Przeglądanie według Temat "risk factors"

Aktualnie wyświetlane 1 - 10 z 10

Analýza rizikových faktorov modelových situácií v nácviku kontroly rizika
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Hašková, Alena; Tóth, Matúš; Tureková, Ivana
Základným predpokladom zdarného priebehu akéhokoľvek verejného podujatia je garantovanie jeho bezpečnosti. Za týmto účelom je potrebné zabezpečiť náležité zaškolenie osôb podieľajúcich sa na realizácii priebehu podujatia. Pri uplatňovaní aktivizujúcich metód môže byť efektívnosť zaškoľovania príslušných osôb výraznou mierou zvyšovaná. V príspevku je prezentovaná metodika využitia konkrétnej modelovej situácie určenej na nácvik kontroly rizík pri organizovaní kultúrno-spoločenských podujatí. Modelová situácia vychádza z organizácie hudobno-tanečného festivalu Outbreak konaného v meste Banská Bystrica.
Correlation between rheumatoid arthritis and periodontitis
(Publishing Office of the University of Rzeszow, 2022-12) Zielińska, Anna; Tabarkiewicz, Jacek
Introduction and aim. The association between periodontitis (PD) and rheumatoid arthritis (RA) has been analyzed and described in literature. Periodontal pathogens, such as “Porphyromonas gingivalis” and “Aggregatibacter actinomycetemcomitans” are pointed as the common factors for both diseases. In this work we demonstrate that treatment of dental and oral diseases is an unconditional requirement for patients with RA. Material and methods. PubMed was searched with the keyword “rheumatoid arthritis” and “periodontitis” from May 1999 to January 2022, showed 181 articles. Ultimately 72 articles were included in the review. Analysis of the literature. The above mentioned pathogens exhibit multiple mechanisms that disturb immune and inflammatory responses of the human organism. Those mechanisms lead to the periodontal disease (PD) that may activate the systematic reactions which in turn lead to intensification of systematic diseases such as rheumatoid arthritis (RA). P. gingivalis has the ability to expresses PAD enzyme (peptidylarginine deiminase) and activates the citrullization process. Moreover, the bacterium produces gingipain cysteine proteinases, which degrade the mechanisms of immunological system. The latter pathogen, A. actinomycetemcomitans, expresses hypercitrullization in neutrophils. Conclusion. Both pathogens influence inflammatory response of the organism, through the common pro-inflammatory mediators for periodontitis and rheumatoid arthritis, intensify the clinical manifestations of both diseases.
Częstość występowania i rozmieszczenie stwardnienia rozsianego w Polsce i na świecie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Guzik, Agnieszka; Kwolek, Andrzej
Stwardnienie rozsiane (sr) jest przewlekłą chorobą demielinizacyjną układu nerwowego dotyczącą najczęściej młodych dorosłych z przewagą występowania wśród kobiet. Dokładna przyczyna sr nie jest znana. Przyjmuje się, że jest to choroba wieloczynnikowa. Rozpowszechnienie występowania sr na kuli ziemskiej jest nieregularne, uzależnione od szerokości geograficznej. Częstsze zachorowania odnotowuje się w szerokościach geograficznych o klimacie chłodnym i umiarkowanym aniżeli w strefie zwrotnikowej i podzwrotnikowej. Liczba osób z sr na całym świecie przekracza 2,5 mln, z czego około 630 000 zachorowań odnotowano w Europie. Polska znajduje się wśród krajów o wysokiej częstości występowania sr. Przyjmuje się, że zapadalność na sr w Polsce wynosi od 45 do 92 osób na 100 000 mieszkańców. Choroba rozpoczyna się zazwyczaj pomiędzy 20 a 40 rokiem życia, czyli w latach największej aktywności zawodowej, w związku z tym sr, będąc jedną z najczęstszych przyczyn długotrwałej niezdolności do pracy, stanowi znaczny problem nie tylko zdrowotny, ale również społeczny. Cel pracy: Celem pracy jest ocena częstości występowania i rozmieszczenia stwardnienia rozsianego w Polsce i na świecie. Metoda: Dokonano przeglądu piśmiennictwa krajowego i zagranicznego z lat 2008–2014. Przeszukano następujące bazy danych: PubMed, Science Direct, Termedia, Polska Bibliografia Lekarska.
Czynniki ryzyka i występowanie nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie w wieku szkolnym w województwie podkarpackim
(2015-04-30) Wyszyńska, Justyna
Celem pracy była ocena różnic w częstości występowania nadciśnienia tętniczego krwi pomiędzy dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością intelektualną a ich zdrowymi rówieśnikami sprawnymi intelektualnie, a także ocena wpływu wybranych czynników biologicznych, socjoekonomicznych oraz związanych ze stylem życia na występowanie nadciśnienia tętniczego krwi wśród dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną. Badaniem objęto 588 uczniów z niepełnosprawnością intelektualną, w wieku od 7 do 18 lat. Grupę porównawczą stanowiło 588 (dobranych pod względem wieku i płci w stosunku do grupy badanej) uczniów sprawnych intelektualnie. Nadciśnienie tętnicze krwi rozpoznano u 7% dzieci i młodzieży z grupy porównawczej oraz u 56,3% dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną. Na częstość występowania nadciśnienia tętniczego krwi w badanej grupie wpływały w sposób istotny statystycznie: wiek badanych, stopień niepełnosprawności intelektualnej, dystrybucja tkanki tłuszczowej w organizmie, wskaźnik BMI, rodzaj porodu, sposób karmienia dziecka w okresie noworodkowym i niemowlęcym, długość karmienia naturalnego oraz masa ciała rodziców. Stwierdzono także istotny statystycznie związek pomiędzy częstością występowania nadciśnienia tętniczego krwi u dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną a wykształceniem ojca, wielkością rodziny oraz sytuacją materialną rodziny. Również poziom aktywności fizycznej, częstość spożywania warzyw i owoców oraz wielkość spożycia soli wpływały na częstość występowania nadciśnienia tętniczego krwi wśród dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną.
Czynniki ryzyka w systemie finansowym gmin
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Miszczuk, Magdalena
Gminy są podstawową jednostką samorządu terytorialnego. Stanowią więc administrację publiczną zlokalizowaną najbliżej obywatela. Zaspokajają zatem istotne potrzeby mieszkańców, gdyż finansują takie ważne dziedziny jak: oświatę i wychowanie, pomoc społeczną, gospodarkę komunalną, transport i łączność, kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego, kulturę fizyczną, gospodarkę mieszkaniową. Ze względu na to, że ryzyko oznacza niepewność co do osiągnięcia założonych celów czy też możliwość urzeczywistnienia się czegoś niepożądanego, gminy podlegają ryzyku podobnie jak inne podmioty gospodarujące. Wynika to z nadrzędnego celu, jaki realizują gminy, tj. zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnej. To zaspokajanie potrzeb może nie być realizowane efektywnie właśnie w wyniku oddziaływania różnych czynników na finanse gmin. Artykuł ma charakter poznawczy i porządkujący. Dotyczy identyfikacji i klasyfikacji czynników ryzyka występujących w systemie finansowym gmin. Identyfikację tych czynników umożliwiają przyjęte dwie klasyfikacje. Pierwsza z nich za kryterium przyjmuje kategorię, której to ryzyko dotyczy. Zgodnie z tym można wyróżnić ryzyko w zakresie realizowanych: dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów. Druga z kolei klasyfikacja dzieli te czynniki na zależne i niezależne od gminy, czyli tkwiące wewnątrz i na zewnątrz jednostki. Najczęściej powtarzającym się zewnętrznym czynnikiem ryzyka we wszystkich kategoriach finansowych jest zmiana regulacji prawnych oraz sytuacja gospodarcza, a wewnętrznym niewłaściwa praca urzędników. Innymi ważnymi czynnikami zewnętrznymi, potencjalnie zagrażającymi wykonanie dochodów czy powodujące wzrost wydatków, są zjawiska demograficzne.
Czynniki warunkujące skuteczne zarządzanie ryzykiem w gospodarce finansowej jednostki samorządu terytorialnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Sołtyk, Piotr
Zarządzanie ryzykiem zostało usankcjonowane przepisami prawa jako jeden z postulatów kontroli zarządczej. Podkreślić przy tym należy, że nie jest to łatwe zadanie. Nabycie umiejętności w tym zakresie wymaga dużego zaangażowania ze strony kierownictwa JST zwłaszcza na płaszczyźnie zmiany filozofii myślenia i sposobu zarządzania w szczególności publicznym zasobem finansowym, gdyż od dawna wiadomo, że pełna realizacja celów i zadań wiąże się z ryzykiem. Kluczową sprawą jest umiejętne szacowanie ryzyka zwiększając przez to prawdopodobieństwo zgodnego z prawem oraz efektywnego wydatkowania środków publicznych. Przedstawione powyżej czynniki, które można wykorzystać do tworzenia polityki zarządzania ryzykiem nie stanowią katalogu zamkniętego. Ich dobór uzależniony jest głównie od specyfiki działania jednostki, wysokości dysponowania środków publicznych w tym pochodzących z budżetu UE, a także liczby i kwalifikacji personelu pracowniczego. Niezależna działalność audytu wewnętrznego poprzez identyfikację i szacowanie czynników ryzyka niewątpliwie przyczynia się do wspierania decydentów samorządowych w systemie zarządzania ryzykiem.
Dynamika zmian w zakresie umieralności niemowląt w województwie podkarpackim w latach 2000-2010
(2016-01-21) Hejda, Grażyna
Celem pracy była analiza umieralności niemowląt na Podkarpaciu w latach 2000-2010, a także określenie relacji zachodzących pomiędzy umieralnością niemowląt a wybranymi czynnikami socjodemograficznymi i biologicznymi ze strony ich matek. Badanie statystyczne zostało przeprowadzone w grupie 699 matek dzieci, które zmarły przed ukończeniem pierwszego roku życia (grupa badana) oraz w grupie 3436 losowo wybranych kobiet po odbyciu porodu (grupa kontrolna), których dzieci przeżyły co najmniej rok. W woj. podkarpackim w latach 2000-2010 obserwowano pozytywną tendencję spadkową dotyczącą zgonów niemowląt. Wskaźnik umieralności obniżył się w tym okresie z 7,17 do 5,23 na 1000 urodzeń żywych. Jednocześnie w tym samym czasie jego odpowiednik dla Polski uległ zmniejszeniu odpowiednio z 8,11 do 4,98 na 1000 urodzeń żywych. Średnie roczne tempo spadku umieralności niemowląt na Podkarpaciu wynosiło 3,1% w przypadku niemowląt i 2,4% w przypadku noworodków. Obserwowane tendencje spadkowe, jakkolwiek pozytywne, nie były jednak w stanie osiągnąć tempa zmniejszenia się umieralności dzieci w Polsce, które dla niemowląt wyniosło 4,8%, a dla noworodków 4,5% rocznie. Największy odsetek zgonów niemowląt (60-75%) występował w przypadku porodów przedwczesnych, a tym samym w strukturze zgonów niemowląt przeważały dzieci o niskiej masie urodzeniowej. W pracy udowodniony został statystycznie istotny wpływ wieku matki, jej miejsca zamieszkania, rodzaju wykonywanej przez nią pracy, liczby przebytych przez nią ciąż oraz występowania niepowodzeń położniczych w przeszłości na poziom umieralności niemowląt na Podkarpaciu.
Percepcja i rozpowszechnienie wybranych czynników ryzyka palenia tytoniu i używania innych wyrobów nikotynowych wśród dzieci i młodzieży w południowo zachodniej Polsce
(Uniwersytet Rzeszowski, 2019-07-04) Lintowska, Agnieszka
Szczególną grupą ryzyka palenia papierosów i używania innych wyrobów nikotynowych są dzieci i młodzież.[Jest to populacja bardzo podatna na bodźce zachęcające do palenia, a także szybsze wykształcenie uzależnienia od nikotyny niż w przypadku dorosłych. Celami podjętych badań były ocena rozpowszechnienia palenia, narażenie na środowiskowe, behawioralne czynniki ryzyka palenia, motywacji podjęcia palenia oraz ryzyko regularnego palenia w przyszłości w populacji dzieci i młodzieży Dolnego Śląska. W pracy wykorzystano dwa kwestionariusze ankiety udostępnione przez American Academy of Pediatrics (AAP). Badania przeprowadzono w okresie od lutego do grudnia 2016 roku w grupie dzieci i młodzieży w wieku 12 – 19 lat oraz dodatkowo w grupie osób dorosłych pełniących funkcje rodzicielskie (rodziców lub opiekunów). Wszyscy badani byli mieszkańcami województwa dolnośląskiego. Większość badanej populacji w wieku 12-19 lat paliło papierosy bądź inne wyroby nikotynowe, tendencje te rosły wraz z wiekiem, niezależnie od płci i miejsca zamieszkania. Wykazano dysonans w deklaracjach rodziców i dzieci w zakresie narażenia dzieci i młodzieży na bierne palenie w warunkach domowych. Około ¼ badanych uczniów wskazało, że systematyczne palenie dotyczy wszystkich lub prawie wszystkich uczniów w klasie, a 12% palących deklarowało pełne objawy uzależnienia od nikotyny. Większość uczniów prezentowało niedostateczny poziom wiedzy na temat szkodliwości palenia. Czynnikami ryzyka palenia tytoniu były palenie tytoniu przez rodziców, rówieśników, inicjacja palenia tytoniu przed 13 r. ż., wypalenie co najmniej 100 papierosów w życiu oraz palenie w ostatnich 30 dniach przed badaniem.
Prevalence and predictive factors for exclusive breastfeeding in the first 6 months among mothers attending Primary Health Care Centers in Cairo, Egypt
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Emara, Zeinab Abdelhay; Amin, Ghada Essam Eldin; Hamid, Diaa Marzouk Abdel; Allam, Mohamed Farouk
Introduction. Although most organizations recommend breastfeeding for at least one year due to its well-known beneficial effects, the prevalence of exclusive breastfeeding in many developing countries was quite low. Aim. To identify prevalence and predictive factors affecting exclusive breastfeeding in Primary Healthcare (PHC) Centers in Cairo, Egypt. Material and methods. A cross-sectional study, among mothers attended first six months immunization sessions in three PHC Centers were selected via a convenient sample, A total sample of 180 mothers, 60 from each PHC Center, were subjected to an interview questionnaire. The questionnaire used was previously validated and pre-tested. Data collection took the period from April to August 2019. Comparison between exclusive and nonexclusive breastfeeding according to possible risk factors was done. Results. The frequency of breastfeeding among the participants was 90.6%; however the total exclusive breastfeeding frequency was only 39.4%. Our logistic regression model showed that exclusive breastfeeding decreased with progressive increase in infant’s age (OR 0.74), and mothers with good knowledge about proper practice of breastfeeding adhered more to exclusive breastfeeding (OR 2.51). Also, it showed that, during working hours, mothers who fed their infants other than breast milk adhered less to exclusive breastfeeding (OR 0.19). Conclusion. The prevalence of exclusive breastfeeding is quite low. The predictive factors for exclusive breastfeeding are, younger infant’s age, good knowledge of the mothers about proper practice of breastfeeding, and mothers insisting on breastfeeding during working hours.
Syntetyczna ocena poziomu zagrożenia czynnikami ryzyka, ocena rozwoju fizycznego i psychomotorycznego u niemowląt diagnozowanych metodą Vojty
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023) Bejster, Anna; Przysada, Grzegorz
Wprowadzenie: Cele pracy: 1. Ocena poziomu zagrożenia czynnikami ryzyka, mierzona syntetyczną funkcją diagnostyczną Z PZCPN u niemowląt z grupy badanej (GB), diagnozowanych metodą Vojty, w porównaniu z grupą kontrolną (GK). 2. Ocena siły wpływu poszczególnych cech diagnostycznych na poziom Z PZCPN . 3. Syntetyczna ocena rozwoju fizycznego Z PRF oraz rozwoju psychomotorycznego Z PRPM . Materiał i metody: Grupę badaną stanowiły 104 niemowlęta z obciążonym wywiadem ciążowo-okołoporodowym (GB), grupę kontrolną stanowiło 50 dzieci zdrowych (GK). Do oceny funkcji Z PZCPN zastosowano metodę A. Krefft. Rozwój psychomotoryczny testami Monachijskiej Diagnostyki Rozwojowej (MFDR) został scharakteryzowany w sposób syntetyczny za pomocą funkcji Z PRPM , rozwój fizyczny – funkcją Z PRF. Wyniki: Istotnie wyższy poziom zagrożenia Z PZCPN odnotowano u dzieci z GB w porównaniu z GK (p≤0,001) oraz u wcześniaków i niemowląt ze średniociężkimi i ciężkimi zaburzeniami (p≤0,001, p≤0,01). W podgrupach tych odnotowano także istotnie niższy poziom rozwoju psychomotorycznego. Niedojrzałość noworodka, mniejsze wymiary ciała, niska wydolność w skali Apgar, powikłania okresu noworodkowego najsilniej wpływały na poziom zagrożenia. Wnioski: W grupie badanych dzieci stwierdzono istotnie wyższy poziom zagrożenia czynnikami ryzyka mierzony funkcją Z PZCPN oraz niższy poziom rozwoju fizycznego, w porównaniu z grupą kontrolną dzieci zdrowych. U niemowląt ryzyka z wyższym stopniem zaburzeń ośrodkowej koordynacji nerwowej i krótszym czasem trwania ciąży wykazano wyższy poziom zagrożenia oraz niższy poziom rozwoju psychomotorycznego. Występowanie czynników ryzyka, zaburzeń ośrodkowej koordynacji nerwowej i opóźnień w rozwoju psychomotorycznym wymaga wdrożenia działań terapeutycznych.