Przeglądanie według Temat "welfare economics"

Aktualnie wyświetlane 1 - 2 z 2

Problem pomiaru w ekonomii dobrobytu – poglądy historyczne i współczesne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kasprzyk, Beata
Zasadniczą kłopotliwą kwestią w ekonomii dobrobytu jest pytanie, jak mierzyć bogactwo ekonomiczne, jak zmierzyć dobrobyt w ujęciu jednostki czy całego społeczeństwa. Historycznie prace teoretyczne skupione były na zagadnieniach dotyczących z jednej strony tworzenia bogactwa, z drugiej sprawiedliwych kryteriów podziału wytworzonego bogactwa, próbowano odnajdywać teorie czy prawa ekonomiczne wyjaśniające te kwestie. W pracy dokonano przeglądu – w ujęciu historycznym – zagadnień dotyczących kwestii pomiaru dobrobytu jednostki i dobrobytu społecznego. Przedstawiono kolejne etapy ewolucji i pomiaru użyteczności. W tradycji nauk ekonomicznych dobrobyt ekonomiczny (welfare) utożsamiany był z użytecznością dochodów. Początkowo oznaczało to kardynalny charakter pomiaru, a następnie ordynalny charakter, tj. utylitaryzm porządkowy, który przyjął teorię i poglądy włoskiego ekonomisty V. Pareta. Przeciwko utylitaryzmowi wypowiadali się także ekonomiści Hicks, Allen, Houthakker, Samuelson, Arrow czy Debreu, a także zwolennicy tzw. teorii umowy społecznej. Przedstawiono także współczesne nurty dobrobytu oparte np. o koncepcję capabilities A. Sena. Zostały także wyjaśnione aktualne definiujące pojęcia, które przekraczają zakres pomiaru czysto dochodowego oraz idą zdecydowanie szerzej w kierunku ocen jakości życia i dobrostanu ogólnego (well-being). Współcześnie ocena dobrobytu jednostki wychodzi poza ekonomię dobrobytu, a pomiar staje się coraz bardziej skomplikowany i wielowymiarowy, obejmując sferę materialną i pozamaterialną łącznie. Pomiar obiektywny i subiektywny dobrobytu musi być dodatkowo wspierany naukami pozaekonomicznymi, stając się równocześnie bardziej skomplikowany.
System emerytalny Stanów Zjednoczonych a teoria ekonomii
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Poteraj, Jarosław
Celem artykułu jest analiza systemu emerytalnego Stanów Zjednoczonych w kontekście teorii ekonomii, w tym teorii redystrybucji zasobów, ekonomii dobrobytu oraz modeli pokoleń nakładających się (OLG). System ten, oparty na publicznym ubezpieczeniu społecznym (Social Security) oraz prywatnych planach oszczędnościowych, takich jak 401(k) i IRA, stanowi przykład zróżnicowanego podejścia do zabezpieczenia emerytalnego. Przeprowadzona analiza wskazuje, że połączenie elementów repartycyjnych i kapitałowych umożliwia większą elastyczność i efektywność w dostosowywaniu systemu do zmieniających się warunków demograficznych i gospodarczych. Wyniki badań wskazują, że Social Security odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu podstawowego dochodu emerytalnego, wspierając cele społeczne i redystrybucyjne, podczas gdy prywatne plany oszczędnościowe promują indywidualną odpowiedzialność i efektywną alokację zasobów. W kontekście teorii ekonomii dobrobytu oraz modeli OLG systemy kapitałowe są bardziej efektywne w gospodarkach, gdzie rynkowe stopy procentowe przewyższają stopy wzrostu populacji. Jednak prywatne mechanizmy oszczędzania niosą ze sobą ryzyko związane z wahaniami rynków finansowych, co wymaga dodatkowych regulacji i wsparcia edukacyjnego. W artykule wskazano na znaczenie elastyczności systemu emerytalnego w obliczu wyzwań związanych ze starzeniem się ludności oraz zmieniającymi się warunkami ekonomicznymi. Amerykański system emerytalny może stanowić inspirację do dalszych badań nad efektywnością różnych mechanizmów finansowych w kontekście ich wpływu na stabilność finansową i dobrobyt społeczny.