Acta Iuridica Resoviensia nr 3 (34) 2021
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Przeglądanie Acta Iuridica Resoviensia nr 3 (34) 2021 według Tytuł
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 30
Wyniki na stronie
Opcje sortowania
- PozycjaAdministracja współpracująca a stanowienie prawa miejscowego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Dąbek, DorotaWspółpraca w administracji jako forma wchodzenia administracji w relacje z innymi podmiotami może mieć bardzo wiele postaci: może obejmować współpracę pomiędzy organami administracyjnymi, jak również pomiędzy administracją a podmiotami zewnętrznymi i przyjmować zróżnicowane tryby proceduralne. Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza różnych możliwych form współpracy administracji w procedurze stanowienia prawa miejscowego, czyli szeroko rozumianej współpracy legislacyjnej. Uwzględnione zostały zarówno aspekty związane ze współpracą administracji z podmiotami zewnętrznymi (inicjatywa prawodawcza, konsultacje, zaopiniowanie), jak i wewnątrz samej administracji, określone jako współdziałanie legislacyjne (porozumienia administracyjne, związki komunalne, zaopiniowanie, uzgodnienie, zatwierdzenie przez inny organ administracyjny). Współpraca administracji, w tym także w stanowieniu prawa, jest co do zasady zjawiskiem korzystnym, mającym szansę poprawienia jakości stanowionego prawa i jego skuteczności. Niestety jednak obecna regulacja prawna form tego współdziałania jest niedostateczna, co ilustrują podane w artykule przykłady.
- PozycjaAdministracja współpracująca – zagadnienia finansowoprawne(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Dąbek, PawełPrzedmiotem opracowania są finansowo-prawne aspekty współpracy administracji z podmiotami zewnętrznymi (w tym z organizacjami pozarządowymi). W artykule poruszone zostały zagadnienia związane z prawnymi formami finansowania tej współpracy administracji, w tym zwłaszcza dotyczące zasad finansowania w drodze dotacji, podmiotów uprawnionych do kontroli sposobu wykorzystania dotacji oraz niezwykle kontrowersyjne kwestie związane z kontrolą sądową w tego rodzaju sprawach i ustaleniem zakresu kognicji pomiędzy sądami powszechnymi i sądami administracyjnymi w sprawach roszczeń o dotacje oraz w sprawach kontroli wykorzystania dotacji. Celem rozważań było dokonanie oceny, czy i na ile obecne regulacje prawne i praktyka gwarantują prawidłowe, tj. zgodne z prawem i optymalne (optymalne merytorycznie, sprawne i skuteczne), wykonywanie zadań publicznych przez tzw. administrację współdziałającą, tj. w ramach współpracy administracji z podmiotami zewnętrznymi.
- PozycjaDyskusja publiczna jako forma partycypacji mieszkańców gminy w planowaniu przestrzeni(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Ulasiewicz, Michał IgorArtykuł stanowi próbę wskazania i oceny regulacji prawnych kształtujących dyskusję publiczną jako formę partycypacji mieszkańców gminy w planowaniu przestrzennym. W ocenie autora opracowanie odnosi się do najważniejszych dla tej problematyki zagadnień, takich jak zakres obowiązku zorganizowania dyskusji i zakres prawa do udziału w dyskusji, sposoby zorganizowania dyskusji oraz przedmiot i charakter dyskusji. W artykule podjęto także próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie o rolę dyskusji publicznej w gminnych pracach planistycznych. Przeprowadzone badania pozwoliły na zdiagnozowanie najpoważniejszych problemów, z jakimi musi się zmierzyć organ wykonawczy gminy, organizując dyskusję.
- PozycjaEwolucja modelu współdziałania organów administracji w zakresie określania warunków zabudowy i zagospodarowywania terenów zalewowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Lewicka, RenataModel współdziałania organów planistycznych i organów specjalistycznych administracji wodnej przy określaniu dopuszczalności zabudowy i zagospodarowania obszarów szczególnego zagrożenia powodzią uległ zmianie, gdyż organ uzgadniający stał się organem współdecydującym w postępowaniach dotyczących wydania aktów planistycznych generalnych i indywidualnych. Organowi uzgadniającemu przyznana została kompetencja wiążącego ustalenia wymagań lub warunków dla planowanej zabudowy i zagospodarowania terenu na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią.
- PozycjaGromadzenie materiału dowodowego w celu ustalenia transakcji karuzelowych a przewlekłość postępowania – kilka uwag na przykładzie zwrotu podatku VAT(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Drozdek, AdamDługość trwania postępowania podatkowego może być uzasadniona koniecznością wykonania wielu czynności dowodowych u wielu podmiotów biorących udział w transakcjach łańcuchowych. Jednocześnie nie zawsze długotrwałość postępowania jest równoznaczna z jego przewlekłością. Szczególnie widoczne jest to w przypadku gromadzenia materiału dowodowego w celu ustalenia transakcji karuzelowych, gdzie organy podatkowe mają nie tylko możliwość, ale i obowiązek sprawdzania prawidłowości obliczenia i deklarowania przez podatnika kwoty podatku do zapłaty lub kwoty podatku naliczonego, jak też kwoty nadwyżki podatku do zwrotu. Celem niniejszej publikacji jest omówienie przewlekłości postępowania podatkowego na tle gromadzenia przez organy podatkowe materiału dowodowego w celu ustalenia transakcji karuzelowych.
- PozycjaInformatyzacja współdziałania organów administracji po nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego związanej z wejściem w życie ustawy o doręczeniach elektronicznych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kościuk, Dominik J.W lipcu 2021 r. wejdzie w życie nowelizacja k.p.a. spowodowana uchwaleniem ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych. Ustawa ta ma – m.in. – na celu wdrożenie zasady pierwszeństwa doręczeń pism administracyjnych na adres do doręczeń elektronicznych. Niniejsze opracowanie jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy i w jaki sposób lipcowa zmiana k.p.a. może wpłynąć na obowiązki organów współdziałających w toku postępowania administracyjnego w przedmiocie sposobu (formy) prowadzenia korespondencji.
- PozycjaIstota współdziałania organów na gruncie ustawy Prawo budowlane(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Smarż, JoannaWspółdziałanie władz publicznych jest elementem wykonywania zadań publicznych. Zakres i formy tej współpracy są zróżnicowane, a wynikają z obowiązujących przepisów, szczególnie z Konstytucji RP, k.p.a., ale też z przepisów szczególnych, np. Prawa budowlanego. Celem współdziałania organów działających na podstawie tej ustawy jest zapewnienie bezpieczeństwa dla życia i zdrowia jednostki, ochrony środowiska oraz wartości ekonomicznych i estetycznych.
- PozycjaKonstytucyjne organy nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego – wybrane zagadnienia(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Ciechanowski, TomaszPublikacja przybliża tematykę konstytucyjnych regulacji dotyczących samorządu terytorialnego, ze szczególnym uwzględnieniem instytucji nadzoru nad jego działalnością. Opracowanie odnosi się do konstytucyjnych oraz ustawowych kompetencji przyznanych poszczególnym organom nadzoru. Autor wskazuje Prezesa Rady Ministrów, wojewodę oraz regionalną izbę obrachunkową jako organy nadzoru. Dodatkowo wymienia inne ograny państwowe, dookreślając ich rolę w ramach instytucji nadzoru nad samorządem terytorialnym.
- PozycjaMiejsce i rola współdziałania gmin w sferze władczej na rzecz przeciwdziałania alkoholizmowi(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Jaworska-Dębska, BarbaraOgromna waga zadań podejmowanych przez gminy w sferze władczej w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi i ich przesądzające znaczenie dla kształtu modelu ograniczania dostępności alkoholu w gminie sprawiają, że powinny być one realizowane przy użyciu zarówno szerokiej, jak i głębokiej perspektywy. Instrumentem uzyskania tej perspektywy jest współdziałanie, co ustawodawca dostrzegł i unormował w ustawie alkoholowej, lokując je m.in. w szeroko rozumianej sferze decyzyjnej obejmującej zarówno stanowienie, jak i stosowanie prawa. Jednak analiza regulacji prawnej przewidzianych w ustawie alkoholowej form tego współdziałania dostarcza wielu krytycznych uwag. Uwagi krytyczne dotyczące ustawowej regulacji instytucji współdziałania w procesie stanowienia prawa w gminach wskazują na mankamenty, które można korygować w ramach nowelizacji. Natomiast ocena prawnej regulacji współdziałania w procedurze wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych jest jednoznacznie negatywna. Zastąpienie jej nową regulacją powinno być oparte na jej jasnej wizji.
- PozycjaModel prawny współdziałania organów administracji publicznej w systemie zarządzania kryzysowego. Zagadnienia wybrane(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Olejniczak-Szałowska, EwaArtykuł dotyczy ukształtowania modelu współdziałania władz publicznych na gruncie ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym. Regulacja ta normuje zadania administracji publicznej, Sił Zbrojnych oraz obowiązki właścicieli i posiadaczy infrastruktury krytycznej. Zawiera charakterystykę i ocenę zasad, zakresu, form i trybu podejmowania działań wspólnych przede wszystkim w obszarze przedsięwzięć planistycznych określonych jako planowanie cywilne. Model, o którym mowa, wart jest analizy ze względu na szczególnie ważny społecznie cel podejmowania działań wspólnych oraz zróżnicowanie podmiotów i łączących ich więzi w procesie współdziałania. Należy podkreślić, że więzi te łączą organy administracji publicznej zarówno na szczeblu centralnym, jak i terytorialnym, w układzie poziomym i pionowym, zarówno organy administracji rządowej, jak i samorządu terytorialnego.
- PozycjaOdpowiedzialność odszkodowawcza administracji za akty podejmowane w ramach współdziałania(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Staniszewska, LucynaArtykuł przedstawia problematykę odpowiedzialności odszkodowawczej za akt podjęty w we współdziałaniu. Analizuje i omawia rozporządzenia w sprawie współpracy administracyjnej na szczeblu krajowym. Zaczyna się od krótkiego przeglądu doktrynalnego i sądowego rozumienia współpracy jako formy stosunków między organami administracji publicznej. Potem następuje analiza rozwiązań prawnych na gruncie prawa administracyjnego i cywilnego.
- PozycjaOświadczenie woli furiosus w orzecznictwie sądowo-administracyjnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Fliszkiewicz, Zuzanna KajaTematem artykułu jest skuteczność złożonego przez furiosus oświadczenia woli oraz współczesne podejście do tej instytucji prawnej sądów cywilnych i administracyjnych. Celem opracowania jest porównanie współczesnego pojmowania terminu furiosus z jego rozumieniem wynikającym z opracowań rzymskich prawników. Artykuł ukazuje także powiązanie instytucji współczesnego prawa cywilnego z rzymską kulturą prawną. Podstawowym wnioskiem wynikającym z treści artykułu jest szerszy zakres znaczeniowy pojęcia furiosus używanego we współczesnym orzecznictwie w porównaniu do rozumienia tej instytucji w prawie rzymskim.
- PozycjaPrawa konsumenta a generacje praw człowieka(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Malczyńska-Biały, MiraPrawa konsumenta są jednym z intensywnie rozwijających się obszarów ochrony praw człowieka. Z kolei pojęcie generacji praw człowieka nawiązuje do podziału przyjętego w prawie międzynarodowym. Na przełomie XX i XXI stulecia pojawiły się dyskusje nad czwartą i piątą generacją. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytania, czy prawa konsumenta są nową generacją praw człowieka oraz który z sądów międzynarodowych ma najbogatsze orzecznictwo w tym zakresie. Analizując prawo międzynarodowe, autorka doszła do wniosku, że w żadnym z nich nie pojawia się pojęcie prawa konsumenta jako całość w ramach jednej z generacji. Prawa trzeciej generacji mają charakter otwarty. Wydaje się, że traktując konsumentów jako zbiorowość, ich prawa powinny znaleźć się w tej generacji. I w tym rozumieniu można je określić jako „nową generację”. Dokonując analizy orzecznictwa sądów międzynarodowych, autorka doszła do wniosku, że najbogatsze w tym obszarze ma Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
- PozycjaProtective measure in the form of pharmacological therapy in Polish system in comparative perspective(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Wróbel, AleksanderPolish law knows various types of compulsory measures. The list of compulsory measures is regulated in Art. 93 a § 1 of the Polish Penal Code and is the following: - Electronic control of the place of the stay regulated in Art. 93e, - Therapy regulated in Art. 93f § 1, - Addiction therapy regulated in Art. 93f § 2, - Psychiatric detention regulated in § 93 g. This work would give attention only to a singular compulsory measure in the form of therapy and within its frames so-called pharmacological therapy. The institution is relatively new to Polish law, nonetheless it caused a lot of controversies. In its current form, it is one of the examples of systemic paradoxes in Polish law. Even though the institution is imprinted into Polish law, in fact, without the cooperation of the culprit, it is empty. The sole purpose of the measure prescribed in the law is to lower the libido of the offender to prevent future sexual crimes towards minors. The work aims to answer whether the measure of pharmacological therapy can be labelled as a compulsory measure and whether it has a place in criminal law. For this purpose, the author analyzed the solutions applicable in the criminal law of the Kingdom of Sweden and Ukraine.
- PozycjaProwadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego – uwagi o przestępstwie z art. 178a Kodeksu karnego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Trybus, MałgorzataZagrożenie bezpieczeństwa w komunikacji wiąże się z występowaniem różnego rodzaju negatywnych zjawisk. Wśród nich można wymienić przypadki prowadzenia pojazdu mechanicznego przez osobę w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających. Ze względu na wzrastającą liczbę tego rodzaju działań polski ustawodawca w 2000 r. spenalizował wskazane zachowanie w grupie przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Celem opracowania jest przedstawienie ogólnej charakterystyki przestępstwa określonego w art. 178a k.k., z uwzględnieniem środków reakcji karnej, jakie mogą być orzekane wobec jego sprawców, jak również skali występowania w Polsce tego rodzaju przestępczości. Dodatkowo starano się wskazać, jak przeciwdziałać tego rodzaju negatywnym zjawiskom społecznym. Opracowanie oparto głównie na metodzie dogmatycznej. Zawiera ono odwołania do materiału normatywnego, poglądów doktryny, judykatury oraz danych statystycznych. W rezultacie rozważań stwierdzono, że sam opis czynu zabronionego zawarty w art. 178a k.k. nie budzi zastrzeżeń z wyjątkiem § 4. Sankcje karne przewidziane za te przestępstwa pozwalają na orzekanie kar adekwatnych do wagi popełnionego czynu i nie należy ich zaostrzać. Mimo dużej represyjności zwłaszcza orzekanego obligatoryjnie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów liczba popełnianych przestępstw, o których mowa w art. 178a k.k., nie maleje. Artykuł zamyka podsumowanie, z którego wynika podstawowy wniosek: zasadniczy wpływ na skalę występowania w Polsce przestępstwa z art. 178a k.k. ma narastający w naszym kraju problem społeczny, jakim jest rosnąca liczba osób regularnie nadużywających alkoholu.
- PozycjaProwadzenie samorządowych szkół sportowych i szkół mistrzostwa sportowego w warunkach współdziałania(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kurzyna-Chmiel, DanutaW artykule ukazano specyfikę prowadzenia szkół sportowych i szkół mistrzostwa sportowego. Jest to samorządowe zadanie oświatowe, które ma na celu zaspokojenie potrzeb dzieci i młodzieży uzdolnionej sportowo i umożliwienie im rozwoju i współzawodnictwa krajowego i zagranicznego. Prowadzenie tych szkół wymaga dużych nakładów i bogatej infrastruktury sportowej. Prowadzące JST bardzo często korzystają z form współdziałania z różnymi podmiotami. Współdziałanie w zakresie realizacji tych zadań ma charakter obowiązkowy (np. ze związkami sportowymi) oraz dobrowolny z wieloma podmiotami, np. innymi JST, osobami prawnymi i osobami fizycznymi.
- PozycjaRealizacja konstytucyjnej gwarancji bezpieczeństwa konsumenta przez władze publiczne w dobie COVID-19 na rynku usług finansowych i rynku energii. Zagadnienia wybrane(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Mroczyński-Szmaj, ŁukaszNiniejszy artykuł poświęcony jest analizie wybranych zagadnień realizacji konstytucyjnej gwarancji bezpieczeństwa konsumenta przez władze publiczne w dobie COVID-19 na rynku usług finansowych i rynku energii. Autor określa najpierw rolę art. 76 Konstytucji RP dla systemu ochrony konsumentów w Polsce, a następnie przedstawia ewolucję znaczeniową pojęcia bezpieczeństwo konsumentów. W dalszej kolejności przedstawiono działania władz publicznych związane z bezpieczeństwem konsumentów na rynku usług finansowych i na rynku energii w czasie pandemii. Zauważa się, że o ile takie działania zostały faktycznie podjęte przez ustawodawcę, to jednak brakło im spójności z prawem Unii Europejskiej czy rozwiązaniami już wypracowanymi przez praktykę obrotu. Nie zawsze też przedsiębrane inicjatywy legislacyjne były konsekwentnie wdrażane. Autor konkluduje m.in., że realizacja słusznego celu bezpieczeństwa konsumentów przez władze publiczne wymaga uporządkowania i realnej refleksji (rzetelnej analizy ilościowej i jakościowej), zanim zostaną podjęte działania legislacyjne, które powinny wpisywać się np. w przyjętą, a następnie realizowaną strategię, aby poprawić stan przewidywalności, pewności i bezpieczeństwa prawnego konsumentów.
- PozycjaRola partnerstwa publiczno-prywatnego w transformacji technologicznej sektora publicznego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kania, MichałWspółczesne wyzwania stojące przed sektorem publicznym, zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym, obejmują kilka aspektów. W perspektywie długoterminowej dotyczą one przede wszystkim kwestii związanych z tzw. transformacją technologiczną oraz ekologiczną. Szczególne znaczenie dla rozwoju sektora publicznego w Unii Europejskiej ma tzw. transformacja cyfrowa. Pojęcie cyfryzacja powinno być rozumiane kompleksowo. Staje się ono punktem wyjścia do utworzenia swoistego ekosystemu cyfrowych rozwiązań związanych z szerokim zastosowaniem nowoczesnej technologii, takich jak czwarta rewolucja przemysłowa, internet rzeczy, sieć mobilna piątej generacji (5G), blockchain. Szczególna rola w implementacji nowych celów Unii Europejskiej, w tym transformacji technologicznej, przypada PPP. Niesie ono z sobą istotny potencjał wsparcia dla transformacji technologicznej. Pojawiają się jednak istotne pytania dotyczące m.in. tego, jakie są główne przyczyny niewielkiego wykorzystywania PPP w Polsce oraz jakie należy podjąć kroki, aby PPP stało się instrumentem wsparcia rozwoju technologicznego. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie w pierwszej kolejności głównych kierunków transformacji technologicznej sektora publicznego. Następnie podjęto próbę zidentyfikowania podstawowych problemów związanych z wykorzystywaniem PPP w Polsce. Na zakończenie zaproponowano podstawowe kierunki zmian w sposobie wykorzystywania PPP, tak aby instrument ten przyczyniał się do rozwoju technologicznego krajowego sektora publicznego.
- PozycjaSpecyfika reguł przyznawania wynagrodzenia za czynności podejmowane przez kuratora spadku przed sądem administracyjnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Talaga, RobertKurator spadku, który jest ustanawiany w celu sprawowania pieczy nad nieobjętym spadkiem, może również wszczynać postępowania przed sądem administracyjnym bądź wstępować do tych postępowań, które już się przed nim toczą. Z tytułu podejmowanych czynności kurator spadku zachowuje prawo do wynagrodzenia. Istotne pozostaje zatem ustalenie reguł, na podstawie których może ono być przyznawane. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie może stanowić podstawy do przyznania wynagrodzenia kuratorowi spadku. W tym zakresie nie znajdują również zastosowania przepisy procesowe o przyznaniu wynagrodzenia kuratorowi w postępowaniach prowadzonych przed sądami powszechnymi. Natomiast kluczowe pozostaje ustalenie, które z przepisów funkcjonujących w systemie prawnym mogą zostać uwzględnione dla prawidłowego przyznania wynagrodzenia kuratorowi spadku za czynności podejmowane przed sądem administracyjnym.
- PozycjaTajemnica Rzecznika Praw Obywatelskich a ochrona danych osobowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Ciechanowska, JustynaOpracowanie ma na celu przedstawienie najważniejszych cech charakteryzujących urząd Rzecznika Praw Obywatelskich w kontekście obowiązku przestrzegania przez niego tajemnicy prawnie chronionej. Jednocześnie zaprezentowano regulacje dotyczące ujawniania przez Rzecznika danych osobowych, w posiadaniu których się znajduje, oraz przepisy normujące dostęp do informacji publicznych będących w jego dyspozycji. W artykule zastosowano metodę prawno-dogmatyczną oraz historyczną.