Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 34 (2013)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/6595

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 32

Agrarian Transformations in the Countries of EU: Experience for Ukraine
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Vazhynsky, Fedir Anatoliyovych; Zhovtanetsky, Vsevolod Ivanovych
The purpose of the article is the study of foreign experience of agricultural economics in the EU and its possible use in Ukraine. Study of foreign experience as in the plan of exposure of general lines, so in the plan of selection of features, dictated by national or regional features, has the defined value for generalization of experience, exposure of tendencies and conformities to law, making of principles and steps of domestic agrarian reform and agrarian policy.
Determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego województw Polski
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Stec, Małgorzata
Celem artykułu jest analiza i identyfikacja kluczowych czynników wpływających na rozwój regionalny Polski. Jako metodę badawczą wykorzystano analizę czynnikową. Badania wykazały, że w analizie porównawczej regionów najważniejszą rolę odgrywa efektywność i innowacyjność przemysłu, działalność badawczo-rozwojowa, infrastruktura techniczna oraz warunki pracy i produkcja rolnicza. Poziom nasycenia poszczególnymi determinantami w województwach jest jednak zróżnicowany. Przeprowadzona analiza może być podstawą dalszych badań regionalnych.
Ekonomiczno-polityczny wymiar podziału społeczeństwa polskiego w drugiej dekadzie XXI wieku z uwzględnieniem historycznych uwarunkowań
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Krasowska, Justyna
Artykuł przestawia ekonomiczno-polityczny podział Polski z uwzględnieniem historycznych uwarunkowań. Jego celem jest wskazanie na aktualność podziału Polski na część biedniejszą wschodnią oraz bogatszą centralno-zachodnią. Artykuł przestawia podział mapy politycznej Polski nakładający się na podział ekonomiczny. W tekście wykorzystano dane statystyczne z GUS oraz wyniki wyborów parlamentarnych i prezydenckich.
Innovational Development and its Regulation (International Experience)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Kolodiychuk, Anatoliy Volodymyrovych
In the article the characteristics of the state innovation policy related to the use of specific measures aimed at accelerating the development of innovative, as well as the distribution of the role of government and the private sector in these processes are analyzed. On the basis of the analysis the patterns of incentive measures of innovative activity, factors that favor or impede innovative development and state innovation policy components that are used to develop the national innovation system are revealed.
Institutional Maintenance of Cross-Border Projects Monitoring
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Tsisinska, Oksana; Tsybulska, Yulia
The role of cross-border projects’ monitoring in increasing of the grant funds efficiency, local budgets targeting and ensuring of the regional competitiveness is represented. The obstacles in implementing of monitoring system in Ukraineare are determined by a lot of factors. Options of the Ukrainian regions monitoring organization are examined. Functions of the responsible for cross-border projects monitoring authority are determined.
Integrowanie rozwoju poprzez konwergencję realną i technologiczną. Doświadczenia Polski i wnioski dla Ukrainy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Firszt, Dariusz; Jabłoński, Łukasz; Woźniak, Michał Gabriel
Artykuł stanowi podsumowanie osiągnięć, kosztów i korzyści pierwszej dekady członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Jego celem jest sformułowanie wniosków pod adresem polskiej polityki gospodarczej na najbliższe lata, a także wniosków dla Ukrainy, która dokonuje wyboru strategii międzynarodowej współpracy gospodarczej. W pierwszej części opracowania przedstawiono empiryczną analizę realnej i technologicznej konwergencji Polski z rozwiniętymi gospodarkami UE. Z przytoczonych danych wynika, że od 1994 r., kiedy rozpoczął się proces integracji Polski z UE, nasz kraj odrobił znaczną część luki dochodowej i technologicznej względem UE. W okresie kryzysu finansowego Polsce wiodło się lepiej niż większości krajów europejskich. W drugiej części tekstu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o uwarunkowania ścieżki rozwoju polskiej gospodarki. Wskazano, że sukcesy gospodarcze Polski były uwarunkowane licznymi czynnikami: endogenicznymi i egzogenicznymi, historycznymi i wynikającymi z bieżących działań. Można jednak przypuszczać, że integracja z UE była ważnym, pozytywnym czynnikiem rozwoju Polski w ostatnich 20 latach. Duże znaczenie miały również podejmowane w Polsce reformy gospodarcze i polityka rządu, jakkolwiek nie były one wolne od błędów. W ostatniej części artykułu zidentyfikowano wyzwania, jakie stoją przed UE oraz poszczególnymi krajami członkowskimi, w tym również Polską, w perspektywie do 2020 r.
„Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030” w aspekcie spójności społeczno-gospodarczej i rozwiązań kryzysogennych. Część II: Uwarunkowania proceduralne i cele szczegółowe
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Piontek, Barbara
Punktem wyjścia w rozważaniach nad celami szczegółowymi sformułowanymi w KPZK 2030 było rozróżnienie między przedmiotem materialnym (danym) a przedmiotem formalnym (zadanym) dotyczącym tych celów. Przedmiot dany (obiekt rozważań) łatwy jest do ustalenia i oceny, natomiast przedmiot zadany wymagał analizy przyjętych w dokumencie założeń (por. część I) i innych uwarunkowań: sposobu definiowania kategorii, uwarunkowań wynikających z przyjętej polityki, wizji przestrzennego zagospodarowania kraju oraz zasad polityki przestrzennej kraju. Sformułowane w KPZK 2030 cele szczegółowe obejmują: zwiększanie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich, poprawę spójności wewnętrznej kraju, poprawę dostępności terytorialnej kraju przez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej, kształtowanie struktur przestrzennych i wysokiej jakości środowiska przyrodniczego, zwiększanie odporności przestrzennej kraju oraz przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego. Sformułowane w dokumencie cele szczegółowe z punktu poprawności ich przedmiotu danego – wyjątek stanowi cel 1 – nie budzą zastrzeżeń. Przedmiot zadany celów szczegółowych w KPZK 2030 stanowi treść rozważań podjętych w niniejszym artykule (część II). A jest to pytanie o spójność społeczno-ekonomiczną zadaną w przyjętych celach szczegółowych. Sformułowana hipoteza jest następująca: w rozważaniach nad oceną poprawności celów przyjętych w KPZK 2030 – w aspekcie spójności społeczno-ekonomicznej kraju – decydujące znaczenie nie posiada przedmiot materialny sformułowanych celów, a przedmiot formalny. Udowodnienie hipotezy nastąpiło poprzez analizę uwarunkowań proceduralnych (metodologicznych) i celów szczegółowych w sześciu punktach. Na bazie rozważań sformułowano 11 wniosków, z których najważniejszy jest następujący: przedmiot formalny (zadany) celów szczegółowych w KPZK 2030 nie został jednoznacznie określony, a to będzie generować określone skutki dla spójności społeczno-ekonomicznej kraju.
Kreatywne partnerstwa szansą na ograniczenie problemów obszarów peryferyjnych – studium przypadku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Lechwar, Małgorzata
W opracowaniu skoncentrowano się na kreatywnych partnerstwach traktując je jako zaawansowane rozwiązanie instytucjonalne mogące aktywnie uczestniczyć w procesie dynamizowania rozwoju obszarów peryferyjnych. W Polsce za regiony peryferyjne uznaje się obszar pięciu województw Polski Wschodniej zaliczanych do najbiedniejszych w Unii Europejskiej. Istniejący w nich zasób kapitału ludzkiego można traktować jako potencjalne źródło inicjatyw partnerskich między podmiotami reprezentującymi różne sektory i branże. Kwestia możliwości ograniczania problemów i zarazem kreowania rozwoju regionu uznawanego za peryferyjny z wykorzystaniem partnerskiego współdziałania jest przedmiotem niniejszego opracowania. W celu zobrazowania podjętego problemu wykorzystano studium przypadku Podkarpackiego Klastra Energii Odnawialnej (PKEO).
Moralny wymiar nierówności społecznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Czerny, Janusz
Autor poddaje pod dyskusję moralny aspekt takich zjawisk społecznych, jak bieda, ubóstwo oraz bogactwo. Zauważa, że między cywilizacją techniczną a bytem ludzkim obserwuje się coraz większe kontrasty i dysonanse. O ile bowiem w dziedzinie techniki i technologii światowej obserwujemy ustawiczny postęp, o tyle w sferze zjawisk społecznych (jak np. bieda i ubóstwo) ludzkość przejawia pewną bezradność. Stwierdza, że najsłabszym ogniwem współczesnego świata pozostaje dystrybucja dóbr rynkowych oparta na ludzkich zasadach moralnych. Wskazane jest, aby podział dóbr cywilizacyjnych przebiegał bardziej sprawiedliwie niż obecnie. W tym kontekście słowo „sprawiedliwie” nie znaczy równo, ale godziwie.
Niewykorzystane zasoby ludzkie na krajowym rynku pracy w kontekście nierówności społeczno-gospodarczych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Barwińska-Małajowicz, Anna; Lechwar, Małgorzata
Celem opracowania jest wskazanie na problem niepełnego wykorzystania zasobów ludzkich w Polsce jako konsekwencji pogłębiających się nierówności społecznych i gospodarczych, których źródeł należy doszukiwać się między innymi w istocie relacji: nierówności – sprawiedliwość społeczna. Cele szczegółowe koncentrują się na: 1. określeniu istoty nierówności i kapitału ludzkiego – z wykorzystaniem literatury przedmiotu, 2. wskazaniu na nierówności jako istotnego źródła niewykorzystania posiadanych na krajowym rynku pracy zasobów kapitału ludzkiego – z wykorzystaniem literatury przedmiotu, 3. prezentacji zidentyfikowanych obszarów nierówności społeczno-gospodarczych w Polsce – z wykorzystaniem metody dokumentacyjnej, 4. prezentacji wyników badań wskazujących na skalę niewykorzystania zasobów ludzkich – z wykorzystaniem metody dokumentacyjnej. W części pierwszej opracowania przedstawiono zagadnienia teoretyczne dotyczące kapitału ludzkiego oraz sposobów jego pomiaru jako istotnego elementu szacowania niewykorzystania zasobów ludzkich. Następnie zaprezentowano teoretyczne refleksje na temat nierówności, sprawiedliwości oraz równości społecznej. W kolejnej części opracowania wykorzystano metodę dokumentacyjną i zaprezentowano analizę wybranych wyników badań przedstawionych w raporcie „Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków”, odnoszących się do obszarów nierówności w Polsce. Następnie skoncentrowano się na niewykorzystanych zasobach ludzkich w Polsce, bazując na rezultatach badań przeprowadzonych w ramach projektu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim pt. „Bilans Kapitału Ludzkiego”. Całość zamyka syntetyczne podsumowanie prowadzonych rozważań.
Ocena wyników działalności a możliwości wsparcia dla mikro i małych firm w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Nesterowicz, Renata
Mikro i małe firmy stanowią niezmiernie istotny element polskiej gospodarki. Jak podają statystyki GUS – w pierwszym półroczu 2011 roku tempo wzrostu gospodarczego wyniosło 4,3% i było zbliżone do odnotowanego w 2010 roku – 3,8% i relatywnie wysokie na tle innych krajów europejskich. W przeprowadzonej analizie wyników ekonomicznych mikro i małych firm wyliczone indeksy wykazały wartości niższe niż neutralne 100, co oznacza pogarszającą się ich sytuację finansową. Również wyliczone średnie wartości indeksów za lata 2010 i 2011 potwierdzają ten stan, szczególnie w przypadku małych firm. Pocieszający jest jednak fakt, że wiele mikro i małych firm rozwija się przy wykorzystaniu unijnych i krajowych programów pomocowych.
Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jako instrument przezwyciężania kryzysu finansów publicznych – ocena najnowszych regulacji prawnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Lubimow-Burzyńska, Iwona; Kowalczyk, Ewaryst
W artykule zostały omówione podstawowe zmiany wynikające z nowelizacji ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Analizie poddano katalog osób, które są odpowiedzialne w świetle ustawy za naruszenie przepisów. Omówiono zmiany wynikające z odpowiedzialności za gospodarowanie środkami publicznymi w ramach projektów finansowanych ze środków zagranicznych, w tym europejskich, oraz czynnościami wynikającymi z procedur zamówień publicznych.
Ośrodki wzrostu w regionie Polski Wschodniej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Baran, Ewa
Działania zwiększające spójność terytorialną w skali krajowej i regionalnej wiążą się z budową powiązań funkcjonalnych między ośrodkami wojewódzkimi a ich otoczeniem regionalnym dla przeciwdziałania marginalizacji najsłabiej rozwijających się obszarów oraz ograniczania dysproporcji rozwojowych między poszczególnymi województwami. Podjęte badania nad kształtowaniem się ośrodków gospodarczych w regionie Polski Wschodniej mają na celu ocenę kierunku i tempa zmian potencjału demograficznego i gospodarczego aglomeracji miejskich w latach 2004–2011. Analiza stanu zasobów ludzkich wskazuje na powolne i zróżnicowane tempo wzrostu potencjału demograficznego miast wojewódzkich badanego regionu. Słaby rozwój działalności gospodarczej w regionalnych ośrodkach miejskich wymaga silniejszego pobudzenia przedsiębiorczości, by uruchomić regionalne czynniki rozwoju oraz wzmocnić procesy innowacyjne i wzrost konkurencyjności.
Partnerstwa jako interesariusze w modelu rządzenia wielopodmiotowego. Specyfika, tworzenie i funkcje w jednostkach terytorialnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Kołomycew, Anna
W niniejszym artykule przedstawione zostały teoretyczne założenia modelu rządzenia wielopodmiotowego (new public governance), którego istotnym elementem są partnerstwa terytorialne. Autorka przedstawiła zasady wspominanego modelu, a także ograniczenia i bariery związane z jego wdrażaniem. Szczególny nacisk został położony na partnerstwa terytorialne w postaci lokalnych grup działania, które pierwotnie zostały przewidziane jako instrument rozwoju obszarów wiejskich. Wdrażane były we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej w ramach tzw. podejścia LEADER. Doświadczenia partnerstw tego typu sprawiły, że stały się one nie tylko ważnym interesariuszem procesów rozwoju w ramach lokalnych systemów terytorialnych, ale formuła ta stała się podstawą wiodącej koncepcji w perspektywie 2014–2020 Unii Europejskiej tzw. community-led local development (CLLD), czyli rozwoju kierowanego przez społeczność. Partnerstwa terytorialne są w niej zalecane już nie tylko jako instrument polityki zorientowanej na rozwój i wsparcie obszarów wiejskich, ale jako mechanizm rozwojowy jednostek terytorialnych i naczelny instrument polityki spójności UE.
Pauperyzacja i powstanie polityki społecznej na przykładzie Anglii w epoce elżbietańskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Garbat, Marcin
W artykule przedstawiono kształtowanie się fundamentów polityki społecznej w elżbietańskiej Anglii. Omówiono podstawowe akty prawne tego okresu oraz opisano radykalny charakter reform, jakim miały służyć. Dla zrealizowania tych zamiarów ustanowiono prawa zakazujące żebractwa, z drugiej zaś strony przejęto instytucje służące dobroczynności i pomocy społecznej. Opieka społeczna miała być odtąd realizowana nie według mało selektywnych kryteriów z przeszłości, ale według zasad bazujących przede wszystkim na odróżnieniu potrzebujących od tych, którzy takiej pomocy nie potrzebowali. Przyjmuje się, że pierwszym źródłem prawa w dziedzinie pomocy społecznej był akt wydany przez angielską królową w 1601 roku, zwany Prawem ubogich.
Regionalne zróżnicowanie sytuacji finansowej gmin w warunkach dysproporcji rozwojowych w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Wosiek, Małgorzata
Gminy w regionach słabiej rozwiniętych (o niższym poziomie PKB na mieszkańca) cechuje wyższe uzależnienie od centralnie redystrybuowanych środków finansowych oraz na ogół niższy poziom zadłużenia. Obie charakterystyki są silnie związane z relatywnie niższą aktywnością inwestycyjną tych samorządów. Zwiększenie inicjatyw w zakresie modernizacji i unowocześniania lokalnych gospodarek przez samorządy wiąże się z poprawą ich potencjału dochodowego. Co prawda, w większości gmin położonych w słabiej rozwiniętych województwach relatywnie niższy udział zobowiązań pozostawia pewien margines na finansowanie takich przedsięwzięć długiem publicznym. Pamiętać należy, że margines ten jednak w ostatnich latach ulega systematycznemu zawężeniu. Sytuacja tych gmin sygnalizuje istotne zagrożenia, na przykład dla osiągania spójności społeczno-ekonomicznej, które powinny być także uwzględnione w pracach nad uregulowaniem kwestii dochodów i wydatków samorządowych.
Spójność społeczno-ekonomiczna a regionalne zróżnicowanie gospodarstw domowych w Polsce w świetle wybranych wskaźników społecznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Leszczyńska, Małgorzata
W artykule dokonano oceny sytuacji gospodarstw domowych w okresie kryzysu finansów publicznych, w świetle wybranych kategorii charakteryzujących spójność społeczno-ekonomiczną. Jako punkt odniesienia przyjęto, że zróżnicowanie analizowanych zmiennych uzależnione jest od geograficznej przestrzeni zamieszkiwania. Analizy dokonano w skali polskich województw, a w porównaniach wykorzystano dane budżetów gospodarstw domowych, rachunków narodowych i badania EU-SILC prowadzone przez GUS oraz Diagnozy społecznej sporządzanej przez Radę Monitoringu Społecznego. Regionalna analiza porównawcza gospodarstw domowych pozwala na wysunięcie wniosków wskazujących na bardzo zróżnicowany poziom warunków i jakości życia w zależności od miejsca zamieszkania. W Polsce nadal istnieją relatywnie duże odchylenia w tym zakresie. Wielowymiarowa jakość życia stratyfikuje nadal polskie gospodarstwa domowe i układa ich strukturę hierarchiczną. Ostatnie pozycje niemal we wszystkich porównywanych kategoriach zajmują regiony wchodzące w skład Polski Wschodniej.
Start zawodowy absolwentów szkół wyższych w warunkach pełzającego kryzysu w Niemczech i w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Barwińska-Małajowicz, Anna
Celem opracowania jest ukazanie sytuacji na rynku pracy jednej z grup zagrożonych bezrobociem, mianowicie absolwentów szkół wyższych w Polsce i Niemczech, w okresie pełzającego kryzysu. Wybór krajów podyktowany został wyraźnymi różnicami występującymi na polskim i niemieckim rynku pracy, w szczególności w zakresie poziomu bezrobocia oraz funkcjonowania rynków. Ze względu na szybkie zmiany zachodzące na rynku pracy niezbędne staje się systematyczne badanie trendów i zjawisk występujących na rynku pracy, analiza ich cech i prawidłowości oraz wyszukiwanie informacji stanowiących podstawę do podejmowania działań umożliwiających absolwentom szkół wyższych płynne przejście z systemu edukacji do życia zawodowego. W części pierwszej opracowania scharakteryzowano rynek pracy w Niemczech i Polsce na tle ogólnej sytuacji gospodarczej w obu krajach w latach 2008–2012. Następnie przedstawiono wybrane tendencje i zjawiska w obszarze startu zawodowego absolwentów szkół wyższych w Niemczech i Polsce w latach 2010–2012. Całość kończy syntetyczne podsumowanie przeprowadzonych rozważań.
Strategiczne planowanie rozwoju gospodarczego w polskich gminach
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Rzeszutko-Piotrowska, Małgorzata
Działanie polskich gmin na rzecz rozwoju regionalnego polega na wykorzystaniu zróżnicowanych cech oraz predyspozycji państwa jako nadrzędnego czynnika dynamizacji i wzrostu skuteczności działań prorozwojowych, podejmowanych przez podmioty publiczne poziomu regionalnego oraz jako czynnika stymulującego skuteczne decyzje alokacyjne przez sektor niepubliczny. Upowszechnienie i wzrost jakości zarządzania strategicznego w samorządach wszystkich szczebli może zapewnić wzrost tempa i efektywności rozwoju społeczno-gospodarczego całego kraju. Strategiczne planowanie regionalne powinno integrować społeczne, ekonomiczne i środowiskowe aspekty problematyki rozwoju gminy. W opracowaniu omówiono najistotniejsze kwestie dotyczące m.in. koncepcji rozwoju gminy jako podstawy zarządzania strategicznego; działalności polskich gmin na rzecz rozwoju regionów i społeczności lokalnych.
Strategie przedsiębiorstw na rynku usług telekomunikacyjnych na przykładzie ST WIST w Łące
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Uchman-Rojek, Małgorzata
W publikacji zaprezentowano rolę i znaczenie Spółdzielni Telekomunikacyjnej na rynku usług teleinformatycznych oraz scharakteryzowano strategię rozwoju firmy WIST nakierowaną na innowacyjność i postęp, co ułatwia odbiorcom z obszarów wiejskich lepszy dostęp do internetu.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 34 (2013) według Tytuł