Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 29 (2012)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/6986

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 34

Administracja lokalna w rozwoju gospodarstw rolnych – na przykładzie gminy Pilzno
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Szopiński, Wiesław
W opracowaniu podjęto próbę ukazania wpływu jednostek samorządu terytorialnego na funkcjonowanie producentów rolnych w warunkach gospodarki rynkowej. Zagadnienia te zostały wzbogacone o wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród 73 właścicieli gospodarstw rolnych w gminie Pilzno. Przeprowadzona analiza teoretyczna i empiryczna pozwala stwierdzić, że poruszany problem jest niezwykle ważny i aktualny. Pomoc jednostek samorządowych w tworzeniu i prowadzeniu nowoczesnych gospodarstw rolnych staje się elementem coraz bardziej istotnym w środowisku wiejskim. Analiza danych empirycznych pozwala stwierdzić, że działania realizowane przez samorządy gmin są w miarę pozytywnie postrzegane przez właścicieli gospodarstw rolnych w gminie Pilzno.
Aktywność ekonomiczna ludności na wybranych przygranicznych obszarach wiejskich w południowo-zachodniej Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Łabędzki, Henryk
Badania przeprowadzono w oparciu o dane z ankietyzacji 114 losowo wybranych gospodarstw domowych w sześciu gminach położonych w pobliżu granicy państwowej z Niemcami i Czechami. Przedmiotem analiz była aktywność zawodowa ludności wiejskiej z uwzględnieniem rodzaju i czasu pracy zarobkowej. Obliczony dla ludności w wieku produkcyjnym współczynnik aktywności zawodowej jest dość wysoki i wynosi 72,5%, z tego 58,3% stanowią osoby pracujące. Zdecydowanie najpopularniejszym zajęciem ludności wiejskiej na przygraniczu była praca najemna, następnie praca we własnym gospodarstwie rolnym, a dopiero na trzeciej kolejności praca w ramach działalności gospodarczej prowadzonej na własny rachunek. Główne branże działalności na własny rachunek prowadzonej przez ludność wiejską przygranicza to handel, hotelarstwo (wraz z agroturystyką) oraz nieco rzadziej warsztaty mechaniczne. Prawie wszystkie powyższe usługi były nastawione na obsługę klientów spoza badanego obszaru. Badania potwierdziły duże problemy z wejściem na rynek pracy ludzi młodych z wykształceniem wyższym.
Cohesion Policy of the European Union and Sustainable Development in the Context of Environmental Protection
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Przybojewska, Ilona
Considerations of environmental protection have to be taken into account when the cohesion policy is determined and realized just by virtue of a horizontal clause from article 11 of the Treaty on the Functioning of the European Union. Nevertheless, these considerations are also reflected directly within the framework of the cohesion policy of the European Union by use of financial instruments such as the European Regional Development Fund or the Cohesion Fund. Within the regional policy, introduced to diminish disproportions in regional development, the means are allocated for projects destined to contribute to raise the level of environmental protection as well as for initiatives such as trans-European networks which can rather contribute to the decrease of the aforementioned level. It is hard to overlook that globalization processes imply the emergence of new threats to natural environment. In this context there appears the question of mutual compatibility of the actions indicated. The answer can be given only after performing an analysis of relevant regulations and their real influence on the regional development as well as on the environment. The crucial conception here is the principle of sustainable development which should be examined to discover its actual meaning.
Dopłaty kompensacyjne jako instrument wsparcia regionalnego rozwoju obszarów wiejskich Polski
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Grzebyk, Bogumiła
W pracy podjęto próbę oceny jednego z instrumentów wspólnej polityki rolnej (WPR) UE, jakim są dopłaty wyrównawcze dla gospodarstw rolnych położonych na terenach o niekorzystnych warunkach gospodarowania na wybrane aspekty sytuacji społeczno-ekonomicznej obszarów wiejskich w Polsce. Wśród regionów Polski, które skorzystały w największym stopniu na działaniu ONW znalazły się województwa: podlaskie, warmińsko-mazurskie i mazowieckie, natomiast wynik ujemny uzyskały: opolskie, podkarpackie i dolnośląskie. Potwierdza to tezę, że dopiero relatywna wielkość wsparcia oraz indywidualne, regionalne relacje między zasobami pracy, ziemi i kapitału decydują o rozkładzie rozwoju regionalnego.
Doradztwo rolnicze i samorząd rolniczy województwa łódzkiego w opinii producentów rolnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Borkowska, Małgorzata; Kruszyński, Michał
Celem artykułu jest poznanie opinii łódzkich producentów rolnych na temat funkcjonowania państwowego doradztwa rolniczego oraz ocena roli izb rolniczych działających na terenie woj. łódzkiego. Badania zostały przeprowadzone na grupie 300 rolników za pomocą metody wywiadu kierowanego przy użyciu kwestionariusza wywiadu w roku 2011. Z badań wynika, iż producenci rolni pozytywnie oceniają działalność RZD ŁODR co nie oznacza, że nie dostrzegają oni konieczności zmian w bardzo wielu aspektach działalności doradczej. Na podstawie badań dotyczących ośrodków doradztwa rolniczego można sformułować wniosek mówiący o zmieniającym się charakterze doradztwa rolniczego, w którym na znaczeniu traci poradnictwo w zakresie agrotechniki i zootechniki, a niezwykle popularne stają się aspekty związane z ułatwieniem pozyskiwania funduszy zewnętrznych, zwłaszcza oferowanych gospodarstwom przez mechanizmy WPR. Z kolei działalność Izb Rolniczych w opinii rolników jest mało efektywna, nie utożsamiają się oni z samorządem rolniczym (Izbami Rolniczymi) i dopuszczają możliwość zupełnej likwidacji Izb Rolniczych.
Efekty współpracy transgranicznej wybranych gmin partnerskich Euregionu Glacensis
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Żochowska, Małgorzata; Marek, Aneta
Jednym ze specyficznych uwarunkowań rozwoju obszarów górskich i transgranicznych jest współpraca transgraniczna, która realizowana jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007–2013 za pośrednictwem Euroregionu Glacensis. W artykule przedstawiono efekty współpracy transgranicznej górskiej gminy Bystrzyca Kł. z głównym partnerem czeskim Ústí nad Orlicí. W 8 naborach Bystrzyca Kł. zrealizowała 18 projektów z beneficjentami czeskimi w latach 2008–2012 na kwotę 395 859,18 euro. Pozyskane środki unijne prowadzą do wszechstronnego rozwoju gminy. Gmina posiada wieloletni bogaty dorobek w dziedzinie współpracy transgranicznej. Jej działania stanowią najlepszy przykład polsko-czeskiej współpracy transgranicznej. Jest to zasługa dobrze działającego, aktywnego samorządu lokalnego gminy. Współpraca transgraniczna zaowocowała akcjami promocyjnymi, tworzeniem punktów informacji turystycznej, organizacją imprez sportowych propagujących zdrowy styl życia, imprez kulturalnych, wycieczek krajoznawczych i in. Gmina planuje kontynuację projektów w następnych latach.
Energy Sector Modernization vs a Change in the Role of Renewable Energy Sources
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Frączek, Paweł
Meeting the targets assumed by the EU climate and energy package constitutes a considerable challenge for the energy sector in Poland. The Polish energy sector did not undergo any significant modifications during the past years and, therefore, neither the way it functions, nor the structure of primary energy sources still based on hard coal, conform to the modern standards. The experience of other countries which, by means of a conscious energy policy, have successfully modified their energy sectors, may serve as an important facilitation contributing to the modernization of the energy sector in Poland. The energy sector in Sweden, being a part of Nordic energy market, is a good example of such a successful transformation completed thanks to consistent and effective actions initiated by the state as well as thanks to a social support. The changes adopted enabled the state to create conditions conducive to leading a balanced energy policy. The solutions adopted in Sweden may serve as an example for other countries to follow. The purpose of this paper is to describe how Sweden transformed its structure of primary energy sources, with particular emphasis on increasing the role of renewable energy sources (RES), as well as to suggest some ways of using this Swedish experience in order to modernize the energy sector in Poland and to meet the aims of the UE climate and energy package.
Green Entrepreneurship & Green Economy as a Way-Out: Insights from the EU
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Sdrolia, Evangelia; Zarotiadis, Grigoris
Global economic crisis, along with domestic structural inefficiencies, weakens growth perspectives for the less developed and/or the financially weaker economies of Europe. On the other hand, relevant literature claims that technological innovations, especially with respect to the ecological aspects of products and processes, could be an effective way-out, both for the countries as well as for businesses. The present paper contributes to this discussion in two ways: first, we provide specific case studies, showing how environmental investments strengthen the competitiveness and the profitability of certain multinationals. Second, we proceed with a panel data analysis of recent intra-EU data, estimating the effect of public, environmental expenditures and investments on exporting activity, in the frame of an econometric model that includes also “gravity”- explanatory variables. We conclude that “green” investments seem to have a positive effect, both, on micro- as well as macrodimension, while expenditures could affect extroversion and competitiveness adversely. Our conclusions support the need for efficient and accurately oriented state interventions.
Innowacje w gospodarstwach rolniczych województwa podkarpackiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Górka, Małgorzata; Ruda, Maria
Wprowadzanie innowacji do gospodarstw rolniczych jest koniecznością wynikającą z potrzeby dostosowania gospodarstw do wymogów współczesnego rynku. Innowacje w rolnictwie są konieczne i niezbędne dla unowocześnienia i usprawnienia działalności tych podmiotów. W artykule przedstawiono innowacje wprowadzane przez gospodarstwa rolnicze z województwa podkarpackiego.
Inwestycje infrastrukturalne czynnikiem poprawy spójności terytorialnej obszarów górskich
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Baran, Ewa
Poprawa spójności sprowadza się do wyrównywania istniejących dysproporcji rozwojowych pomiędzy regionami, w tym terenów wiejskich. Jest to wiodący cel polityki strukturalnej UE realizowany poprzez stworzenie instrumentów finansowych m.in. wspierających inwestycje infrastrukturalne. Efekty działań samorządów terytorialnych w zakresie rozwoju infrastruktury technicznej decydują zarówno o lokalnych możliwościach rozwoju społeczno-gospodarczego, jak również o dostępie do dóbr publicznych obszarów górskich dla szerszego grona społeczeństwa. W ujęciu regionalnym zmiany w tym zakresie określają także stopień poprawy ich spójności na poziomie lokalnym. Przeprowadzone badania wykazały wprawdzie poprawę istniejącego stanu, ale zauważalne jest nadal występowanie znacznych dysproporcji w dostępie do lokalnej infrastruktury, co ogranicza realizację podstawowych funkcji obszarów górskich. Ze względu na utrudnienia naturalne i specyfikę walorów, wymagają one realizacji polityki wspierającej ich dalszy rozwój, którego podstawę stanowią poszczególne elementy infrastruktury technicznej.
Lokalne Grupy Działania a kreowanie rozwoju regionalnego w województwach pomorskim i zachodniopomorskim
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Czapiewska, Gabriela
Problem zwiększenia udziału społeczności lokalnych w życiu społeczno-gospodarczym miejscowości, gminy, czy regionu znajduje się w głównym nurcie zainteresowania zwolenników koncepcji zorganizowanej współpracy międzysektorowej w zarządzaniu zasobami i rozwojem regionalnym. Warunkiem pobudzania zaangażowania społeczności lokalnej w rozwój obszaru oraz lepszego wykorzystania jego zasobów jest budowanie kapitału społecznego na wsi. W artykule przedstawiono wpływ środków Unii Europejskiej na pobudzenie inicjatyw społeczności wiejskich województw pomorskiego i zachodniopomorskiego. Zaprezentowano idee funkcjonowania Lokalnych Grup Działania (LGD), realizujących inicjatywę Leader oraz ukazano ich znaczącą rolę we wdrażaniu procesów innowacyjnych na wsi. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich nie jest możliwy bez bezpośredniego i szerokiego udziału mieszkańców wsi. Lokalne Grupy Działania przez aktywizację mieszkańców obszarów wiejskich przyczyniają się do kreowania rozwoju regionu.
Międzynarodowe Targi Rzeszowskie jako instrument rozwoju funkcji metropolitalnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Siorek, Monika
W niniejszym artykule miasto Rzeszów scharakteryzowane zostało w kategoriach miasta targowego. Przedstawiono także aspekty obszarów metropolitalnych oraz ich podstawowe funkcje. Artykuł ma na celu ocenę wypełniania przez miasto Rzeszów funkcji metropolitalnych, w tym zwłaszcza związanych z organizacją imprez targowych o znaczeniu wykraczającym poza wymiar lokalny. Poruszony został również temat działań jakie należałoby podjąć, aby miasto Rzeszów mogło stać się w przyszłości obszarem metropolitalnym. Do przedstawienia danych empirycznych wykorzystane zostały metoda opisowa, porównawcza, a także przeprowadzona została ankieta wśród uczestników targów.
Nowe funkcje obszarów wiejskich na przykładzie terenu sudeckiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Kutkowska, Barbara
W pracy zaprezentowano przemiany funkcjonalne obszarów wiejskich na terenach górskich na przykładzie rejonu sudeckiego. Są to obszary pełniące liczne funkcje społeczno-ekonomiczne, środowiskowe, kulturalne i przestrzenne o istotnym znaczeniu w skali lokalnej, regionalnej i krajowej. Ochrona bioróżnorodności flory i fauny, ochrona wód przed zanieczyszczeniami, gruntów przed erozją i degradacją, kształtowanie krajobrazu kulturowego wsi, tworzenie warunków do wypoczynku, rekreacji społeczeństwa to dobra publiczne oferowane przez obszary wiejskie położone w górach.
Ocena wpływu wybranych instytucji na rozwój gospodarstw rolnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Grzybek, Maria; Kawa, Marta
W opracowaniu przedstawiono otoczenie instytucjonalne oraz jego wpływ na rozwój gospodarstw rolnych. Oddziaływanie otoczenia instytucjonalnego zostało scharakteryzowane poprzez ocenę działalności urzędu gminy, izb rolniczych, które reprezentują interesy rolników oraz banków. Badania zrealizowano w 2011 roku, przeprowadzając bezpośredni wywiad z właścicielami gospodarstw rolnych, przy użyciu anonimowego kwestionariusza ankiety. Badania zostały przeprowadzone wśród 200 właścicieli gospodarstw rolnych. Rozwój obszarów wiejskich w odniesieniu do rolnictwa wymaga stworzenia dobrze funkcjonującego otoczenia instytucjonalnego. Instytucje mają do spełnienia wiele ważnych funkcji mających podstawowe znaczenie dla rozwoju gospodarstw rolnych.
Poziom infrastruktury technicznej i społecznej jako indykator i stymulator rozwoju regionalnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Kapusta, Franciszek
Infrastruktura to środki techniczne i instytucje niezbędne do zapewnienia należytego funkcjonowania działalności produkcyjnej i usługowej oraz kształtowania pożądanych warunków życia ludności. Analizowana w pracy infrastruktura techniczna i społeczna spełnia funkcje wskaźników rozwoju badanych województw (regionów), a zarazem stymulatora działań przedsiębiorczych. Zastosowane w badaniach metody pozwoliły na stwierdzenie: a) zróżnicowania poziomu infrastruktury w ujęciu wojewódzkim i między nimi, b) dodatniego wpływu poziomu infrastruktury na poziom produktu krajowego brutto i nominalne dochody na 1 mieszkańca, c) zależności rozwoju przedsiębiorczości od poziomu infrastruktury.
Principles of Quality and ISO 14001 System Implementation in the Knowledge-Based Economy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Fura, Barbara
The article presents a role of the standardized ISO management systems: quality management system as well as environmental management systems in the process of knowledge creation. Both systems help to create codified knowledge in the enterprises. The paper presents the research results conducted in the enterprises of the Podkarpacie province which adopted above mentioned systems. The research results show that the most important for the examined enterprises were the following principles of quality: continual improvement, system approach to management and involvement of people. Using tau-Kendall’s coefficient of correlation the relationship between the subjects features and their opinions about the utility of the principles while EMS introducing was examined. Moreover the commitment among the opinions regarding the meaning of ISO 9001 system’s principles in the enterprises was measured using the coefficient of concordance.
Procesy globalizacji finansowej a dostęp gospodarstw rolnych do usług bankowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Kata, Ryszard
W opracowaniu analizowano wpływ globalizacji finansowej na dostęp rolników do usług bankowych. Oddziaływanie globalizacji finansowej na sferę obsługi finansowej gospodarstw rolnych rozpatrywano przez pryzmat takich procesów jak: konsolidacja i koncentracja sektora bankowego, działanie konglomeratów finansowych, wysoki udział kapitału zagranicznego w sektorze bankowym, rozwój technologiczny i innowacje finansowe, wzrost konkurencji na rynku. Założono, że globalizacja finansowa kreuje określone korzyści i zagrożenia dla systemu finansowego wsi i rolnictwa, w szczególności zaś funkcjonowania banków lokalnych i przez to wpływa pośrednio na dostęp rolników do kredytu i innych usług bankowych.
Produkt turystyki wiejskiej i agroturystyki w Górach Świętokrzyskich
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Nowak, Ewa; Korab, Izabela
Artykuł przedstawia wyniki badań dotyczących charakterystyk gospodarstw agroturystycznych w Górach Świętokrzyskich i sposobów przekształcania przez nie naturalnego potencjału tego obszaru w autentyczny produkt turystyczny, który odzwierciedla podażową stronę turystyki. Celem opracowania było określenie profilu kwaterodawców, ocena zdolności i profesjonalizmu gospodarstw agroturystycznych w obsłudze ruchu turystycznego i identyfikacja bieżącego i potencjalnego produktu turystyki wiejskiej oferowanego przez kwaterodawców w Górach Świętokrzyskich. Identyfikacja i ocena kluczowych problemów, które dotykają dostawców usług z terenów wiejskich była możliwa dzięki wykorzystaniu kwestionariusza wywiadu. W opracowaniu wykorzystano wyniki badań prowadzonych w okresie czerwiec – lipiec 2011 r. w 30 gospodarstwach agroturystycznych.
Public and Private Institutional Impact Related to Efficient Administration of Environmental Factors. A Comparative Study at European Level
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Borza, Mioara; Badivuku-Pantina, Myrvete
The new status of some European countries, obtained by adhesion to the European Union, has produced a series of essential changes, reflected on typology of economic activities and institutional framework for their deployment. In this paper we will realize a comparative analysis, based on statistical data, related to the administration of environmental factors in economic units, public and private, for two countries with different European status: Romania – newly member of the European Union and Kosovo – that is not member of the European Union. The aim of this paper is to highlight the differences caused by institutional framework related to environmental factors administration and their effects for the efficiency of administration. The comparison will be realized for a set of public and private institutions from Romania and Kosovo. The present study starts from some premises and notices about the differences from entrepreneurial administration. So, we observed the major changes caused by privatization of public institutions, but without general benefices for national economy. For this paper we selected the changes directly connected with environmental factors. Thus, we noted: in forestry, the retrocession of forest is affected by an inefficient administration; by agrarian reform, the agricultural land were returned, and now, after 20 years, the agriculture has become one of subsistence; a lot of agricultural areas were transformed, by private investors, in land with real estate destinations; although we got the financial supports in the pre-accession period (SAPARD funds), the investment in administration and protection of environment protection weren’t a priority. In final of the paper, based on the elaborated conclusions, we will formulate a set of proposals about the efficiency of environmental factors administration, with hope that the institutional experience of a country member of the EU will be a model for institutions from countries that is not yet EU member. The main proposal will focus on public-private partnerships.
Rola zarządzania w funkcjonowaniu samorządu gminnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Grzebyk, Mariola; Filip, Paulina
We współczesnym społeczeństwie i systemie gospodarki rynkowej samorząd terytorialny, w tym gminny, stał się samodzielnym podmiotem gospodarującym. Dysponuje on określonym zakresem swobody w decydowaniu o sobie i drodze swojego rozwoju. Gmina przestała funkcjonować w paradygmacie administrowania, a zaczęła w obszarze zarządzania. Stąd celem artykułu jest zwrócenie uwagi na znaczenie i miejsce zarządzania w jej funkcjonowaniu.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 29 (2012) według Tytuł