Przeglądanie według Temat "stratyfikacja społeczna"

Aktualnie wyświetlane 1 - 3 z 3

Ideologiczny i społeczny kontekst gospodarki kreatywno-kognitywnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Lipski, Aleksander
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy „gospodarka kreatywno-kognitywna” jest kategorią opisową, czy raczej konstruktem ideologicznym i narzędziem określonego aktu performatywnego, czy, a jeśli tak, to w jakim stopniu, odnosi się do stanu faktycznego współczesnej gospodarki, czy też jest jedynie hipostazą. Oparta na założeniach arbitralnie definiowanej kreatywności, selektywno-normatywnie rozumianej kultury, dematerializacji pracy i fetyszyzowaniu roli IT, neoliberalna ideologia gospodarki kreatywno-kognitywnej stwarza fałszywy obraz jakościowo nowej rzeczywistości, maskując stare problemy społeczne właściwe dla gospodarki rynkowej, takie jak utrwalone i pogłębiające się nierówności społeczne, nowe formy podziałów stratyfikacyjnych (afirmacja klasy kreatywnej i dyskredytacja niższych klas społecznych, zwłaszcza klasy robotniczej), segregacja społeczno-przestrzenna, manipulacja i dezinformacja (przemoc symboliczna), wykluczenie i marginalizacja społeczna. Ideologia ta, upowszechniana przez paternalistyczną wiedzo-władzę (governmentality), wpisuje się w elitarystyczny model społeczeństwa.
Social inequalities and the development of society from a sociological perspective
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Miczyńska-Kowalska, Maria
The aim of the article is to attempt to answer the questions: what are the causes of inequality throughout history, what are the causes of inequality in today’s post-industrial society and how can the growing inequalities be counteracted. The analysis of the social inequalities in the development of society employs a sociological approach. The values that lead to the social inequalities: power, money and prestige, can be demonstrated as being part of the history of the inequalities taking place in European society and its development since the 19th century. The article focuses on the concept of social stratification becoming one with progressive social development. It introduces theories explaining social inequalities. Social inequality is classified as one of the most important social problems. It stresses that inequality in life time is changing. It is noted that social inequality and economic development are reciprocal. It is pointed out that today’s post-industrial society has increased the role of education and profession, and that education is today one of the essential goods that diversifies whole social groups; it is also a factor in the reduction of marginal inequality. It was considered that unemployment and precariat constitute an important social problem of the 21st century. It is shown that inequality continues to grow, leading to difficulties in the development of society. It presents a number of factors (in practice) which cause the reduction in social inequalities, as well as the negative consequences of social divisions.
Stratyfikacja społeczna ludności leśnostepowego Podnieprza okresu scytyjskiego
(Uniwersytet Rzeszowski, 2021-01-12) Burghardt, Marcin
Celem dysertacji pt. „Stratyfikacja społeczna ludności leśnostepowego Podnieprza okresu scytyjskiego” była analiza zróżnicowania społecznego grup ludności zasiedlających w okresie między końcem VIII a początkiem III w. p.n.e. tereny środkowego dorzecza Dniepru. Podstawową bazę źródłową tworzył zbiór 649 zespołów grobowych. W rozdziale 2 dokonano ogólnej charakterystyki rytuałów funeralnych stosowanych przez badane grupy ludności. Ustalono, że jedną z przyczyn stosowania wobec zmarłego określonych zwyczajów pogrzebowych może być zajmowana przez niego pozycja w hierarchii społecznej. Rozdział 3 poświęcono stratyfikacji horyzontalnej opierającej się na podziałowi społeczeństwa ze względu na płeć i wiek. Otrzymane wnioski pozwoliły na określenie statusu społecznego zmarłego w zależności od wieku i płci. Ustalono, że w przypadku wieku szczególnie mocno akcentowaną granicą była ta przypadająca na okres między 10-12 a 15 rokiem życia. W okresie tym następowała bowiem zmiany rangi społecznej polegająca na przejściu od dzieciństwa w dorosłość. Obserwacje poczynione przy analizie płci wskazały natomiast, że różnice istniejące między grobami męskimi i kobiecymi stanowią odzwierciedlenie istniejących reguł pogrzebowych. Nie wynikają one natomiast z odmiennej rangi kobiet w stosunku do mężczyzn. W rozdziale 4 dokonano rekonstrukcji struktury społecznej badanych grup ludności. Ustalono, że podstawowym wskaźnikiem pozwalającym na określenie miejsca zmarłego w hierarchii jest oszacowanie nakładu pracy przeznaczonego na dokonanie jego pochówku oraz bogactwo i różnorodność złożonego ze zmarłym wyposażenia grobowego. Przeprowadzona w oparciu o te cechy klasyfikacja zespołów grobowych, z wykorzystywaniem metod wnioskowania statystycznego, doprowadziła do wydzielenia siedmiu klas grobów, które można traktować jako miejsca pochówku osób zajmujących określone miejsce w hierarchii społecznej. Najwyższe miejsce w jej ramach zajmowali członkowie wyższych sfer. W ich skład wchodzili lokalni i ponadregionalni przywódcy różnej rangi, przedstawiciele arystokracji rodowo-plemiennej oraz członkowie elit niskiej rangi. Środkowy poziom w hierarchii zajmowała ludność szeregowa. Warstwa ta nie była jednolita i rozpadała się na dwie mniejsze grupy. Najniższy stopnień w hierarchii zajmowała niezbyt liczna ludność najuboższa. W rozdziale 5 zaprezentowane zostały uwagi na temat stratyfikacji społecznej grup ludności leśnostepowego Podnieprza okresu scytyjskiego w ujęciu chronologiczno-przestrzennym. Przeprowadzone w tym zakresie obserwacje pozwoliły na ustalenie, że populacje te nie były jednolite i różniły się między sobą niekiedy w dość istotny sposób. Ustalono także, że stopień zachodzących w czasie zmian wskazuje na to, że struktury społeczne w większości przypadków nie były tworem „stałym” ale charakteryzowały się dość dużą zmiennością. Zbadanie dynamiki przemian w stratyfikacji społecznej badanych wspólnot zachodzące w ciągu całego czasu trwania okresu scytyjskiego wykazało, że jednym z głównych czynników rzutujących na uzyskany obraz zmian była dynamika procesów etniczno-kulturowych zachodzących w tym okresie na terenach leśnostepowgo Podnieprza. W podsumowaniu zawarte zostały najważniejsze dane na temat struktury społecznej badanych populacji. Znaczną uwagę zwrócono na określenie procesów mających wpływ na otrzymany obraz struktury społecznej.