Przeglądanie według Temat "postmodernity"

Aktualnie wyświetlane 1 - 7 z 7

Homo patiens w ponowoczesnej rzeczywistości
(Uniwersytet Rzeszowski, 2021-06-24) Bajda, Zbigniew
Pomimo swojej oczywistości cierpienie trudno wytłumaczyć. Refleksja nad nim jest jednak ważna, zwłaszcza dziś, gdy snuje się utopijne wizje o możliwości jego wyeliminowania. Rozprawa składa się z trzech rozdziałów. W pierwszym zarysowano faktory ideowe utrudniające ponowoczesnemu homo patiens odnalezienie sensu dotykającego go cierpienia: kwestionowanie duchowego wymiaru człowieka, kryzys więzi osobowych, konsumpcjonizm, laicyzację, dominację paradygmatu technologicznego, zanegowanie kompetencji rozumu, problemy z osobową tożsamością ponowoczesnego człowieka. Pozostając bytem rozumnym, wolnym, a często odnoszącym swoje życie do Boga, czyli poruszającym się w przestrzeni wiary, człowiek w tych sferach szuka tradycyjnie sensu swojej egzystencji. Drugi rozdział obejmuje refleksję nad trudnościami, z jakimi spotyka się w zderzeniu z cierpieniem ludzki rozum i wiara. W rozdziale ostatnim zarysowane zostaną drogi transcendencji cierpienia. Za punkt wyjścia odnalezienia tej drogi uznać trzeba przeświadczenie o transcendentnym wymiarze osobowo pojmowanego człowieka. Odniesiono się tu do ważnej propozycji transcendentności człowieka, logoterapii Victora Frankla. Omówiono aksjologiczną drogę transcendowania cierpienia. Zaprezentowano cierpienie jako istotną miarę ludzkiej dojrzałości osobowej i społecznej. Podjęto też refleksję nad religijną drogą nadawania sensu cierpieniu.
Literatura polska i psychoanaliza wobec problematyki tożsamości po 1989 roku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Matwiejczuk, Agnieszka; Matwiejczuk, Patrycjusz
Tożsamość to ważne pojęcie kultury ponowoczesnej. W Polsce wraz z przemianami po 1989 roku pojawiło się wiele tekstów, które podejmują tę problematykę. W celu ukazania bogactwa i złożoności ponowoczesnych tekstów literackich i psychoanalitycznych przeprowadzono analizy komparatystyczne polegające na czerpaniu z różnych założeń teoretycznych. W niniejszym artykule w zależności od badanego elementu czerpano z ustaleń psychoanalizy, ale także dekonstrukcji, feminizmu i „Gender Studies”. W publikacji zaprezentowano problematykę złożoności tożsamości. „Guguły” Wioletty Grzegorzewskiej to przykład literatury kobiecej, w której bohaterka odkrywa własną kobiecość. Męską realizację problematyki tożsamościowej omówiono na przykładzie „Poniewczasie” Wita Szostaka. W celu całościowego przedstawienia złożoności tożsamości płciowej nawiązano także do powieści Natalii Osińskiej „Fanfik”, w której bohaterka jest osobą transpłciową. W artykule ukazano także pojemny i bardzo złożony psychoanalityczny punkt widzenia na zagadnienie tożsamości. Artykuł ma charakter interdyscyplinarny, ze szczególnym uwzględnieniem literatury i psychologii, ale także elementów filozoficznych i socjologicznych.
Nadzieja chrześcijańska w ponowoczesnym świecie (istota – utrata – przywracanie)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Strzelecki, Ryszard
The considerations of the article circulate around the Christian hope, its loss and conditions of restoration. The foundation of these reflections as its source for understanding of hope contained in the Benedict XVII Encyclical Spe salvi. Hope concerns what is given in faith, which is proof of things that will finally come, and therefore hope requires the recognition of two objectivities – now given and eschatological. The next elements of hope are the subject („homo viator”), directed towards Transcendence, tension and effort of the will and participation in the community. Factors of deconstruction may concern one or all elements of the structure of hope. The article discusses the phenomenon of deconstruction of hope in various dimensions of contemporary culture. The final reflection focuses on the restoration of hope. This can be done contrary to the deconstruction way, mainly by regaining the faith. The footing of this turn is the indication of St. Augustine - to believe in God one must first believe in God, that is, among others, to realize the common good, recognize the personal dignity of the man and the transcendent value of human life.
Patrząc na mapę, spoglądam w nicość… Wokół melancholii i nudy w wybranych tekstach prozatorskich Andrzeja Stasiuka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Lech, Jacek
The paper aims at showing the link between Andrzej Stasiuk’s selected prose texts and the beauty of melancholy. The way in which melancholy functions in literature in the period of postmodernity was the starting point for our considerations. We have focused on the way this notion has been radically changed by postmodernism and how it has been deprived of its spiritual importance. The beauty of melancholy is part of Stasiuk’s novel in two ways. First and foremost, this concerns the texts about travelling in which it seems to be a reflection on reality and is inextricably linked with the categories of memory and existence. As stressed by Stasiuk, melancholy has its root in suspicion concerning reality tactics. It may be regarded as ‘melancholy of the way’ and in this sense it is accompanied by a spiritual burden directed against postmodernism. In turn, in 'Opowieści galicyjskie' and 'Zima' it is equated with the boredom and humdrum nature of small-town life. Deprived of its spiritual being it manifests itself as an example of existential torpor and stagnation which are part and parcel of Stasiuk’s characters who – in turn – are painfully stricken by bad fate and function thoughtlessly in lives which they fail to run away from.
Reaktywacje dziewiętnastowieczności w najnowszej literaturze popularnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Piechota, Dariusz
The paper characterizes recent works belonging to popular literature from the viewpoint of 20th century literature. It turns out that realism as the cultural paradigm is still present in postmodern prose. 19th century literature provides us with a number of narrative structures and motifs which are constantly altered by contemporary writers. In this paper we focus on texts which directly refer to 'Lalka' written by Bolesław Prus (such as 'Alkaloid' by A. Głowacki and 'Córka Wokulskiego' by R. Praszyński) as well as works which indirectly refer to the Victorian era. The dilemmas of burghers living in the second half of the 19th century are still present in the literature of the 21st century. Characters existing in a period of constant change search for their own identity and – frequently – misfits 'come out' and talk about their lives from the viewpoint of an excluded person. It is fitting to add that empathy with neighbors seems to be a very important feature of both 19th century and contemporary narrations.
W kręgu autobiografizmu i eseizowanej prozy. Twórczość prozatorska Andrzeja Stasiuka w latach 1992-2010
(Uniwersytet Rzeszowski, 2017-06-27) Lech, Jacek Janusz
Dysertacja ta podejmuje problem genologicznotematycznej ewolucyjności prozy Andrzeja Stasiuka w latach 1992-2010. Zasadnicze pytania w niej postawione dotyczą kilku kwestii. Czy jego prozę można interpretować jako sieć, którą zagęszcza kolejny tekst, czy Stasiuk ewoluował od twórcy zakorzenionego w postmodernizmie w kierunku pisarza metafizycznego, czy jest pisarzem autobiograficznym. Usiłowałem więc zdemaskować Stasiuka strategie autobiografizacji prozy. Problemy związane z budowaniem tożsamości w wymiarze indywidualnym i zbiorowym w odniesieniu do podróżopisarstwa Stasiuka, przestrzeń skorelowana z podróżą będącą egzemplifikacją ludzkiego losu, zagadnienie melancholii obecnej w prozie Stasiuka, rozpatrywane pod kątem melancholii drogi, Opowieści galicyjskie oraz Zima odczytana w duchu melancholii sprzężonej z miejscem, noszącej znamiona acedii to kolejne problemy podjęte w pracy. Ostatnia część rozprawy oparta została na ustaleniach dotyczących społeczno-politycznego wymiaru twórczości prozatorskiej Stasiuka. Pisarz w Dzienniku pisanym później analizuje historię, co jest w jego prozie nowością. Zdarzenia widziane są przez jego narratora w optyce polskiej skłonności do ofiary. Stasiuk redefiniuje martyrologiczny trzon narodowej tożsamości oraz dekonstruuje utrwalone, kulturowe, tożsamościowe mity. Dziennik pisany później odczytany został jako utwór o charakterze politycznym.
Zdzisław Beksiński i ponowoczesna melancholia. Zarys interpretacyjny („Na końcu ogrodu”, „Centrala snów”, „Informator”)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Szczyrek, Paweł
The artistic output of Zdzisław Beksiński finds recognition all over the world. Not so long ago, his visual heritage was enriched by new, literary accomplishments – the collection of short stories written by the artist between 1963 and 1965. The present paper is an analysis of three most expressive pieces in terms of studied esthetics: “Na końcu ogrodu”, “Centrala snow” oraz “Informator”. Beksiński’s short stories are here placed in the context of postmodern melancholy characterized by affirmation of experienced emptiness the source of which was sought for in Beksinski’s generational experiences. On these grounds, a thesis is proposed where the holistic creative concept which merges visual and literary accomplishments is expressed by three figures: decay, repetition and ontological uncertainty. Not only is the object of the analysisa theoretical aspect of a worldview present in the literary works but it also functions as a specific fictional-structural solution.