Przeglądanie według Temat "wychowanie"

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 29

„Aby czynić i działać społecznie, potrzeba wprzód znać drogi i cele, mieć obrachunki i programy”. O różnych płaszczyznach działalności ormiańskiego arcybiskupa Józefa Teodorowicza
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12-28) Załęczny, Jolanta
Artykuł koncentruje się na działalności społecznej arcybiskupa Józefa Teodorowicza (1864–1938). W latach 1902–1914 był posłem Sejmu Krajowego, członkiem Rady Szkolnej Krajowej, zasiadał w Izbie Panów w Wiedniu (1914–1918). W odrodzonej Polsce był posłem (1919–1922), a potem senatorem (1922–1923). Dużą wagę przykładał do edukacji młodego pokolenia. Był mocno zaangażowany w szerzenie oświaty. Występował w obronie prawa dzieci i młodzieży do nauczanie po polsku w każdym z trzech zaborów. Dostrzegał potrzebę kształcenia kobiet, zabiegał o szerzenie oświaty na wsi. Szczególnie dużo uwagi poświęcał sprawom wychowania w szkole i rodzinie. Patronował powstawaniu nowych szkół i organizacji.
Altruism as an attitude desirable for society – upbringing demands
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Frączek, Zofia
Altruism denotes acting for the sake of other people. It is a favor which is conscious, voluntary and selfless. Understood as help, altruism can be offered in different areas of a human’s life. Its main idea relies on giving material, informational, emotional and spiritual help. It should be emphasized that altruism is of very universal character, because its fundamental assumption is to care for every human being regardless of their social background, culture or nationality and world outlook. Developing altruistic patterns of behavior among children and youth may be an effective counterbalance to the commonly encountered egoistic relations and growing indifference for the needs of other people. The shaping of altruistic behaviors is a challenge for both parents – natural educators, and teachers – professional educators. Creating effective educational influence always require a just diagnosis of the start point. This is why in this article, apart from genesis and development of altruism, the author presented opinion of modern youth about this form of human activity. This article shows experience of young people connected with altruism. Practical conclusion for parents and teachers, that may be a proposition to create altruism – shaping influence on children was also presented in this research.
Aspekty wychowawcze funkcjonowania uniwersytetów ludowych związanych z ruchem ludowym w Polsce w okresie międzywojennym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Podgajna, Ewelina
Uniwersytety ludowe miały zaspokoić potrzeby ludności wiejskiej, rozbudzać siły twórcze środowiska wiejskiego oraz aktywizować i pogłębiać indywidualne i zbiorowe życie mieszkańców wsi. Uniwersytet ludowy Ignacego Solarza miał bliskie związki z ruchem ludowym. Była to wiodąca placówka oświatowa dla dorosłych, która wykazywała ogromną siłę oddziaływania na mieszkańców wsi oraz stanowiła olbrzymią inspirację dla teoretyków i praktyków związanych z polskimi uniwersytetami ludowymi. Artykuł stanowi analizę koncepcji wychowawczych zaproponowanych przez twórców uniwersytetów ludowych, zwłaszcza Ignacego Solarza, związanego z ruchem ludowym w Polsce międzywojennej. Ukazuje działalność społeczno-wychowawczą, określenie istoty i podstawowych założeń odróżniających uniwersytet ludowy od innych placówek wychowania instytucjonalnego, ukazuje aspekty oddziaływania wychowawczego uniwersytetów ludowych oraz treści programowe i metody pracy wychowawczej, które prowadzić miały do odnowy kultury wsi, do rozwoju samorządu terytorialnego i samorządu lokalnego oraz urzeczywistnienia Polski ludowej.
Autorytety w życiu współczesnej młodzieży
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Barabas, Magdalena
Wielość zagrożeń współczesnego świata dla rozwoju dzieci i młodzieży stanowi źródło wielu różnorakich kryzysów. Szczególnym wyzwaniem w dzisiejszym świecie staje się pogłębiający się zanik autorytetów. Procesowi temu towarzyszy jednocześnie generowanie w życiu publicznym wielu idoli, celebrytów, znawców mających istotny wpływ na kształtowanie się osobowości młodych ludzi. Warto zauważyć, że niestety dość często bezzasadnie aspirują oni do roli autorytetów i interpretatorów rzeczywistości. Artykuł stanowi pewną próbę zwrócenia uwagi na problematykę autorytetów w życiu dzisiejszej młodzieży.
Dialog i zaufanie w przestrzeni edukacyjnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Babiarz, Mirosław
Artykuł prezentuje przesłanki wyjątkowej ważności dialogu i zaufania w procesie edukacji oraz życia społecznego. Czy to w procesie pedagogicznym, czy w codziennym życiu po obu stronach wzajemnego kontaktu stoją przede wszystkim ludzie, czyli człowiek wobec człowieka, i to właśnie dialog i zaufanie umożliwia wzajemne zrozumienie, spotkanie i współdziałanie oraz uznanie godności i prawa każdego z nas do własnych poglądów. Dzięki uznaniu ważności dialogu i zaufania w praktyce edukacyjnej możemy kształtować taki sposób zachowania się jednostki, a także wspólnoty, którego istotą będą otwartość i gotowość do spotykania się z innymi, do wspólnego poszukiwania prawdy oraz do kompromisu.
„Dzieci polskie czuwają…”. Harcerska nuta w wychowaniu i edukacji ku Ojczyźnie (Bliski i Środkowy Wschód 1941–1948)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Sadowska, Edyta
Opracowanie przybliża aspekty związane z ideologią harcerską, systemem wychowania, metodami pracy harcerskiej czy prawem harcerskim w walce o wolność i niepodległość Ojczyzny. W warunkach trudnych i ciężkich dla psychiki dziecka oraz młodego człowieka harcerstwo niewątpliwe odgrywało ważną rolę w codziennym życiu w obozach i osiedlach polskich rozrzuconych po wielu zakątkach świata. Wychowanie postrzegane tu jako wychowanie w rodzinie harcerskiej to także wychowanie obywatelskie, patriotyczne, scalające i skupiające dzieci i młodzież na tułaczych szlakach.
Edukacja medialna dzieci w wieku przedszkolnym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Nowicka, Ewa; Walas, Barbara
Media i multimedia cieszą się ogromną popularnością wśród najmłodszych. Z tego powodu rośnie konieczność przygotowania dzieci do odpowiedniego korzystania z mediów. Wychowanie medialne realizowane już na poziomie przedszkola jest szansą na przygotowanie dzieci do krytycznego odbioru przekazów medialnych oraz sprawnego posługiwania się mediami jako narzędziami rozwoju poznawczego. Skuteczność prowadzonej już od najmłodszych lat edukacji medialnej zależy przede wszystkim od współpracy rodziców i nauczycieli, którzy stopniowo wprowadzać będą dziecko w zdominowany świat mediów.
Edukacja seksualna w perspektywie urzeczywistniania praw dziecka
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Zamelski, Piotr
Przedmiotem opracowania jest zagadnienie edukacji seksualnej w perspektywie urzeczywistniania praw dziecka. W rozważaniach odniesiono się do problematyki celów i założeń edukacji, nauczania Kościoła katolickiego w dziedzinie seksualności człowieka oraz filozoficznego, historycznego i socjologicznego tła przemian kulturowych w drugiej połowie XX w. W dalszej części odniesiono się do wybranych praw dziecka w kontekście postulatów edukacji seksualnej. Na zakończenie dokonano podsumowania rozważań. W opracowaniu zaprezentowano stanowisko prawno-naturalne i personalistyczne z uwagi na jego przydatność w dziedzinie edukacji i wychowania.
Kapitał kulturowy młodego pokolenia Polski współczesnej. Studium na przykładzie wybranych społeczności Podkarpacia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Broszkiewicz, Wojciech
Autor dotyka fundamentalnego problemu: czy współczesne trendy społeczne, takie jak globalizacja, informatyzacja są czynnikami wyrównywania szans, czy też wzmacniają istniejące już nierówności oraz/lub tworzą nowe ich postaci? Cała praca zbudowana jest w oparciu o tradycyjny trójelementowy schemat: teoria – metodologia – empiria, co stanowi przypomnienie kanonów tradycyjnie podejmowanej działalności naukowej. Autor reprezentuje porządną metodologiczną szkołę, umiejętnie wykorzystując mniej i bardziej zaawansowane procedury analiz statystycznych. Każdy krok w jego rozumowaniu, każdy etap jego analizy, każdy szczegółowy wniosek znajduje swoje uzasadnienie w prezentacji określonego rozkładu zmiennej czy zmiennych. Praca ma walory poznawcze, praktyczne i dydaktyczne. Może być użyteczna jako ważny element diagnozy, stanowiącej punkt wyjścia np. do konstrukcji strategii rozwojowych Podkarpacia, jeśli chodzi o rozwój kapitału ludzkiego. Może stanowić wzór solidnej, naukowej roboty, może być dowodem na użyteczność posługiwania się metodami ilościowymi oraz może być przykładem znakomitego opanowania warsztatu statystycznego. W dzisiejszej socjologii pełnej tzw. postmodernistycznego bełkotu i pseudosocjologicznej eseistyki ten walor pracy zyskuje szczególnie na znaczeniu. Z recenzji prof. dra hab. Krzysztofa Gorlacha
Kultura organizacyjna dyrektora przedszkola w kontekście budowania kapitału społeczności lokalnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Pietrzycka, Małgorzata
W artykule skupiono się na wyjaśnieniu terminów kultura organizacyjna przedszkola i kultura organizacyjna dyrektora przedszkola, analizie definicji kapitału społecznego, jego determinantów, składników. Szczególną uwagę zwrócono na kapitał społeczny współczesnego przedszkola, którym są nauczyciele i rodzice. Przeanalizowano te czynności dyrektora, które wynikają z pełnionych przez niego obowiązków i równocześnie oddziaływują na budowanie kapitału społeczności lokalnej.
Miejsce i rola multimediów w życiu dzieci w młodszym wieku szkolnym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Langier, Cecylia
XXI w. stanowi epokę, którą cechuje szybki rozwój technologii cyfrowej stanowiącej ważny element życia codziennego i zawodowego społeczeństwa informacyjnego. Multimedia stanowią także ważne narzędzie w edukacji i wychowaniu najmłodszego pokolenia, dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym, których coraz częściej nazywa się cyberdziećmi dla podkreślenia roli technologii w ich życiu. W artykule przedstawiono wyniki badań, których celem było określenie miejsca i roli środków multimedialnych w życiu dzieci w młodszym wieku szkolnym. Skoncentrowano się głównie na rodzajach narzędzi, do których dzieci mają dostęp, oraz sposobach ich wykorzystywania.
Nauczanie prac ręcznych dziecka w myśli pedagogicznej i metodycznej pierwszej połowy XX wieku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Uberman, Marta
Problematykę nauczania prac ręcznych dziecka traktuje się dzisiaj jako zamknięty rozdział pedagogicznej refleksji funkcjonującej poza obszarem codziennej praktyki edukacyjnej. Jakby zapomniano o tym, że działanie jest pierwotną formą myślenia i że umysł dziecka rozwija się na podstawie jego działalności i z niej wyrasta. Zagadnienie nauczania prac ręcznych dziecka w pierwszej połowie XX w. podjęli m.in. Key (1928), Przyłuski (1906), Andruchowicz (1924) i Maćkowiakowie (1938). Ich poglądy łączy wspólna idea nauczania prac ręcznych dziecka.
Nauczyciel ważnym podmiotem współczesnej edukacji szkolnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Cudak, Sławomir
Współczesna edukacja szkolna jest krytykowana za jej mierne osiągnięcia dydaktyczne i wychowawcze. Konieczna jest zmiana ról społecznych i edukacyjnych nauczyciela, szczególnie dotyczy to jego podmiotowości. Nauczyciel w procesie dydaktyczno-wychowawczym winien być inicjatorem pozytywnego współdziałania z rodzicami i innymi ośrodkami wychowania równoległego. Musi podejmować decyzje pedagogiczne w sposób twórczy, odpowiedzialny, kierując się dobrem wychowawczym i rozwojowym uczniów. Podmiotowość nauczyciela wiąże się również z wysokim autorytetem wśród rodziców, uczniów i całego społeczeństwa.
Perspectives of transformational shifts in Ukraine and Poland through the prism of values survey
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Zhurauliou, Aliaksei; Gerasymenko, Sergiy
The article is devoted to the Values Survey in Ukraine and Poland. The assessment of economic transformation should be comprehensive and the prism of values might give a deeper insight on country’s development. The values are important as in both countries it’s the people who vote and select the leaders who decide what way to rule the country We have selected some of the polls that we think are determining the institutional environment in Ukraine and for definition of the trajectory of the transformation of the national economy. It should be noted that the results are presented for Ukraine back in 2011, which, in our opinion, makes it possible to fundamentally assess historical events in Ukraine starting in 2013. For Poland the data comes from 2012. The research is divided into thematic sections – family, politics, children, upbringing, religion, etc., and respondents are differentiated by sex and age. In all tables the total number of respondents is 1500 for Ukraine and 966 for Poland. Thus, the prospects for the development of the national economy of Ukraine and Poland are evaluated through the prism of the study of values. The transition from extractive institutions to inclusive ones is complicated by the low level of public confidence in official institutions, the low involvement of the population in the activities of the authorities, political parties, etc. The low level of financial convergence, together with low confidence in banks, makes it impossible to develop the country’s financial system, poses a threat to national economic security, and so on. At the level of official statistics, in our opinion, it is advisable to implement the concept of institutional statistics – the official statistics sector, which explores the “rules of the game”.
Poznać, aby zrozumieć. Idea tolerancji we współczesnej edukacji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Garbuzik, Paweł
Artykuł prezentuje przesłanki wyjątkowej ważności idei tolerancji w procesie edukacji oraz życia społecznego. Porusza także kwestie konieczności ustanowienia granic tolerancji, kształtowania kolejnych etapów zachowań nietolerancyjnych oraz wskazuje na konieczność podejmowania nowych zadań i działań na polu edukacyjnym, których źródłem jest szybko zmieniająca się rzeczywistość. Dzięki uznaniu ważności idei tolerancji w praktyce edukacyjnej możemy kształtować sposób zachowania się jednostki, którego fundamentem będzie szacunek i otwartość do spotykania się z innymi.
Problemy studentów z pozycjonowaniem wychowania w edukacji informatycznej uczniów młodszych klas szkoły podstawowej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Musioł, Marcin
W każdym z obszarów edukacji realizowanych w klasach I–III, także w edukacji informatycznej, należy zachować proporcje między działaniami kształcącymi i wychowawczymi. Przekonywać nauczycieli do wychowania informatycznego, związanego zwłaszcza z bezpiecznym i optymalnym korzystaniem z technologii informacyjno-komunikacyjnych przez młodych użytkowników, należy już na etapie ich przygotowania zawodowego. W opracowaniu zamieszczono zapisy z podstawy programowej oraz z wybranych programów nauczania bezpośrednio lub pośrednio związane z wychowaniem informatycznym. Dokonano analizy działań dotyczących tego wychowania w przygotowaniu i prowadzeniu lekcji przez studentów kierunku pedagogika o specjalności edukacja wczesnoszkolna. Zasygnalizowano także występowanie u niektórych z tych studentów zachowań świadczących o brakach w obszarze tego wychowania, a to u ludzi dorosłych staje się problemem trudnym do rozwiązania.
Przygotowanie wychowanków do odpowiedzialności ważnym zadaniem w czasach licznych zagrożeń aksjologicznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Długosz, Agnieszka
W dzisiejszych czasach braku jasnej hierarchii wartości, upadku autorytetów wprowadzanie wychowanków w świat wartości staje się dla wychowawców prawdziwym wyzwaniem. Właściwa hierarchia wartości jest czynnikiem niezbędnym do świadomego życia i podejmowania odpowiedzialnych decyzji, dokonywania pewnych wyborów oraz przejawiania określonych zachowań. Przygotowanie do życia w społeczeństwie wiąże się z kształtowaniem niezależności, wolności, podmiotowości, umiejętności dokonywania racjonalnych wyborów i ponoszenia za nie odpowiedzialności. Wychowanie do odpowiedzialności jest zadaniem ważnym w obliczu licznych zagrożeń aksjologicznych występujących w wielu obszarach życia człowieka. Niestety, nie jest to zadanie łatwe w czasach powszechnego zaniku poczucia odpowiedzialności. Odrzucanie odpowiedzialności jest konsekwencją błędnego rozumienia wolności. W artykule zasygnalizowano konieczność przygotowania wychowanków do odpowiedzialności jako wartości, która powinna stanowić cel edukacyjny.
Realizacja funkcji opiekuńczej szkoły jako warunek powodzenia procesu dydaktycznego i wychowawczego w XXI wieku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kapuścińska, Monika Marta
Naczelną funkcją szkoły od najdawniejszych czasów było przekazywanie wiedzy i kształcenie przyszłych pokoleń, a także sprzyjanie rozwojowi osobowości ucznia. Wraz z upływem czasu i przemianami społecznymi zmieniała się także tradycja edukacji szkolnej. Szkoła jako instytucja w XXI w. oprócz przekazywania wiedzy i wychowania powinna zajmować się też działaniami opiekuńczymi, bo tylko taka sytuacja warunkuje efektywność nauczania i kształcenia. Artykuł porusza bardzo istotne kwestie dotyczące sposobów realizacji funkcji opiekuńczej we współczesnej szkole. Ukazuje zasadność i potrzebę włączania tych działań w funkcjonowanie szkoły. Obecnie dużo miejsca poświęca się funkcji dydaktycznej i wychowawczej szkoły, natomiast znaczenie funkcji opiekuńczej jest dość marginalnie traktowane. Tymczasem opieka nad uczniem stanowi integralny element kształcenia. Każdy proces pedagogiczny bowiem powinien obejmować swoim zakresem kształcenie, wychowanie i opiekę nad dzieckiem.
Regionalizm i ponowoczesność - w stronę wychowania antropologicznego i edukacji kulturotwórczej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Szmyd, Kazimierz
Tekst jest próbą wielostronnej analizy uwarunkowań i głównych czynników kształtujących stan współczesnej edukacji. Podstawowym nurtem narracji jest społeczno-aksjologiczny i kulturotwórczy i antropologiczny wymiar współczesnego wychowania, jego zagrożeń i szans w dobie ponowoczesnej. Wiele miejsca poświęcono tej problematyce w perspektywie przemian pokoleniowej świadomości, destrukcji postaw i systemów wartości, dezorganizacji systemów wychowania dla ludzkiej wspólnoty. Ukazano dylematy i sprzeczności w edukacji szkolnej, wskazano na niejasności i relatywizm w dziedzinie państwowych aksjologii wychowania, a także na wykorzystywanie globalnej edukacji do realizowania egoistycznych celów w globalnym świecie. W tekście znajdujemy kontrowersyjne zagadnienia dotyczące edukacji na rzecz demokratyzacji i humanizacji edukacyjno-kulturowej, wyrównywania poziomów i szans edukacyjnych w skali państw i globalizującego się świata. Artykuł zawiera również odniesienia do współczesnych zagadnień edukacji dla kultury współistnienia wielokulturowego, kształtowania postaw zrozumienia i afirmacji różnic etnokulturowych. Podkreślono w nim również współczesne dylematy i sprzeczności w harmonijnym (spójnym) formowaniu osobowości indywidualnych i zbiorowej świadomości pokoleniowej. Postuluje się podejmowanie społecznej edukacji wychowującej w kontekście zderzeń kultury tradycyjnej (regionalnej) z dominującą formacją stylów postmodernistycznych i kulturowych prowadzących do regresu antropologicznego.
Rola edukacji religijnej w procesie wychowawczym w gimnazjach Okręgu Szkolnego Krakowskiego w okresie II Rzeczypospolitej
(Uniwersytet Rzeszowski, 2022-01-20) Jaworski, Piotr
Wychowanie religijne dzieci i młodzieży zawsze stanowiło przedmiot szczególnej troski władz kościelnych i państwowych, jak również społeczeństwa polskiego. Tematyka niniejszej rozprawy dotyczy roli edukacji religijnej w procesie wychowania uczniów szkół gimnazjalnych w Okręgu Szkolnym Krakowskim w Polsce lat 1918-1939. Podejmuje więc w szerszym zakresie problematykę ogólną dotyczącą wychowania uczniów szkół średnich w tym okresie, natomiast w szczegółowym zakresie kwestie postaw religijnych uczniów, jednego z zagadnień ważnych w całokształcie problematyki wychowawczej tegoż szkolnictwa. W II Rzeczypospolitej ważność problematyki wychowawczej w szkolnictwie średnim wynikała z faktu jej ścisłego związku z koniecznością odbudowy świadomości narodowej i obywatelskiej polskiego społeczeństwa. Wychowanie religijne było po części wkomponowane w założenia wychowania narodowego i zarazem patriotycznego. Konstrukcja pracy została podyktowana przez tematykę zaznaczoną w temacie oraz charakter dostępnego materiału źródłowego. Pod względem konstrukcji rozprawa składa się z sześciu rozdziałów. Realizacja tematu rozprawy – przedstawienie wpływu edukacji religijnej na proces wychowawczy uczniów szkół średnich w Okręgu Szkolnym Krakowskim w okresie międzywojennym w możliwie szerokim kontekście – mam nadzieję nie tylko wyeksponuje znaczenie pierwiastka religijnego w procesie wychowawczym, ale również pokaże wzajemne powiązanie i przenikanie wychowania religijnego, patriotycznego i narodowego., a także będzie inspiracją do podejmowania dalszych badań w tym kierunku.