Przeglądanie według Temat "motherhood"

Aktualnie wyświetlane 1 - 9 z 9

"Krużlowa" and "The Head of Christ" by Alina Szapocznikow
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013-12) Jakubowska, Agata
W 1962 roku w ośrodku polskich pallotynów w Paryżu pojawił się ksiądz Józef Sadzik, odpowiedzialny za Éditions du Dialogue. Za jego sprawą powstał tam wtedy ważny ośrodek intelektualny i duchowy skupiający wiele postaci paryskiej Polonii. Wśród nich była Alina Szapocznikow, która z księdzem Sadzikiem pozostawała w bliskich kontaktach. Wyrazem przyjaźni między nimi była rzeźba zatytułowana Krużlowa, którą Szapocznikow podarowała Sadzikowi w 1969 roku. Stanowi ona bardzo oryginalną interpretację Madonny z Krużlowej (ok. 1400) czy szerzej – typu ikonograficznego, który ona reprezentuje, tzw. Pięknej Madonny. O twórczości Szapocznikow mówi się bardzo często, że ciało stanowiło jej centrum. Ciało cierpiące w czasie wojny, ciało chore, ciało pragnące miłości i bycia pożądaną. Krużlowa kieruje naszą uwagę na jeszcze jeden aspekt tej cielesności – ciało, które nie mogło urodzić i wykarmić dziecka. Chrześcijański wizerunek Pięknej Madonny okazał się dla Szapocznikow w jakimś sensie dobrym medium do opowiedzenia o tym jej doświadczeniu. Ksiądz Sadzik zaproponował Szapocznikow współpracę przy powstającym na początku lat 70. Centrum Dialogu. Dla stworzonej wtedy specjalnie na potrzeby Centrum sali artystka wykonała Głowę Chrystusa. Zaliczana jest ona do serii prac Zielnik, w których Szapocznikow wykorzystała odlewy ciała swojego adoptowanego syna Piotra. Być może cały cykl, który wydaje się mieć więcej wspólnego z Całunem Turyńskim niż z kolekcją zasuszonych roślin, pomyślany był początkowo jako kolejne stacje Drogi Krzyżowej. Powszechnie uważa się tę rzeźbę za bezpośrednio odnoszącą się do cierpień doznanych przez artystkę w okresie poprzedzającym powstanie pracy, ale przede wszystkim do śmiertelnej choroby nowotworowej, na którą Szapocznikow cierpiała w czasie jej wykonywania. Niezwykłe w Głowie Chrystusa jest jednak to, że jako Ukrzyżowanego artystka ukazała swojego młodego, zdrowego syna. Praca ta wydaje się kontynuacją rozpoczętej w Krużlowej opowieści o Matce i Jej Synu, czy o matce/Szapocznikow i jej synu/Piotrze. W wypadku Krużlowej nacisk był położony na jej wewnętrzny dramat (nie)możności bycia matką, jakby niezależnie od dziecka. W wypadku Głowy Chrystusa to jej odczucia wobec syna stają w centrum opowieści. Obie, bardzo ciekawe, realizacje potwierdzają niedoceniane dotychczas znaczenia środowiska pallotynów, przede wszystkim księdza Sadzika, dla tej rzeźbiarki.
MaMalarka. Pomiędzy codziennością a sztuką
(Uniwersytet Rzeszowski, 2024-05-16) Porczyńska, Barbara
Analizując środowisko artystyczne, ale także przekładając na język sztuki własne doświadczenia jako matki i malarki, powołałam do życia MaMalarkę. Projekt jest grą słów: „mama” i „malarka”. To świat „pomiędzy”. Pomiędzy malarstwem, obiektem i słowem pisanym. To świat sprzeczności i nieustającej walki kobiety o własną tożsamość. Rozprawa doktorska MaMalarka. Pomiędzy codziennoscią a sztuką to projekt hybryda. Składa się z wzajemnie przenikających się i dialogujących ze sobą obrazów codzienności. Skomplikowana sytuacja kobiety-matki-artystki wymaga otwarcia się na poszukiwanie odpowiednich narzędzi, aby oddać złożoność bycia matką i artystką, i nie patrzeć na problem tylko z jednej perspektywy. Nie odrzucając tradycyjnego warsztatu malarskiego, poszukiwałam własnego języka wypowiedzi, poszerzając malarstwo o nowe media takie jak: obiekty (seria emocjonalnych autoportretów malowanych na przedmiotach codziennego użytku), video (seria kilkuminutowych filmów dokumentujących codzienność matki-artystki), instalacje (Przybory MaMalarki. Wylinka, Epifragma) czy tekst (książka „Za-piski MaMalarki” Rzeszów 2022). Macierzyństwo zmienia życie kobiety, ale nie oznacza konieczności zamknięcia jej w domu i rezygnacji z życia zawodowego. Artystka, zostając mamą, nie musi rezygnować z pracy twórczej. Macierzyństwo może inspirować twórczość matki-artystki.
Matka Polka Destruktorka – dwa oblicza dysfunkcyjnego macierzyństwa (na przykładzie „Szopki” Zośki Papużanki i „Gorzko, gorzko” Joanny Bator)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Głos, Mikołaj
The aim of the article is to present two different images of dysfunctional motherhood in contemporary fictional Polish prose on the example of the novel “Gorzko, Gorzko” by Joanna Bator and “Szopka” by Zośka Papużanka. The first of them, represented by the protagonist Violetta Serce of “Gorzko, Gorzko”, fits in the current literature trend of creating an anti-mother character, an enemy who usually perceives a child as a “problem” or is unable or does not want / cannot show him or her feelings, because motherhood it is an obstacle for her. The second is represented by the nameless mother of Zośka Papużanka’s “Szopka”, who identifies the so-called “Gastronomic mother”. The analysis shows that Polish prose of the last two decades still lacks the figure of a mother-friend, and the trauma of being born and growing up in the realities of the PRL’s and capitalism has permanently entered the minds of contemporary writers, destroying optimistic hopes for a successful family life and motherhood.
Matki dzieci z niepełnosprawnościami wychodzą z cienia w reportażowych prowokacjach Jacka Hołuba
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Strzępek-Leśniak, Beata
Artykuł dotyczy rozważań na temat analizy wybranych reportaży Jacka Hołuba ze zbiorów Żeby umarło przede mną. Opowieści matek niepełnosprawnych dzieci oraz Niegrzeczne. Historie dzieci z ADHD, autyzmem i zespołem Aspergera. Autorka koncentruje się na charakterystyce narracyjnego dyskursu macierzyńskiego realizowanego przez kobiety wychowujące niepełnosprawne dzieci. Jacek Hołub, oddając głos matkom, daje możliwość upublicznienia ich perspektywy przeżywania macierzyństwa. W tekście podkreśla się szczególną rolę reportażysty, który konstruuje wiarygodny opis kulturowy poprzez „matrifokalność”, wyrażoną za pomocą upodmiotowienia matki w procesie narracji. Wnioski dowodzą, że prowadzona opowieść stwarza szansę odzyskiwania własnej tożsamości przez poszczególne bohaterki reportaży, a także rozwija empatię czytelnika oraz walczy ze stereotypami społecznymi.
Między zachwytem a cierpieniem. Egzystencjalny wymiar poezji Małgorzaty Hillar
(Uniwersytet Rzeszowski, 2020-12-18) Baraś, Beata
Celem monograficznej rozprawy jest odtworzenie losów Małgorzaty Hillar i omówienie ich wpływu na lirykę autorki; wskazanie różnorodności motywów poetyckich oraz związków z egzystencjalizmem. Rozdział I przedstawia dzieciństwo poetki, zawiera analizę juweniliów i wierszy poświęconych rodzicom, omawia „liryki cygańskie”. Kolejny przywołuje lata wojny, wskazuje źródła pacyfizmu oraz feminizmu autorki. Trzeci odtwarza okres studencki, bada genezę erotyków. Rozdziały IV-V dotyczą Glinianego dzbanka, związków autorki z pokoleniem Współczesności, zasadności porównań z poetyką Różewicza, poezją M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej oraz H. Poświatowskiej. Rozdział VI to interpretacja wierszy z Prośby do macierzanki, kolejny – związanych z macierzyństwem w Czekaniu na Dawida. Ósmy poświęcono zagranicznym podróżom, genezie esejów o malarstwie Vermeera oraz wierszom nostalgicznym. W IX omawiam utwory zainspirowane obserwacją pacjentów w szpitalach psychiatrycznych, interpretuję „wiersze wigilijne”. Rozdziały X i XI dotyczą choroby alkoholowej Małgorzaty Hillar, jej przezwyciężenia oraz powrotu do literackiego świata tomikiem Gotowość do Zmartwychwstania. Dysertację zamyka rozdział XII, omawiający zagadkowe okoliczności śmierci poetki oraz reakcję krytyków literackich, próbujących dokonać podsumowania tej twórczości.
Opowieść o „życiopisaniu”. Portret Emily Dickinson w filmie „Cicha namiętność” Terence’a Daviesa
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Bobowski, Sławomir
Emily Dickinson was not married nor had children, she did not establish a family, but she had a life filled to the brim with love, friendship, suffering, death, searching for God and, of course, writing poems about all these fundamental phenomena of human existence. Her poetry reveals a picture of a woman who is unusually spiritually rich, beautiful and…unhappy, living for the bigger part of her mature existence like a hermit, oftentimes being a witness of deaths of those to whom she was closest. Additionally, perhaps because of her Sapphic inclination, she could experience suffering being forced to suppress it and feeling social isolation or exclusion. On the other hand, any reader of poems by “the nun of Amherst” can sense a great blast of happiness and some ecstatic delight over the existence itself and… the possibility of expressing this delight in poems. Just life itself and poetry were the greatest passions of Dickinson among many others which profusely filled her psyche. Indeed, it is difficult to assess which of these two infatuations was stronger. That is why I used in the title of my essay a neologism: “life-writing” (“życiopisanie”), which was some time ago first employed by the Polish poet Edward Stachura in reference to his own life and poetry. Terence Davies’s movie about Emily Dickinson and her life is a real masterpiece in which the weave of the two main passions Dickinson had, their interpenetration, their ardent intimacy or simply indissolubility and unity have been shown in a deliciously suggestive way. The essay is a modest attempt at using such a way of describing things.
Proza Katarzyny Tubylewicz
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Boczkowska, Magdalena
The paper entitled ‘The prose of Katarzyna Tubylewicz’ is dedicated to the co-authoress of the anthology of the short stories 'Jestem mamą – zbiór prawdziwych historii o macierzyństwie', and the authoress of two novels: 'Własne miejsca' (2005) and 'Rówieśniczki' (2014), who some critics would like to see as the reviver of the so-called 'prose of the centre'. The authoress of the article analyses the above-mentioned novels referring to – among other things – a discussion which took place in ‘Gazeta Wyborcza’, and which had been initiated by the famous manifesto entitled ‘Alice Munro would not stand a chance here’. Its authors demand that the literary critics should enter into a dialogue with popular literature and dispose of the misconception that literature written by women is worse. They are also for the revival of 'the prose of the centre', which – in their opinion – since Tokarczuk’s 'Prawiek i inne czasy' has been missing.
„Sikam, rzygam i płaczę. Jestem w ciąży” – matryfokalne (de)konstrukcje obrazów ciąży w twórczości Manueli Gretkowskiej i Justyny Bargielskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024) Głos, Mikołaj
Literature based on personal experiences can take various forms – an intimate relationship, somewhat closed to the reader-viewer who can only follow someone’s fate, or therapeutic works. These findings become the starting point for the analysis and interpretation of two novels – Polka (2001) by Manuela Gretkowska and Obsoletki (2010) by Justyna Bargielska. The main aim of the article is to analyze the writers’ (self-)portrait as mothers in the perspective of upcoming motherhood. By using the form of a novel diary, the authors try to work through the stress and trauma associated with (un)planned motherhood, which is unique in the context of contemporary Polish literature.
Tożsamość kobieca w Tuż-tuż Julii Fiedorczuk
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024) Majca-Lipa, Katarzyna
This article is devoted to an analysis of the identity of a woman in the poetic book Tuż-tuż by Julia Fiedorczuk, published in 2012. This volume of poetry is also the first in Fiedorczuk’s oeuvre in which the poet touches upon the subject of motherhood – this feminine experience can be put within the framework of the notion of chthonicity belonging to the theory of sympoietic reading (Koza 2023). The theme of female identity is considered in relation to the volume Tuż-tuż, as well as the recognitions in the field of literary theory made by Fiedorczuk herself. Above all, through her poetry, but also through Julia Fiedorczuk’s theoretical and literary reflections, the ways in which various roles can be understood: woman-poet, woman-researcher, woman-ecofeminist, woman-mother in times of anthropocentricity of poetry and culture are shown.