatarzynaWspółczesna rzeczywistość i przemiany w niej zachodzące związane z rozwojem technologii informacyjno-komunikacyjnych warunkują nowe obszary przygotowania nauczycieli wszystkich szczebli edukacji, w tym także przedszkoli i klas I–III szkół podstawowych. W artykule przedstawiono wyniki badań prowadzonych wśród studentów III roku pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej w obszarze kompetencji informatycznych. Respondenci dokonali samooceny w zakresie rozumienia podstaw informatyki, eksploatacji systemu komputerowego, komunikacji człowieka z komputerem, użytkowania urządzeń peryferyjnych oraz ochrony własności intelektualnej.