Przeglądanie według Temat "retardation"
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 25
- Wyniki na stronie
- Opcje sortowania
Pozycja Budowanie cyrkularności w samorządach lokalnych – przykład województwa łódzkiego(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024-07) Feltynowski, Marcin; Trippner-Hrabi, JustynaCelem pracy jest prezentacja podejścia opartego na założeniu cyrkularności w działaniach władz samorządowych przez pryzmat funkcjonujących tam gospodarstw domowych. Działania w tym zakresie podejmowane są również na szczeblu Unii Europejskiej poprzez wskazywanie produktywności zasobów w danym kraju. Dynamika selektywnego zbierania odpadów pozwala na ocenę świadomości gospodarstw domowych w zakresie podejścia cyrkularnego, jak również na ocenę skuteczności władz lokalnych w działaniach na rzecz cyrkularności poprzez analizę wskaźników powiązanych z tym zagadnieniem. Praca swoim zasięgiem obejmuje obszar województwa łódzkiego, prezentując dynamikę zjawiska selektywnego gromadzenia odpadów w latach 2017-2023. Na podstawie danych z 2023 roku, możliwe było również wskazanie skupień tworzonych przez gminy o wysokich i niskich wartościach analizowanego wskaźnika.Pozycja Edukacja architekta krajobrazu dla retardacji przekształcania zasobów przyrody – znaczenie obiektów architektury zacieniających przestrzeń(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024) Baran, AnnaEgzystencja coraz liczniejszej populacji człowieka w szeroko pojętym środowisku XXI wieku, prowadzi do zachwiania równowagi w przyrodzie. Poszukiwanie rozwiązań tego problemu wymaga pilnej edukacji oraz działań, w których dużą wagę i nadzieję przypisuje się roli architekta krajobrazu. Edukacja współczesnego człowieka powinna zmierzać w kierunku możliwości wyboru takich rozwiązań i działań, które będą wywierać najmniej negatywne wpływy na otaczające go środowisko. Tego typu działania wymagają przemyśleń w stronę retardacji niekorzystnych przekształceń wszystkich zasobów przyrody. W publikacji opisano przykłady projektowania obiektów architektury zacieniającej przestrzeń.Pozycja Jak przyspieszyć zmiany świadomości aby spowolnić tempo utraty różnorodności biologicznej(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2016) Kalinowska, AnnaRaport z realizacji Strategii dla Różnorodności Biologicznej 2011-2020 ostrzega, że do 2020 roku może nie udać się zahamowanie globalnego procesu utraty różnorodności biologicznej. Pierwszy ze strategicznych Celów z Aichi, prowadzących do powstrzymania tej niekorzystnej tendencji, to „uświadomienie ludziom wartości różnorodności biologicznej oraz kroków, jakie mają podjąć dla jej ochrony i użytkowania w sposób zrównoważony”. Do kształtowania takiej świadomości niezbędna jest powszechnie prowadzona edukacja i komunikacja społeczna. Konwencja o różnorodności biologicznej (CBD) w swoim artykule 13. zaleca państwom-sygnatariuszom prowadzenie takich działań. Aby wzmocnić ten proces w ramach Konwencji powołana została inicjatywa Edukacja, Komunikacja i Świadomość Społeczna (CEPA/CBD) oraz międzynarodowa grupa ekspertów jako Komitet Doradczy (CEPA-IAC). Uczestnictwo autorki w CEPA-IAC umożliwia bezpośrednie podzielenie się w publikacji refleksjami na temat światowych nurtów edukacji, ukazanie przykładów dobrych praktyk oraz problemów z ich implementacją w każdym z obszarów tematycznych CBD. Przedstawiono też oczekiwania wobec Dekady Różnorodności Biologicznej 2011-2020.Pozycja Kanały zakupu żywności a poziom jej marnotrawstwa w opinii studentów(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024-07) Tereba, Karolina; Topczewska, Jadwiga; Purcha, Gabriela; Koziara, EwelinaCelem pracy było określenie kanałów zakupu żywności i poziomu jej marnotrawstwa wśród studentów. Badania miały charakter autorskiej ankiety. Łącznie uzyskano 199 kompletnych odpowiedzi. Analiza uzyskanych odpowiedzi pozwala na stwierdzenie, że zakupy dokonywane były głównie stacjonarnie. Nabiał był najczęściej kupowaną kategorią produktów (tak odpowiedziało ponad 40% respondentów niezależnie od miejsca zamieszkania, około 50% osób niezależnie od wieku, i blisko 50% ankietowanych niezależnie od miejsca zamieszkania podczas studiowania). Respondenci w znacznym stopniu wykorzystywali zakupioną żywność (na poziomie od 50 do 74,1%). Marnotrawstwo żywności dotyczyło tej kupowanej stacjonarnie. Edukacja w zakresie świadomych wyborów zakupowych jest kluczowa w aspekcie działań na rzecz ograniczania i spowalniania zużycia zasobów przyrodniczych.Pozycja Koncepcja nowego enwiromentalizmu –powiązania z tematyką konferencji „Retardacja przekształcania zasobów środowiska - osiągnięcia, problemy, perspektywy”(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024-07) Kostecka, JoannaW artykule uzasadniono źródło tytułu pięciu cyklicznych konferencji „Retardacja przekształcania zasobów środowiska - osiągnięcia, problemy, perspektywy” oraz zaprezentowano uzasadnienie dla spowolnienia przekształcania zasobów środowiska wiążąc to z interdyscyplinarnym enwironmentalizmem. Zestawiono tematykę wystąpień uczestników pięciu wspomnianych konferencji. Wystąpienia te mogą stanowić przykłady przestrzeni w których rozważano wymagające rozwiązania problemy. Rozwiązywanie tych problemów powiązano z retardacją przekształcania szeroko pojętych zasobów środowiska. Wydaje się, że takie ukierunkowanie myśli, poszukiwań rozwiązania i działań, może być potrzebne dla skutecznej ochrony zasobów i jest koniecznym sposobem interpretacji dalekowzrocznej strategii istnienia człowieka.Pozycja Las Miyawaki jako sposób retardacji zmian spowodowanych nadmierną urbanizacją(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024-07) Czerniakowski, Zbigniew W.Intensywnie rozbudowujące się miasta są miejscem, w którym często napotykamy tereny o silnie zdegradowanych glebach. Założenie w takich miejscach terenów zieleni sprawia zwykle sporo kłopotów. Alternatywnym rozwiązaniem może być oddanie ich we władanie tak zwanej czwartej przyrody. Jeszcze ciekawszym pomysłem, z ekologicznego punktu widzenia, może być las kieszonkowy, nasadzenie zaproponowane przez japońskiego botanika Akira Miyawakiego. Wprawdzie początkowe etapy zalesienia są dość kosztowne i pracochłonne, szybko jednak możemy osiągnąć teren o znacznej ekofunkcjonalności. Powierzchnia lasu kieszonkowego może mieć zaledwie kilka m2 i wyśmienicie daje się wkomponować w krajobraz miasta. Jest znakomitym przykładem na próbę retardacji niekorzystnych zmian powodowanych przez nadmierną urbanizację.Pozycja Miejskie farmy jako alternatywa dla nieroztropnej urbanizacji(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2016) Czerniakowski, Zbigniew W.Zapewne większość z nas przyzna, że jakość życia w mieście w znacznym stopniu zależy od dostępności terenów zieleni. Zwykle tereny te utożsamiane są z urządzoną roślinnością ozdobną. Jak dowodzą jednak doświadczenia wielu miast Ameryki Północnej, Europy i Azji niezwykle ważną rolę w kształtowaniu przyjaznej dla człowieka przestrzeni odgrywać mogą także miejskie gospodarstwa, w których prowadzi się produkcję rolną. Najczęściej chodzi tu o uprawę owoców i warzyw, niekiedy także roślin energetycznych. Farmy miejskie mogą przyjmować formę zielonych dachów i ścian oraz ogrodów wertykalnych lub gospodarstw konwencjonalnych wplecionych w strukturę miasta. Wydaje się, że rozwój tego typu działalności gospodarczej (przyjmującej często ciekawe formy ruchów społecznych) może przyczynić się do retardacji niekorzystnych zmian klimatu, jakości środowiska czy też epidemii chorób cywilizacyjnych związanych z dietą. Z całą pewnością takie rozwiązania przybliżają dostępność cennych produktów szerokiej grupie lokalnych konsumentów.Pozycja Możliwości wykorzystania i zastosowania morszczynu (Fucus) w rolnictwie(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024-07) Noga, Teresa; Ochalska, Anna; Bysiek, Anna; Moryl, Patrycja; Poradowska, AnitaPrzedstawiciele rodzaju Fucus od wieków mają zastosowanie jako źródło pożywienia dla ludzi i zwierząt, w rolnictwie oraz jako środek leczniczy w medycynie ludowej. Charakteryzują się wysokimi wartościami odżywczymi, stanowiąc dobre źródło błonnika pokarmowego i minerałów, zwłaszcza jodu. Fucus vesiculosus – najczęściej badany – zawiera znaczne ilości specyficznych związków fenolowych (florotaniny PT), barwnika fukoksantyny, minerałów (głównie I oraz Ca) a także bioaktywnych polisacharydów (fukoidanów, laminaranów i alginianów). Uważa się, że makroglony będące podstawowym pożywieniem w wielu krajach azjatyckich, mogą także stać się żywnością lub składnikiem żywności i pasz na rynkach europejskich. Świat zachodni interesuje się makroglonami i postrzega je jako „superżywność”, przede wszystkim przez zwiększone zainteresowanie zdrowym stylem życia i dietą oraz bardziej zrównoważoną produkcją żywności. Praca prezentuje przegląd najnowszego piśmiennictwa dotyczącego możliwości wykorzystania glonów z rodzaju Fucus w rolnictwie, także w kontekście retardacji niekorzystnych przemian ekosystemów.Pozycja Ochrona zasobów genetycznych koni rasy huculskiej elementem ochrony zasobów przyrodniczych(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024-07) Topczewska, Jadwiga; Krupa, Wanda; Ochałek, Katarzyna; Purcha, Gabriela; Koziara, EwelinaCelem pracy była ocena skuteczności realizacji programu ochrony zasobów genetycznych koni rasy huculskiej jako elementu zasobów środowiska. Badania obejmowały populację utrzymywaną na terenie województwa podkarpackiego. Udział klaczy huculskich reprezentujących rodziny żeńskie w Programie ochrony zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich wskazuje na dominację trzech rodzin tj. Polanka, Wydra oraz Wołga. Natomiast w przypadku rodów męskich stwierdzono niepokojące zjawisko braku kwalifikacji na ogiery – reproduktory osobników z rodów Polan i Prislop, co w dłuższym przedziale czasowym może skutkować spadkiem zmienności genetycznej. Ochrona zasobów genetycznych koni huculskich jest istotnym elementem działań na rzecz zachowania bioróżnorodności, w tym spowolnienia utraty bioróżnorodności na poziomie genowym i zużycia zasobów przyrodniczych.Pozycja Odpady z przemysłu tekstylnego jako nośnik azotu organicznego dla sektora ogrodniczego(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024-07) Ciesielczuk, TomaszZjawisko fast fashion generuje co roku znaczne masy odpadów tekstylnych. Tylko w Europie to 12,6 mln Mg z czego ubrania i obuwie to 5,2 mln Mg. Jednym ze sposobów ich zagospodarowania jest recykling materiałowy, gdzie w procesach rozwłókniania, przędzenia i tkania powstanie nowa tkanina, jednak udział tak przetwarzanych odpadów wynosi 1% masy. Innym sposobem jest zagospodarowanie mające na celu poprawę własności gleb poprzez zastosowanie modyfikowanych fizycznie i chemicznie odpadów i wykorzystanie jako polepszacza glebowego. W pracy badano możliwość zastosowania odpadowej tkaniny bawełnianej jako nośnika organicznego nawozu azotowego o zrównoważonym działaniu. Skrawki odpadowej tkaniny bawełnianej o gramaturze 408g/m2 nasycano gorącym roztworem kolagenu, który po wysuszeniu stanowił 1/3 masy próbek. Tak przygotowane skrawki, zastosowano jako nawóz dla gleby lekkiej o składzie granulometrycznym piasku gliniastego. Zastosowano przemywanie wodą deszczową o temperaturze 20oC. Azot zawarty w kolagenie został uwolniony w ciągu 42 dni do roztworu glebowego, przy czym maksimum stężeń przypadło na okres 4-6 dnia po aplikacji. Dodatkową zaletą uzyskanego materiału jest naturalna pojemność wodna bawełny, co jest istotne z punktu widzenia gromadzenia wody w glebach lekkich. Równolegle, zaobserwowano powolną degradację tkaniny bawełnianej, która po 3 miesiącach inkubacji rozpadała się na fragmenty. Zastosowana modyfikacja odpadowej tkaniny bawełnianej daje możliwość zagospodarowania odpadów tekstylnych jako nośnik nawozu, co pozwoli na zmniejszenie masy odpadów bawełnianych kierowanych do spalania lub składowanych.Pozycja Owady przekształcające odpady w użyteczną biomasę wsparciem dla retardacji(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Knutelski, Stanisław; Knutelska, EmiliaOwady pełnią wiele funkcji ekologicznych niezbędnych do przetrwania ludzkości i mogą przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa żywnościowego oraz czystości środowiska przyrodniczego, a także rozwiązania problemu niedoborów białka. Niektóre z nich jak: Tenebrio molitor, Alphitobius diaperinus, Geotrupes stercorarius, Hermetia illuscens, czy Musca domestica, usuwają i oczyszczają środowisko z nadmiaru odpadów uciążliwych dla człowieka. Stabilizują środowisko przyrodnicze poprzez biodegradację, redukcję, rozprzestrzenianie lub biokonwersję odpadów w użyteczną biomasę (białka i lipidy, chityna, minerały, witaminy), przysparzając tym paszy dla zwierząt oraz żywności dla ludzi. Mogą także stanowić źródło biopaliw, a w szczególności oleju napędowego. Odpady przetwarzane przez nie mogą być cennym źródłem nawozów organicznych wykorzystywanych w produkcji roślinnej, opóźniając tym nadmierną eksploatację środowiska przyrodniczego. Hodowla przemysłowa określonych gatunków owadów może być obiecującą strategią ze względu na źródło energooszczędnego, wysokiej jakości białka oraz strategię recyklingu różnych odpadów przekształcanych w biomasę pokarmu dla zwierząt gospodarskich. Przekonanie się do korzyści z hodowli owadów na odpadach może być impulsem dla rozwijania nowej formy działalności gospodarczej, zarówno dla rolników, jak i zakładów paszowych.Pozycja Perspektywy rozwoju slow tourism na Podkarpaciu(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024-07) Pisarek, MartaWojewództwo podkarpackie ze względu na swoje położenie, potencjał przyrodniczo-kulturowy i rozwijające się potrzeby świadomego turysty (zainteresowanego także produktem turystycznym opartym o zasady slow) może w przyszłości stanowić główny kierunek destynacji wybranej grupy odbiorców turystyki. Aktualnie wielu właścicieli wiejskiej bazy noclegowej poszerza swoją ofertę o atrakcje związane z uważnością, takie jak kontemplacja w otoczeniu natury, kąpiele w saunie, możliwość noclegu pod gołym niebem. Ich oferta jest zróżnicowana, co daje perspektywę wypoczynku zarówno dla klientów preferujących agroturystykę, jak też jej nowsze formy, np. glamping. Pojawiły się także oferty turystyki zaangażowanej społecznie, w której turysta ma możliwość ścisłej interakcji z gospodarzem atrakcji lub lokalną społecznością. Opisane w artykule przykłady realizacji usług turystycznych w nurcie slow tourism stanowią wzorzec poszukiwania nowych form wypoczynku które przyczyniają się do retardacji negatywnych przemian w środowisku przyrodniczym i społeczno-kulturowym.Pozycja Retardacja przekształcania zasobów środowiska - koncepcja popularyzowana przez fundację "W Sercu Matki"(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024-07) Pietrzak, MariaDziałania popularyzujące ideę retardacji przekształcania zasobów środowiska w sposób niebezpośredni, w ramach z pozoru niezwiązanych projektów, lecz przekazujące przeciętnemu obywatelowi ważne informacje poparte badaniami naukowymi, zdają się mieć większe długofalowe oddziaływanie społeczne niż podejmowanie tematu przede wszystkim na poziomie akademickim. Podmiotem realizującym ideę retardacji jest między innymi Fundacja „W Sercu Matki”. Choć głównym celem statutowym Fundacji było stwarzanie przestrzeni do dzielenia się talentami i wspieranie ludzi w ich rozwoju, Fundacja wskazywała również fundamenty harmonijnego rozwoju człowieka w długim okresie, przy uwzględnieniu współczesnych wyzwań, prowadząc warsztaty, webinary, czy też projekty typu „Ekodzielnia”.Pozycja Retardacja w świadomości społecznej(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2016) Poskrobko, Bazyli; Kostecka, JoannaW pracy zaprezentowano retardację w kontekście wybranych argumentów filozofii na której powinna opierać się ekonomia zrównoważonego rozwoju. Ukazano relacje między nową filozofią gospodarowania a świadomością społeczną, ze szczególnym uwzględnieniem barier psychologicznych i psychicznych. Przedstawiono: (1) kategorię gospodarowania i bogactwa w ekonomii zrównoważonego rozwoju, (2) czynniki oddziałujące na kształtowanie świadomości tej nowej filozofii gospodarowania oraz (3) proces zmian w postrzeganiu retardacji przez społeczeństwo. Z myślą o konieczności dalszego tworzenia i rozwijania podstaw pod zrównoważone zarządzanie zasobami przyrody (i zasobami ludzkimi) zaprezentowano przykłady programów, edukujących dla zrównoważonego rozwoju. Ponieważ ich głównym zadaniem jest przekierowywanie sposobu myślenia i działania na nowe tory, mogą być przydatne dla promocji szeroko pojętej retardacji wykorzystywania zasobów, sił, walorów i usług środowiska.Pozycja Rolnicza przestrzeń produkcyjna i bilans glebowej materii organicznej w województwie podkarpackim(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024-07) Buczek, JanW artykule przedstawiono ocenę potencjału środowiskowego rolniczej przestrzeni produkcyjnej oraz regionalnego zróżnicowania bilansu glebowej materii organicznej w latach 2019-2020, na tle warunków siedliskowych w województwie podkarpackim. Podkarpacie jest regionem o zmiennym potencjale warunków środowiskowych co wpływa na przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Największą zmiennością elementów środowiskowych charakteryzujących rolniczą przestrzeń produkcyjną odznaczała się rzeźba terenu. Mniejszą zmienność wykazywała jakość i przydatność rolnicza gleb i agroklimat, a najmniejszą warunki wodne. Bilans glebowej materii organicznej w województwie podkarpackim wykazał, że w 14 powiatach następowała degradacja glebowej materii organicznej w zakresie od -0,01 do -0,38 t∙ha-1 natomiast w pozostałych 7 powiatach stopień reprodukcji materii organicznej wynosił od 0,05 do 1,09 t∙ha-1. Intensyfikacja produkcji roślinnej sprzyjała mineralizacji glebowej substancji organicznej i występowaniu zdecydowanie ujemnego jej bilansu w 4 powiatach zlokalizowanych w środkowo-wschodniej części województwa podkarpackiego, gdzie w celu jego zrównoważenia niezbędne byłoby coroczne przyorywanie słomy w ilości od 1,29 do 1,81t∙ha-1. Obecnie szerzej postrzega się rolniczą przestrzeń produkcyjną, która oprócz funkcji produkcyjnych pełni również funkcje krajobrazowe i ochronne, jako istotne dla rozwoju obszarów wiejskich. Dlatego też należy tak gospodarować rolniczą przestrzeń produkcyjną aby spowolnić degradację jej czynników środowiskowych.Pozycja Rozważania na temat zrównoważonej gospodarki odpadami(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2016) Kostecka, Joanna; Koc-Jurczyk, Justyna; Garczyńska, MariolaGospodarka odpadami komunalnymi jest istotnym elementem zrównoważonego rozwoju. Obecność tych odpadów w środowisku może powodować szereg zagrożeń takich jak zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych, powietrza i ekosystemu glebowego, stanowią one również siedlisko żerowania owadów, ptaków i gryzoni. Ulegają przemianom biochemicznym i mogą oddziaływać na środowisko poprzez produkty rozkładu: dwutlenek węgla, siarkowodór, aldehydy, kwasy organiczne, metan i inne związki. Mają więc wpływ na powstawanie efektu cieplarnianego, kwaśnych opadów i dziury ozonowej. Najlepszym sposobem na obniżenie oddziaływania odpadów na środowisko jest w pierwszej kolejności zapobieganie ich powstawaniu. Wiele przedmiotów, które wyrzucamy może być ponownie wykorzystanych, inne mogą być poddane recyklingowi. Ochrona żywych zasobów przyrody przed odpadami jest problemem nie tylko dla naukowców, ale również powinna być istotna dla organów administracyjnych i politycznych oraz przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, któremu powinno zacząć zależeć na retardacji tempa zanikania gatunków flory i fauny. W nowej perspektywie finansowej wdrażanej w latach 2014-2020, nacisk kładzie się na kwestie innowacyjności. Są one również istotne dla wdrażania retardacji negatywnego wpływu odpadów na szeroko rozumiane środowisko.Pozycja The First Chronometric Markings of the Late Stage of the LPC in the Northern Foreland of the Sandomierz Upland(Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, 2017) Szeliga, MarcinThe article presents results of first radiocarbon analyses carried out for samples obtained from the Linear Pottery Culture settlement on site 6 in Tominy, Opatow district. Presented radiocarbon dates highly enrich current database of chronometric markings relating to the early Neolithic in the Sandomierz Upland and its northern foreland. Together with data on stylistic and typological differentiation of the vascular pottery, seem to reveal a specific course of development of local groups of the Linear Pottery Culture, which is characterized by particularly long term functioning of the music note ornamental traditions, as well as their late, little intense and retarded coexistence with the early-Želiezovce stylistic influences. These data are also a quite significant contribution both to the discussion on the overall time range of the Linear Pottery Culture, as well as the nature and course of the final stage of its development in the upper basin of the Vistula River.Pozycja Tożsamość regionalna w planowaniu przestrzennym – wielkopolska 2020+. Refleksje i komentarz(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Kasprzak, KrzysztofWdrażanie strategii rozwoju regionu następuje poprzez plan zagospodarowania województwa. Jego uchwalenie należy do wyłącznej właściwości wojewódzkiego sejmiku samorządowego. W znacznym zakresie jest on wyznacznikiem tożsamości regionu, co widoczne jest zwłaszcza w przypadku ustaleń planistycznych dotyczących dziedzictwa kulturowego. Chociaż nie jest powszechnie wiążącym aktem prawa miejscowego, to jednak wiąże gminy przy sporządzaniu własnych dokumentów planistycznych. Stwarza szansę ochrony terenów i obiektów będących przedmiotem zainteresowania turystyki kulturowej przed degradacją ich wartości lub zupełnym zniszczeniem. Ważnym przesłaniem jest zobowiązanie do współodpowiedzialności samorządów lokalnych za wspólną przestrzeń i jej dziedzictwo kulturowe. Dla przeciwdziałania procesom destrukcji krajobrazów poprzez procesy suburbanizacji sprzyjające zmniejszaniu się terenów otwartych, w planach wojewódzkich podkreślana jest potrzeba ochrony i promocji krajobrazów przyrodniczo-kulturowych. Utrzymanie terenów otwartych jako niezabudowanych w sytuacji ogromnej presji inwestycyjnej może być przykładem retardacji utraty tożsamości regionalnej, co wymaga jednak dużej determinacji władz lokalnych.Pozycja Use of drones in the monitoring of the European pond turtle Emys orbicularis in habitats of the Poleski National Park (Poland)(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024-07) Wójcik, Mariusz; Beeger, Sławomir; Czyżowski, PiotrThe study tested the suitability of consumer drones for monitoring the abundance of the European pond turtle Emys orbicularis, an endangered species whose reliable monitoring is crucial for active species conservation. The widely available semi-professional DJI Mavic Air2 model was used, as it can be used to obtain 48 Mpix images or 4K videos. Until now, the species has been monitored visually with binoculars, but this method only works well in specific habitats, such as ponds and drainage ditches. It has been shown that the best method in inaccessible habitats, such as tall rushes, sedges, etc., is to plan a drone flight along a specific trajectory and take a series of photos. In addition, the size of the area can be accurately assessed, and animal density can be calculated. The research is essential for retardation of negative changes in the state of biodiversity in Poland.Pozycja Wegetarianizm jako alternatywny sposób odżywiania w kontekście retardacji przekształcania zasobów(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2024-07) Mroczek, Karolina; Janda, Daria; Kot, Anita; Mroczek, Janusz R.Wegetarianizm staje się w ostatnich latach coraz popularniejszym trendem żywieniowym, nie tylko na świecie, ale również w Polsce. Uznawany jest powszechnie za zdrową dietę i dla wielu osób stanowi jeden z istotniejszych filarów proekologicznej filozofii życiowej. Zasoby środowiska Ziemi są ograniczone i wyczerpywalne, nie tylko na poziomie lokalnym czy regionalnym, ale także globalnym. Konieczne jest zatem spowolnienie konsumowania zasobów, co oznacza zmiany przed którymi muszą stanąć społeczności poszczególnych krajów. Wegetarianizm, który jest wybierany przez ludzi z pobudek etycznych, zdrowotnych, bądź ekologicznych jest obecnie jedną z oznak tych zmian, a jego idea wpisuje się w koncepcję retardacji przekształcania zasobów przyrody.