Przeglądanie według Temat "proces karny"

Aktualnie wyświetlane 1 - 18 z 18

Ewolucja procesu karnego w Polsce na tle zasad kontradyktoryjności i inkwizycyjności – zarys problematyki
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-06) Łaskawski, Grzegorz
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zarysu problematyki ewolucji modelu procesu karnego na tle zasad kontradyktoryjności i inkwizycyjności, ze szczególnym uwzględnieniem ich genezy, rozwoju w średniowiecznej Europie oraz Polsce, a także późniejszej modyfikacji polskiego modelu procesu karnego aż do czasów współczesnych.
Granice dopuszczalności dowodów uzyskanych w sposób nielegalny w polskim procesie karnym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Smarzewski, Marek
W artykule podjęto rozważania dotyczące kwestii dopuszczalności dowodów uzyskanych nielegalnie w polskim procesie karnym w nawiązaniu do przepisów art. 168a k.p.k. i art. 168b k.p.k. Na gruncie art. 168a k.p.k. ustawodawca co do zasady uznał za dopuszczalne dowody uzyskane za pomocą czynu zabronionego lub z naruszeniem przepisów postępowania. Z kolei ratio legis wprowadzenia art. 168b k.p.k. była wola eliminacji zakazu wykorzystania owoców z zatrutego drzewa pozyskanych w toku kontroli operacyjnej i oddanie oceny w przedmiocie ich wykorzystania do następczej decyzji prokuratora. Na tym tle jako szczególnie istotny jawi się nurt prokonstytucyjny wykładni nieakceptowalnych w swej literalnej wymowie art. 168a k.p.k. i art. 168b k.p.k., który przy posiłkowym odwołaniu się do norm konstytucyjnych pozwala na eliminowanie z procesu dowodów uzyskanych nielegalnie.
Jak uniknąć skazania w rzymskim procesie karnym? – kilka porad praktycznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Loska, Elżbieta
Tekst opiera się na analizie tekstów źródłowych i literatury przedmiotu związanych z pytaniem, w jaki sposób w republikańskim Rzymie przestępca usiłował uniknąć kary przewidzianej za popełniony przez niego czyn. Artykuł dotyczy przede wszystkim tzw. praktyki squalor. Jej celem było przekonanie trybunału karnego o niewinności oskarżonego. Zgodnie z tradycją oskarżony pojawiał się na procesie w ciemnych, niejednokrotnie obdartych szatach, nieuczesany, nieogolony, jakby w żałobie. Miało to świadczyć o tym, że oskarżenie było niesłuszne i krzywdzące. Praktyka ta pokazana jest na przykładzie trzech procesów: Publiusza Korneliusza Scypiona, Rutiliusa Rufusa i Tytusa Anniusza Milona. Przebieg tych procesów różniło wiele: zarówno treść oskarżenia, wina oskarżonego, jego chęć postępowania w zgodzie z przyjętą tradycją, nastawienie doń społeczeństwa rzymskiego, jak i skutki niezastosowania squalor. W każdym z tych przypadków jednak oskarżony rezygnował z przywdziania szat żałobnych na czas procesu, co miało być demonstracją jego stosunku do postawionych mu zarzutów.
Karnoprocesowe aspekty tajemnicy spowiedzi
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Barczak, Daniel; Czop, Katarzyna
W artykule szeroko omówiono instytucje tajemnicy spowiedzi zarówno z perspektywy procesu karnego, jak i prawa kanonicznego. Ukazano konstytucyjne wartości przyświecające szczególnej ochronie sekretu spowiedzi oraz przeanalizowano orzecznictwo i poglądy przedstawicieli nauki odnoszące się do tej problematyki. Odnotowano również problematykę związaną z tajemnicą duszpasterską. Celem publikacji jest przybliżenie zagadnienia związanego z obowiązkiem dyskrecji do jakiego zobligowane są osoby duchowne.
Karnoprocesowy „evergreen”, czyli o dopuszczalności zwolnienia z tajemnicy adwokackiej w trybie art. 180 § 2 k.p.k. Uwagi polemiczne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-03) Sowiński, Piotr
Tekst stanowi polemikę w stosunku do wcześniejszej publikacji i dotyczy problematyki zwolnienia z tajemnicy adwokackiej w polskim procesie karnym. Przedstawiono założenia teoretyczne dotyczące tajemnicy adwokackiej, wskazano na jej zakres przedmiotowy i podmiotowy, a także instytucję uchylenia tej tajemnicy na użytek procesowy w trybie art. 180 § 2 kodeksu postępowania karnego. Omówiono środki służące ochronie tajemnicy adwokackiej w procesie karnym.
Konstytucyjne aspekty udziału referendarza sądowego w postępowaniu karnym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Bachurska, Beata
Zagadnienie dotyczące miejsca zajmowanego przez referendarza sądowego w polskim systemie sądownictwa nabiera szczególnego charakteru w świetle przepisów Konstytucji RP, a także Prawa o ustroju sądów powszechnych, które wyznaczają zakres zadań, jaki może być powierzony referendarzowi sądowemu w procesie karnym. W obecnym kształcie instytucja ta jest jednak w postępowaniu karnym nieefektywna. Wprawdzie spełnia ona wymóg konstytucyjności, a ustawodawca w sposób legalny delegował określone uprawnienia na rzecz referendarzy sądowych w procesie karnym, to jednak obawa o naruszenie konstytucyjnej zasady sprawowania wymiaru sprawiedliwości wyłącznie przez sądy powstrzymuje ustawodawcę przed dalszym rozwojem tej instytucji.
Kształtowanie się instytucji dobrowolnego poddania się karze w trybie art. 338a i 387 k.p.k. Kilka uwag na tle zmian z lat 1997–2016
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Sowiński, Piotr Krzysztof
W artykule omówiono kształtowanie się instytucji dobrowolnego poddania się karze w latach 1997–2016. Jest to instytucja opierająca się na tzw. porozumieniu procesowym zawartym przy aprobacie sądu przez strony procesowe. Zmierza ona do skrócenia procesu karnego i zakłada zwiększenie wpływu stron na decyzję sądu. Zwraca się tu uwagę na konieczność odróżnienia wymogów formalnych i merytorycznych dotyczących samego wniosku oskarżonego od warunków uwzględnienia tego wniosku przez sąd.
Prawo osoby pozostającej we wspólnym pożyciu do odmowy zeznań (art. 182 § 1 k.p.k. w zw. z art. 115 § 11 k.k.). Uwagi na tle uchwały SN z 25 lutego 2016 r., I KZP 20/15
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Lasek, Wojciech
W opracowaniu poruszono kwestie osoby najbliższej, która ma istotne znaczenie w prawie karnym materialnym oraz postępowaniu karnym. Artykuł 115 § 11 Kodeksu karnego wprowadza definicję wymienionego zdanie wcześniej pojęcia, wskazując, kogo zalicza się do grona osób najbliższych. Autor skupia się przede wszystkim na „osobie pozostającej we wspólnym pożyciu”, która budzi największe trudności interpretacyjne. Dotychczasowa linia orzecznicza Sądu Najwyższego uznawała, że pod pojęciem „osoby pozostającej we wspólnym pożyciu” należy rozumieć osoby pozostające w związku heteroseksualny nazywanym konkubinatem. Odrzucano tym samym możliwość dopuszczenia związków homoseksualnych. Wszystko zmieniła uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2016 r., I KZP 20/15, która zerwała z dotychczasową linią orzeczniczą i dopuściła możliwość traktowania jako „osób pozostających we wspólnym pożyciu” również par homoseksualnych. Autor poszukuje przyczyn zmiany linii orzeczniczej Sądu Najwyższego nie tylko w przepisach prawa, ale również w zmieniającej się świadomości społecznej.
Problematyka mediacji w kontekście zmian w polskim procesie karnym
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Gil, Damian
Pokrzywdzony przestępstwem należy do ważnych uczestników procesu karnego. Mediacja karna ma zapewnić dotkniętym przestępstwem większy komfort realizacji swoich roszczeń w procesie karnym. Porozumienie osiągnięte w trakcie mediacji ma wpływ na sytuację pokrzywdzonego i oskarżonego. Obszerne zmiany w k.p.k. zwracają uwagę na zasady postępowania mediacyjnego, rolę referendarza w procesie karnym oraz gwarancje praw oskarżonego. Autor czyni wstępne refleksje na temat istotnych problemów praw pokrzywdzonego w postępowaniu mediacyjnym, które mogą być przedmiotem rozwinięcia w innych opracowaniach naukowych.
Rzymskie korzenie rzetelności adwokackiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Sowiński, Piotr Krzysztof
Opracowanie dotyczy kształtowania się wymogów stawianych przedstawicielom zawodu adwokackiego oraz wagi, jaką przywiązuje się do spełnienia przez nich wymogu rzetelności. Ten ostatni element ukształtował się już w okresie starożytnego Rzymu i przetrwał do naszych czasów pod postacią rozwiązań normatywnych i korporacyjnych. Artykuł wskazuje na elementy wspólne i różnicujące rozwiązania antyczne i współczesne, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji adwokata – obrońcy w polskim procesie karnym.
Skarga na wyrok sądu odwoławczego jako nowy nadzwyczajny środek zaskarżenia w procesie karnym
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016-09) Gil, Damian
Ustawą z dnia 11 marca 2016 r. dodano do Kodeksu postępowania karnego rozdział 55a – „Skarga na wyrok sądu odwoławczego”. Nowy środek zaskarżenia został zamieszczony w dziale XI – Nadzwyczajne środki zaskarżenia. W świetle art. 539a § 1 k.p.k. skargi będzie rozpoznawał Sąd Najwyższy. Celem nowej instytucji, wzorowanej na rozwiązaniach procedury cywilnej, jest przeciwdziałanie bezpodstawnym uchyleniom wyroków sądów pierwszej instancji, które skutkują przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania. Autor ma wątpliwości czy ta instytucja znajdzie swoje miejsce w polskim procesie karnym. Na pewno wydłuży postępowanie i okres oczekiwania na prawomocność wyroku.
Summum ius summa iniuria jako motto ostatnich zmian procedury karnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Skorupka, Jerzy
Autor, analizując myśl Cycerona summum ius summa iniuria, stawia, że formalistyczne stosowanie wielu przepisów postępowania karnego wprowadzonych przez obecną władzę doprowadzić może do uznania modelu procesu karnego wyrażonego w ustawie oraz procesu karnego prowadzonego w konkretnej sprawie za niesprawiedliwe. Autor wykazuje, że celem wprowadzonych zmian było zapewnienie oskarżycielowi publicznemu (prokuratorowi) przewagi nad pozostałymi stronami postępowania, a nawet nad sądem. W związku z tym autor postuluje interpretowanie wprowadzonych zmian w sposób zgodny z wartościami konstytucyjnymi.
Tajemnica adwokacka w polskim procesie karnym – w kierunku attorney-client privilege?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Cora, Łukasz
Artykuł odnosi się do zagadnienia tajemnicy adwokackiej w polskim procesie karnym. Autor krytycznie ocenia aktualne rozwiązanie bazujące na dychotomii tajemnicy obrończej i adwokackiej, wskazując na podstawowe problemy normatywne i aksjologiczne związane z osłabieniem poufnej relacji adwokat–klient opartej na wzajemnym zaufaniu. W dalszej części odnosi się do przywileju klient–adwokat, który jest jego zdaniem o wiele bardziej gwarancyjny, mając w szczególności na uwadze szczególną relację łączącą adwokata z klientem. Całość wywodu kończą wnioski, w których autor wskazuje na nieproporcjonalność obowiązujących rozwiązań w zakresie możliwości uchylenia tajemnicy adwokackiej i przesłuchania adwokata w charakterze świadka.
The importance of age in the Roman criminal process
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Kosior, Wojciech J.
In Roman law there were institutions whose application and, above all, their effects depended on the attainment of a numerically specified age by the subject of the law. Age limits presented in Roman law literature are usually associated with civil law – personal law, and more specifically to the scope of legal capacity, although, of course, a number of other powers exercised under other branches of law were also connected with this capacity. The purpose of this article is to present the results of the research conducted on the juridical sources of Roman law, which revealed texts relating to the problem of age on the grounds of the Roman criminal process. Research conducted on Roman law sources showed that three categories of age were important in the criminal process: 14 years, 20 years and 25 years.
Uwagi o pozycji i etyce prokuratora w strukturze organów ochrony prawnej
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Gil, Damian
Uwagi o prawach pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym po noweli do kodeksu postępowania karnego z 27 września 2013 r.
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Kiełtyka, Andrzej
Pokrzywdzony jest ważnym uczestnikiem postępowania karnego, a szczególnie istotna jest dla niego możliwość korzystania z przyznanych praw już na wstępnych etapach procesu, a więc w postępowaniu przygotowawczym. Zakres uprawnień pokrzywdzonego podlega zmianom, czego przejawem są miedzy innymi przepisy noweli do kodeksu postępowania karnego z dnia 27 września 2013 r., wprowadzającej nowy model procesu karnego. Ocena tych zmian, z punktu widzenia interesów pokrzywdzonego, nie zawsze jest jednoznaczna. Przeważają uregulowania korzystne, ale pojawiają się także takie, które budzą wątpliwości i zastrzeżenia.
Wiarygodność środków dowodowych w rzymskim procesie karnym okresu wczesnego cesarstwa
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Loska, Elżbieta
Zachowane teksty źródłowe dotyczące rzymskiego prawa karnego poświęcone są bardzo często kwestiom procesowym. Znalazło się w nich także miejsce dla problematyki środków dowodowych w rzymskim procesie karnym. W niniejszym artykule omówiono zagadnienie ich wiarygodności. Brano przy tym pod uwagę nie tylko sam dowód, jego formę czy treść, ale oceniano również osobę, która dowód przedstawiała, i sposób jego pozyskania. W niektórych przypadkach obligatoryjne było zastosowanie tortur.
Zakaz dowodowy przesłuchania mediatora w postępowaniu cywilnym, administracyjnym i karnym. Elementy wspólne i różnicujące (uwagi na tle art. 183 4 § 2 k.p.c., art. 83 § 4 k.p.a. oraz art. 178a k.p.k.)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Sowiński, Piotr Krzysztof
Niniejsze opracowanie dotyczy tajemnicy mediacji oraz sposobów jej ochrony w postępowaniu cywilnym, administracyjnym i karnym. Choć wszystkie te procedury należą do jednego porządku prawnego, to cechuje je samodzielność i odrębność rozwiązań prawnych. W artykule wskazano na elementy wspólne i różnicujące te rozwiązania. Analizie poddano zarówno zakres przedmiotowy, jak i podmiotowy zakazu dowodowego zawartego w 183 4 § 2 k.p.c., art. 96j § 2 k.p.a. oraz art. 178a k.p.k.