Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 10 (2007)

URI dla tej Kolekcjihttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/9825

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 43

Aksjologiczne problemy globalizacji w czasach późnej nowoczesności
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Zboroń, Halina
Podejmując w artykule zagadnienie aksjologicznych problemów globalizacji autorka na początku swoich rozważań stawia tezę, że zachodzące we współczesnym świecie zmiany gospodarcze (globalizacyjne) i kulturowe zmierzają niejako w przeciwnych kierunkach: mówiąc inaczej odwołują się one do dwóch różnych wyobrażeń na temat rzeczywistości społecznej. Formułowane w głównym nurcie ekonomii przekonania na temat zmian gospodarczych, których celem jest konstytucja rynku światowego odwołują się – zdaniem autorki – do przesądzeń filozoficznej doktryny modernizmu, która stała się fundamentem ideologicznym przemysłowego społeczeństwa nowoczesnego. Obecny stan kultury współczesnej natomiast diagnozuje się jako tzw. późną czy też płynną nowoczesność, w obrębie której formułuje się odmienne światopoglądowe racje konstruowanych współcześnie koncepcji porządku społecznego. Dokonujące się „na naszych oczach” przewartościowanie (polegające na rezygnacji z modernistycznej wizji świata) ujawnia szereg problemów związanych z oceną przemian globalizacyjnych, co z kolei powoduje przyrost krytycznych ocen dotyczących tego procesu. Autorka w artykule omawia niektóre z owych kontrowersyjnych zagadnień.
Analiza kapitałowa wynagrodzeń lekarzy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Cieślak, Iwona
W Polsce grupa zawodowa lekarzy znana jest z długoletnich protestów dotyczących wysokości wynagrodzeń. Zasadność tych protestów można zbadać opierając się na znanych oraz akceptowanych modelach kapitału ludzkiego i intelektualnego, w których zakłada się, że każdy człowiek posiada zgromadzoną we własnej osobie wartość, która może podlegać wymianie na gruncie pracodawca – pracownik. Zgodność płacy z wartością pracy przekazanej przez pracownika na rzecz jednostki jest przesłanką społecznie akceptowaną. Akceptacja ta wynika między innymi z podświadomego rozumienia transakcji wymiany dokonywanej na godziwych warunkach. Pracujący wykonując swoją pracę wydatkuje własną energię oczekuje w zamian uzyskania wynagrodzenia pozwalającego mu na uzupełnienie tego ubytku i zachowania swojego kapitału. Właściwe wyznaczenie wielkości płac zapobiega deprecjacji kapitału ludzkiego i intelektualnego. Brak zachowania równowagi pomiędzy płacą a wartością pracy w dłuższym okresie czasu prowadzić będzie do niezadowolenia pracujących. Taki przykład niezadowolenia mamy w Polsce między innymi w analizowanej grupie zawodowej lekarzy.
Analiza wybranych społeczno – politycznych czynników warunkujących kreowanie korzystnych postaw gospodarczych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Riedel, Rafał
Celem niniejszego opracowania jest analiza wybranych czynników o charakterze społeczno – politycznym, które warunkują taką strukturę przymiotów obywatelskich, iż stanowią one solidny fundament pod zrównoważony rozwój gospodarczy. Analiza rozpoczyna się od zaprezentowania stanowisk wybranych autorów, którzy próbowali odpowiedzieć na pytanie, o relację poszczególnych cech konkretnych społeczeństw (np. kolektywnego systemu wartości, kultury pracy, zdolności do generowania elit władzy), a ich wpływem na kształtowanie się warunków ekonomicznych. Niniejszy artykuł ma za zadanie wskazanie i zanalizowanie tych determinantów, które - zdaniem autora - mają kluczowe znaczenie dla formułowania się społeczno – politycznych podwalin pod zrównoważony rozwój gospodarczy. Szczególny nacisk został położony na kwestię socjalizacji politycznej i ekonomicznej oraz konsekwencji, jakie niesie ze sobą socjalizacja (pierwotna i wtórna) dla kreowania aktywnych i pasywnych postaw w życiu społeczno – gospodarczym. Szczególny nacisk położony został na zagadnienie tzw. ukrytej socjalizacji politycznej, która wywiera swój wpływ na postawy polityczne na każdym etapie rozwoju poznawczego jednostki. Polega na przekazywaniu (przez i w ramach takich instytucji jak szkoła, rodzina i inne), często nieświadomym, wzorców niepolitycznych, które modyfikują postawy wobec odpowiednich ról i obiektów w systemie politycznym. Swoją rolę do odegrania mają tutaj ośrodki edukacyjne – jednak, zarówno szkoła, jak i inne tradycyjne instytucje socjalizacji politycznej ustępują miejsca mediom, głównie masowym mediom elektronicznym. W swej warstwie teoretycznej, artykuł zajmuje się również korelacjami zachodzącymi w drugą stronę, to znaczy tzw. ekonomizacją i komercjalizacją polityki oraz wzajemnym warunkowaniem się socjalizacji politycznej i ekonomicznej. Socjalizacja polityczna może stanowić formę ukrytej socjalizacji ekonomicznej i vice versa. Np. wyuczona racjonalność zachowań konsumenckich, bardzo łatwo może być przeniesiona na grunt polityczny i objawić się w postaci racjonalności wyborczej. Lub inny przykład: pasywność jako dominująca postawa w sferze stosunków społeczno – politycznych, bardzo łatwo ekstrapolować na brak inicjatywy gospodarczej i podobną postawę na gruncie ekonomicznym. Rodzi to pewne potencjalne zagrożenie ponieważ relatywnie wysokiemu poziomowi poinformowania politycznego i wiedzy obywatelskiej towarzyszy niepokojąco niska aktywność obywatelska i społeczno – polityczna. Analiza została wzbogacone o kontekst międzynarodowy. Dzięki badaniom przeprowadzonym przez Centrum Badania Opinii Społecznej, jego partnerów zagranicznych, jak również dzięki danym pochodzącym z European Social Survey dysponujemy materiałem empirycznym przydatnym do analizy porównawczej, która jest częścią tego opracowania. W podsumowaniu autor umieszcza wnioski dotyczące jakościowych aspektów wpływu socjalizacji politycznej i gospodarczej, która poprzez etap internalizacji i eksternalizacji wywiera na polityczne postawy jednostki, jak również na jej podstawowe kompetencje obywatelskie, które przekładają się następnie również na jej kompetencje, jako uczestnika stosunków gospodarczych. Socjalizacja polityczna, w tym jej ukryta forma, spełniają swoją rolę w kreowaniu bardziej pasywnych form „obywatelskości” – co przejawia się np. w bardzo dobrych wynikach z zakresu wiedzy politycznej i obywatelskiej polskich nastolatków, i jednocześnie przynosi skutek w postaci pasywnych postaw politycznych i obywatelskich - co z kolei ujawniają cytowane badania. W podsumowaniu autor odnosi się do rosnącej roli mediów, jako czynnika socjalizacji, szczególnie w formie ukrytej (hidden curricula). Media kreują specyficzne formy wzorów cnót obywatelskich i przedsiębiorczych. Jednak generalna konkluzja na temat eksternalizowanych wzorów zachowań politycznych nakazuje sformułować obawy o ich wpływ (jako środka ukrytej formy socjalizacji) na wzory zachowań na gruncie ekonomicznym.
Autorytaryzm i orientacja na dominację społeczną jako źródła zagrożeń dla gospodarki opartej na wiedzy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Klebaniuk, Jarosław
W artykule przedstawiono niektóre psychologiczne zagadnienia mogące okazać się niebezpieczne dla gospodarki opartej na wiedzy. Kapitał społeczny oparty na współdziałaniu i wzajemnym zaufaniu może zostać pomniejszony poprzez takie zjawiska, jak nadmierna rywalizacja, uprzedzenia żywione do członków innych grup czy dyskryminacja. Pośród zmiennych psychologicznych wyróżnione zostały: prawicowy autorytaryzm (B. Altemeyer) i orientacja na dominację społeczną (J. Sidanius, F. Pratto). Ten pierwszy, przejawiając się podporządkowaniem wobec autorytetów, konwencjonalizmem i agresją może być niekorzystny dla procesów gospodarczych poprzez nieufność interpersonalną, bierność i irracjonalność. Orientacja na dominację społeczną związana z akceptacją nierówności międzygrupowych prowadzi natomiast do uprzedzeń, wrogości i agresji. Oba opisywane konstrukty mają pewne cechy wspólne, zaś osoby jednocześnie autorytarne i dominujące mogą stanowić bardzo poważne zagrożenie dla demokracji. Jednym ze sposobów zapobiegania nadmiernemu rozprzestrzenieniu omawianych dyspozycji osobowościowych jest powszechne i racjonalne kształcenie jak największej części społeczeństwa, w tym wskazywanie na nieprawdziwość niektórych przekonań o rzeczywistości społecznej.
„Braterska wspólnota dóbr oraz miłosierdzie czynów” uwagi o nauczaniu społecznym Jana Pawła II
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Wawrzyniak, Zdzisław
Nauczanie społeczne Jana Pawła II, sformułowane expressis verbis w trzech encyklikach, a także w niektórych adhortacjach i listach apostolskich, jest tematem rozległym i niełatwym. Chciałbym w miarę moich możliwości uwyraźnić najistotniejsze punkty tego wielkiego nauczania o wymiarach antropologiczych, filozoficznych i teologicznych.
Czynniki i uwarunkowania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w warunkach gospodarki opartej na wiedzy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Szczepaniak, Iwona
Wraz z przejściem od gospodarki przemysłowej do gospodarki opartej na wiedzy knowledge-based economy, o zdobyciu i utrzymaniu przewag konkurencyjnych przedsiębiorstw decydują nie tylko ich zasoby rzeczowe i finansowe, ale również zasoby intelektualne. Praktyka firm, dla których głównym zasobem jest kapitał intelektualny intellectual capital, które konkurują nie przez ceny, a głównie przez jakość, innowacje i kreatywność pokazuje, że podstawowe dźwignie efektywności, tkwią właśnie w zasobach intelektualnych. Kapitał intelektualny w małych i średnich przedsiębiorstwach jest mniejszy niż w firmach dużych i istotnie ogranicza możliwości rozwojowe tego sektora. Tymczasem zasoby intelektualne w warunkach gospodarki opartej na wiedzy stają się najważniejszym czynnikiem rozwoju także dla tej grupy firm.
Deficyty myśli prospołecznej w działalności gospodarczej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Adamska-Chudzińska, Małgorzata
Celem artykułu jest wykazanie, iż gospodarowanie oparte na wiedzy powinno znaleźć umocowanie aksjologiczne. Autorka uzasadnia potrzebę pogłębienia myśli prospołecznej w działalności gospodarczej. Zarysowuje dwa obszary w ramach tzw. wiedzy ukrytej, które postuluje wzbogacić aspektami prospołecznymi. Nadając im określenia: mądrość działania i mądrość osoby działającej, uzależnia od nich trwałe powodzenie ekonomiczne.
Determinanty wynagrodzeń w polsce w latach 1995-2004
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Nyk, Mariusz
Autor przeprowadza analizę statystyczną (analiza korelacji i regresji) czynników wpływających na wysokość płacy, opierając się na danych GUS. Rozważania dotyczą takich determinant jak: stopa bezrobocia, stopa inflacji, liczba pracujących, liczba bezrobotnych długookresowo, wydajność pracy, stopa realnego wzrostu gospodarczego, liczba bezrobotnych przypadająca na jedna ofertę pracy, inwestycje na jednego zatrudnionego, liczba strajków, poziom płacy minimalnej, wysokość zasiłków dla bezrobotnych oraz koszty pracy na jednego zatrudnionego.
Dualizm rozwojowy jako czynnik wzmacniający nierówności społeczne w gospodarce opartej na wiedzy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Skrzypek, Elżbieta
Dualizm gospodarczy opisany, jako współistnienie w gospodarce obszarów wzrostu i stagnacji, jest międzynarodowym zjawiskiem, najczęściej odnoszącym się do grupy tak zwanych państw Trzeciego Świata. Jednak współczesny, przestrzenny dualizm gospodarczy może dotyczyć obszaru Europy w odmiennej od dotychczasowej formie. Różni się on od istniejącego od dawna w Europie dualizmu rozwojowego między dawnymi i nowymi członkami UE. Badania wykazują, iż w gospodarkach opartych na działaniu sieci komputerowej istnieją tendencje do koncentracji przemysłu. Na zaawansowanych technologicznie obszarach, w których ma miejsce standaryzacja części i metod projektowania oraz kompatybilność technologiczna, tworzą skupiska firm oparte na sieci komputerowej. Skutkiem jest tendencja do polaryzacji obszarów wzrostu gospodarczego i stagnacji na większą, niż dotychczas skalę, ze względu na działanie sieci komputerowej. Zatem kraje, w których zachwiana jest równowaga strukturalna między tradycyjnymi i nowoczesnymi dziedzinami wytwarzania, narażone są na znalezienie się w obszarze stagnacji gospodarczej.
Funkcjonowanie instytucji a wzrost gospodarczy – wybrane aspekty
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Lęcznar, Małgorzata
Szeroko rozumiane otoczenie instytucjonalne współokreśla możliwości rozwojowe współczesnych społeczeństw, wpływając istotnie na tempo wzrostu gospodarczego: „dobre” otoczenie stymuluje wzrost, „wadliwe” spowalniago. Oznaką słabości systemu instytucjonalnego są m.in. zachowania korupcyjne. Jak wykazały przeprowadzone badania poprzez wpływ na: poziom inwestycji, efektywność alokacji zasobów (materialnych i niematerialnych), sprawność rynkowego mechanizmu konkurencji, edukację, politykę handlową korupcja przyczynia się do spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego, a także do wzrostu poziomu ubóstwa i nierówności dochodów.
Godziwe wartości i godziwe nierówności
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Dobija, Mieczysław
Stwierdzenie, że premia za ryzyko stanowi stałą ekonomiczną, na wzór stałych odkrywanych przez fizyków, prowadzi do teorii wartości godziwej. W wyniku tego wartość godziwa staje się mierzalną kategorią ekonomiczną. W dziedzinie płac premia za ryzyko pozwala teoretycznie obliczać kapitał ludzki zatrudnionego i wyznaczyć płacę zasadniczą, która niweluje deprecjację tego kapitału. Tego rodzaju płaca spełnia zasadę zachowania kapitału, a równocześnie określa godziwe nierówności płacowe.
Kapitał społeczny a więź religijna (możliwości i ograniczenia)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Sroczyńska, Maria
Kapitał społeczny stanowią wartości i normy moralne podzielane przez członków grupy i umożliwiające im skuteczne współdziałanie. Przekonanie o uczciwości i rzetelności innych ludzi prowadzi do wzajemnego zaufania, które działa niczym smar, zwiększający wydajność funkcjonowania każdej grupy lub instytucji. Źródłami kapitału społecznego są: tradycja historyczna (w tym religijna), zwyczaje i wzory aktywności rynkowej, hierarchicznie generowany porządek prawny oraz normy religijne (F. Fukuyama). Niewątpliwie, religia pozostaje ważnym czynnikiem rozwoju społecznego, co dokumentowały studia M. Webera. Większa siła protestantyzmu, w porównaniu z katolicyzmem, polegała na oddziaływaniu na rzecz pluralizmu i tolerancji, świeckiego światopoglądu i etosu pracy. Historyczna obecność religii do dziś wpływa na specyfikę wartości w różnych krajach europejskich (R. Inglehart). W polskich warunkach, masowy katolicyzm widoczny na poziomie Kościoła reprezentacji tworzy jedynie potencjalne zasoby kapitału społecznego. Aktywność społeczna łączy się z silnym zaangażowaniem religijnym mniejszości katolików. Pewne nadzieje tkwią w nurcie katolicyzmu, identyfikowanym z „pokoleniem Jana Pawła II”, reprezentowanym głównie przez ludzi młodych ceniących odpowiedzialność moralną i przedsiębiorczość jednostkową.
Kreatorzy i konsumenci wiedzy wobec nowej rzeczywistości
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007) Suchacka, Małgorzata; Szczepański, Marek S.
Artykuł porusza problem społeczeństwa informacyjnego oraz gospodarki opartej na wiedzy w kontekście przeprowadzonych badań – wywiadów pogłębionych wśród grupy 18 informatyków. Całość składa się z trzech części: w części pierwszej odwołujemy się do siedmiu źródeł możliwości innowacyjnych Petera Druckera oraz do teoretycznych podstaw „organizacji uczącej się” Petera Senge`a, które to zestawione razem dają wiele wskazówek, jak budować współczesne organizacje gospodarcze dobrze funkcjonujące w obecnych realiach. W części drugiej opisane zostały organizacja, metoda i przebieg badań – wywiadów swobodnych z informatykami. Celem 18 wywiadów pogłębionych było: – przedstawienie autoportretu tej grupy zawodowej, uwzględniając ewentualne różnice w kwestii pojmowania dyscyplin osobistych opisanych przez Senge`a; – sprawdzenie jak informatycy oceniają stan społeczeństwa informacyjnego w Polsce na podstawie swoich obserwacji i swojego doświadczenia. Interesujące było także, czy ta grupa zna pojęcie „organizacji uczącej się” i co myśli na temat tej koncepcji. Część trzecia stanowi przedstawienie wyników wraz z ciekawszymi wypowiedziami respondentów. Artykuł zamyka podsumowanie wyników badań oraz perspektywa implikacji badawczych. Wnioski wskazują między innymi, iż społeczeństwo informacyjne odbierane jest dość powierzchownie, przez pryzmat przede wszystkim nowoczesnej technologii teleinformatycznej. Liczne wypowiedzi badanych cytowane w artykule są barwną ilustracją opinii badanych o kreatorach i konsumentach wiedzy, o ich roli zawodowej i potrzebach zmian w kierunku społeczeństwa informacyjnego.
Kształtowanie gospodarki opartej na wiedzy w Polsce – dotychczasowe osiągnięcia i rekomendowane kierunki dalszego rozwoju
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Kuźniar, Katarzyna
Polska, będąc w Unii Europejskiej, jest zobowiązana zgodnie z założeniami Strategii Lizbońskiej do współtworzenia gospodarki opartej na wiedzy. Głównym celem artykułu jest wskazanie przyszłych kierunków procesu kształtowania w Polsce GOW. Przeanalizowano głównie możliwości przyciągnięcia do Polski większej liczby zagranicznych inwestycji w B+R. W artykule podjęta została również próba zarekomendowania rozwiązań, dzięki którym Polska mogłaby poprawić swoją najgorszą pozycję w UE-25 pod względem zaawansowania GOW.
Metody pomiaru wartości kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Stańczyk, Joanna; Kryński,Zdzisław
W artykule zaprezentowano liczne metody pomiaru, które pozwalają określić pieniężną wartość aktywów niematerialnych oraz metody dotyczące całego przedsiębiorstwa lub wyszczególnionych składników zasobów intelektualnych. Zaprezentowane metody zostały sklasyfikowane w oparciu o propozycję K. E. Sveiby i pogrupowane następująco: metody oparte na kapitalizacji rynkowej, które pozwalają określić różnicę pomiędzy wartością księgową przedsiębiorstwa i jego rzeczywistą wartością; metody oparte na zwrocie z aktywów (ROA); metody bezpośredniego pomiaru kapitału intelektualnego, które pozwalają oszacować finansową wartość wyszczególnionych elementów kapitału intelektualnego i metody kart punktowych, które pozwalają zidentyfikować i zmierzyć wyszczególnione elementy niematerialnych aktywów z wykorzystaniem wskaźników pozafinansowych.
Motywacja czynnika osobowego w gospodarce opartej na wiedzy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Smoleń, Marek
W opracowaniu przedstawiono wybrane narzędzia motywacji i ich znaczenie w stymulowaniu jakości czynnika osobowego, który w aktualnych relacjach gospodarczych opartych na wiedzy odgrywa szczególnie istotną i nadrzędną rolę.
Motywacja pragnień człowieka w warunkach globalnej przestrzeni edukacyjnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Tkacz, Tamara
Procesy globalizacyjne stawiają nowe wymagania przed tradycyjnymi systemami edukacyjnymi, wymuszając konieczność zmiany współczesnej przestrzeni edukacyjnej. Głównym kierunkiem powinno być tworzenie indywidualności, człowieka, który potrafi podjąć odpowiedzialne zadania. Wykształcenie powinno pozostać dobrem społecznym i posługą, być dostępne dla wszystkich, obsługiwać wszystkich konsumentów bez dyskryminacji, powinno służyć społeczeństwu, rozwojowi ekonomicznemu, a także kulturze i sferze socjalnej. W tym celu współczesne systemy edukacyjne powinny być: otwarte i ogólnodostępne, także dla ludzi w różnym wieku (kształcenie ustawiczne), a także powinny kształcić ludzi mobilnych, otwartych i tolerancyjnych wobec innych kultur (wzmocnienie międzypaństwowej wymiany uczniów i studentów).
Nierówności dochodowe i wydatkowe wśród gospodarstw domowych a perspektywy uczestniczenia najuboższych w gospodarce opartej na wiedzy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Młokosiewicz, Marta
Utrzymywanie się znacznego upośledzenia w dochodach i możlwościach wydatkowych ubogich gospodarstw domowych (zwłaszcza tych, które zaspokajają jedynie potrzeby na granicy biologicznego przetrwania) sprzyja ich wykluczaniu z pełnego uczestnictwa w życiu społecznym i gospodarczym – w pierwszej kolejności muszą bowiem być realizowane potrzeby egzystencjalne. W społeczeństwie i gospodarce opartych na wiedzy i charakteryzujących się ciągłymi zmianami oznacza to brak środków do rozwoju kapitału ludzkiego. Wolniejszy przyrost dochodów i możliwości wydatkowych w ubogich rodzinach, niż w gospodarstwach najzamożniejszych – przy jednoczesnym znacznym dystansie dochodowym między obiema grupami – powoduje, że szanse ubogich na ich samodzielne włączenie się w proces budowania społeczeństwa informacyjnego, będącego podstawą GOW są coraz mniejsze. Chcąc stwierdzić, jak (i czy) zmieniał się zakres wykluczenia wśród gospodarstw domowych w ostatnich latach, w niniejszym opracowaniu przeanalizowano wybrane aspekty warunków życia najuboższych, z punktu widzenia zmian w ich dochodach i możliwościach wydatkowych, na tle dochodów i wydatków osób najzamożniejszych. Zasadniczym celem artykułu uczyniono analizę aktualnych tendencji w kształtowaniu się nierówności dochodowych i wydatkowych pomiędzy najuboższymi a najzamożniejszymi gospodarstwami domowymi oraz ocenę istniejącego stanu pod kątem perspektyw włączenia najuboższych w rozwój GOW w Polsce. Za okres badawczy przyjęto lata 2001-2004.
Nierówności ekonomiczne a kapitał ludzki w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Ulman, Paweł; Wałęga, Agnieszka
Badania nad kapitałem ludzkim wskazują, iż może on w istotny sposób warunkować wzrost nierówności społecznych i ekonomicznych. W Polsce w ostatnich kilkunastu latach obserwuje się wzrost poziomu wykształcenia społeczeństwa, który wymuszony jest wzrostem znaczenia wiedzy w gospodarce. Znajduje to odzwierciedlenie we wzroście gospodarczym, który przekłada się na zwiększenie przeciętnych dochodów, jak i wydatków gospodarstw domowych. Dane liczbowe, które stały się podstawą opracowania, pochodzą z badań budżetów gospodarstw domowych, przeprowadzanych corocznie przez Główny Urząd Statystyczny. Do analizy wykorzystano dane za lata 1998–2004. Wyniki badań wskazują, że podniesienie poziomu wykształcenia w Polsce wpływa na wzrost ogólnego poziomu nierówności, mierzonego współczynnikiem Giniego i dekomponowalnym indeksem Theila. Najwyższy ich poziom możemy zaobserwować wśród gospodarstw prowadzonych przez osoby z wyższym wykształceniem, natomiast najnżższy wśród gospodarstw, w których głową jest osoba z wykształceniem zawodowym zasadniczym lub średnim. Spowodowane jest to wzrostem nierówności międzygrupowych oraz coraz większym udziałem wśród zatrudnionych grupy pracowników z wyższym wykształceniem. Niezależnie od tego jedyną szansą zlikwidowania luki cywilizacyjnej gospodarki Polski jest dalszy rozwój kapitału ludzkiego.
Nierówności interpersonalne z punktu widzenia neuropsychologii i polityki społecznej w dobie gospodarki opartej o wiedzę
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007-06) Przesmycka-Kamińska, Joanna; Kamiński, Stanisław
W niniejszym artykule zaprezentowano interdyscyplinarne podejście do kwestii występujących w społeczeństwach nierówności w oparciu o próbę rozszerzenia definicji podstawowych w warunkach GOW pojęć - wiedzy, kapitału ludzkiego oraz kapitału społecznego. Przyjęcie perspektywy Interdyscyplinarnego Opisu Osoby zaczerpniętego z Psychologii Osobowej i Środowiskowej, umożliwiło zwrócenie uwagi na wagę uwarunkowań biologicznych, opisywanych przez neuropsychologię, oraz wpływ środowiska międzyludzkiego (więzi międzyludzkich) dla rozwoju człowieka, dla kształtowania się jego Rozumienia Własnego życia, utożsamianego przez autorów z mądrością życiową i warunkującego sposób wykorzystania posiadanej wiedzy i tym samym wywierającego znaczący wpływ na poziom kapitału ludzkiego i kapitału społecznego. Uwzględnienie biologicznych uwarunkowań życia ludzkiego pociąga za sobą konieczność szerszego spojrzenia na kwestię nierówności przez polityków społecznych. Wykorzystując pochodzące od Sena pojęcie „funkcjonowań”, autorzy opowiadają się za uwzględnieniem w diagnozach i programach polityki społecznej jak najszerszej różnorodności dróg życiowych i czynników warunkujących jakość życia, a nie tylko kryterium dochodowego. Uznają również za priorytet polityki społecznej, aby w warunkach GOW zapewnić członkom społeczeństw rzeczywisty dostęp do edukacji.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 10 (2007) według Tytuł