Przeglądanie według Temat "miasta"

Aktualnie wyświetlane 1 - 4 z 4

Boże Narodzenie i Wielkanoc w życiu codziennym mieszkańców Tarnowa i Rzeszowa na przełomie XIX i XX wieku w świetle prasy lokalnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Rejman, Sabina
Na przełomie XIX i XX w. w Galicji dokonywały się przemiany gospodarcze i społeczne, które zapoczątkowały proces modernizacji społeczeństwa. Chociaż podstawą utrzymania ludności pozostało rolnictwo, a kultura ludowa określała rytm pracy i świętowania, pojawiały się oznaki zmian, szczególnie w większych miastach. W Galicji Zachodniej do takich zaliczano między innymi Tarnów i Rzeszów. Czas Adwentu i Bożego Narodzenia oraz Wielkiego Postu i Wielkanocy dokumentowała prasa lokalna. Szczególne znaczenie miały tytuły ukazujące się w długim przedziale czasowym – w Tarnowie „Pogoń"(1881–1914), a w Rzeszowie „Głos Rzeszowski” (1897–1920). W omawianych okresach roku liturgicznego na przygotowania do świąt oraz na zwyczaje i obyczaje świąteczne składały się: wydarzenia kulturalne realizowane przez artystów amatorów z myślą o zebraniu datków na działalność dobroczynną, wieczorki patriotyczne, występy profesjonalnych artystów, wykłady powszechne i uniwersyteckie, przygotowywanie prezentów (Mikołaj, Gwiazdka), udział w rekolekcjach (Wielki Post), zakup artykułów na świąteczne stoły (w tym także tych reklamowanych w prasie), wysyłanie świątecznych kartek lub zamiast nich składanie datków na cele dobroczynne (szczególnie na Towarzystwo Szkoły Ludowej); śledzenie zmian pogody, terminów ferii świątecznych, nadzwyczajnego rozkładu pociągów; lektura okolicznościowych tekstów prozatorskich i poetyckich, dbałość o pielęgnowanie tradycji świątecznych w rodzinach, solidaryzm z Polakami z innych zaborów, nadzieja wyrażana w składanych przez czasopisma życzeniach świątecznych na odzyskanie przez Polskę niepodległości.
Józefińska reorganizacja magistratów w Galicji jako czynnik kształtowania nowej elity urzędniczej miast
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-09) Ślusarek, Krzysztof
W artykule omówiono realizację i skutki przeprowadzonej na przełomie XVIII i XIX w. reformy ustroju miast w Galicji, w tym w szczególności problem tworzenia magistratów uregulowanych i formowania się nowej elity urzędniczej miast. Reformy zapoczątkowane w czasach panowania cesarza Józefa II doprowadziły do likwidacji dawnego samorządu miejskiego, przekształcając magistraty uregulowane w najniższy organ administracji państwowej i sądowej. Do roku 1820 zorganizowane na nowych zasadach miejskie egzekutywy powstały zaledwie w 63 spośród blisko 300 miast Galicji. W dłuższej perspektywie prowadziło to z jednej strony do radykalnego ograniczenia wpływu mieszczaństwa na zarządzanie miastem, a z drugiej – do ukształtowania się nowych elit, które w dużym stopniu nie wywodziły się już ze środowisk lokalnych, jak to miało miejsce w przypadku dawnego samorządu miejskiego, lecz stanowiły element napływowy.
Obserwatorium miasta : poradnik współzarządzania miastem
(Wydawnictwo Adam Marszałek, 2024) Grabowska, Sabina; Grabowski, Radosław; Piróg, Krzysztof; Kotarski, Hubert; Bzdziuch, Sławomir
Pozycja i ocena roli miast w procesie rozwoju lokalnego w kontekście kondycji finansowej (na przykładzie miast makroregionu Polski Wschodniej)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Dziekański, Paweł
Problematyka artykułu obejmuje przestrzenne zróżnicowanie, analizę i ocenę zjawiska wieloaspektowego, jakim jest kondycja finansowa. Celem artykułu jest analiza kondycji finansowej oraz pokazanie jej przestrzennego zróżnicowania na przykładzie miast makroregionu Polski Wschod¬niej w latach 2003, 2005, 2010, 2014. Ocena za pomocą wskaźnika syntetycznego prowadzona w kontekście kompleksowego opisu badanego zjawiska daje szansę pełnej identyfikacji sytu¬acji jednostki. Wybrane zmienne do badania dają obraz możliwości i zdolności do rozwoju, do przyciągania inwestorów i mieszkańców. Miasta realizują ważne zadania zarówno m.in. w sferze socjalnej, jak i infrastrukturalnej. Od ich kondycji finansowej będzie zależeć stopień zaspokajania potrzeb społeczności lokalnej. Najlepsze miasta w 2003 r. to Rzeszów, Olsztyn, Sandomierz, Mielec, w 2005 r. – Krosno, Rzeszów, Iława, Puławy, w 2010 r. – Rzeszów, Kielce, Sandomierz i 2014 r. – Rzeszów, Lublin; najsłabsze okazały się Sejny, Braniewo, Dynów, Chełm. W najlepszej sytuacji wydają być się miasta położone w województwie podkarpackim i lubelskim, w najsłab¬szej w podlaskim i warmińsko-mazurskim. Wartość wskaźnika wahała się w granicach 0,57–0,13 w 2003 r., 0,62–0,13 w 2005 r., 0,54–0,15 w 2010 r. i 0,66–0,19 w 2014 r. Otrzymane mierniki uzależnione są od ilości i rodzaju przyjętych zmiennych do badania, dają obraz porównawczy pomiędzy gminami poddanymi analizie, pozwalają wskazać słabsze i lepsze obszary działania jednostki.