Przeglądanie według Temat "transformacja gospodarcza"

Aktualnie wyświetlane 1 - 4 z 4

Ewolucja zakresu i roli polityki właścicielskiej państwa (1990–2014)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Bałtowski, Maciej
Celem artykułu jest prezentacja i analiza polityki właścicielskiej państwa w okresie transformacji gospodarczej w Polsce. Wyróżnione i charakteryzowane zostały cztery etapy tej polityki: etap pionierski (1990–1992), etap kapitalizmu politycznego (1993–1997), etap kapitalizmu politycznego á rebours (1998–2006) etap kapitalizmu państwowego (2007–2014). W pierwszych latach transformacji polityka właścicielska, mimo że prowadzona bez klarownych podstaw prawnych, miała charakter racjonalny, a organy państwa zachowywały się wobec państwowych spółek w sposób – najogólniej mówiąc – odpowiedzialny. Etap kapitalizmu politycznego, którego elementy są obecne po dziś dzień w działaniach państwa, charakteryzował się brakiem jasnych, skodyfikowanych reguł nadzoru, sprzyjał powstawaniu zjawisk patologicznych, polegających na powszechnym traktowaniu spółek sektora publicznego jako swoistego „łupu politycznego” kolejnych ekip rządowych. W końcu dekady lat 90. pojawiło się zjawisko kapitalizmu politycznego á rebours. Polega ono na czerpaniu (czy nawet wymuszaniu) różnorodnych korzyści ze strony państwa przez największe i najważniejsze przedsiębiorstwa państwowe, często działające na zmonopolizowanych rynkach, kosztem innych części gospodarki, w tym konsumentów. W drugiej połowie pierwszej dekady XXI w. w Polsce mamy do czynienia z etapem polityki właścicielskiej państwa, który można określić jako kapitalizm państwowy. Rządy koalicji zdominowanej przez PiS, jak i rządy koalicji PO-PSL prowadziły politykę „aktywnego właściciela państwowego”, której istotą były próby wykorzystywania domeny państwowej do realizacji określonych interesów państwa. W ciągu ćwierćwiecza przemian transformacyjnych w Polsce nie powstały kompleksowe, jednolite regulacje prawne dotyczące nadzoru państwa nad przedsiębiorstwami państwowymi, a polityka właścicielska znajdowała się zwykle w cieniu polityki prywatyzacyjnej, przy czym obie były prowadzone przez te same organy państwa.
Polityka, wzrost i nierówności w Chinach od 1949 roku. Próba oceny
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-09) Zaremba, Michał
Celem artykułu jest zbadanie i przedstawienie polityki, procesów i efektów wzrostu gospodarczego w Chinach od 1949 roku, tj. powstania Chińskiej Republiki Ludowej. Na tej podstawie sformułowano dwa pytania badawcze: jak przebiegały procesy wzrostu i rozwoju gospodarczego w czasach Mao Zadonga oraz jak reformy w okresie Deng Xiaopinga wpłynęły na gospodarkę współczesnych Chin. W pracy wykorzystywana jest przede wszystkim analiza historyczna bazująca na literaturze krajowej i zagranicznej oraz analiza danych zastanych. Na podstawie przeprowadzonych badań, można stwierdzić, że polityka gospodarcza w czasach maoistowskich, mimo wszystkich swoich wad i ułomności miała ogromny wkład w rozwój Chin, prowadząc między innymi do redukcji analfabetyzmu czy skrajnego ubóstwa. Dopiero polityka uzupełniona przez efektywniejsze mechanizmy rynkowe doprowadziła do prawdziwego rozkwitu tego państwa. Nie można jednak nie zauważać problemów, które narastają i w kolejnych latach mogą się stać barierą dalszego wzrostu: wysokich nierówności, starzenia się społeczeństwa czy kwestii ochrony środowiska. Wyzwania, przed którymi stoją Chiny są poważne, niemniej biorąc pod uwagę drogę, którą pokonały można mieć nadzieję, że również one zostaną rozwiązane.
Transformacja i reformy gospodarcze w Wietnamie w latach 80. XX wieku. Przyczyny, przebieg i skutki
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Zaremba, Michał
Zainicjowany ponad trzy dekady temu proces transformacji krajów socjalistycznych miał charakter bezprecedensowy i złożony. Opis i analiza dróg przejścia od „czystej” gospodarki nakazowo-rozdzielczej do gospodarki rynkowej lub modeli hybrydowych może być nie tylko podstawą refleksji naukowej, ale również stanowić podstawę formułowania zaleceń dla innych reformujących się krajów rozwijających się. Jednym z ciekawszych przykładów jest Wietnam, który doświadczył jednego z najwyższych wskaźników wzrostu gospodarczego i redukcji ubóstwa na świecie, połączonych z osiągnięciem ogólnej stabilizacji makroekonomicznej. W świetle tych wydarzeń zasadne są pytania o to, jak przebiegał proces transformacji w Wietnamie i jak wpłynął on na jego gospodarkę. By odpowiedzieć na te pytania, w pracy wykorzystywana jest przede wszystkim analiza historyczna bazująca na literaturze krajowej i zagranicznej oraz analiza danych zastanych. W wyniku przeprowadzonych analiz można stwierdzić, że kluczową cechą procesu reform w Wietnamie było to, że wysiłki skupiały się tam, gdzie produkcja mogła szybko reagować, tj. tam, gdzie elastyczność podaży była wysoka, tak aby zapewnić utrzymanie, a najlepiej przyspieszenie wzrostu w okresie przejściowym, sprzyjając wysokim stopom inwestycji i oszczędności. Względnie harmonijne połączenie spontanicznych reform na szczeblu oddolnym i zdecydowanych działań najwyższego kierownictwa politycznego mogłoby zostać zauważone jako jedna z wyjątkowych cech wietnamskich reform i powód wyjaśniający, dlaczego wietnamskie reformy fundamentalnie zmieniły podstawy starego modelu społeczno-ekonomicznego, nie powodując głębokiej recesji.
Znaczenie ładu instytucjonalnego dla rozwoju kapitału ludzkiego i sukcesu procesów transformacji państw posocjalistycznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Bąk, Monika
Celem artykułu jest wykazanie, że szeroko rozumiany ład instytucjonalny ma zasadnicze znaczenie dla sukcesu procesów transformacji gospodarek państw posocjalistycznych, w tym szczególnie dla osiągnięcia pozytywnych efektów społecznych przyczyniających się do rozwoju kapitału ludzkiego. Analiza została przeprowadzona w oparciu o autorski model procesu transformacji, z wykorzystaniem kilku przykładów analizy wskaźnikowej ilustrujących zachodzące zmiany. Teoretyczne założenia modelowe zostały zweryfikowane w oparciu o przeprowadzone studium porównawcze dla grupy państw Europy Środkowo-Wschodniej, które przechodziły proces transformacji gospodarczej. W ramach analizy wskaźnikowej wykorzystano dane statystyczne i wskaźniki wypracowane przez kilka instytucji międzynarodowych. Wykazano, że nie występuje korelacja między efektami technicznymi, ekonomicznymi i społecznymi transformacji gospodarczej. Proces modernizacji technicznej odbywa się często z wyprzedzeniem efektów pozytywnych w sferze ekonomicznej i społecznej, a wynika to przede wszystkim z wysokiego poziomu inwestycji infrastrukturalnych, często dofinansowywanych ze środków zewnętrznych (np. Unii Europejskiej). Ponadto społeczeństwa państw posocjalistycznych w różny sposób (niekiedy zaskakujący) oceniają procesy zachodzące w gospodarce. Postrzeganie „szczęśliwości” nie jest zależne bezpośrednio od „twardych” wskaźników odzwierciedlających stan gospodarki. Z kolei model transformacji omówiony w niniejszym artykule zakłada, że czynniki społeczne w znaczący sposób wpływają na dynamikę zmian instytucjonalnych, można zatem oczekiwać, że w państwach, w których społeczeństwa pozytywnie oceniają dobrobyt kraju, dynamika dalszego rozwoju może przewyższać kraje z niskim poziomem zadowolenia społecznego.