Przeglądanie według Temat "social policy"

Aktualnie wyświetlane 1 - 16 z 16

Changes in household income distribution after the introduction of social policy programmes in Poland
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Ulman, Paweł
The aim of the paper is to analyse changes in the distribution of income of Polish households during the implementation and functioning of social policy programmes in Poland. Attention is paid to social groups that experienced a difficult economic situation, in particular marriages with dependent children. The added value of the research lies in the in-depth comparative analysis of the distribution of income and its distance in cross-section and time, based on individual data from the Household Budget Survey for two periods – before the implementation of the programmes and during their full operation. In order to compare the income distributions, statistical analysis methods were applied to the empirical income distributions. In addition to the commonly known and basic numerical characteristics of the distributions, a distribution distance measure and an income gap ratio were used. All calculations were based on individual data from the Household Budget Survey carried out in 2015 and 2018. As a result of the calculations, it was shown that in the analysed period there were significant changes in the distribution of income among the Polish population in terms of average income and income inequality. The former increased substantially, while the latter decreased, including between social groups. The results show that the social policy programmes implemented in Poland after 2015 contributed significantly to raising the level of income of most members of society and reducing economic inequalities.
Cooperation for the Prevention of Homelesness Using Examples of Selected Countries of the European Union
(Jan Evangelista Purkyne in Usti nad Labem, 2015) Szluz, Beata
Partnerships between the various institutions are important for a given entity in the process of engaging stakeholders. They lead to the solution of problems that affect all partners. In the context of partnership, individuals, groups and organisations representing different sectors agree to cooperate. Their aim is the fulfillment of their obligations or to undertake specific tasks, bringing their skills and resources together, incurring the risks and costs, and sharing the benefits resulting from the achievement of common partnership goals and the objectives of individual member organisations. Cross-sectoral partnership consists of representatives of the three sectors. These are usually large partnerships entered into with the aim of implementing national, regional, and even international projects, among others, in terms of social assistance. This article illustrates selected examples of actions taken on behalf of homeless individuals that are implemented by entities representing the various sectors, undertaking to cooperate and implement projects for the benefit of this social category.
Człowiek i jego rozwój w świetle koncepcji integrujących nauki ekonomiczne i społeczne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Leszczyńska, Małgorzata
Człowiek jest najważniejszą wartością – na tym założeniu opiera się koncepcja rozwoju zintegrowanego wykorzystana do objaśnienia kwestii rozwoju człowieka i społeczeństwa. Jest ona spójna z humanistycznym wymiarem człowieka prezentowanym przez personalizm Jana Pawła II w katolickiej nauce społecznej. Uznano bowiem, że wśród wielu perspektyw badania zagadnień rozwoju człowieka, problematykę tę w najbardziej właściwy sposób objaśniają właśnie te koncepcje. Ujmują one bowiem wieloaspektowość problematyki rozwoju człowieka i społeczeństwa oraz występujące między nimi współzależności. Na makrostrukturalnym poziomie życia społecznego odnoszą się one bowiem do społeczeństwa, ale i można je wykorzystać przede wszystkim na poziomie mikroekonomicznym – do wyjaśnienia istoty rozwoju współczesnego człowieka, poprawy jego kondycji, a zwłaszcza dobrostanu. W tym kontekście w artykule poruszono najistotniejsze kwestie dotyczące problematyki rozwojowej nie tylko w wymiarze społeczno-ekonomicznym, ale i antropologicznym oraz filozoficznym. Objęto refleksją zagrożenia, wyzwania i nadzieje współczesnego człowieka i społeczeństwa. Poruszono kwestie dobra wspólnego, a także roli pracy i państwa w integrowaniu procesów rozwojowych. Należy uwzględnić, że współcześnie rośnie zapotrzebowanie na jakość. Dlatego też człowiek pragnieniu posiadania, przeciwstawić musi pragnienie „bycia i wzrastania”. Efektem prawdziwego rozwoju człowieka jest bowiem dostęp do „rzeczywistych dobrodziejstw”, a nie samo nagromadzenie dóbr i usług. Podkreślić należy też nadrzędność moralności w stosunku do wszystkich dziedzin życia społecznego w państwie, gdyż jej zasady chronią przed wszelkimi formami alienacji i nadają właściwy sens postępowi materialnemu.
Czy szczęście przyjmuje kształt litery U? Polityka senioralna a dobrostan osób starszych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Górny, Maciej; Lorek, Artur Marcin
Dotychczasowe badania „krzywej szczęścia” wykazały, że budowanie odporności psychicznej na ograniczenia typowe dla osób starszych pozwala na odwrócenie negatywnego trendu w poziomie subiektywnego dobrostanu. Działania w zakresie polityki społecznej, gospodarczej i zdrowotnej, realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego i władze centralne, mogą poprawić jakość starzenia się. Celem artykułu jest zbadanie uwarunkowań szczęścia seniorów ze szczególnym uwzględnieniem potencjału polityki senioralnej (w wymiarze krajowym, regionalnym, metropolitalnym i lokalnym) w jego wspieraniu, co pozwoli na opracowanie modelu „polityki senioralnej dobrostanu” oraz opracowanie katalogu rekomendacji.
Ks. prof. Aleksander Wóycicki prekursorem i współtwórcą socjologii polskiej
(Uniwersytet Rzeszowski, 2019-09-23) Szkoła, Anna
Praca składa się ze wstępu, pięciu rozdziałów podzielonych na podrozdziały, zakończenia i aneksu. W rozdziale pierwszym - metodologicznym - został określony cel i zakres pracy jak i zostały postawione hipotezy badawcze oraz przedstawiony krótki rys historyczny wybranych metod badawczych. W rozdziale drugim, najobszerniejszym została ukazana dość obszernie opracowana sylwetka Wóycickiego, w tym zwłaszcza jego działalność dydaktyczna, z podziałem na cztery okresy, takie jak: 1) Petersburski, obejmujący lata 1910-1918. 2) etap lubelski obejmujący lata 1918-1924. 3) etap wileński przypadający na lata 1925 39.. 4) etap warszawski działalności dydaktycznonaukowej rozpoczynający się w roku 1939. W rozdziale trzecim został przedstawiony wkład ks. Wóycickiego w rozwój teorii makrostruktur społecznych, a zwłaszcza ukazane zostały jego zainteresowania i badania dotyczące tworzenia się klasy robotniczej, wiążące się z szybkim rozwojem kapitalizmu na ziemiach polskich, a szczególnie w Królestwie Polskim. Rozdział czwarty, ukazuje badania i zainteresowania A. Wóycickiego z zakresu socjologii rodziny, wychowania oraz pracy i przemysłu. Wiele swoich przemyśleń i badań zamieścił w dziele „Robotnik polski w życiu rodzinnem. Monografia społeczna”. Jej podstawą źródłową, oprócz rozproszonych publikacji statystycznych były dane, jakie zgromadził podczas wielu obserwacji i wywiadów, oraz dzięki przestudiowaniu odpowiednich opracowań, doniesień i komunikatów z badań społeczno-ekonomicznych amatorsko i jedynie sporadycznie przeprowadzonych w niektórych środowiskach robotniczych. W rozdziale piątym i za razem ostatnim została przedstawiona sylwetka A. Wóycickiego jako polityka społecznego i parlamentarzysty, który 5 listopada 1922 roku został posłem na Sejm Rzeczpospolitej Polskiej z okręgu Lublin-Chełm-Lubartów. W tym ostatnim rozdziale poruszona została kwestia pracy i pasji naukowo-badawczej Księdza Profesora oraz wieloletniej i doniosłej działalności publicznej, co uzasadnia szersze omówienie tych ważnych zagadnień.
Migration as a contemporary social problem from the perspective of theoretical scientific considerations and research exploration
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Skoczyńska-Prokopowicz, Barbara
The article aims to present the attitude of the Polish society towards the phenomenon of migration, including the issue of approving people differing from Poland in terms of culture and ethnicity. The author outlines the phenomenon, characterises specificity of the country as one that is ethnically homogenous, indicates Poles’ migratory experience and the society’s acceptance of migratory trips, mainly for gainful employment. Finally, the author indicates what Poles’ standpoints are towards foreigners. This is illustrated with official statistical data and own surveys.
Na drodze do publicznej służby zdrowia. Meandry polityki zdrowotnej Drugiej Rzeczypospolitej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Grata, Paweł
In the Second Republic of Poland health protection was insufficiently developed. There were very few doctors, nurses and hospitals. Only people who were insured or the wealthy had access to medical treatment. The majority of citizens, especially rural residents, could not use health care. The health policy of the state was passive for many years. Changes appeared only in the mid-thirties. The aim of health policy was a public health service for all citizens. The authorities declared their support for this idea on a number of occasions and the parliament accepted the law of public health in June 1939. It was the basis for the construction of common access to healthcare in Poland. To achieve this aim, health centres were built and the compulsory medical practice for the doctors was introduced in villages. The beginning of the Second World War prevented the enforcement of this Act. However, the attempt to create a public health service made in the Second Republic of Poland was a proof of progress which has been made in state health policy.
Nieformalna opieka nad osobami starszymi wobec zmiany pokoleniowej. Wyzwania dla zarządzania w usługach rodziny i polityki społecznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Młyński, Józef; Stankiewicz, Katarzyna
Nieformalna opieka rodzinna nad osobami starszymi wpisana jest w tradycje polskiej rodziny i stanowi wyraz solidarności międzypokoleniowej. Jednak coraz częściej również w naszym kraju ustępuje miejsca formom opieki instytucjonalnej. Tymczasem opieka nieformalna odpowiada na promowana w krajach zachodnich i polityce unijnej idee deinstytucjonalizacji opieki nad osobami starszymi. Jest to istotny wymiar zarzadzania w usługach samorzadowych Celem tekstu jest przedstawienie nieformalnej opieki jako wyzwania dla rodziny oraz polityki społecznej w kontekście przemian społeczeństwa polskiego, z uwzględnieniem zmian pokoleniowych. Temat opieki rodzinnej i jej uwarunkowań społecznych zostanie omówiony na podstawie przeglądu dostępnej literatury, przepisów prawnych i działań z zakresu polityki społecznej
Ocena społecznego zrównoważenia rozwoju w Polsce według kryterium dynamiki dochodów gospodarstw domowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Leszczyńska, Małgorzata
W artykule dokonano oceny sytuacji dochodowej gospodarstw domowych w ujęciu czasowym (retrospektywa z lat 1990–2010) w świetle mikrostatystyki dochodów w układzie społeczno-zawodowych grup gospodarstw domowych. W analizie i porównaniach, wykorzystując dane z badania budżetów gospodarstw domowych prowadzonych przez GUS, szczególną uwagę skoncentrowano na dynamice dochodów rozporządzalnych na jedną osobę. Jak się okazuje, przekrój społeczno-zawodowy grup gospodarstw domowych istotnie ją różnicuje. Uwzględnienie w badaniach tego wymiaru wskazuje bowiem na istnienie relatywnie dużych realnych odchyleń analizowanych kategorii. Biorąc pod uwagę zróżnicowania społeczne kształtowane przez dynamikę dochodów, okres przekształceń polskiej gospodarki w ostatnim ćwierćwieczu podzielono na kilka okresów, uwarunkowanych zmiennymi czynnikami. Mimo iż tempo zmian ogólnych dochodów w ostatnich latach w Polsce można uznać za umiarkowane, to nie przekładało się ono równomiernie na poprawę sytuacji dochodowej wszystkich gospodarstw domowych. Biorąc pod uwagę nasilenie zróżnicowania dynamiki dochodów można przedstawić następującą kolejność grup społeczno-zawodowych: po gospodarstwach domowych rolników następną grupę stanowią gospodarstwa pracujących na własny rachunek, utrzymujących się z niezarobkowych źródeł, pracownicze, pracowników użytkujących gospodarstwo rolne oraz gospodarstwa emerytów i rencistów. W odniesieniu do gospodarstw powiązanych z rolnictwem i pracujących na własny rachunek skala zmian dynamiki dochodów wynika z ich silnego związania z gospodarką rynkową podlegającą wahaniom koniunktury. Z kolei mniejsza zmienność dochodów emerytów i rencistów jest związana z ustawowymi ograniczeniami wysokości świadczeń emerytalnych.
Odbudowa polskiej polityki społecznej w okresie istnienia Rządu Tymczasowego (styczeń – czerwiec 1945)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Grata, Paweł
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie podstawowych kierunków aktywności Rządu Tymczasowego i jego organów w ramach polityki społecznej oraz przedstawienie najważniejszych spośród podejmowanych w pierwszym półroczu roku 1945 decyzji prawnych i organizacyjnych z nią związanych. W okresie funkcjonowania Rządu Tymczasowego następowała niezbędna odbudowa instytucji polityki społecznej połączona z przywracaniem im tradycyjnych pełnionych przed wojną funkcji. Rząd Tymczasowy dał silny impuls do unifikacji obowiązujących w kraju podstaw prawnych polityki społecznej. Pojawiły się także w tym czasie istotne zmiany prawne. Były one nastawione na uzyskanie poparcia społecznego, ale stanowiły też zapowiedź przyszłych przeobrażeń systemowych, mających nastąpić w II połowie lat czterdziestych. W tym samym kierunku szły, jak się miało okazać, zasadnicze zmiany organizacyjne struktur zarządzających poszczególnymi działami polityki społecznej. Wyodrębnienie Ministerstwa Zdrowia oraz przekazanie Ministerstwu Oświaty zadań w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oznaczało ważny krok ku centralizacji, etatyzacji i planowaniu w obu wyodrębnionych z kompetencji resortu pracy i opieki społecznej sferach oddziaływania państwa. W ten sposób Rząd Tymczasowy odegrał istotną rolę nie tylko w zainicjowanej jeszcze w okresie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego restytucji polskiej polityki społecznej i jej instytucji, ale także w kreowaniu przyszłych związanych ze stalinizacją rozwiązań.
Perspektywa zabezpieczenia emerytalnego osób aktywnych zawodowo
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-06) Pogonowski, Igor
Ukończenie przewidywanego przepisami wieku daje prawo do uzyskania świadczenia emerytalnego. Dla większości emerytów świadczenie to jest podstawowym źródłem utrzymania. Artykuł przedstawia perspektywę odnoszącą się do wysokości przyszłych świadczeń osób aktualnie aktywnych zawodowo. Wskazuje także powody, dla których wiara w powszechny system zabezpieczenia emerytalnego jest ograniczona. Prezentuje niektóre rekomendacje działań mogących wpłynąć w przyszłości na wzrost poziomu bezpieczeństwa socjalnego społeczeństwa.
Procesy rozwojowe w Polsce w świetle przemian dochodów w instytucjonalnym sektorze gospodarstw domowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Leszczyńska, Małgorzata
Proces transformacji i otwarcie się na gospodarkę europejską znacznie poszerzyło wachlarz potrzeb gospodarstw domowych w Polsce, lecz stworzyło możliwości ich urzeczywistnienia tylko przez niektóre z nich. Wzmocnił się także system ich odniesień porównawczych, a każde większe dysproporcje postrzegane są jako objaw niesprawiedliwości społecznej. Na wstępie odniesiono się do poglądów na temat nierówności dochodów i ich przyczyn w ujęciu globalnym i w odniesieniu do specyfiki tego zjawiska w krajach transformujących gospodarkę. W artykule dokonano oceny sytuacji dochodowej gospodarstw domowych w ujęciu czasowym (retrospektywa z lat 1990–2010) w świetle makrostatyki dochodów w układzie podsektorów instytucjonalnych. Poddano analizie długookresowe trendy w zakresie zmian dynamiki i struktury dochodów. W analizie i porównaniach wykorzystano dane dotyczące gospodarstw domowych gromadzone przez GUS w ramach rachunków narodowych, w których podstawową kategorią dochodową jest dochód do dyspozycji brutto. Jak się okazuje, poszczególne podsektory gospodarstw domowych w Polsce charakteryzują się dość zróżnicowaną dynamiką zmian dochodów, co wpływa na ogólną strukturę dochodów do dyspozycji brutto. Według makrostatyki kształtowanie się dynamiki i struktury dochodów układa gospodarstwa domowe w dwubiegunową strukturę hierarchiczną: relatywnie niższe pozycje zajmują gospodarstwa utrzymujących się z niezarobkowych źródeł, związane z rolnictwem oraz emerytów i rencistów, natomiast pozycje uprzywilejowane – gospodarstwa pracujących najemnie, a także pracujących na własny rachunek.
Social inequalities and the development of society from a sociological perspective
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Miczyńska-Kowalska, Maria
The aim of the article is to attempt to answer the questions: what are the causes of inequality throughout history, what are the causes of inequality in today’s post-industrial society and how can the growing inequalities be counteracted. The analysis of the social inequalities in the development of society employs a sociological approach. The values that lead to the social inequalities: power, money and prestige, can be demonstrated as being part of the history of the inequalities taking place in European society and its development since the 19th century. The article focuses on the concept of social stratification becoming one with progressive social development. It introduces theories explaining social inequalities. Social inequality is classified as one of the most important social problems. It stresses that inequality in life time is changing. It is noted that social inequality and economic development are reciprocal. It is pointed out that today’s post-industrial society has increased the role of education and profession, and that education is today one of the essential goods that diversifies whole social groups; it is also a factor in the reduction of marginal inequality. It was considered that unemployment and precariat constitute an important social problem of the 21st century. It is shown that inequality continues to grow, leading to difficulties in the development of society. It presents a number of factors (in practice) which cause the reduction in social inequalities, as well as the negative consequences of social divisions.
Solidarność międzypokoleniowa z perspektywy ekonomii i polityki społecznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Czapiewska, Gabriela
Problematyką artykułu jest międzypokoleniowa solidarność, którą socjologowie zawsze uważali za istotę życia wspólnotowego, a która stała się obecnie pilnym problemem dla społeczeństwa i wyzwaniem dla władz. Celem opracowania jest egzemplifikacja pojęcia solidarności międzypokoleniowej, jako idei wieloznacznej, uwypuklając rozumienie pojęć solidarności i pokolenia. Odniesiono się do relacji międzypokoleniowych (więzi, kontrakty między różnymi generacjami). W kontekście podjętej problematyki zaprezentowano istotę solidarności międzypokoleniowej, nawiązując do wyłaniających się na początku XXI wieku wyzwań dla ekonomii i polityki społecznej, związanych z procesem starzenia się ludności. Do realizacji niniejszego celu pracy posłużyła kwerenda literatury krajowej i zagranicznej z zakresu prezentowanej tematyki badawczej. Solidarność międzypokoleniowa jest pojęciem interdyscyplinarnym, zaangażowanym definicyjnie w takie obszary życia społecznego, jak: ekonomia, kultura, polityka i edukacja. Z punktu widzenia ekonomii i polityki społecznej to, co łączy pokolenia, analizowane jest głównie w kategorii solidarności międzypokoleniowej. Stała się ona przedmiotem debat, raportów, strategii i analiz, co związane jest z procesem globalizacji, niekorzystnymi dla funkcjonowania systemów emerytalnych prognozami demograficznymi, przemianami w stosunkach międzypokoleniowych, trudną sytuacją społeczną osób starszych, a także redystrybucją zasobów materialnych. Solidarność międzypokoleniowa (kohezja społeczna między generacjami) będzie się rozwijała wówczas, gdy będziemy stwarzać okazje do międzypokoleniowych spotkań. Niezależnie od sposobu definiowania czy poziomu analizy, kwestia solidarności międzypokoleniowej musi być uwzględniana przy strategicznym myśleniu o przyszłości, bazującym na wiedzy o występującym typie solidarności pokoleniowej oraz na przekonaniu o konieczności dostosowania kontraktu intergeneracyjnego do zmieniających się warunków demograficznych, ekonomicznych i kulturowych.
Specjalne potrzeby edukacyjne dzieci i dorosłych – wyzwania i konsekwencje dla polityki oświatowej i społecznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Skałbania, Barbara; Grewiński, Mirosław
The aim of the article is to analyze the situation of people with special educational needs in the context of the education process, professional work, as well as social life, which is a challenge for contemporary education and social policy. The article can be treated as a theoretical review, where the following issues are analyzed; subject literature, research reports, legal acts of the education system, statistical data, legislative solutions in Poland and selected European countries, and the proposed models of help and support. The result of analysis is a deepening the educational and social diagnosis of and reflection on the direction of change.
Zróżnicowanie efektów rozwojowych w Polsce z perspektywy zmian relacji dochodów gospodarstw domowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Leszczyńska, Małgorzata
Procesy rozwojowe w Polsce wzmacniają system odniesień porównawczych gospodarstw domowych, a większe dysproporcje w zakresie dochodów postrzegane są jako objaw niesprawiedliwości społecznej. Na wstępie odniesiono się do poglądów na temat znaczenia nierówności dochodów występujących między społeczeństwami i wewnątrz nich. Podkreślono tu znaczenie porównań relatywnych, gdyż zwłaszcza nierówności dochodowe występujące wewnątrz danego społeczeństwa odzwierciedlają stopień jego zhierarchizowania. W artykule dokonano też oceny zmian sytuacji dochodowej gospodarstw domowych w Polsce w latach 2003–2013 w ujęciu mikroekonomicznym. Poddano analizie długookresowe trendy w zakresie zmian relacji dochodów (w czasie i w grupach kwintylowych) w przeciętnym gospodarstwie domowym i grupach społeczno-ekonomicznych. W analizowanym okresie relatywne zmiany zachodzące w dochodach rozporządzalnych w przeciętnym gospodarstwie domowym i w poszczególnych grupach społeczno-ekonomicznych w czasie wskazują na wprawdzie nieznaczne, ale pogłębianie się nierówności dochodowych. Kształtowanie się zaś tych relacji układa gospodarstwa domowe w dwubiegunową strukturę hierarchiczną: relatywnie niższe pozycje zajmują gospodarstwa rencistów i rolników, natomiast pozycje uprzywilejowane – pracujących na własny rachunek i emerytów. Należy uwzględnić, że nierówności dochodów, wpływające na układ hierarchii gospodarstw domowych i ich grup społeczno-ekonomicznych, występują w każdej rozwiniętej gospodarce rynkowej. Rozpatrując te zagadnienia w świetle rozwoju zintegrowanego trzeba podkreślić jednak, że ich skala w krajach na wysokim poziomie rozwoju może mieć zróżnicowany wpływ na nasilenie innych problemów społecznych, mogących stanowić barierę w procesach modernizacyjnych i osiąganiu spójności społeczno-ekonomicznej.