Przeglądanie według Temat "powstanie narodowe"

Aktualnie wyświetlane 1 - 2 z 2

„Czy Polacy wybić się mogą na niepodległość?” Pierwsze projekty odzyskania suwerenności i przetrwania narodu w początku XIX wieku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Kostkiewiczowa, Teresa
Już u początku narodowej niewoli zostały sformułowane dwa odmienne projekty wyjścia Polski z niebytu i odzyskania niezależności państwowej. W 1800 roku w Paryżu ukazała się publikacja Józefa Pawlikowskiego Czy Polacy wybić się mogą na niepodległość?. Przedstawiała ona program wywołania ogólnopolskiego powstania przeciw zaborcom, podjazdowej walki z orężem całej społeczności narodu, ludzi równych i stawiających wolność ponad wszystko. W tym samym roku powstało Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk i jego program sformułowany głównie w pismach Jana Pawła Woronicza. Zawierał on koncepcję skupienia się na działalności w obszarze kulturowym, umacniania pamięci o heroicznej przeszłości, niepodległości wewnętrznej oraz bohaterskiego trwania dzięki sile ducha narodowego, przechowującego substancję, „istność”, „jestestwo” Polaków. Te dwa sposoby myślenia o wybijaniu się na niepodległość trwale współistniały i naznaczyły dzieje naszego kraju w następnych dekadach, a nawet stuleciach.
Moralne dylematy polskich romantyków w drodze do niepodległości. Wybrane zagadnienia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Toruń, Włodzimierz
Prezentowany szkic, nawiązujący głównie do myśli konserwatywnej, stara się przedstawić dylematy moralne polskich romantyków (A. Mickiewicz, J. Słowacki, Z. Krasiński, C. Norwid) na drodze do niepodległości. Biorąc pod uwagę koncepcję wallenrodyzmu, stanu konspiracji, otwartej walki powstańczej, metod rewolucyjnego terroru, te sposoby aktywnego oporu zostały skonfrontowane z etyką chrześcijańską, współtworząc istotę cywilizacji łacińskiej. Sugerowane przez sytuację historyczną, niekiedy niemoralne sposoby walki, kolidowały z dekalogiem i wystawiały na próbę sumienia ich sprawców, polskich patriotów