Przeglądanie według Temat "miasta"

Aktualnie wyświetlane 1 - 6 z 6

Boże Narodzenie i Wielkanoc w życiu codziennym mieszkańców Tarnowa i Rzeszowa na przełomie XIX i XX wieku w świetle prasy lokalnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Rejman, Sabina
Na przełomie XIX i XX w. w Galicji dokonywały się przemiany gospodarcze i społeczne, które zapoczątkowały proces modernizacji społeczeństwa. Chociaż podstawą utrzymania ludności pozostało rolnictwo, a kultura ludowa określała rytm pracy i świętowania, pojawiały się oznaki zmian, szczególnie w większych miastach. W Galicji Zachodniej do takich zaliczano między innymi Tarnów i Rzeszów. Czas Adwentu i Bożego Narodzenia oraz Wielkiego Postu i Wielkanocy dokumentowała prasa lokalna. Szczególne znaczenie miały tytuły ukazujące się w długim przedziale czasowym – w Tarnowie „Pogoń"(1881–1914), a w Rzeszowie „Głos Rzeszowski” (1897–1920). W omawianych okresach roku liturgicznego na przygotowania do świąt oraz na zwyczaje i obyczaje świąteczne składały się: wydarzenia kulturalne realizowane przez artystów amatorów z myślą o zebraniu datków na działalność dobroczynną, wieczorki patriotyczne, występy profesjonalnych artystów, wykłady powszechne i uniwersyteckie, przygotowywanie prezentów (Mikołaj, Gwiazdka), udział w rekolekcjach (Wielki Post), zakup artykułów na świąteczne stoły (w tym także tych reklamowanych w prasie), wysyłanie świątecznych kartek lub zamiast nich składanie datków na cele dobroczynne (szczególnie na Towarzystwo Szkoły Ludowej); śledzenie zmian pogody, terminów ferii świątecznych, nadzwyczajnego rozkładu pociągów; lektura okolicznościowych tekstów prozatorskich i poetyckich, dbałość o pielęgnowanie tradycji świątecznych w rodzinach, solidaryzm z Polakami z innych zaborów, nadzieja wyrażana w składanych przez czasopisma życzeniach świątecznych na odzyskanie przez Polskę niepodległości.
Działalność samorządów gminnych w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego w znaczniejszych miastach zachodniogalicyjskich w latach 1889–1914
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Rejman, Sabina
Funkcjonalność osiedli miejskich. Punkty użyteczności (POI) w zakresie potrzeb zakupowych mieszkańców Rzeszowa
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-09) Kołomycew, Anna; Kubejko-Polańska, Ewa
W artykule zostały omówione wybrane czynniki funkcjonalności osiedli miejskich ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb zakupowych mieszkańców Rzeszowa. Wybrane czynniki determinują funkcjonalność osiedli, a w konsekwencji wpływają na jakość życia mieszkańców miasta. Celem prowadzonych badań było określenie poziomu funkcjonalności osiedli miejskich, biorąc pod uwagę aktywność mieszkańców miasta, jaką są codzienne zakupy. Na podstawie danych dotyczących czterech rodzajów punktów użyteczności miejskiej (point of interest – POI) obliczono wskaźniki i określono rangi umożliwiające porównanie 33 rzeszowskich osiedli. Z przeprowadzonych badań wynika, że największą funkcjonalność pod względem wybranych POI cechują się osiedla zlokalizowane w centrum miasta. Najmniej funkcjonalne okazały się osiedla nowe, przyłączone do miasta stosunkowo niedawno, które nie wykształciły jeszcze funkcji miejskich.
Józefińska reorganizacja magistratów w Galicji jako czynnik kształtowania nowej elity urzędniczej miast
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-09) Ślusarek, Krzysztof
W artykule omówiono realizację i skutki przeprowadzonej na przełomie XVIII i XIX w. reformy ustroju miast w Galicji, w tym w szczególności problem tworzenia magistratów uregulowanych i formowania się nowej elity urzędniczej miast. Reformy zapoczątkowane w czasach panowania cesarza Józefa II doprowadziły do likwidacji dawnego samorządu miejskiego, przekształcając magistraty uregulowane w najniższy organ administracji państwowej i sądowej. Do roku 1820 zorganizowane na nowych zasadach miejskie egzekutywy powstały zaledwie w 63 spośród blisko 300 miast Galicji. W dłuższej perspektywie prowadziło to z jednej strony do radykalnego ograniczenia wpływu mieszczaństwa na zarządzanie miastem, a z drugiej – do ukształtowania się nowych elit, które w dużym stopniu nie wywodziły się już ze środowisk lokalnych, jak to miało miejsce w przypadku dawnego samorządu miejskiego, lecz stanowiły element napływowy.
Obserwatorium miasta : poradnik współzarządzania miastem
(Wydawnictwo Adam Marszałek, 2024) Grabowska, Sabina; Grabowski, Radosław; Piróg, Krzysztof; Kotarski, Hubert; Bzdziuch, Sławomir
Pozycja i ocena roli miast w procesie rozwoju lokalnego w kontekście kondycji finansowej (na przykładzie miast makroregionu Polski Wschodniej)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Dziekański, Paweł
Problematyka artykułu obejmuje przestrzenne zróżnicowanie, analizę i ocenę zjawiska wieloaspektowego, jakim jest kondycja finansowa. Celem artykułu jest analiza kondycji finansowej oraz pokazanie jej przestrzennego zróżnicowania na przykładzie miast makroregionu Polski Wschod¬niej w latach 2003, 2005, 2010, 2014. Ocena za pomocą wskaźnika syntetycznego prowadzona w kontekście kompleksowego opisu badanego zjawiska daje szansę pełnej identyfikacji sytu¬acji jednostki. Wybrane zmienne do badania dają obraz możliwości i zdolności do rozwoju, do przyciągania inwestorów i mieszkańców. Miasta realizują ważne zadania zarówno m.in. w sferze socjalnej, jak i infrastrukturalnej. Od ich kondycji finansowej będzie zależeć stopień zaspokajania potrzeb społeczności lokalnej. Najlepsze miasta w 2003 r. to Rzeszów, Olsztyn, Sandomierz, Mielec, w 2005 r. – Krosno, Rzeszów, Iława, Puławy, w 2010 r. – Rzeszów, Kielce, Sandomierz i 2014 r. – Rzeszów, Lublin; najsłabsze okazały się Sejny, Braniewo, Dynów, Chełm. W najlepszej sytuacji wydają być się miasta położone w województwie podkarpackim i lubelskim, w najsłab¬szej w podlaskim i warmińsko-mazurskim. Wartość wskaźnika wahała się w granicach 0,57–0,13 w 2003 r., 0,62–0,13 w 2005 r., 0,54–0,15 w 2010 r. i 0,66–0,19 w 2014 r. Otrzymane mierniki uzależnione są od ilości i rodzaju przyjętych zmiennych do badania, dają obraz porównawczy pomiędzy gminami poddanymi analizie, pozwalają wskazać słabsze i lepsze obszary działania jednostki.