Przeglądanie według Temat "rodzina"

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 31

Bez znieczulenia. O trudnych relacjach rodzinnych. Kaja Malanowska Patrz na mnie, Klaro
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Maroszczuk, Grażyna
Contemporary prose frequently deals with ‘family martyrdom’. The heroines of Kaja Malanowska’s 'Patrz na mnie, Klaro' obsessively return to their difficult family past. Inherited strain turns into other idiosyncrasies. Grażyna Maroszczuk’s sketch entitled ‘Without anaesthesia. On difficult family relations. Kaja Malanowka Patrz na mnie Klaro’ focuses on the analysis of women’s entanglements that are still alive, though acquired in the past. Experiences from childhood become the matrix for reading the world in adulthood. On the other hand – according to Stephen M. Johnson’s 'Humanizing the Narcissistic Style' – one may say that we fail to dispose of the behaviours that are an integral part of our culture, which is contrary to life and which puts achievements above pleasure, status above love and appearances above reality. It puts the heroines of the above-mentioned novels in an oppressive situation in which a contemporary woman is forced to reconcile a career and intellectual ambitions with family life.
Bezdomność rodzin - socjologiczny szkic problemu
(KUL Jana Pawła II, Lublin, 2011) Szluz, Beata
The problem of homelessness is not new, however it was only after 1989 that research regarding this issue started in Poland. Only very sparse publications connected with this subject matter appeared in preceding years. That situation was caused predominantly by the tendency to conceal the existence of certain social issues. The research related to this significant phenomenon conducted in the period of less than 20 years turned out to be extremely difficult, time and work consuming and very costly. A preliminary survey of the subject related literature showed that a research connected with family homelessness is undertaken very rarely. This phenomenon is a dangerous experience for an individual, but also the issue of family homelessness is becoming an alarming problem. Family's life is disturbed, which often leads to its disintegration. When a family faces homelessness, children are often placed in welfare institutions. Homelessness has negative impact on children's growth and education. Moreover it ruins physical and mental well being of the family members. In relation with the occurring problems, the herein article attempts an analysis of the issue of family homelessness. The analysis focused on the socio-demographic image of homeless families, causes of the problem, place of stay, ways for providing for the family, and forms of assistance for homeless families.
„Domność i bezdomność”. Instytucjonalne wsparcie jednostki i rodziny na przykładzie wybranych państw
(ROPS Kraków, 2012) Szluz, Beata
Dom jest budowlą, która ma pewien układ przestrzenny, a związek jednostki z tym miejscem jest specyficzny i odnosi się do wielu sfer działalności. Wielofunkcyjność domu powoduje, że służy on zaspokajaniu potrzeb człowieka. Z kolei jego brak wpływa negatywnie na stan zdrowia uniemożliwia rozwijanie aspiracji, regenerację sił i wypoczynek. Jest miejscem, w którym można być sobą, a także żyć zgodnie ze swoimi upodobaniami. W tym kontekście należy podkreślić, iż jest wspólnotą ludzi, których łączą bliskie więzi i uczucia, a jego mieszkańcy mają wspólną biografię. W części domów funkcje są prawidłowo wypełniane, jednakże jeśli wartości domu nie są dostrzegane, może to prowadzić do pozbawienia specyficznych cech tego miejsca, a nawet do utraty domu. Mieszkanie jest jednym z elementów warunkujących życie ludzi, stąd w prawie do życia mieści się szczegółowe prawo do mieszkania. Należy je uznać za naturalne i niezbywalne prawo osoby. Odnosząc się do danych statystycznych zarówno publikowanych w Polsce, jak również europejskich, można postawić tezę, iż wzrasta liczba starszych osób, mówi się zatem o starzeniu się społeczeństwa, a także feminizowaniu starości, a w tym kontekście o poszukiwaniu najlepszych form, metod czy innowacyjnych rozwiązań w zakresie opieki, pomocy i wsparcia, jednocześnie wzrasta odsetek młodych osób, które pozbawione są domu, zatem stają się bezdomnymi. Nasuwa się pytanie: jakie są uwarunkowania pojawiania się problemu „utraty domu”? Jakie działania są podejmowane w odniesieniu do jednostki, rodziny? Jakie innowacje możemy dostrzec w wybranych krajach europejskich? Czy i jakie wzorce w tym zakresie mogą być inspiracją do poszukiwań w naszym kraju?
Edukacja do rodzicielstwa jako wyzwanie współczesności
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Śniegulska, Anna
Podstawowymi obszarami funkcjonowania człowieka dorosłego jest praca zawodowa i rodzina, w której pełni on role małżeńskie i rodzicielskie. Rodzicielstwo stanowi nie tylko etap rozwojowy czy płaszczyznę samorealizacji, ale również jest dla człowieka źródłem poczucia sensu życia, zadowolenia i radości. Przejawia się ono w pełnieniu roli matki i ojca, zaś najwłaściwszym środowiskiem do tego pozostaje rodzina oparta na wzajemnej miłości, szacunku, odpowiedzialności i dialogu. W dobie współczesnych przemian społeczno-kulturowych zmianie ulegają modele życia rodzinnego i sposoby realizacji rodzicielstwa, co powoduje, że przygotowanie do odpowiedzialnego rodzicielstwa stanowi dziś ważny kierunek w edukacji młodego pokolenia.
Edukacja medialna dzieci w wieku przedszkolnym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Nowicka, Ewa; Walas, Barbara
Media i multimedia cieszą się ogromną popularnością wśród najmłodszych. Z tego powodu rośnie konieczność przygotowania dzieci do odpowiedniego korzystania z mediów. Wychowanie medialne realizowane już na poziomie przedszkola jest szansą na przygotowanie dzieci do krytycznego odbioru przekazów medialnych oraz sprawnego posługiwania się mediami jako narzędziami rozwoju poznawczego. Skuteczność prowadzonej już od najmłodszych lat edukacji medialnej zależy przede wszystkim od współpracy rodziców i nauczycieli, którzy stopniowo wprowadzać będą dziecko w zdominowany świat mediów.
Edukacja prorodzinna w kontekście współczesnych przemian społecznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Śniegulska, Anna
W sytuacji szybkich zmian społecznych, cywilizacyjnych i kulturowych przed edukacją rysują się nowe wyzwania. Wydaje się, że szczególnie istotne zadania nawiązują do idei edukacji prorodzinnej, która z punktu widzenia teorii i praktyki pedagogicznej jest ważnym obszarem pracy wychowawczej szkoły. W opracowaniu przedstawiam opinie osób wkraczających w dorosłość na temat realizowanej w szkole edukacji prorodzinnej oraz staram się określić potrzeby i oczekiwania w tym zakresie. Rozważania osadzam na przekonaniu, iż edukacja prorodzinna w nowym wymiarze winna sprostać zadaniu przygotowania młodzieży do dojrzałego związku z drugim człowiekiem i odpowiedzialnego rodzicielstwa, co stwarza szansę na budowanie satysfakcjonującej przestrzeni życia i osiąganie indywidualnego szczęścia.
Gospodarka zaczyna się w rodzinie – kondycja rodziny a rozwój społeczno-gospodarczy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Michalski, Michał A.
Celem rozważań podjętych w artykule jest ukazanie powiązań oraz przedstawienie badań, które potwierdzają zasadniczy wpływ rodziny na system gospodarczy. Rodzina jest tu rozumiana jako podstawowa instytucja i grupa zarazem, która gwarantuje realizację wielowymiarowego procesu reprodukcji społecznej – począwszy od jej wymiaru demograficznego, przez socjalizacyjny, aż po ekonomiczny. Z tego względu, system gospodarczy – choć często w ekonomii postrzegany jako sfera odrębna od rodziny i prowadzonego przez nią gospodarstwa domowego – de facto istnieje, funkcjonuje i może rozwijać się tylko wówczas, gdy rodziny w obrębie społeczeństwa podejmują i realizują wspomniane wcześniej role. Od tego, z kolei, w jaki sposób to czynią, zależy czy uczestnikami systemu gospodarczego stanie się po pierwsze, odpowiednia (i wystarczająca) liczba przedsiębiorców, pracowników i konsumentów, którzy – po drugie – będą odpowiednio wyposażeni w umiejętności społeczne (miękkie) oraz wiedzę. Zgromadzone w artykule wyniki badań wskazują wyraźnie, że występujące i postępujące, szczególnie w obrębie cywilizacji zachodniej, procesy dekompozycji małżeństwa i rodziny istotnie oddziałują na kondycję gospodarki. Okazuje się bowiem, że z jednej strony rosnący odsetek rozwodów i związany z tym zjawiskiem rozpad rodzin, a z drugiej malejąca liczba małżeństw, wzrost liczby przypadków kohabitacji oraz urodzeń pozamałżeńskich mają istotny wpływ na jakość socjalizacji dzieci i młodzieży. Okazuje się bowiem, jak wskazują m.in. badania Jamesa J. Heckmana, że najbardziej efektywnym pod względem rozwoju umiejętności miękkich (non-cognitive skills) oraz osiągnieć edukacyjnych środowiskiem jest trwała i pełna rodzina. Rekomendacje i wnioski zawarte w artykule zwracają uwagę na znaczenie świadomości powyżej ukazanych zależności nie tylko dla polityki społecznej (i rodzinnej w jej obrębie), ale także dla tworzenia i realizowania polityki gospodarczej.
Intergenerational Transmission of Values and Attitudes as Perceived by Students in Western Ukraine and Eastern Poland
(UKSW, Warszawa, 2024-09-30) Szluz, Beata; Myshchyshyn, Iryna
The empirical base of the article is the result of surveys conducted among students in the years 2018-2010. The purpose of the analysis is to learn the opinions of students in the cities of Lviv and Rzeszów with respect to the intergenerational transmission of values and attitudes. The formulation of the research problem: how do students in Eastern Poland and Western Ukraine perceive intergenerational transmission of values and attitudes? While conducting the research, both survey method and survey technique were used. Purposive sampling was determined by the following criteria: nationality, age, gender, and field of study. The foremost value which students internalised, and passed on to them by their mothers, is love. Assisting others and caring for loved ones were also apparent. The mothers of Polish students shaped the respondents’ attitudes regarding respect for others, while Ukrainian students internalised the following values passed on to them by their mothers: justice, patriotism, and freedom; in contrast to Polish students, for whom these values and attitudes appeared to be the least important. The fathers of the students shaped: industriousness and a prosperous life. The context of carrying out economic functions was lauded. According to Polish students, fathers passing on values such as respect for others, love, and honesty were also important; similar to what Lviv students thought were important. Ukrainian respondents emphasised that their fathers had shaped their broad intellectual horizons. For these students honesty and justice were equally important. Students who had been educated in Lviv reported religiosity as the least important. This was most often instilled by their mothers (somewhat more often Ukrainian) rather than by their fathers (somewhat more often Polish). The results demonstrated differences in the assessment of the transmission of values and attitudes of Ukrainian and Polish mothers and fathers.
Kohabitacja we współczesnym społeczeństwie polskim – wybór czy konieczność? Analiza socjologiczna
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Markowska-Gos, Ewa
Powszechnie m.in. w socjologii, a także w mediach mówi się o intensyfikacji zjawiska kohabitacji w Polsce. Za jego wykładnik uznaje się urodzenia pozamałżeńskie, a za konkretny wskaźnik należy traktować odsetek związków partnerskich w ogólnej liczbie urodzin (Narodowy Spis Powszechny). W literaturze przedmiotu mówi się w związku z tym o zróżnicowanych uwarunkowaniach owego zjawiska m.in. społeczno-kulturowych, ekonomicznych, indywidualnych (chociażby osobowościowych). Zasadniczym celem niniejszego artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie: czy życie w kohabitacji obecnie w III RP jest wynikiem wolnego wyboru jednostki w zindywidualizowanym, jak nigdy dotąd społeczeństwie, czy też jest koniecznością – stanowi efekt uwarunkowań ekonomicznych, w jakich przyszło jej żyć, z racji tego, iż nie zawsze może być ona kreatorem swojej sytuacji majątkowej, a zdeterminowana jest w tym obszarze wymogami gospodarki wolnorynkowej, stawianymi przez państwo, jako organizację społeczeństwa globalnego?
Konflikty w rodzinie i propozycje ich rozwiązywania
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Frączek, Zofia
W życiu doświadczamy wielu konfliktów, są to zarówno konflikty zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Konflikty mogą nas niszczyć, ale i wzmacniać, wiele zależy od tego, jak rozwiązaliśmy zaistniałą sytuację konfliktową. Konstruktywne wyjście z takiej sytuacji rozwija w człowieku dojrzałość i umiejętność pokonywania kolejnych trudności. Uczy rzetelnej oceny siebie, swoich oczekiwań i zrozumienia dla potrzeb partnera oraz kształtuje trwałe relacje międzyludzkie. Dla osiągnięcia tych korzyści niezbędna jest wiedza o istocie konfliktów i ich rozwiązywaniu. W tekście tym podjęto próbę ukazania zjawiska konfliktów w rodzinie, przybliżenia ich przyczyn i możliwości rozwiązywania.
Konstytucyjny obowiązek państwa ochrony rodziny
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Osiczko-Dec, Sylwia
W artykule omówiono definicje rodziny, małżeństwa, macierzyństwa i rodzicielstwa wynikające z przepisów prawa pracy oraz Konstytucji RP. Szczególna uwaga została skierowana na regulacje prawne, które gwarantowały ochronę prawną i bezpieczeństwo socjalne. Zagadnienia będące przedmiotem artykułu zostały omówione w oparciu o analizę stosowanych przepisów prawa pracy oraz orzecznictwo związane z tą tematyką. Przepisy prawa pracy dają szerokie uprawnienia i gwarancje małżeństwom, rodzinom w sprawowaniu opieki nad dziećmi i zapewnieniu im godziwych warunków materialnych do codziennego funkcjonowania. Głównym celem opracowania jest analiza i ocena regulacji prawnych w zakresie ich skuteczności w odniesieniu do ochrony rodziny. Wśród celów szczegółowych znalazły się regulacji dotyczących różnych kwestii ochrony rodziny, począwszy od małżeństwa, poprzez rodzicielstwo, po macierzyństwo. Podstawowe pytania badawcze podjęte w artykule sprowadzają się do kwestii wpływu rozwiązań prawnych zawartych w Kodeksie pracy na prawidłowe funkcjonowanie rodziny, przede wszystkim w sferze macierzyństwa, wychowania dziecka i zapewnienia rodzinie materialnych podstaw egzystencji.
Obraz współczesnej rodziny. Teoria i badania
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Szluz, Beata
W ponowoczesnym świecie rodzina nabiera odmiennego charakteru, zaczyna ewoluować. Jest w życiu jednostki aktualizowana, stała się społecznym obiektem, który może zostać wybrany. Postępuje indywidualizacja życia i funkcjonowania rodziny (małżeństwa) oraz liberalizacja norm społecznych. Nasuwa się pytanie - co te procesy oznaczają dla jednostek? Pojawia się także refleksja i pytanie - jaka jest przyszłość oraz pozycja małżeństwa i rodziny w sferze aksjologicznej? Autorzy, zaproszeni do przedstawienia własnych przemyśleń, podjęli próbę poszukiwania odpowiedzi na te pytania. Wzrost zainteresowania problemami rodziny, refleksja nad jej przyszłością jest ważnym zadaniem dla badaczy. Zebrane w książce teksty pozwoliły na nakreślenie obrazu współczesnej rodziny. Anna Kwak w artykule "Rodzina! Wbrew pesymistom i krytykom" postawiła pytanie - czy obecnie rodzina jest krytykowana? Zwróciła uwagę, iż ścierają się dwa stanowiska - jedno widzi zmierzch/zanik rodziny, drugie z kolei dokonujący się rozwój, wynikający z konieczności dostosowania się do zachodzących zmian społecznych. Podjęła próbę odpowiedzi na pytanie - jak uzasadnić, że rodzina w naszych czasach podlega przemianom, a nie chyli się ku upadkowi, czyli że nie jest w kryzysie? Aldona Żurek w artykule pt. "Rodzina wartością - pomiędzy deklaratywnością a praktykowaniem życia rodzinnego" zaakcentowała znaczenia rodziny, w kontekście pozostawania przez nią szczególnie cenioną wartością. Iwona Taranowicz w tekście pt. "Co dzisiaj konstytuuje rodzinę? Pojęcie displaying family jako narzędzie analizy współczesnej rodziny" zwróciła uwagę na nietrwałość rodziny, wielość jej form, skłaniającą socjologów do stawiania pytania o istotę rodziny, a także jej cechy konstytutywne. Zdaniem autorki obserwowana różnorodność wzorów życia rodzinnego zaciera wyraźną do niedawna granicę między rodziną a innymi formami wspólnotowego życia. Niezbędne stają się nowe pojęcia, koncepcje i narzędzia bardziej adekwatne do opisu niestabilnej rzeczywistości. W artykule "Single - uwarunkowania życia w pojedynkę" Beata Szluz podkreśliła, że w wyniku procesu indywidualizacji następuje oscylacja między różnymi formami życia, w efekcie coraz więcej ludzi postawionych wobec wyboru rodzina albo nie-rodzina, wybiera inną drogę „pluralistyczną nieciągłą trajektorię biografii” (życie w rodzinie, życie samotne, inne formy współżycia przeplatają się). W opartym na badaniach artykule Marioli Bieńko pt. "Romantyczna miłość we współczesnej kulturze przelotnych znajomości", autorka zdefiniowała i opisała społeczny konstrukt romantycznej miłości z punktu widzenia późnej nowoczesności. Podjęła próbę prezentacji różnych koncepcji i teorii na temat racjonalizacji oraz komercjalizacji miłości, obecnych w publicznej i akademickiej debacie. W części badawczej przedstawiła jakościowy opis materiału analitycznego dotyczącego znaczeń przypisywanych „aktywności seksualnej”. Artykuł Iwony Przybył "JA i TY zamiast MY. Uwarunkowania procesu redefiniowania wierności seksualnej w małżeństwie" jest głosem w dyskusji na temat przemian współczesnej rodziny i próbą wyjaśnienia powodów upowszechniania się łamania zasady wierności seksualnej w małżeństwie. Przedmiotem rozważań autorka uczyniła wskazanie uwarunkowań przemian „reguł gry” w małżeństwie. Paweł Maciąg przygotował tekst pt. "Spojrzenie na polską rodzinę na początku XXI wieku", w którym podjął próbę wypowiedzi na temat przemian współczesnej rodziny, jej kondycji oraz nakreślenia jej obrazu. W ślad za tym kolejni autorzy Elżbieta Cygnar, Marek Mierzyński, Beata Rejman, Krzysztof Rejman nakreślili "Filozoficzne i socjologiczne determinanty zmian we współczesnej rodzinie". Dubis Małgorzata w artykule na temat "Rodzina jako wartość i płaszczyzna transformacji wartości", podjęła poszukiwania relacji pomiędzy wartościami z jakim przez wiele lat jednostka styka się w rodzinie, które stanowią dla niej ważny wzorzec i trwały punkt odniesienia, a preferowanymi wartościami przez współczesną młodzież. Anna Badora przedstawiła opracowanie stanowiące próbę zobrazowania sposobów modyfikowania funkcji rodziny, przez udział w kulturze instant. Celem artykułu uczyniła ukazanie w jaki sposób kultura instant oddziałuje na rodzinę oraz jakie są tego konsekwencje. Z kolei Karol Pastor i Jozef Matulník w artykule pt. "Współczesne przemiany wzorców zachowań w życiu rodzinnym a przemiany religijności na Słowacji" podjęli próbę pokazania, na przykładzie słowackiej populacji, uwarunkowań zmian we wzorcach zachowania w życiu rodzinnym i strukturze rodziny oraz ich wpływu na zmiany w religijności. Autorzy wykorzystali dane statystyczne pochodzące z ostatnich trzech powszechnych spisów ludności przeprowadzonych na Słowacji oraz dane pochodzące z licznych ogólnosłowackich reprezentatywnych własnych badań socjologicznych, dotyczących problematyki wzorców zachowań w życiu rodzinnym oraz wzorców demograficznych a religijności na Słowacji. Zmiany obyczajowe sprawiają, że w miejsce tradycyjnie rozumianej rodziny powstają nowe formy funkcjonowania społecznego, określane niekiedy jako alternatywne formy życia małżeńsko–rodzinnego. Kolejne artykuły autorzy poświęcili tej tematyce, są to rozważania: Bogdana Więckiewicza na temat "Małżeństwo czy alternatywne formy życia w planach studentek uczelni o charakterze katolickim oraz świeckim", Doroty Pstrąg "Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego jako wynik przemian obyczajowych" i Magdy Urbańskiej "Niezamężna kohabitacja - współczesna alternatywa dla małżeństwa?". Dorota Dolata w artykule na temat "Czy rodziny tęczowe powinny mieć prawo do wychowywania dzieci? - ilustracja empiryczna" przedstawiła wyniki badań dotyczące postrzegania przez studentów z Polski oraz Hiszpanii możliwości wychowywania dzieci przez pary jednopłciowe. Wskazała różnice w stopniu aprobaty dwóch grup respondentów, ze względu na kraj ich pochodzenia i specyfikę obranego kierunku studiów. Problematyka ról rodzicielskich - macierzyńskich i ojcowskich oraz roli dziecka znalazła się w centrum zainteresowania kolejnych autorów. Anna Śniegulska podjęła temat "Wokół problematyki ról rodzicielskich", Hana Šlechtová ukazała "Repertuar rodzicielski roli dziecka oczami rodziców rodziny trójdzietnej". Z kolei Jarosław Koral podjął temat "Przyczyn zmian pozycji ról życiowych i zawodowych kobiet w Polsce". Marta Luty-Michalak przedłożyła artykuł pt. „Sandwich generation” - pokolenie kobiet podwójnie obciążonych obowiązkami opiekuńczymi". Autorka dokonała analizy obciążenia obowiązkami opiekuńczymi kobiet, zaliczanych do pokolenia sandwich generation na poziomie płaszczyzny kulturowej oraz podjęła próbę udzielenie odpowiedzi na pytanie - w jaki sposób system wartości Polaków wpływa na rozłożenie wyżej wymienionych obowiązków pomiędzy kobiety i mężczyzn? Z kolei Ludmyła Marczuk rozważania, dotyczące werbalizacji miejsca kobiety we współczesnej przestrzeni ukraińskiej, przygotowała w oparciu o ukraińską prozę. Autorka podkreśliła, że przynależność człowieka do pewnej płci odgrywa ważną rolę w procesie kształtowania osobowości, co jest uwarunkowane wieloma czynnikami, wśród których duże znaczenie ma język. Wzrastające zainteresowanie problematyką rodziny skłania badaczy do polemiki, jest także wyrazem niepokoju i troski o tę ważną strukturę życia społecznego. Piszący tę książkę autorzy podjęli próbę nakreślenia obrazu współczesnej rodziny, mając na celu wniesienie wkładu do dyskusji na temat rodziny i wyzwań przed nią stojących.
Opieka nad osobą z chorobą Alzheimera - kierunki wsparcia opiekuna rodzinnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, 2019) Szluz, Beata
Caring for a person with Alzheimer’s disease is not only exhausting physically and emotionally, but it can also cost a lot. This problem is becoming particularly important in the face of the ageing process of individuals, societies, and the systematically growing number of people with Alzheimer’s disease. Caring for a person with AD poses a high risk of decreased quality of life, it is especially true with regard to family caregivers who are emotionally related to the patient. The paper aims to present difficulties encountered by family caregivers of people with Alzheimer’s disease and directions of support.
Osamotnienie dzieci i młodzieży – narastający problem społeczny współczesnych czasów
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Cudak, Sławomir
Osamotnienie dziecka we własnej rodzinie stanowi coraz powszechniejsze zjawisko. Problem ten dotyczy nie tylko rodzin dysfunkcyjnych, ale też rodzin dobrze funkcjonujących, z pozoru. Stan osamotnienia dziecka we własnej rodzinie istotnie zaburza jego rozwój w sferze emocjonalnej, społecznej, edukacyjnej, a nawet moralnej. Konsekwencje tego problemu przekładają się na inne środowiska funkcjonowania społecznego dzieci i młodzieży takie jak: środowisko szkolne, lokalne i rówieśnicze. Problemy badawcze, które rozpatrywano w tekście brzmią: Jakie są przyczyny makrospołeczne i wewnątrzrodzinne osamotnienia dzieci i młodzieży? Jakie są negatywne konsekwencje społeczne, emocjonalne i wychowawcze u dzieci z poczuciem osamotnienia?
Partnerstwo edukacyjne w szkole
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Kocór, Maria
Podjęty temat wydaje się ważnym przypomnieniem potrzeb wynikających z demokracji w edukacji i z edukacji w demokracji z udziałem jej ważnych środowisk, jakimi wciąż są rodzina i szkoła. Z drugiej strony jest wyrazem troski i niepokoju o stan partnerstwa edukacyjnego dla rozwoju. Na tym tle autorka wskazuje od lat obecne, jak też nowe problemy edukacyjnej współpracy, które tkwią w rodzinie, w szkole, ale też poza nimi. Najbardziej niepokojące wydają się wciąż mało autonomiczne, odpowiedzialne i krytyczno-twórcze postawy szkolnych podmiotów – uczniów, nauczycieli i rodziców jako z założenia partnerów edukacyjnych. Niski poziom zaufania i odpowiedzialnego zaangażowania w realizację wspólnych celów jest przeszkodą wymagająca głównie zmian mentalnych. Powstaje zatem pytanie: Jak zmienić myślenie o edukacji jej podmiotów, aby stała się wspólną inicjatywą oraz wysiłkiem dającym satysfakcję i prowadzącym do rozwoju? Podjęte rozważania są głosem w dyskusji nad zmianą sensu i kultury partnerstwa edukacyjnego.
Poczucie sensu życia rodzin z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Barłóg, Krystyna
Każda rodzina jest mikrosystemem wzajemnych relacji i powiązań, przyjętych, uznawanych wartości. Pojawienie się w rodzinie dziecka z niepełnosprawnością intelektualną staje się szczególnym wyzwaniem dla całego systemu rodzinnego, a zwłaszcza dla rodziców oraz rodzeństwa. W sytuacji kryzysowej pojawia się wiele pytań i wątpliwości, lęków i zachowań dezadaptacyjnych. Jednym z podstawowych pytań jest tu pytanie o wartość takiego życia, sens życia rodziców w sytuacji pojawienia się dziecka z niepełnosprawnością intelektualną.
Policja wobec problemu przemocy w rodzinie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Dudek, Zygmunt
W artykule autor przedstawił rolę Policji w zapobieganiu przemocy w rodzinie oraz ukazał narzędzia, jakimi posługują się funkcjonariusze tej formacji w celu skutecznego zwalczania tego typu przestępczości. Szczególną rolę w realizacji tych zadań odgrywa procedura tzw. „Niebieskiej Karty”, która pozwala na szybkie ujawnianie i eliminowanie zagrożeń wynikających ze stosowania przemocy fizycznej i psychicznej sprawców wobec osób najbliższych.
Praca socjalna z osadzonymi w więzieniach – realne założenie czy mglisty postulat?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Jamroży, Krzysztof
W obecnym polskim systemie pomocy społecznej i polityki penitencjarnej nie stworzono skutecznych i kompleksowych form wspierania więźniów odbywających wyroki pozbawienia wolności. Staje się to szczególnie zauważalne w kontekście licznych problemów, z jakimi zmagają się osadzeni. Można wśród nich wymienić śmierć bliskich osób (np. rodziców), rozpad rodziny, niechęć członków rodziny i przyjaciół do utrzymywania kontaktu z więźniem, złą kondycję psychiczną, poczucie bezradności, bierność, a także syndrom wyuczonej bezradności. Poważnym problemem w momencie opuszczenia zakładu karnego jest również zagrożenie bezdomnością, bezrobociem oraz ubóstwem. Obecnie te trudne sytuacje próbują rozwiązywać zawodowi kuratorzy sądowi. Ta instytucja jest jednakże niewydolna oraz nieefektywna. Pojawia się zatem potrzeba opracowania nowych, kompleksowych rozwiązań, które może zaoferować pomoc społeczna. Dzięki umiejscowieniu pracownika socjalnego w środowisku wychowawczym zakładu karnego i zastosowanii tzw. modelu pracy socjalnej z więźniami zaistniałaby możliwość wspierania osadzonych jeszcze w momencie odbywania kary pozbawienia wolności (w postaci działań bezpośrednich) oraz ich rodzin, przyjaciół, a także społeczności lokalnej, do której więzień po odbyciu kary powraca (działania pośrednie). Celem artykułu jest zaprezentowanie wybranych problemów osadzonych, aktualnej specyfiki oddziaływania zawodowych kuratorów sądowych oraz teoretycznego modelu pracy socjalnej z więźniami w środowisku zamkniętym i ich rodzinami, przyjaciółmi, znajomymi, a także społecznością lokalną w środowisku otwartym.
Preferowane wybory przyszłych związków małżeńsko-rodzinnych przez dorastającą młodzież
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Cudak, Sławomir
Współcześnie następują dynamiczne przemiany społeczne, gospodarcze i polityczne. Przemiany te warunkują tworzenie się nowego modelu funkcjonowania małżeństw i rodziny. Rodzina współczesna przeżywa wielostronne sytuacje kryzysowe. Osłabiona kondycja rodziny nie powoduje jej zaniku, gdyż większość badanej młodzieży wybiera małżeństwo i rodzinę w swych przyszłych planach życiowych. Niewielka część młodzieży preferuje w przyszłości funkcjonowanie w konkubinacie bądź innych związkach alternatywnych.
Problemy i zagrożenia współczesnej rodziny. Teoria i badania
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Szluz, Beata
Rodzina jest dziś przestrzenią przejawiania się sprzeczności i zjawisk, co stawia ją przed wieloma wyzwaniami, zmuszając i mobilizując ją do poszukiwania nowych sposobów radzenia sobie z nimi. Polimorficzność problemów doświadczanych przez rodzinę i małżeństwo ma często charakter konsolidacyjny, związany z wielością uwarunkowań. Nie jest możliwe, aby w jednej publikacji przedstawić wszystkie problemy, z jakimi przychodzi borykać się współczesnej rodzinie. Teksty zebrane w niniejszym tomie prezentują autorskie spojrzenia, pozwalające na ukazanie wybranych problemów rodziny: doświadczającej konsekwencji procesu migracji, kryzysu wczesnej dorosłości, niepełnosprawności, a także choroby i śmierci. Pojawiły się głosy dotyczące pomocy i wsparcia rodziny, a także propozycji działań instytucji i organizacji pozarządowych na rzecz osób niepełnosprawnych. Rozważania rozpoczyna artykuł przygotowany przez Adama Kulczyckiego noszący tytuł "Kryzys instytucji rodziny i jej przemiana w XX wieku", w którym autor w oparciu o literaturę zobrazował przemiany oraz podjął próbę dyskusji i poszukiwań w zakresie zaakcentowanego w tytule kryzysu rodziny. Joanna Wróblewska-Skrzek skupiała swoją uwagę na kryzysie wczesnej dorosłości w sferze życia rodzinnego. W świetle danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) oraz Eurostatu odniosła się do obserwowanych w krajach europejskich i w Polsce tendencji w zakresie zamieszkiwania młodych dorosłych z rodzicami, opóźniania decyzji dotyczących zawarcia związku małżeńskiego i urodzenia dziecka oraz sytuacji ma rynku pracy. Badacze zaprezentowali problematykę procesu migracji i jego znaczenia w kontekście funkcjonowanie rodziny. Izabela Kiełtyk-Zaborowska przygotowała artykuł pt. "Funkcjonowanie rodziny w obliczu zjawiska eurosieroctwa". Natalia Varga i Victoria Ruehl w tekście noszącym tytuł "Wpływ transgranicznej migracji zarobkowej rodziców na socjalizację dzieci", na przykładzie rodzin migracyjnych z Ukrainy wskazały na negatywne aspekty wyjazdu rodziców za granicę oraz problemy w realizacji funkcji rodziny. Znalazło to także odzwierciedlenie w trudnościach socjalizacyjnych dzieci. Z kolei Katarzyna Tarka w artykule "Rodzina migracyjna w obszarze działań pracownika socjalnego" odniosła się do rodzin migracyjnych i trudności, których one doświadczają w codziennej egzystencji oraz roli pracownika socjalnego w obszarze wsparcia rodziny migracyjnej. Na podstawie wyników własnych badań autorka wskazała na najczęstsze problemy, z którymi borykają się członkowie rodzin migracyjnych oraz sposoby pomocy oferowane przez pracowników socjalnych. Monika Struck-Peregończyk podjęła problematykę aktywności zawodowej młodych osób z niepełnosprawnością. W świetle wyników własnych badań autorka dokonała analizy wpływu rodziny osoby z niepełnosprawnością na poziom jej aktywności na rynku pracy. Tematykę dotyczącą osób niepełnosprawnych kontynuują w swoich rozważaniach: Paulina Dubiel-Zielińska "Kreatywna obecność osób niepełnosprawnych w rodzinie i jej wymiar etyczny", Barbara Skawina "Społeczne problemy rodzin dzieci niepełnosprawnych i z zaburzeniami rozwoju", a także Margita Schmidtová, Grétka Osvaldová "Dzieci z wadą słuchu w rodzinach wielokulturowych". Elżbieta Cygnar, Marek Mierzyński, Beata Rejman i Krzysztof Rejman skoncentrowali się na działaniach pomocowych skierowanych do rodzin dzieci z niepełnosprawnością, podejmowanych przez Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób Upośledzonych Umysłowo Koło w Jarosławiu. Autorzy zwrócili uwagę na bogactwo i zróżnicowanie form pomocy, uwzględniających potrzeby lokalnego środowiska osób z niepełnosprawnością i ich rodzin. Zdaniem autorów działania te nie tylko przyczyniają się do pogłębienia wiedzy rodziców i umiejętności niezbędnych do opieki nad dzieckiem z niepełnosprawnością, pozwalają także zapobiegać zjawisku wypalenia rodzicielskiego i niejednokrotnie rozpadowi rodziny. Kinga Turek podjęła problematykę pomocy świadczonej osobom z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodzinom przez organizacje pozarządowe. Na przykładzie działalności Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Myślenicach, prowadzącego Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy, Oddział Wczesnego Wspomagania Rozwoju oraz Oddział Wsparcia dla Dorosłych, autorka zaprezentowała różne formy pomocy prowadzone w środowisku lokalnym w zakresie wsparcia kierowanego do osób z tym rodzajem niepełnosprawności oraz ich rodzin. Na problem przeciwdziałania izolacji i osamotnieniu rodzin z dzieckiem z niepełnosprawnością zwróciła uwagę Mária Dávideková. Autorka podkreśliła konieczność podejmowania w ramach pomocy społecznej różnorodnych działań, których celem jest pomaganie w rozwiązywaniu codziennych problemów, przy równoczesnej dostępności rodzin do tego typu wsparcia oraz dostosowaniu do indywidualnych potrzeb. Z kolei Agnieszka Karpińska napisała artykuł na temat "Ojciec w rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym". Anna Chmielewska podjęła próbę odpowiedzi na pytanie "Czy młodzież ma prawo czuć się samotna we współczesnym świecie? Wieloznaczność poczucia osamotnienia współczesnej młodzieży i właściwa diagnoza tego problemu jako punkt wyjścia w jego rozwiązaniu". Problematyka depresji stała się centrum zainteresowania kolejnych autorów. Adam Raczkowski przedstawił artykuł pt. "Zjawisko depresji dziecka i nastolatka w rodzinie", a Maryana Mykolaychuk "Depresja a stosunki rodzinne: wzajemne oddziaływanie i metody terapii". Tematyka śmierci została podjęta przez Dominikę Cyzio w artykule na temat "Dziecko, lęk przed śmiercią i dobrostanem osoby umierającej. Aspekty etyczne i psychologiczne". Sabina Lucyna Zalewska w swoim artykule postawiła pytanie dotyczące potrzeby rozmowy z dzieckiem o śmierci. Wskazała na aspekt pedagogiczny takiej rozmowy poprzez ukazanie śmierci jako elementu ludzkiego życia. Autorka zaprezentowała wyniki własnych badań. Pomocy i wsparciu osób z zaburzeniami psychicznymi poświęcony jest artykuł Iryny Drozd. Analizując dane GUS oraz ustawę o pomocy społecznej z 2004 r., autorka skoncentrowała się na rozwiązaniach stosowanych w pracy socjalnej z wyróżnioną grupą klientów, równocześnie wskazując na trudności pojawiające się w wielu obszarach oraz potrzebę współpracy pomiędzy służbą zdrowia a instytucjami pomocy społecznej. Wzrastające zainteresowanie problemami rodziny nakłania badaczy do debaty. Stanowi również wyraz troski o tę "wspólnotę życia i miłości". Piszący tę książkę autorzy podjęli próbę ukazania zagrożeń i trudności, na które napotyka współczesna rodzina, mając na celu poszukiwanie propozycji wspierania jej, a także wniesienie wkładu do toczącej się dyskusji.