Przeglądanie według Temat "trauma"

Aktualnie wyświetlane 1 - 11 z 11

Arteterapia ekspresyjna w terapii traumy
(Instytut Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021-12) Iryna Serhiienko
This paper overviews psychological grounds and conditions for expressive arts therapy in trauma-informed counseling and personal development activation. The author outlines the peculiarities of professional dialogical interaction within the framework of two major theoretical-methodological paradigms of art therapy – the psychodynamic branch and the expressive arts branch, as well as describes the differences between the two practices. The paper highlights the dialogue as part of the transformational dialogical approach in expressive arts therapy of trauma while exhibiting the structure of dialogical interaction in a group setting during therapy involving expressive arts.
Evaluation of farmers’ first aid knowledge in most common injuries at work in agriculture – a pilot study
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Kucaba, Grzegorz; Bebło, Katarzyna; Wojtaszek, Marek; Filip, Dawid; Muster, Marek; Naróg, Maciej; Włodyka, Andrzej
Introduction. According to the International Labour Organisation (ILO), agriculture is one of the most dangerous industries. The rate of fatal accidents in agriculture is about twice the average for other sectors. Aim. The aim of this study was to evaluate the level of knowledge of first aid concerning the most common injuries that occur in agricultural work. The analysis of the types of injuries during work in agriculture and their incidence among Polish farmers in the years 2013–2014 made it possible to define the most common types of injuries and their causes for the selected professional group and to draw up a survey for the farmers in order to achieve the main research goal. Material and methods. The study was conducted in two stages. At first, data from KRUS – Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (the Polish Agricultural Social Insurance Fund) was analyzed with reference to the incidence and the type of injuries that occurred in agriculture in 2013 and 2014. Then research was carried out by means of a survey based on the data obtained in the first stage. The study was preliminary and it was carried out on a sample of 51 persons. Results. The most common cause of the 41,702 incidents qualified by the Agricultural Social Insurance Fund as an accident in agriculture in Poland in the years 2013 and 2014 was a fall from heights. Every fourth respondent had witnessed or had been directly involved in an accident in agriculture. Despite the fact that everyone declared familiarity with the principles of first aid, over a half of the respondents had never given it. Conclusion. All of the respondents declared having knowledge of the principles of first aid, however, research shows that their knowledge is incomplete and not consolidated. Due to the fact that there are few reports on the research topic, it seems advisable to continue it in a larger study group. With reference to pesticide use, despite having knowledge of the hazard of intoxication by organophosphate compounds, a majority of farmers included in the study did not use any personal protective equipment.
History as Trauma: Death, Violence, and Loss in the Poetry of Taras Mel’nychuk
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Borysiuk, Iryna
The paper examines the liaison of key motifs and ways represented in the poetry of Taras Melnychuk through the concepts of trauma and violence. Body, home, and language are the main constituent elements of the indigenous space, and their dramatic destruction is a crucial motif in Melnychuk’s poetry. On the one hand, the poet appeals to the holistic, consistent, formulaic language of folklore and mythology as to a mirror of an idyllic and non-fragmented world. On the other hand, dismemberment and fragmentation conceptualized as an act of violence committed against holistic language become the only way of describing the perverse and violent world in circumstances with no language for its expression at all.
Matka Polka Destruktorka – dwa oblicza dysfunkcyjnego macierzyństwa (na przykładzie „Szopki” Zośki Papużanki i „Gorzko, gorzko” Joanny Bator)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Głos, Mikołaj
The aim of the article is to present two different images of dysfunctional motherhood in contemporary fictional Polish prose on the example of the novel “Gorzko, Gorzko” by Joanna Bator and “Szopka” by Zośka Papużanka. The first of them, represented by the protagonist Violetta Serce of “Gorzko, Gorzko”, fits in the current literature trend of creating an anti-mother character, an enemy who usually perceives a child as a “problem” or is unable or does not want / cannot show him or her feelings, because motherhood it is an obstacle for her. The second is represented by the nameless mother of Zośka Papużanka’s “Szopka”, who identifies the so-called “Gastronomic mother”. The analysis shows that Polish prose of the last two decades still lacks the figure of a mother-friend, and the trauma of being born and growing up in the realities of the PRL’s and capitalism has permanently entered the minds of contemporary writers, destroying optimistic hopes for a successful family life and motherhood.
(Nie)męscy bohaterowie? Portret ojca i syna w "Pokorze" Szczepana Twardocha
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Niesporek-Klanowska, Katarzyna
Szkic jest próbą przyjrzenia się portretom dwóch, głównych bohaterów Pokory Szczepana Twardocha (2020). Przez opis doświadczeń Aloisa, czytelnik dobrze poznaje postać jego ojca – Antona, który ma destrukcyjny wpływ na życie syna i jest winien większości jego traum – ran dzieciństwa. Młody Pokora, wychowując się w patriarchalnym domu i społeczeństwie, przyzwyczaja się do hegemonii ojca, jego gniewu i przemocowych zachowań. Nauczony ponad wszystko pokory, idzie z nią dalej w świat i przenosi ją do swojego młodzieńczego i dorosłego życia, co objawia się m.in. w niemożności własnej obrony, w trudnych relacjach z kobietami, w problemach z tożsamością i męskością. Próba podjęcia przez Aloisa jakiejkolwiek zmiany w swoim życiu, kończy się zazwyczaj jego ponownym upadkiem i upokorzeniem.
Poetyka i doświadczenie ekstremalne: o retoryce w pisaniu o GUŁagu
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Gall, Alfred
This article examines the possibility of using concepts from the scope of poetics and rhetoric for the purpose of description of a literary text which deals with labour camp experience. The book "Day and Night" by Leo Lipski may serve as an example to bring out a similar perspective which has no essentialist presumptions but rather presumes that such concepts as, i.e. laconism and parataxis are useful to describe the properties of a text which, in turn, is a result of a specific mode of reading. Consequently, the process of the text being revealed can be described on the basis of selected concepts from the tradition of poetics and rhetoric. As a result, it appears that concepts from the scope of poetics and rhetoric – at least partly and on the basis of specific terms – do not belong to the past but still can be applied in the analysis of texts as well as in literary communication.
„Pozostałam niewidoczna”. O traumie i wykluczeniu w „Krótkiej wymianie ognia” Zyty Rudzkiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Okrajni, Martyna
The article is an attempt to analyze the motif of trauma and exclusion in „Krótka wymiana ognia” by Zyta Rudzka. The writer used poetics based primarily on fragmentarily, understatements and diversely language stylization showed the difficulty of constructing stories problematizing the scandal of old age, the problem of exclusion and “heredity” of (post)holocaust experiences. The author of „Pałac Cezarów” proves the trauma, on the one hand, is written in the (ageing) human body, and the other hand, old age (as a process) may turn out to be a traumatic experience. In addition, trauma can be a consequence of social stigmatization, but as well as the result of life decisions made.
Przemoc pozawerbalna w prawie
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Licak, Tomasz
Przemoc psychologiczna powoduje krótko- i długoterminowe skutki negatywne, takie jak: depresja, lek, niska samoocena oraz symptomy stresu pourazowego. Przemoc psychologiczna jest bardziej związana z symptomami psychologicznymi i tylko czasami z konsekwencjami dla zdrowia fizycznego. Przemoc psychologiczna przybiera różne formy (werbalne i pozawerbalne), ale celem jest zawsze wyrządzenie bezpośredniej szkody psychicznej lub ograniczenie dobrego samopoczucia ofiary. Przemoc fizyczna i psychiczna bardzo często występują w tym samym czasie, ale oddziałują na ofiary odmiennie. W opinii wielu ekspertów konsekwencje psychologiczne przemocy domowej są wynikiem przemocy psychologicznej, a nie fizycznej. Zdaniem wielu prześladowanych kobiet przemoc psychologiczna jest tak samo, a nawet bardziej szkodliwa niż przemoc fizyczna. Kobiety doświadczające przemocy psychologicznej wskazują, iż większość z nich cierpi nie tylko z powodu werbalnych obelg, ale przede wszystkim z powodu bycia zdegradowanym i kontrolowanym.
TRAUMA WIELKIEJ ZMIANY NA PODKARPACIU
(Nomos, 2008) Długosz, Piotr
“Unprocessed” Holocaust
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Frajlich, Anna
Artykuł jest ustosunkowaniem się do stanowiska niektórych specjalistów od tematyki żydowskiej, że każdy pisarz pochodzenia żydowskiego ma obowiązek pisać o Zagładzie niezależnie, czy doświadczył tej potwornej rzeczywistości, czy też – jak w moim przypadku – los go od niej uchronił. Chociaż wiedziałam, że znaczna część mojej rodziny, której nie dane było mi poznać, zginęła podczas Zagłady, pisanie o czymś, czego nie doświadczyłam, uważałabym za pozerstwo/pozę. Szczególnie wobec literatury tworzonej przez autentycznych ocaleńców. Pamiętam ostrzeżenie Zofii Nałkowskiej, która nie uznawała fikcji na temat Holokaustu. I przecież znane są wypadki takiej właśnie nieautentycznej literatury z przeszłości. Można zapewne zrozumieć, że ci, którzy doświadczyli Zagłady, mogą posłużyć się doświadczeniami w prozie fikcyjnej. Nie tak dawno natknęłam się na dwa teksty, w których zostałam oskarżona o „nieprzepracowanie” Holokaustu w moich wierszach. Takie podejście jest dla mnie niczym innym niż odwrotną stronę rasizmu. Niektórzy specjaliści od tematów żydowskich żywią przekonanie, że Żydzi powinni pisać tylko o Żydach, Zagładzie i znowu… o Żydach. Dla mnie osobiście jedną z ważniejszych lekcji o Holokauście była twórczość Henryka Grynberga, który przeżył tę traumę. Lektura ta stała się dla mnie lekcją empatii, wiele jego utworów analizowałam, recenzowałam, ale nigdy nie pretendowałabym, że coś podobnego przeżyłam. A skoro nie przeżyłam, nie mogłabym tego „przepracowywać”. Moją autentyczną traumą było wygnanie. I dopiero ta faza mojego życia spowodowała „przepracowanie” w pewnym sensie „nieprzepracowanej” rzeczywistości. Dopiero wtedy zrozumiałam, że całe powojenne życie moich rodziców było swoistym wygnaniem, zrozumiałam ich poczucie utraty i tęsknotę za Lwowem. W 1991 roku, zwiedzając Salę Dziecięcą w Muzeum Holokaustu w Jerozolimie i słysząc powtarzane imiona milionów dzieci zamordowanych podczas wojny, byłam w stanie przeżyć autentyczną żałobę po moich nieznanych mi kuzynach. I to zdołałam przepracować.
Życie powtórzone. O pisarstwie Zofii Romanowiczowej
(Biblioteka Frazy, 2008) Jamrozek-Sowa, Anna
Książka Życie powtórzone. Twórczość prozatorska Zofii Romanowiczowej jest pierwszym studium interpretacyjnym wszystkich utworów prozatorskich pisarki od 1946 aż do śmierci w 2010 roku żyjącej i pracującej we Francji, wybitnej postaci polskiej emigracji powojennej, animatorki życia artystycznego w Paryżu. Zofia Górska (po mężu Romanowiczowa) jako dziewiętnastolatka, za działalność antynazistowską, została aresztowana w Radomiu w 1941 roku. Torturowana, po rocznym pobycie w areszcie i więzieniach, skazana przez sąd wojenny na karę śmierci, zdołała ocaleć – przetrwała trzy i pół letni pobyt w obozach koncentracyjnych. Po zakończeniu II wojny nie powróciła do kraju. Tezę wyjściową książki stanowi przekonanie, że w swojej twórczości Romanowiczowa odzwierciedla typowe problemy pokolenia emigrantów doświadczonych traumą przeżyć wojennych. Była ona pisarką na tyle oryginalną, bogato uposażoną duchowo, kulturowo i intelektualnie, uważnie śledzącą przemiany literatury światowej, by zająć własne, ważne miejsce na mapie twórców XX i XXI wieku. Kontekstowość pisanej przez nią prozy, tzn. równoczesne odnoszenie się do rodzimej kultury polskiej oraz Francji – kraju osiedlenia, wzbogaca i nadaje charakterystyczny rys jej pisarstwu. Podstawową kwestią stanowiącą przedmiot rozważań jest samotność i wyobcowanie bohaterów, powodowane przez wojenną traumę i emigracyjne wykorzenienie oraz zespół stresu pourazowego. Prozą Romanowiczowej rządzi zasada powtarzalności tematów, motywów. Powracają frazy, sformułowania, typy postaci, modele relacji międzyludzkich. Kolejno powstające powieści stanowią ciąg wariacji drugowojennego tematu. Ów zabieg perseweracji jest sygnałem zaistnienia sytuacji autobiograficznej. W książce poetyka opowiadań i powieści została sfunkcjonalizowana, analizy narracji i konstrukcji podporządkowano interpretacji wskazanych problemów. Książkę zamyka obszerny szkic biograficzny sporządzony na podstawie dokumentów archiwalnych.