Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 46(2)/2016

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/1688

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 31

Bierność zawodowa w Polsce na tle wybranych grup krajów unijnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kunasz, Marek
Przedmiotem badań prezentowanych w pracy jest bierność zawodowa. W pracy prowadzono analizy populacji biernych zawodowo na tle innych grup uczestników rynku pracy (pracujących i bezrobotnych, czyli aktywnych zawodowo) w Polsce i w Unii Europejskiej. Przeprowadzono także analizy wewnętrznej struktury populacji biernych zawodowo z uwzględnieniem jako kryterium podziału populacji deklarowanej w badaniach BAEL przyczyny bierności zawodowej w Polsce oraz trzech grupach krajów – ogółu (27) krajów unijnych oraz krajów tzw. starej (EU-15) i nowej (EU-12) Unii. Poza ujęciem ogólnym analizy w powyższym zakresie prowadzono na grupach kobiet i mężczyzn. Zakres czasowy prowadzonych badań obejmuje okres lat 2002–2012.
Budowanie kapitału społecznego poprzez kształtowanie postaw na przykładzie małych miast i obszarów wiejskich Małopolski
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kuchta, Elżbieta
Odpowiednio ukierunkowane zarządzanie lokalnymi społecznościami może mieć bardzo korzystny wpływ na rozwój całego regionu. Mieszkańcy stanowią bowiem także rodzaj kapitału, co zostało zauważone przez ekonomistów. Kapitał społeczny to wynik współzależności i wzajemnego oddziaływania procesów ekonomicznych i społecznych. Jego źródło stanowią więzi społeczne łączące jednostki oraz grupy aktywne ekonomicznie. Interakcje występujące pomiędzy nimi wiążą ze sobą ludzi i w efekcie ułatwiają wspólne działanie. W kontekście kapitału społecznego najczęściej mówimy o zaufaniu, wartościach, normach, kooperacji, sieci powiązań i dzieleniu się informacjami. Kapitał społeczny wpływa na rozwój gospodarczy, np. ułatwia negocjacje, zapobiega nadużywaniu dobra wspólnego, poprzez rozwój trzeciego sektora sprzyja społecznej kontroli działania władz. Dlatego tak ważne jest dostrzeżenie potencjału tkwiącego w mieszkańcach i zachęcenie ich do budowania prawdziwej wspólnoty. W celu stworzenia odpowiednich strategii inwestowania w kapitał społeczny, w okresie sierpień–wrzesień 2014 r. zostało przeprowadzone pilotażowe badanie ankietowe wśród mieszkańców małych miast i obszarów wiejskich Małopolski. Po przeanalizowaniu wyników wyodrębnione zostały cztery czynniki odpowiadające czterem różnym postawom dotyczącym zaangażowania w działalność na rzecz lokalnej społeczności. Czynniki te zostały nazwane jako: spojrzenie globalne, niestereotypowe, pozytywne i lokalne. Osoby reprezentujące poszczególne grupy potrzebują nieco innych motywatorów do podjęcia działań na rzecz swojego najbliższego otoczenia. Znalezienie i zastosowanie tych motywatorów przyniesie korzyść nam wszystkim.
‘Capital’ Accumulation, Economic Growth and Income Distribution: Different Theories and 20th and 21st Century Evidence
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Valente, Riccardo
In present article both different theoretical approaches to linkages between income distribution, capital accumulation and economic growth and an introductory analysis of those variables evolution during 20th and 21st century in main market economies were presented. In first section „mainstream” approach to income distribution and capital accumulation was analysed, pointing out that according to this school of thought a positive linkage between high income inequalities, high capital accumulation and high economic growth can be expected to exist. Second section considered heterodox arguments contesting various „mainstream” arguments based on the role of capital (or investment and saving) supply and demand functions. It was, then, pointed out that, in an integrated Keynesain-Classical approach, rather a positive linkage between low income inequalities, high capital accumulation and high economic growth can be expected to exist. Third section presented data about income inequalities, capital accumulation and economic growth evolution in France, Germany, United Kingdom and United States in the period 1900–2010. Basing on data it was possible to point out that low income inequalities registered in the 1950–1979 period were paralleled by high capital accumulation and economic growth. Higher income inequalities registered in the 1900–1949 and 1980–2010 periods coupled, instead, with lower capital accumulation and economic growth. Heterodox authors’ reasoning was, then, argued to be more in line with 20th and 21st century experience. In the conclusions, integrated inquiry of income distribution, capital accumulation and economic growth linkages and parallel evolution was, thus, argued to be a very fruitful and particularly open to debate field for future researches.
Dysfunkcje i patologie kultury organizacyjnej w perspektywie Polski
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Pietruszka-Ortyl, Anna
Rozważania rozpoczynają dywagacje nad rolą kapitału ludzkiego w funkcjonowaniu organizacji w warunkach gospodarki opartej na wiedzy. Na tym tle jest przedstawiona kultura organizacyjna jako determinanta rozwoju kapitału ludzkiego. Bowiem istotność kultury organizacyjnej jako znaczącego elementu kształtującego poziom zasobów niematerialnych wymusza wzrost zainteresowania problematyką panujących w jej obszarze dewiacji. Stąd właściwy punkt wyjścia w opracowaniu stanowi teoretyczna synteza literatury w zakresie identyfikacji potencjalnych obszarów dysfunkcji i patologii w sferze kultury organizacyjnej. Kolejno zaprezentowano kulturę organizacyjną jako źródło dewiacji na poziomie indywidualnym, grupowym i systemu. Zasadnicza część pracy dotyczy więc analizy patologii samej kultury organizacyjnej w kontekście jej funkcji i typów oraz uwarunkowań gospodarki opartej na wiedzy. Wychodząc od klasyfikacji wymiarów patologii organizacyjnych R. Stockiego w postaci obszaru łatwo dostrzegalnych objawów patologii organizacyjnych, zjawisk patologicznych związanych z osobami kierującymi samymi organizacjami, nieprawidłowości operacji i procesów oraz patogennego oddziaływania środowiska organizacji zaproponowano zestaw wybranych obszarów potencjalnych dysfunkcji w sferze kultury organizacyjnej, a także bazując na klasyfikacji funkcji kultury organizacyjnej Ł. Sulkowskiego przedstawiono płaszczyzny potencjalnych jej dewiacji. Finalnie zidentyfikowano teoretyczne symptomy wyłaniających się dysfunkcji kultury organizacyjnej. W ten sposób zaproponowano instrumentarium empirycznej analizy i diagnozy badanego zjawiska. W tym kontekście zaprezentowano wyniki pilotażowych badań empirycznych zidentyfikowanych dysfunkcji w organizacjach w Polsce.
Efektywny system podatkowy czynnikiem sprzyjającym realizacji zrównoważonego rozwoju w krajach UE
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Księżyk, Marianna
W opracowaniu wychodzi się z założenia, że realizację zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju krajów Wspólnoty, drogą budowy konkurencyjnej i opartej na wiedzy gospodarki rynkowej, istotnie utrudnia brak odpowiedniego systemu podatkowego. Mając to na uwadze, w opracowaniu uzasadnia się tezę, że jest niezbędne wdrożenie w krajach UE optymalnego systemu podatkowego, przez który rozumie się zbiór podatków maksymalizujący dobrobyt społeczeństwa. Uzasadniając tę tezę, w opracowaniu przedstawia się założenia metodyki ustalania podstawowych składników tego systemu, jakimi są: podatki od dochodów przedsiębiorstw i dochodów osób fizycznych, podatek VAT i podatek od kapitału, funkcje tych podatków oraz założenia dotyczące stawek podatkowych.
Empiryczna weryfikacja modeli ekonomiczno-finansowych wyceny akcji spółek giełdowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Bielawski, Paweł
Rozwiązania zawarte w standardach rachunkowości dopuszczają do wyceny instrumentów finansowych zasadę kosztu historycznego i kategorię wartości godziwej. Oznacza to, że współcześnie w rachunkowości do wyceny instrumentów finansowych wykorzystuje się model mieszany wyceny, bazujący na zasadzie kosztu historycznego i kategorii wartości godziwej. Zagadnienie wyceny akcji, jak i innych instrumentów finansowych (zarówno podstawowych, jak i pochodnych), stwarza wiele problemów w teorii i praktyce rachunkowości. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest stosowanie do wyceny instrumentów finansowych kategorii wartości godziwej. Wedle tej kategorii rozróżnia się dwa podstawowe rodzaje akcji, a mianowicie akcje posiadające ceny z aktywnego rynku oraz akcje, dla których takie ceny i rynek nie istnieją. Pierwsze wycenia się na podstawie zasad i kategorii rachunkowych. Do wyceny drugich stosuje się modele ekonomiczno-finansowe i techniki szacowania wartości. Kategoria wartości godziwej została wprowadzona do rachunkowości po to, aby w większym stopniu można było zbliżyć do rzeczywistej wartości wyniki pomiarów pozycji ujętych w sprawozdaniach finansowych przedsiębiorstw. Przedstawione w niniejszym artykule wyniki badań prowadzą do wniosku, że jeśli nie można do wyceny bilansowej akcji zastosować wartości godziwej pochodzącej z aktywnie handlowego rynku, to stosując metody i techniki szacowania wartości należy w badanym okresie zastosować model CAPM oparty na stopie zwrotu indeksu WIG20 i model HEV wykorzystujący stopę zwrotu wolną od ryzyka.
„Integracja” i jej znaczenie dla zarządzania kapitałem ludzkim
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Piontek, Franciszek
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie: Jakie kryteria powinna spełniać kategoria integracja, aby mogła stanowić bazę dla zarządzania kapitałem ludzkim? Wykazano, że przedmiot zadany „jak” („obiectum formale sub quo”) i „Konstytucja Świata” pełnią funkcje kluczowe w powiązaniu trzech kategorii: „integracja – zarządzanie – kapitał ludzki”. Wskazano na przykład praktyczny integracji zastosowanej do kapitału ludzkiego, a budowanej w oparciu o „Konstytucję Świata”. Rozważania zawarto w trzech blokach tematycznych: I. Przedmiot kategorii „integracja” i „zarządzanie”, stosowanych do kapitału ludzkiego. II. „Konstytucja Świata” podstawą dla kształtowania przedmiotu zadanego „integracji” i „zarządzania” kapitałem ludzkim. III. Wybrane „integracje” i koncepcje „zarządzania” w aspekcie realizacji ich przedmiotu zadanego (formalnego).
Kapitał społeczny a zintegrowane inwestycje terytorialne w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kozak, Marek W.
Zasadniczym celem artykułu jest analiza cech Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) w relacji do celów oraz dotychczasowych osiągnięć i słabości polityki spójności. Jak wiadomo, do końca okresu 2007–2013, Unii nie udało się silniej związać politykę spójności z nowym paradygmatem rozwoju (np. przez podporządkowanie jej strategii lizbońskiej). Dopiero dla okresu 2014–2020 przygotowano strategię „Europa 2020” i rozporządzenia Parlamentu i Rady na ogół z 13.12.2013 r. wyposażając politykę spójności w skuteczne narzędzia wpływu (kontroli). ZIT można uznać za najbardziej zaawansowany eksperyment, który w razie powodzenia może być podstawą działań w kolejnym okresie programowania. Na razie ZIT nie zostały jeszcze wdrożone, zatem nie można oceniać ich efektów. Główna hipoteza badawcza głosi, że główny cel eksperymentu ZIT to przełamanie problemu niskiego kapitału społecznego i w efekcie słabej współpracy administracji i innych interesariuszy. Artykuł zwięźle omawia krytyczne uwagi wobec polityki spójności w Unii i Polsce, analizuje główne cechy i oczekiwania formułowane wobec ZIT, zwracając uwagę na podstawowe korzyści związane z zintegrowanym podejściem i możliwościami wykorzystania efektu synergii. Współpraca miast-stolic regionalnych z ich bezpośrednim otoczeniem funkcjonalnym wydaje się właściwym miejscem realizacji ZIT i w przyszłości sprawdzenia rzeczywistych korzyści ZIT. W artykule omawiane są główne problemy związane z przygotowaniem systemu ZIT w 17 obszarach funkcjonalnych stolic województw ze szczególnym naciskiem na kwestie społeczne. Ostatnią część artykułu stanowi wskazanie potencjalnych zagrożeń dla realizacji, zwłaszcza związanych z rozliczaniem zarządzających nie z osiągania celów ZIT (i szerzej polityki spójności), lecz postępów finansowych. Bo nie jest łatwo określić i zrozumieć osiąganie celów: łatwiej o ocenę postępu w wydatkach.
Koncepcje modernizacji: zarządzania długiem publicznym oraz strategii długu
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Klukowski, Leszek
Wysoki lub nadmierny poziom długu publicznego stwarza stałe trudności dla finansów publicznych, m.in.: napięcia w budżecie państwa (wskutek wysokich kosztów obsługi), konieczność uruchomienia rezerw, ograniczenia w realizacji niektórych celów. Ponadto, pogarsza warunki funkcjonowania gospodarki, m.in. z powodu: zmniejszenia kredytu dla gospodarki, wzrostu opodatkowania, obniżenia ratingu (powodującego wzrost stóp procentowych). Wysoki, subkryzysowy poziom zadłużenia wymaga efektywnego – optymalnego – systemu zarządzania długiem i strategii długu. Zarządzanie polega na: określaniu poziomu i struktury długu, rodzajowej i wg wierzycieli oraz przepływów finansowych wynikających z długu. Jako podstawowy cel zarządzania przyjmuje się minimalizację kosztów obsługi, przy ograniczeniu ryzyka, głównie stopy procentowej, oraz spełnieniu warunków dotyczących pożądanych cech długu. Strategia długu uwzględnia dodatkowo cele i uwarunkowania makroekonomiczne w dłuższym horyzoncie czasu; podstawowym celem jest maksymalizacja dobrobytu. Realizacja celów zarządzania długiem i strategii długu jest złożonym problemem decyzyjnym wymaga sformułowania spójnego zestawu problemów optymalizacyjnych. Do ich rozwiązania niezbędne jest zastosowanie metod programowania matematycznego i teorii gier. Sformułowanie numerycznej postaci problemów optymalizacyjnych wymaga też zastosowania metod analitycznych, diagnostycznych i prognostycznych, z zakresu statystyki, ekonometrii i inteligencji obliczeniowej. Istotnym składnikiem optymalizacji w zakresie długu jest ponadto wsad ekspercki. W opinii autora tego tekstu, nie jest możliwe zapewnienie rzeczywistej optymalności zarządzania i strategii długu bez zastosowania wymienionego powyżej instrumentarium. Nieoptymalność powoduje znaczące straty dla finansów publicznych, m.in. wskutek nadmiernych kosztów obsługi (ich poziom zbliża się do 50 mld zł rocznie).
Konsumenci wobec innowacyjnych produktów
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Szul, Elżbieta
Istotnym czynnikiem konkurencyjności firm i gospodarki są innowacje. Jednak w ich tworzeniu uwzględnia się głównie aspekt ekonomiczny pomijając nierzadko aspekt społeczny. A to konsument odgrywa na rynku najważniejszą rolę i go kreuje kupując bądź nie określony produkt lub usługę. Poprzez wprowadzanie innowacji firma kształtuje i utrzymuje relacje z klientami, a także kreuje swój pozytywny wizerunek na rynku. Można stwierdzić, że konsumenci mają pozytywny stosunek do innowacji, jednak nie zaakceptują oni innowacji, jeżeli nie będą wiedzieć, jakie korzyści dostarcza nowy produkt, jeśli jego cena nie będzie adekwatna do oferowanych korzyści oraz będzie on zbyt skomplikowany. W celu minimalizacji nietrafionych innowacji wskazane jest, aby firmy włączały klientów w proces tworzenia innowacyjnych produktów. Takie podejście pokazuje, że firma liczy się z potrzebami klienta i stara się maksymalnie dostosować do jego potrzeb. Choć są produkty, w których innowacje są bardzo pożądane przez klientów (np. AGD, samochody, elektronika), to jest także grupa, w której innowacje nie są dobrze odbierane (np. produkty żywnościowe, w szczególności podstawowe artykuły spożywcze). Jednak pozytywny stosunek do innowacji niekoniecznie oznacza ich zakup, dlatego bardzo ważne są działania marketingowe i edukacyjne skierowane do klientów w celu przekonania ich do zakupu. Większą skłonność do zakupu innowacyjnych produktów mają osoby młode i lepiej wykształcone, które posiadają większą wiedzę i umiejętności w tym zakresie.
L’influence des petites et moyennes entreprises au développement économique de la République Démocratique du Congo
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kamba-Kibatshi, Marcel
Depuis de décenies, la République démocratique du Congo (RDC), dans son processus de développement très souvent favorisait l’entreprise publique c’est-à-dire de l’Etat au détriment de l’entreprise privée. C’est seulement plus tard et cela vers la fin des années 90 du Vingtième siècle qu’au regard des contre performances enregistrées par les entreprises de l’Etat, le pouvoir public a accordé un intérêt à la promotion de l’initiative privée particulièrement des petites et moyennes entreprises (PME), en les accordant des diminutions douanières et fiscales pour leur apparition. Le développement économique des pays en voie de développement comme la République démocratique du Congo nécessite la présence de plusieurs PME et PMI à cause des avantages économiques et sociaux qu’elles présentent notamment: la création d’emplois, la réduction de la pauvreté, la mise en valeur des matières premières locales, l’assurance de l’autosuffisance alimentaire, etc. Alors depuis quelques années des nombreux pays prennent de plus en plus conscience de l’importance décisive des PME sur le développement et la diversification de la production industrielle ainsi que la réalisation des objectifs fondamentaux de développement. A l’avènement vers la fin des années quatre-vingt-dix (XXème siècle) du processus de démocratisation de la République démocratique du Congo, nous avons assisté malheureusement aux pillages qui ont causé la destruction de l’outil économique du pays, en accentuant ainsi le chômage qui était déjà à un niveau inquiétant et réduisant davantage le pouvoir d’achat de la population. Ce dernier temps, nous assistons à un phénomène nettement contradictoire qui est celui de l’apparition des petites et moyennes entreprises (PME)/ petites et moyennes industries (PMI) à travers toute l’entendue du territoire du pays et cela pourrait s’expliquer par le souci de la population qui voit s’amenuiser son pouvoir d’achat avec la disparation des emplois, de créer un moyen de substitution pour sa survie.
Nowe trendy konsumenckie jako przejaw innowacyjnych zachowań współczesnych konsumentów
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Zalega, Tomasz
Artykuł ma charakter teoretycznych rozważań na temat wzajemnych powiązań między innowacjami a konsumpcją i zachowaniami współczesnych konsumentów na rynku. W pierwszej części tekstu skoncentrowano się na wyjaśnieniu pojęcia i istoty nowych trendów i innowacji. Z kolei w dalszej części opracowania omówiono dostrzegalne symptomy innowacyjności w zachowaniach współczesnych konsumentów. Z uwagi na wymogi objętościowe czasopisma, w artykule, w sposób syntetyczny, przeanalizowano najważniejsze, zdaniem autora, alternatywne trendy konsumenckie świadczące o innowacyjnych zachowaniach konsumentów na rynku. Uwagę poświęcono także uwarunkowaniom rozwoju i przejawom prosumpcji, mediom społecznościowym, multitaskingowi, crowdsourcingowi, Point&Know/Point&Buy, konsumpcji kolaboratywnej i sprytnym zakupom. To właśnie w tzw. nowych trendach i przejawach prosumpcyjnych znawcy tematu dopatrują się przejawów konsumpcji innowacyjnej.
Organizacje inteligentne w zintegrowanym rozwoju gospodarki
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Adamczewski, Piotr
Wyzwania cywilizacyjne oraz rosnąca złożoność powiązań procesów gospodarczych, przed jakimi stają organizacje gospodarcze, wymagają od nich poszukiwania metod dostosowawczych oraz doskonalących. Mechanizmy rynkowe cechuje duża dynamika zmian otoczenia gospodarczego, co wymaga wprowadzania udoskonaleń systemowych w ramach ich systemów zarządzania. Miarą ich dostosowania jest możliwość budowania przewagi konkurencyjnej nowoczesnych organizacji z wykorzystaniem takich m.in. czynników, jak wiedza czy kapitał intelektualny personelu, które pozwalają im na realizowanie swoich strategii rozwojowych. Kluczową rolę odgrywają tu zaawansowane rozwiązania w zakresie infrastruktury teleinformatycznej, bazującej na ICT („Information and Communication Technology”) w zakresie wspomagania procesów biznesowych tych organizacji poprzez stosowanie zaawansowanych rozwiązań organizacyjno-informatycznych. Celem artykułu jest ukazanie rosnącej roli organizacji inteligentnych w zintegrowanym rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Po ogólnej charakterystyce organizacji inteligentnej odniesiono się do funkcjonalnej infrastruktury teleinformatycznej, która stanowi istotę rozwoju organizacji inteligentnej. W końcowej części ukazano perspektywy rozwojowe w budowaniu społeczeństwa opartego na wiedzy.
Pieniądz i spójność procesów ekonomicznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Żyżyński, Jerzy
Artykuł podejmuje kwestię roli pieniądza we współczesnej gospodarce. Proponuje redefinicję tego pojęcia i zdefiniowanie go jak „prawa do nabywania dóbr i usług”. Ten sposób rozumienia pieniądza pozwala lepiej zrozumieć jego funkcje w gospodarce i prowadzi do ważnych wniosków. Autor pokazuje mechanizm kreacji pieniądza w procesach realizacji funkcji pośrednictwa w systemie bankowym i rolę banku centralnego oraz związków z zagranicą ukazywanych w bilansie płatniczym. Opisuje kształtowanie agregatu pieniężnego i dowodzi, że kryzys współczesnego pieniądza w jego funkcjach ekonomicznych ma swe źródła w kryzysach instytucji współczesnego systemu finansowego.
Próba oszacowania kosztów wdrożenia konkluzji BAT dla dużych źródeł spalania
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Badyda, Krzysztof; Niewiński, Grzegorz Maciej; Patrycy, Andrzej; Orzeszek, Wojciech
Celem pracy jest próba oszacowania kosztów, jakie musi ponieść polski sektor elektroenergetyczny oraz omówienie możliwych wariantów dostosowania istniejących instalacji energetycznego spalania do wymogów konkluzji BAT na skutek wprowadzenia do prawa polskiego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 roku w sprawie emisji przemysłowych – zwanej Dyrektywą IED. Dyrektywa oprócz wprowadzenia nowych zaostrzonych standardów emisyjnych wymaga, aby w ramach dokumentów referencyjnych dotyczących najlepszych dostępnych technik – BREF, dla rodzajów działalności przemysłowych wymienionych w jej aneksie I zostały opracowane konkluzje BAT, określające wymagania związane z najlepszymi dostępnymi technikami BAT na terenie całej Wspólnoty Europejskiej, które mają być m.in. podstawą do wydawania pozwoleń zintegrowanych przez właściwe organy ochrony środowiska. W opublikowanych projektach konkluzji BAT zawarto istotne zaostrzenia wymogów emisyjnych dla instalacji opalanych paliwami stałymi względem obecnie obowiązujących przepisów i dyrektywy IED.
Problemy społeczne – wyznacznikiem kierunków rozwoju innowacji społecznych w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Barska, Anetta; Wyrwa, Joanna
Innowacje społeczne rozumiane jako projektowanie i wdrażanie nowych, kreatywnych sposobów zaspokajania potrzeb społecznych nabierają coraz większego znaczenia, wiążą się bowiem zarówno z dążeniem do racjonalizacji wydatków socjalnych państwa, jak i z chęcią ciągłego podnoszenia jakości życia jego mieszkańców. Wyróżnikiem innowacji społecznych jest szeroki zakres, który tak samo jak proces gospodarowania obejmuje wszystkie sfery aktywności przedsiębiorstw i społeczeństwa: sferę produkcji, wymiany i konsumpcji. Głównym celem artykułu jest przedstawienie znaczenia koncepcji innowacji społecznych w rozważaniach dotyczących nowych sposobów rozwiązywania problemów społecznych, w szczególności dotykających osoby starsze i niepełnosprawne. Innowacje nakierowane na zapobieganie procesom prowadzącym do wykluczenie społecznego osób starszych i niepełnosprawnych, czy też podnoszące jakość ich życia mogą okazać się nie tylko skuteczne, ale również efektywne m.in. dzięki ograniczeniu wydatków poprzez właściwe kierowanie innowacji społecznych i ich indywidualizację oraz wykorzystaniu efektów synergii. W artykule za istotne uznano związek innowacji społecznych z szeroko rozumianymi problemami społecznymi. W pierwszej części artykułu zaprezentowano definicje innowacji społecznych oraz proces ich tworzenia i wdrażania. W kolejnej części artykułu omówiono przemiany demograficzne i ich terytorialne zróżnicowanie oraz przedstawiono problem niepełnosprawności w Polsce. W ostatniej części artykułu określono rolę innowacji społecznych w procesie rozwiązywania problemów społecznych.
Proces emigracji i zamierzenia emigracyjne kapitału społecznego z Polski w ostatniej dekadzie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kasprzyk, Beata
Artykuł podejmuje problematykę pomiaru skali, kierunków i charakteru emigracji kapitału społecznego z Polski w latach 2004–2013. Przedstawiono poziom, dynamikę i kierunki polskiej emigracji, a także analizowano proces emigracji na przykładzie ludności regionu Polski południowo-wschodniej (na podstawie wyników własnych badań gospodarstw domowych). Podejście analityczne uwzględniało ponadto zamierzenia emigracyjne osób i specyfikację społeczno-ekonomiczną osób emigrujących. W celu statystycznej analizy materiału empirycznego wykorzystano metodykę stochastycznej niezależności zmiennych jakościowych, określając, jakie cechy społeczno-ekonomiczne istotnie determinują procesy emigracyjne. Wysoki poziom emigracji z Polski stanowi skutek niestabilności na rynku pracy (brak podaży pracy), co wymusiło fale tzw. emigracji zarobkowej do krajów głównie Unii Europejskiej. Szacuje się, że w 2013 r. na emigracji przebywało 2,196 tys. Polaków, co stanowi znaczny ubytek kapitału społecznego Polski. Regionalna intensywność migracji wskazuje, iż głównymi pod względem odpływu migrantów były regiony Polski wschodniej: województwo podkarpackie, świętokrzyskie, podlaskie i lubelskie. Wyniki badań własnych potwierdzają, że zamierzenia emigracyjne z regionu Polski południowo-wschodniej uwarunkowane są przynależnością do grupy społeczno-ekonomicznej, poziomem wykształcenia, wiekiem głowy gospodarstwa domowego oraz stopniem niezadowolenia z płacy. Emigracja dotyczy osób z niższych kategorii wiekowych i niższym poziomem wykształcenia. Skłonność do emigracji wyrażają niezadowoleni z wynagrodzenia za pracę, bezrobotni i z grupy społeczno-ekonomicznej – zatrudnieni u pracodawcy. Odpływ ludności aktywnej zawodowo z Polski i regionu powoduje niekorzystne skutki dla obecnej i przyszłej jakości kapitału społecznego: struktury demograficznej, zawodowej, społecznej.
Rola innowacji w osiąganiu spójności społecznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Dziembała, Małgorzata
Dokonujące się przemiany społeczno-gospodarcze w UE i w jej otoczeniu powodują konieczność zwrócenia uwagi nie tylko na zapewnienie spójności w wymiarze ekonomicznym, lecz również i społecznym. W szczególności ostatni kryzys gospodarczy i finansowy z 2008 r. spowodował intensyfikację problemów społecznych, takich jak: bezrobocie, ubóstwo, wykluczenie społeczne. Postuluje się wsparcie działań mających na celu przeciwdziałanie istniejącym zróżnicowaniom w sferze społecznej i ich pogłębianiu, na co wskazano w strategii „Europa 2020”. W artykule, w oparciu o wybrane wskaźniki, dokonano omówienia spójności społecznej w UE. Do krajów UE o najwyższym stopniu spójności zaliczono: Danię, Finlandię i Szwecję, natomiast wśród krajów charakteryzujących się jej najniższym stopniem wymieniono: Litwę, Łotwę, Bułgarię, Grecję i Rumunię. Podkreślono, iż wiele czynników przyczynia się do poprawy spójności społecznej w UE, wśród nich innowacje. Przedstawiono koncepcję innowacji społecznych oraz działania podejmowane w UE mające na celu ich promowanie. Innowacje społeczne wspierane są w UE przez zróżnicowane instrumenty, wśród nich poprzez tworzenie sieci, kreowanie sprzyjających warunków ramowych dla ich rozwijania, poprzez ułatwianie dostępu do informacji o potencjalnych źródłach ich finansowania, jak również przekazywane są środki finansowe, w tym z funduszy strukturalnych, promujące innowacje społeczne w różnych obszarach. Jednakże dla dalszego rozwoju innowacji społecznych w UE konieczne jest wykreowanie odpowiedniego ekosystemu, jak również należy zwrócić uwagę na czynniki, które stwarzają ograniczenia w ich dalszym rozwoju.
Rola innowacyjnych narzędzi finansowych w zapewnieniu stabilnego rozwoju przedsiębiorstw
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Iwaszczuk, Natalia; Orłowska-Puzio, Jadwiga; Kojder-Ogarek, Ewa
Myślą przewodnią artykułu jest stosowanie innowacji na rynku instrumentów finansowych. Do takich innowacyjnych instrumentów zaliczyć można instrumenty pochodne, zwane potocznie derywatami. Przedsiębiorstwa o różnym profilu działalności mogą je wykorzystywać zarówno w celu zapewnienia sobie stabilnego rozwoju, jak i przetrwania w trudnych warunkach rynkowych. Głównym zastosowaniem wspomnianych instrumentów jest zarządzanie ryzykiem poprzez odpowiednio zaplanowany, wdrożony i monitorowany hedging. W zależności od rodzaju ryzyka stosuje się różne typy narzędzi osłonowych, względem instrumentu bazowego, którym może być waluta, stopa procentowa, cena surowca itp. Na nieustannie rozwijającym się rynku finansowym (giełdowym i pozagiełdowym) istnieje bardzo szeroka gama instrumentów pochodnych. Stwarza to nowe możliwości dopasowania takiego narzędzia do profilu ryzyka konkretnego przedsiębiorstwa. W artykule zaproponowane zostały opcje finansowe, jako jedne z mniej docenianych jeszcze na rynku finansowym instrumentów, służących do budowania strategii hedgingowych. Na praktycznych przykładach pokazano możliwości ich wykorzystania w transakcjach opartych na wymianie międzynarodowej. Starano się wykazać skuteczność opcji zarówno w przypadku importera, jak i eksportera. W obydwu przypadkach nie tylko udało się uniknąć strat wynikających z niekorzystnych zmian kursów walutowych, ale też dodatkowo wygenerowane zostały środki finansowe, które stanowiły zysk tychże podmiotów. Celem zapewnienia kompleksowego ujęcia tematu, wskazano też na ryzyko związane z niewłaściwym zastosowaniem opcji w praktyce gospodarczej. Opisana tu w skrócie analiza wrażliwości opcji miała za zadanie pokazać, w jaki sposób można uniknąć tego ryzyka.
Rozwój gospodarczy Polski w kontekście zmian instytucjonalnych sektora badawczo-rozwojowego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Bolonek, Ryszarda
Celem badań jest wykazanie teoretycznego związku między rozwojem gospodarki rynkowej i instytucjami oraz braku tego związku w praktyce gospodarczej, na przykładzie sektora badawczo-rozwojowego. Sformułowana teza, iż rozdźwięk między sferą badawczo-rozwojową finansowaną ze środków publicznych a potrzebami prywatnych przedsiębiorstw w Polsce w zakresie innowacji jest tak duży, iż nie przyniesie pożądanych efektów bez poważnego zaangażowania państwa (organizacyjnego, legislacyjnego, finansowego i koordynacyjnego) została zweryfikowana w części drugiej niniejszego opracowania. Zawarta w pierwszej części teoria ekonomii wskazuje na związek między instytucjami, a wzrostem gospodarczym, lecz nie określa stopnia dostosowań instytucjonalnych, ani dziedzin w których miałoby ono nastąpić. Modele teoretyczne prezentują jedynie różnorodność zmiennych dotyczących samych instytucji, zmiennych egzogenicznych wpływających na wzrost gospodarczy. Z tego powodu mnożą się mierniki oceny instytucjonalnej oferowane przez bardzo znane i mniej znane organizacje. W związku z powyższym bieżąca ocena instytucji, systemu instytucjonalnego, czy poszczególnych jego elementów winna być dokonana na podstawie odpowiedzi na pytanie, czy dana instytucja, bądź jej jednostki (w sensie organizacyjnym i prawnym) przyczyniają się do wzrostu gospodarczego, czy go hamują. Dokonana w części drugiej charakterystyka kierunków zmian instytucjonalnych sektora badawczo-rozwojowego na skutek transformacji ustrojowej i przystąpienia Polski do Unii Europejskiej wykazała wiele zmian instytucjonalnych sektora badawczo-rozwojowego, szczególnie w latach 2007–2009, przede wszystkim w aspekcie organizacyjnym, a także finansowym i w związku z tym legislacyjnym. Zmieniła się struktura zarządzania systemem badań w Polsce. Po pierwsze, z dniem 1.01.2009 roku zmieniona została struktura Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na korzyść jego większej decentralizacji i specjalizacji pracy. Została ona podporządkowana zasadniczej zmianie, jaka nastąpiła w 2007 roku w związku z wyodrębnieniem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz projekcie ustawy o Narodowym Centrum Nauki. W ten sposób oddzielono zarządzanie i finansowanie sferą badań stosowanych od sfery badań podstawowych. Fakt ten stał się jednym z czynników reorganizacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jednak nowe zasady finansowania nauki pozostają wciąż w formie projektu ustawy. Wsparcie modernizacji sektora badawczo-rozwojowego przewidziane jest w programach ramowych, strategii narodowej, szesnastu regionalnych programach operacyjnych. Wprawdzie w założeniach strategicznych wymienione są wskaźniki, jakie powinna osiągnąć polska gospodarka pod względem technologicznym i naukowym, to jednak można zauważyć, iż są to wskaźniki dość rozproszone. Wydaje się, iż dotychczas nierozwiązanym problemem pozostaje współpraca między państwowymi uczelniami i prywatnymi przedsiębiorstwami. Poddane w niniejszej analizie zmiany w sektorze badawczo-rozwojowym na pewno przyczynią się do poprawy sytuacji, jednak w obecnym jej kształcie, wydaje się, iż będą to zmiany zbyt długotrwałe.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 46(2)/2016 według Tytuł