Przeglądanie według Temat "ontology"

Aktualnie wyświetlane 1 - 8 z 8

Humanistyczne „zwroty” w perspektywie metodologicznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Strzelecki, Ryszard
Artykuł dotyczy „zwrotów” kształtujących oblicze dzisiejszej humanistyki i ujmuje ich specyfikę w perspektywie i ocenie metodologicznej. „Zwroty” zostały odniesione do ich najbliższego kontekstu badawczego, czyli nowej filozofii nauki: Poppera, Lakatosa, Laudena, Feyerabenda i Kuhna. Wykazano wszelkie zbieżności i uchybienia orientacji „zwrotów” wobec przyjętych tam założeń. Okazało się, że realizują te założenia w niewielkim stopniu. Zostały również przybliżone ujęcia „zwrotów” dokonane przez innych badaczy. Ponadto wykazano ich stosunek do tradycji humanistyki i uchybienia wobec tej tradycji. Jednak kluczową cechą „zwrotów” jest ich odejście od współczesnej logiki nauki, racjonalności i rozumności poznania naukowego oraz od zasad ogólnej metodologii nauk. Zostały też omówione najważniejsze przykłady redukcjonizmu ontologicznego i naruszania statusu bytowego człowieka. Nadużycia te przedstawiono na przykładzie czterech wybranych „zwrotów”: performatywnego, „ku rzeczom”, biologicznego i cyfrowego w wersji transhumanistycznej.
Istnienie i jego pojęcie
(Autor, 2016) Zachariasz, Andrzej L.
Предметом статьи является попытка ответа на вопрос о возможности определения существования как категории, с которой начинается размышление о том, что такое бытие. В первую очередь автор указывает, что это понятие в античном понимании не использовалось как категория начал философских размышлений. Эту функцию исполняло понятие το οѵ (нечто), что традиционно отождествляется с понятием бытия. Существование – это категория, которая в философии появилась благодаря религиозным идеям иудаизма, которые переняло христианство, ислам и арабская философия. Предметом философских исследований в евро-пейской традиции оно стало, прежде всего, благодаря философии св. Фомы Аквинского, неотомизму двадцатого века, а также как категория бытия в философии М. Хайдеггера. По мнению автора текста, существование ощущается как множество и разнообразие моментов, а в порядке мышления представлено как единство (целостность), то есть как нечто (бытие).
Kunst der lyrischen Dichtung. Zur Zeitlosigkeit des Goethe-Gedichts Wandrers Nachtlied II
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Trzaskowski, Zbigniew
Oryginalny styl liryczny Goethego do dziś pozostaje wzorem i punktem odniesienia. Pieśń nocna wędrowca II (Über allen Gipfeln ist Ruh) to jeden z najczęściej analizowanych, interpretowanych i naśladowanych tekstów poetyckich. Esej zawiera ogląd literaturoznawczy wiersza z perspektyw: biograficznej, psychoanalitycznej, socjologicznej, ontologicznej i poetologicznej.
O artystycznym i estetycznym pożytku z kategorii warstwy. Przyczynek do ontologii dzieła sztuki Nicolaia Hartmanna
(Wydział Sztuki UR, 2018-12) Mordka, Artur
The article attempts to analyze the aesthetic and artistic meaning of the layer category. The author has chosen it as the subject of his analysis, as it is part of the research on aesthetics by Nicolai Hartmann; however, it can also be used to clarify the creative process. The first part of the article discusses the notion of a layer that Hartmann uses, moving on to the considerations which include the unity of a work of art, its manner of existence and sensual (visual) appearance of irreal content.
O biograficznych aluzjach do rzeczywistości w poezji. Wprowadzenie teoretycznoliterackie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Garczarek, Krzysztof
This article is an introduction to theoretical considerations focused on biographical allusions to reality that find their place in poetry. The author, following the theories of literary fiction rooted in Aristotle’s thought, takes the position that all scientific considerations concerning the actual prototypes of the creation of the represented worlds must start with the rejection of existential monism and assume the existence of ‘possible worlds’. The author proposes to introduce the concept of ‘biographical allusion formulated by applying a lyric strategy’ into literary theory and indicates three basic lyrical strategies of this type: testimony, confession and challenge.
Ontologiczna inżynieria wiedzy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Dobrowolski, Dariusz; Kapłański, Paweł; Łojewski, Zdzisław; Marciniak, Andrzej
Ontologiczna inżynieria wiedzy jest dobrą podstawą metodologiczną, a ontologie dziedzin przedmiotowych ważnym elementem konstrukcyjnym semantycznych systemów reprezentacji wiedzy. W artykule omówiono budowanie ontologii w oparciu o edytor ontologii FluentEditor i język CNL (Controlled Natural Language). Przykładową ontologię dotyczącą fragmentu procesu produkcji rolniczej wykorzystano do budowy semantycznej bazy wiedzy. W tym celu wykorzystano projekt architektury opartej o strukturalno-funkcjonalną kompozycję systemów AllegroGraph, Drupal i MongoDB.
Ontology and sacrality – the two translative dominants of the works by Thomas Pynchon
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Barciński, Łukasz
The article deals with the concept of dominant with regard to the translation process and various definitions of this term (e.g. the translative dominant as defined by Bednarczyk). Then the study presents the works by Thomas Pynchon, a leading postmodern American writer, stressing the possibility of applying a wide spectrum of translative dominants to his multifaceted fiction, which explores the aesthetic ambiguities within the postmodern literary convention. Finally, the article offers two main translative dominants as adequate for the analysis of Pynchon’s works in translation i.e. the ontological dominant and the sacral dominant. The description of the ontological dominant draws heavily on McHale’s understanding of this concept, while the discussion of the sacral dominant involves the possible analogy of approach to translation between texts within the postmodern convention such as Pynchon’s and sacral texts e.g. the Bible.
Prawdziwe oblicza prawdy – znaczenia słowa prawda w wybranych utworach lirycznych C.K. Norwida
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Kozioł, Bartłomiej
Celem niniejszego artykułu było wykazanie zróżnicowanej płaszczyzny semantycznych znaczeń słowa prawda zastosowanych w kontekście różnych utworów poetyckich Cypriana Kamila Norwida (literatura podmiotowa). Określenie funkcji wspomnianego wyrazu pozostaje w bezpośrednim związku z sytuacją liryczną w twórczości polskiego poety romantycznego. Zestawienie symbolicznych konotacji prawdy odniesiono więc do wybranych założeń filozoficznych (m.in. aksjologicznych, estetycznych), historycznych, religijnych i społecznych. W tym celu poszczególne tezy i wnioski oparto na materiale teoretycznoliterackim, będącym kluczową pomocą w sformułowaniu wywodu (literatura przedmiotowa). Autor wskazuje ponadto na bogactwo znaczeń kulturowych zawierających się w pojęciu "prawdy" oraz ich wpływie na myśl społeczną.