Przeglądanie według Temat "prawa człowieka"

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 32

Consumer protection in chosen systems of human rights
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Malczyńska-Biały, Mira
Artykuł, oparty na analizie aktów prawa międzynarodowego oraz literatury przedmiotu, ma na celu przedstawienie uwzględniania praw konsumenta w wybranych systemach ochrony praw człowieka. Prawa konsumenta ujęte zostały jako podsystem praw człowieka oraz zaszeregowane do katalogu praw i wolności człowieka pierwszej, drugiej i trzeciej generacji. Omówiono wybrane regulacje prawa międzynarodowego wskazujące na potrzebę ochrony praw konsumenta w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego, ekonomicznego, dochodzenia roszczeń, dostępu do informacji i edukacji oraz wolności zrzeszania się. W artykule wskazano na priorytetową rolę Unii Europejskiej w kształtowaniu ponadnarodowych standardów ochrony konsumentów. Ostatnia część artykułu pełni rolę konkluzji, zawiera rozważania na temat faktycznego bezpieczeństwa konsumentów oraz istoty rozwoju praw konsumenta w systemach ochrony praw człowieka.
Dożywotnie pozbawienie wolności w nowelizacji polskiego kodeksu karnego z 7 lipca 2022 roku na tle Orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Trybus, Małgorzata
W katalogu form reakcji karnej na przestępstwo, w polskim ustawodawstwie, dożywotnie pozbawienie wolności jest karą najsurowszą, przewidzianą za najcięższe zbrodnie. Wobec skazanego na tę karę może zostać zastosowany środek probacyjny w postaci warunkowego przedterminowego zwolnienia, co oznacza możliwość jej redukcji. Od 1 października 2023 roku, znowelizowane przepisy kodeksu karnego dają sądowi możliwość orzeczenia tej kary z zakazem zastosowania tego środka. Celem pracy jest próba odpowiedzi na pytanie, czy przyjęte przez polskiego ustawodawcę rozwiązanie nie pozostaje w sprzeczności z art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Cel ten jest realizowany przede wszystkim poprzez analizę orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczącego spraw skazanych na dożywotnie pozbawienie wolności.
Edukacja seksualna w perspektywie urzeczywistniania praw dziecka
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Zamelski, Piotr
Przedmiotem opracowania jest zagadnienie edukacji seksualnej w perspektywie urzeczywistniania praw dziecka. W rozważaniach odniesiono się do problematyki celów i założeń edukacji, nauczania Kościoła katolickiego w dziedzinie seksualności człowieka oraz filozoficznego, historycznego i socjologicznego tła przemian kulturowych w drugiej połowie XX w. W dalszej części odniesiono się do wybranych praw dziecka w kontekście postulatów edukacji seksualnej. Na zakończenie dokonano podsumowania rozważań. W opracowaniu zaprezentowano stanowisko prawno-naturalne i personalistyczne z uwagi na jego przydatność w dziedzinie edukacji i wychowania.
Gwarancje praw człowieka w polskim samorządzie terytorialnym: analiza aspektów ustrojowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Mamiński, Marcin
W dzisiejszych czasach coraz większy nacisk kładzie się na poszanowanie praw człowieka i ochronę wolności jednostki. W tym kontekście rola jednostek samorządu gminnego w zapewnieniu tych praw nabiera szczególnego znaczenia. Wykonywanie zadań publicznych przez samorząd terytorialny wpływa bezpośrednio na jakość życia mieszkańców danej gminy, a jednocześnie może mieć wpływ na poszanowanie ich praw człowieka. Państwo realizuje swoje zadania publiczne m.in. poprzez administrację, która posiada określone struktury na szczeblu centralnym i terytorialnym. Do administracji terytorialnej należą jednostki bezpośrednio wypełniające polecenia i wytyczne władz centralnych bądź podmioty, które wykonują powierzone zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Drugi rodzaj realizacji zadań państwa w terenie nazywany jest samorządem terytorialnym. Podział administracji państwa na administrację centralną oraz samorząd terytorialny jest charakterystyczny dla większości państw demokratycznych. Obecny model samorządu terytorialnego w Polsce kształtuje się od 1989 roku. Jest jednym z wielu efektów zmiany ustrojowej państwa, jaka wówczas nastąpiła. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na kluczowe aspekty wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu gminnego w kontekście ochrony praw człowieka.
Human Rights. Poland and the UN declarations on Human Rights
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Mamiński, Marcin
Human rights are the foundation of democracy, a democratic society, freedom, justice and peace. Without human rights and awareness of their ownership, people cannot live in dignity. Human rights are the same for all of us, regardless of race, gender, religion, ethnicity, political or other beliefs, social origin, national origin, sexual orientation. There are cases in which human rights may be limited, but only in very specific situations, usually defined in international documents or constitutions of individual countries (e.g. due to the protection of certain values by the state, or due to threats such as war or public security). In 1948, Poland was one of the eight states that abstained from voting on the ratification of the Universal Declaration of Human Rights. Until the transformation of the political system between 1989–1992, the number of international conventions dealing with the issue of human rights, which the Polish state had not ratified, has increased. Along with the democratization of public life in Poland and the accession process to the European Union, successive governments have signed certain conventions, but many important documents remain unratified or unimplemented, including significant conventions regarding the status of stateless persons or related to cluster munitions. This presentation aims at indication of the relation of Polish legislation and basic legal acts to the UN Universal Declaration of Human Rights and subsequent conventions aimed at protecting those rights. On the basis of a short comparative analysis, I will try to indicate how important human rights are to Poland nowadays.
Izolacja postpenalna w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym a poszanowanie praw i wolności człowieka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Trzeja, Patrycja
Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na problematykę izolacji postpenalnej w kształcie nadanym ustawą z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób. Praca przedstawia genezę rzeczonej instytucji, wątpliwości natury konstytucyjnej związane z powołaną ustawą, a także praktyczne aspekty działania KOZZD. W kręgu zainteresowania autorki pozostaje dysonans pomiędzy teoretycznymi założeniami co do funkcjonowania placówki a rzeczywistą organizacją Ośrodka i warunkami izolacji w nim. W szczególności poruszona zostaje problematyka przepełnienia KOZZD i implikacje tego dla sytuacji jednostek poddanych detencji. Całość analizy dokonywana jest w kontekście praw i wolności człowieka. Zwieńczenie artykułu stanowi podsumowanie rozważań i stanowczy sprzeciw wobec naruszania godności jednostek w demokratycznym państwie prawa.
Konstytucyjne mechanizmy zapewnienia bezpieczeństwa państwa w kontekście ochrony praw człowieka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Trubalski, Artur
Celem opracowania jest przedstawienie regulacji konstytucyjnych dotyczących zapewnienia bezpieczeństwa państwa w kontekście ochrony praw człowieka i ograniczeń z tym związanych. Stanowi to pierwszy etap dla dalszych badań w zakresie szczegółowych relacji pomiędzy rozwiązaniami prawnymi zawartymi w poszczególnych gałęziach prawa i ich oddziaływaniem na kwestie ograniczeń w zakresie korzystania z praw i wolności człowieka i obywatela. Praktyka funkcjonowania Rzeczypospolitej Polskiej na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy sprawiła, iż problematyka tych relacji zyskała na znaczeniu. W związku z tym zasadne jest przedstawienie oraz bliższa analiza tych zagadnień, poczynając od poziomu regulacji konstytucyjnych, które stanowią punkt wyjścia dla bardziej szczegółowych regulacji, choćby z zakresu prawa cywilnego czy administracyjnego.
Kryzys jurysdykcyjny Afrykańskiego Trybunału Praw Człowieka i Ludów
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Dąbrowska, Anna
Prezentowany tekst zawiera analizę ważnego i aktualnego zagadnienia związanego z międzynarodową ochroną praw człowieka w wymiarze regionalnym oraz ze współczesnym sądownictwem międzynarodowym. Dotyczy ono kryzysu jurysdykcyjnego Afrykańskiego Trybunału Praw Człowieka i Ludów, który jest najmłodszym z trzech funkcjonujących obecnie na świecie regionalnych trybunałów praw człowieka. Impas ten ma związek z wycofywaniem się kolejnych państw regionu spod jurysdykcji tego organu, która jest dobrowolna. Jednocześnie stanowi on jeden z fundamentalnych problemów, z jakimi boryka się Trybunał Afrykański. Przyczyn wypowiedzenia jurysdykcji przez państwa afrykańskie jest kilka. Najbardziej znaczącymi z nich są: niestabilność Trybunału, utrata zaufania państw regionu do tego organu czy chęć uniknięcia przez nie odpowiedzialności za naruszenia norm prawa międzynarodowego. Do podstawowych metod użytych przy analizie prezentowanej materii i formułowaniu wniosków należy metoda dogmatyczno-egzegetyczna polegająca na analizie tekstów prawnych. Warsztat naukowy opracowania obejmuje pozycje piśmiennictwa krajowego i międzynarodowego, które posłużyły do prezentacji dotychczasowego stanu wiedzy w obrębie poruszanej problematyki.
Nowe pokolenie dysydentów? Sytuacja obrońców praw człowieka i LGBT w Rosji – perspektywa współczesna
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Lachowicz, Magdalena; Smólczyńska-Wiechetek, Agnieszka
Brutalizacja represji wobec obrońców praw człowieka i przedstawicieli grup LGBT w Rosji wzrosła w latach 2014–2020. Poprzedzały ją zaostrzenie kontroli nad aktywizmem i protestami społecznymi, sferą informacji publicznej, a także nad tzw. trzecim sektorem i wprowadzanie ustrukturyzowanego, restrykcyjnego systemowego instrumentarium prawnego. Wszystkie te działania miały na celu odgórne kreowanie systemu praw człowieka. W konsekwencji doprowadziło to do coraz częstszego sięgania przez przedstawicieli rosyjskiego społeczeństwa obywatelskiego po stosowaną od II połowy lat 60. XX w. na terenie ZSRR formę oporu, tj. dysydenctwo. Celem zawartej w artykule analizy jest identyfikacja występujących współcześnie w rosyjskim społeczeństwie mechanizmów mogących prowadzić do otwartych i pokojowych działań oporowych. Są to mechanizmy umożliwiające obrońcom praw człowieka i aktywistom LGBT z Rosji zaangażowanie w kwestie, których istotność przekracza granice administracyjne Federacji Rosyjskiej. W artykule wskazano również skuteczne praktyki i rozwiązania stosowane na gruncie prawa międzynarodowego, które pozwalają obu grupom na uczestnictwo w przestrzeni solidarności niezależnej od granic politycznych.
Odpowiedź Polski i Litwy na kryzys migracyjny przy granicy z Białorusią – próba porównania
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-03) Ciechanowska, Justyna; Szwed, Katarzyna
Celem publikacji jest przedstawienie reakcji Litwy i Polski na kryzys migracyjny przy granicy z Białorusią, który rozpoczął się w połowie 2021 r. Oba państwa, tj. Polska i Litwa, należą do Unii Europejskiej i strefy Schengen. W sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa wewnętrznego priorytet, przed ochroną praw człowieka czy względami humanitarnymi, przyznały zabezpieczeniu granic państwowych, które są równocześnie wschodnią flanką Unii Europejskiej. W publikacji wykazano podobieństwa i różnice reakcji władz polskich i litewskich na działania reżimu białoruskiego. Szczególną uwagę poświęcono analizie zasadności wprowadzenia stanu nadzwyczajnego oraz dopuszczalności limitacji praw i wolności człowieka.
Plotki, dezinformacje i złośliwe informacje we współczesnym dyskursie o prawach człowieka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Demczuk, Agnieszka
Współczesny dyskurs o prawach człowieka to dyskurs, w którym jego uczestnicy coraz częściej posługują się językiem polaryzacji, wykluczenia i stygmatyzacji wobec różnych grup społecznych, np.: Ukraińców, kobiet, migrantów, uchodźców, osób LGBT+. Podważana jest niezbywalność i powszechność praw człowieka, kwestionowana jest równość wobec prawa. W komunikacji politycznej używany jest coraz częściej język dyskredytacji oponentów politycznych, stosowana jest retoryka strachu, niechęci i wrogości wobec „obcych”. Dzieje się tak dlatego, iż dyskurs o prawach człowieka coraz skuteczniej jest infekowany mylnymi informacjami, dezinformacjami i złośliwymi informacjami, a jego uczestnicy – od propagandystów kremlowskich po krajowych agentów wpływu – wykorzystują manipulacyjną infrastrukturę mediów społecznościowych.
Podstawy normatywne ochrony praw człowieka w aspekcie powszechnym i europejskim
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Mamiński, Marcin
Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na zagadnienie ochrony praw człowieka w aspekcie powszechnym i europejskim w odniesieniu do obowiązujących podstaw normatywnych. Niniejsza praca ukazuje istotę praw człowieka jako przysługujących każdej jednostce poprzez szczegółowe rozważania dotyczące Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, przedstawieniu aktów chroniących prawa człowieka w systemie ONZ, jak i ilustracje znaczenia europejskiego systemu ochrony praw człowieka. Autor skupia uwagę przede wszystkim na powszechności i skuteczności poszanowania praw człowieka.
Polityka zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami. Wybrane zagadnienia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Skóra, Michał; Wicherek, Damian
Niepełnosprawność jest ważnym problemem występującym w każdym społeczeństwie. Osoby z niepełnosprawnościami należą do kategorii osób o dużym ryzyku wykluczenia społecznego, w tym również na rynku pracy. W pierwszej części artykułu autorzy wyjaśnili znaczenie pojęcia „osoba niepełnosprawna”. W kolejnych częściach omówione zostały podstawy prawne wolności wyboru pracy w Konstytucji RP oraz regulacjach Międzynarodowej Organizacji Pracy i Organizacji Narodów Zjednoczonych. Ponadto zwięźle przybliżono możliwości zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami na otwartym i chronionym rynku pracy. Autorzy zwrócili również uwagę na możliwość wykorzystania nowych form zatrudnienia w kontekście aktywizacji tej grupy społecznej.
Prawa człowieka a reprodukcyjne klonowanie istot ludzkich
(Równieński Państwowy Uniwersytet Humanistyczny, 2009) Cynk, Karolina
W artykule streszczona została historia kształtowania się praw człowieka, które to zagadnienie następnie zostaje odniesione do możliwości klonowania człowieka. Pojawia się refleksja moralna nad ludzką godnością, a dokładniej ryzykiem jej naruszenia w stosunku do embrionu, dawcy komórek czy lekarza podejmującego się czynności klonowania. Wspomniana jest zatem nie tylko możliwość reprodukcyjnego klonowania człowieka, ale i klonowania terapeutycznego.
Prawa człowieka w bezpieczeństwie jednostki ludzkiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Cenda-Miedzińska, Klaudia
Artykuł prezentuje analizę wzajemnych relacji między prawami człowieka i bezpieczeństwem jednostki ludzkiej. Na podstawie literatury przedmiotu omówiono 4 sposoby ujmowania zależności, które odpowiadają przyjętym w badaniach tezom: prawa człowieka definiują bezpieczeństwo człowieka, prawa człowieka i bezpieczeństwo człowieka są współzależne, komplementarne i wzajemnie się wzmacniają, bezpieczeństwo człowieka rozszerza prawa człowieka, między bezpieczeństwem człowieka a prawami człowieka zachodzi antagonizm. Struktura artykułu odpowiada celom badawczym, jakimi są: omówienie rozwoju koncepcji bezpieczeństwa człowieka, odzwierciedlenie praw człowieka w koncepcji bezpieczeństwa jednostki ludzkiej, ukazanie zróżnicowanego podejścia do relacji między prawami człowieka a bezpieczeństwem człowieka.
Prawa człowieka w państwach de facto na Kaukazie Południowym w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Sieniawski, Piotr
Celem artykułu jest analiza sytuacji w zakresie praw człowieka w państwach nieuznawanych w regionie Kaukazu Południowego w oparciu o orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Przeanalizowano także problematykę przypisania odpowiedzialności państwu, które sprawuje efektywną kontrolę nad państwem de facto. Artykuł wskazuje również na niedawny rozwój sytuacji po wykluczeniu Federacji Rosyjskiej z Rady Europy i rozwiązaniu Republiki Górskiego Karabachu.
Prawa człowieka. Pomiędzy ideologią a polityką
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Sitek, Magdalena
Prawa człowieka zostały uznane za wartość obowiązującą w całym świecie dopiero po drugiej wojnie światowej. Odtąd zaczęły one wyznaczać kierunek dalszej ewolucji systemów politycznych i prawa międzynarodowego. Są dyscypliną ulokowaną gdzieś między filozofią, w szczególności etyką, różnymi gałęziami prawa a naukami politycznymi. Prawa człowieka, jako jedno ze stosunkowo młodych pojęć w słowniku polityki i społeczeństw, są niepowtarzalną wartością społeczną i polityczną, a także kryterium oceny działalności władz, konstytucji i innych przepisów prawa. W ostatnim czasie stały się również istotnym elementem polityki międzynarodowej i programowym dążeniem rządów. Celem niniejszego opracowania jest analiza kwestii praw człowieka w kontekście ich głębokiego i wielowymiarowego kryzysu, ich naruszeń, upolitycznienia i ideologizacji, gdyż pomimo zebranych, zapisanych i zaakceptowanych przez niemal wszystkie kraje praw ludzkich nadal mają miejsce rażące ich naruszenia, co w bieżącym stuleciu stanowi zaprzeczenie tego, co miało być gwarantem pokoju na świecie, a przede wszystkim staje się zanegowaniem samej Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
Prawa konsumenta a generacje praw człowieka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Malczyńska-Biały, Mira
Prawa konsumenta są jednym z intensywnie rozwijających się obszarów ochrony praw człowieka. Z kolei pojęcie generacji praw człowieka nawiązuje do podziału przyjętego w prawie międzynarodowym. Na przełomie XX i XXI stulecia pojawiły się dyskusje nad czwartą i piątą generacją. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytania, czy prawa konsumenta są nową generacją praw człowieka oraz który z sądów międzynarodowych ma najbogatsze orzecznictwo w tym zakresie. Analizując prawo międzynarodowe, autorka doszła do wniosku, że w żadnym z nich nie pojawia się pojęcie prawa konsumenta jako całość w ramach jednej z generacji. Prawa trzeciej generacji mają charakter otwarty. Wydaje się, że traktując konsumentów jako zbiorowość, ich prawa powinny znaleźć się w tej generacji. I w tym rozumieniu można je określić jako „nową generację”. Dokonując analizy orzecznictwa sądów międzynarodowych, autorka doszła do wniosku, że najbogatsze w tym obszarze ma Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Prawna ochrona prywatności oraz wolności dzieci w internecie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Uliasz, Joanna
Dzieci są aktywnymi użytkownikami internetu. Bywa, że eksponują swoją sferę prywatną i intymną, narażając się na zagrożenia, powodowane anonimowością sprawców w wirtualnym świecie. Niejednokrotnie rodzice dzielą się informacjami o swoich dzieciach w sieci, robiąc to bez ich wiedzy i zgody. Zachowania rodziców zwane sharentingiem albo parental trollingiem, o czym mowa w artykule, mogą wypełniać znamiona czynów zabronionych albo godzić w dobra osobiste dziecka. Podstawowym celem niniejszego artykułu jest zatem scharakteryzowanie najpowszechniejszych negatywnych zjawisk ingerujących w prywatność i wolność małoletnich (m.in. sexting, grooming, cyberbulling, sharenitng, parental trolling), a także wskazanie właściwych środków prawnych mogących efektywnie zabezpieczyć interes pokrzywdzonego dziecka. W opracowaniu przywołane zostały stosowne orzeczenia sądów oraz przepisy Konstytucji z 1997 r., k.k., k.p.k., k.c., k.r.o. oraz regulacje prawa międzynarodowego i unijnego, które gwarantują skuteczną ochronę dwóch podstawowych dla rozwoju dziecka sfer: jego prywatności oraz wolności.
Private life in a public society — surveillance measures in a democratic state according to the case-law of the European Court of Human Rights
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-03) Maszniew, Zuzanna
The democratic society strives for rules to maintain peace and well -being of the citizens. Rules may limit individuals but shall also give them freedom and safety. Human rights are an essential basis of the democracy; therefore, the European Human Rights Convention plays a pivotal role in ensuring these special and necessary rights and freedoms. Right to private life expressed in Art. 8 of the Convention secures a boundary between a public image and a private one, which, however, tends to be breached. The special bond between an individual and the State strives for balancing their separate interests. Even though the d ichotomy of such a relationship perpetuates around public and private matters, a single person is still a separate being in the society build within a State. According to the European Court of Human Rights’ case-law, the State can interfere with a private life in a way that is prescribed by law, necessary in a democratic society, while pursuing a legitimate aim that falls into certain margin of appreciation. However, there is a lively discussion concerning secret surveillance and monitoring of the individuals by the public authorities via obtaining CCTV footage and recordings from street cameras. Data processed in this way falls within the scope of Art. 8 of the Convention and constitutes a private life element. The role of the State is to protect and give freedom to, not freedom from, whereas the role of an individual seems to be to adjust and respect the regulations for the better good. The usage of juxtaposing terminology such as “private” and “public” is crucial, deliberate, and intentional when discussing individual rights in a democratic society. Private life and public society shall be understood and learnt about together, not separately, as the boundaries between them tend to disappear when it comes to the protection of human rights.