Przeglądanie według Temat "metody ilościowe"

Aktualnie wyświetlane 1 - 7 z 7

Analiza dynamiki natężenia i kierunków migracji ze słabo rozwiniętych województw Polski na tle kraju w latach 2009–2014
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Surówka, Agata; Działo, Mateusz; Posłuszna, Sabina
Tematyka artykułu związana jest z procesami migracji. Stają się one zjawiskami coraz bardziej powszechnymi, wpływającymi m.in. na zmiany w poziomie zaludnienia i rozmieszczeniu przestrzennym ludności. Szczególnego znaczenia zjawisko to nabiera na obszarach charakteryzujących się niskim poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego, do których zaliczany jest makroregion Polska Wschodnia (województwa: podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, lubelskie i warmińsko-mazurskie), potocznie określany jako ściana wschodnia, czy Polska B. Jak powszechnie wiadomo, zaliczany jest on do regionów problemowych. Jednym z negatywnych zjawisk, szczególnie dotkliwych w tej części kraju, jest wysoki odsetek osób migrujących. Dodatkowo należy podkreślić, że zdecydowaną część migrujących tutaj stanowią ludzie młodzi. Mając na względzie powyższe uwagi, analiza procesu wydaje się być konieczna i uzasadniona. Przedstawione w artykule zagadnienia pozwoliły zobrazować sytuację w zakresie migracji międzywojewódzkich; pomiędzy województwami Polski. Tekst podzielono na dwie części. W pierwszej opisana została zastosowana metoda badawcza (siatka przepływów), w drugiej natomiast przedstawiono wyniki uzyskane z badań własnych. W związku z tym, że migracje są zjawiskiem złożonym, mającym charakter wieloaspektowy przedstawione w opracowaniu zagadnienia dotyczące procesów migracyjnych w Polsce Wschodniej nie wyczerpują omawianej problematyki. Zastosowane podejście badawcze umożliwiło pozyskać informacje o tendencjach oraz kierunkach przemieszczeń ludności na obszarze Polski w latach 2009–2014. Przeprowadzenie takich badań w ujęciu dynamicznym stworzyło możliwość identyfikacji, oceny i ilościowej analizy występujących prawidłowości. Otrzymane wyniki mogą być źródłem informacji o zmianach i tendencjach demograficzno-społecznych, jakie zaszły na obszarze Polski w badanym okresie.
Badanie spójności przestrzennej regionalnych rynków pracy na obszarze oddziaływania Portu Lotniczego Katowice-Pyrzowice
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Surówka, Agata
Autokorelacja przestrzenna jest to korelacja pomiędzy wartościami tej samej zmiennej w różnych punktach przestrzeni. Metoda ta umożliwia pełniejszą analizę niż tradycyjnie stosowane. Określa struktury przestrzenne i związki między elementami sąsiadującymi ze sobą. Analiza zjawisk przy użyciu tego narzędzia pomocna jest w identyfikacji obszarów, które posiadają odmienne bądź podobne wartości. Dzięki niej możliwa jest ocena i kontrola badanego zjawiska, jak również zidentyfikowanie różnic występujących między obszarami a ich otoczeniem. Podjęta w artykule problematyka miała źródło w tym, że w ostatnim okresie duże znaczenie mają badania w zakresie wpływu transportu lotniczego na regionalne rynki pracy, natomiast w sferze literatury występuje niewielu autorów, którzy podejmują wysiłek badawczy w tym zakresie. Wśród nich pojawiają się nawet stanowiska, że badania z tej dziedziny są jednymi z najważniejszych dla rozwoju regionów. Celem artykułu jest prezentacja metody autokorelacji przestrzennej do określenia stopnia koncentracji i powiązań przestrzennych sytuacji na lokalnych rynkach pracy w powiatach zlokalizowanych na obszarze izochrony Portu Lotniczego Katowice-Pyrzowice. Do analizy wzięto pod uwagę 27 wskaźników charakteryzujących rynek pracy. Okresem badawczym były lata 2011–2015. Źródłem pochodzenia danych są informacje GUS. Otrzymane wyniki pozwoliły ocenić i dostrzec stopień koncentracji sąsiadujących powiatów pod względem przyjętych mierników. W toku badań pozytywnie zweryfikowana została hipoteza badawcza o brzmieniu: powiaty zlokalizowane na obszarze ciążenia badanego obiektu cechują się autokorelacją przestrzenną sytuacji na regionalnych rynkach pracy oraz powodują występowanie nierówności przestrzennych. Charakteryzują się one istotnym statystycznie zróżnicowaniem sytuacji na lokalnych rynkach pracy ze względu na niektóre cechy.
Innowacyjność w województwach Polski Wschodniej jako kluczowy czynnik konkurencyjności
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Surówka, Agata
Zagadnienie innowacyjności regionów ma duże znaczenie dla ich konkurencyjności. W artykule przedstawiono wyniki uzyskane z badań własnych nad innowacyjnością województw Polski. Zaproponowany został w nim odmienny sposób pomiaru analizowanego zjawiska. Prowadząc badania autorka postawiła hipotezę, że powszechnie stosowane metody w badaniach nad innowacyjnością regionów nie dają możliwości monitorowania zmian tego zjawiska w czasie, ukazując jedynie statyczny jej wymiar. Biorąc pod uwagę fakt, że jest ona zjawiskiem podlegającym dynamicznym zmianom w czasie, ich przeprowadzenie w odmienny sposób wydaje się być bardzo ważne. Celem artykułu było zbadanie stopnia zróżnicowania potencjału innowacyjnego województw Polski Wschodniej w strukturze regionalnej kraju. Kategoria innowacyjności określona została za pomocą pięćdziesięciu trzech wskaźników dobranych za pomocą kryterium zgody powszechnej. Wytypowane do badania zmienne podzielone zostały na siedem kategorii, którym nadano następujące nazwy: działalność B+R, ochrona własności przemysłowej, działalność innowacyjna, zatrudnienie w działalności badawczo-rozwojowej, potencjał ludnościowy, rachunki narodowe oraz nowoczesność gospodarki produkcyjnej. W ramach poszczególnych komponentów zgrupowane zostały wskaźniki, które w istotny sposób opisywały dany komponent. W badaniu wykorzystano metodę analizy czynnikowej i składowych głównych. Zasadność ich zastosowania zweryfikowana została za pomocą testu sferyczności Bartletta. Zadanie to przeprowadzone zostało w ujęciu dynamicznym, dla okresu badawczego 2007–2011. Tam gdzie otrzymano pozytywny efekt, w kolejnym kroku dokonano wyróżnienia ładunków czynnikowych wraz ze zmiennymi wchodzącymi w ich skład. Następnie dla każdej kombinacji dwóch czynników wchodzących w skład każdego komponentu sporządzono dwuwymiarowe diagramy cech w przestrzeni czynników, w oparciu o które dokonano klasyfikacji województw w grupy. Dzięki temu możliwe było także wyodrębnienie grup województw podobnych do siebie pod względem wybranych komponentów.
Konkurencyjność województw Polski Wschodniej na tle regionów Unii Europejskiej w świetle badań własnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Surówka, Agata
Tematyka artykułu związana jest z zagadnieniem konkurencyjności regionów, które w ostatnim okresie stanowi jeden z bardziej istotnych obszarów badawczych w ramach nauk o ekonomii. Artykuł podzielony został na dwie części. W pierwszej zaprezentowano przegląd (ewidencję) definicji konkurencyjności regionów, w drugiej natomiast przedstawiono wyniki uzyskane z badań własnych nad konkurencyjnością województw Polski Wschodniej (podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie i lubelskie) na tle regionów Unii Europejskiej (poziom NUTS2). W przeprowadzonym badaniu zaproponowany został odmienny sposób pomiaru analizowanego zjawiska konkurencyjności województw Polski. Wstępnie wytypowano do badania zestaw cech, który następnie podzielony został na sześć komponentów. Dla poszczególnych komponentów wyznaczone zostały syntetyczne wskaźniki (cząstkowe), które pomocne były przy obliczeniu całościowego wskaźnika konkurencyjności województw Polski. Badanie przeprowadzone zostało w sposób dynamiczny (dla każdego roku przyjętego okresu badawczego). Z uwagi na brak kompletnej i wiarygodnej bazy danych, jako okres badawczy przyjęto lata 2006–2009. Następnie zweryfikowana została zgodność pozycji zajmowanych przez województwa Polski w skonstruowanych w badanym okresie rankingach. Do realizacji tego celu wykorzystano test Kendalla (współczynnik zgodności W Kendalla). Wszystkie obliczenia wykonane zostały w programach Statistica PL. i PQStat Software. Przy interpretacji wyników szczególna uwaga skupiona została na województwach Polski Wschodniej z uwagi na założony cel opracowania. Badania prowadzone w tej części Polski mają szczególne znaczenie z uwagi na to, że jak powszechnie wiadomo charakteryzuje się ona niskim poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego oraz niską konkurencyjnością.
PKB per capita jako determinanta ekonomicznego rozwoju regionów Polski i Litwy – analiza porównawcza w ujęciu dynamicznym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Surówka, Agata
Artykuł stanowi kontynuację badań własnych autorki w zakresie rozwoju regionalnego, innowacyjności i konkurencyjności regionów Unii Europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem makroregionu Polska Wschodnia (województwa podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko– mazurskie i lubelskie) [Surówka, 2014, s. 394–407; Surówka, 2015a, s. 319–326; Surówka, 2015b, s. 340–352]. Zaprezentowano w nim wyniki badań własnych w których wskaźnik PKB per capita wykorzystany został w celu weryfikacji dynamiki zmian relatywnej pozycji polskich podregionów oraz litewskich okręgów w skonstruowanych macierzach przejść. Badanie przeprowadzone zostało dla następujących okresów 2005–2013 dla Litwy oraz 2007–2012 dla Polski. Podejście takie umożliwiło zweryfikowanie stopnia ich zróżnicowania w strukturze regionalnej kraju, jak również obserwację i analizę dynamiki zmian ogólnej dystrybucji dochodów i położenia regionów w macierzach przejść. Badaniem objęto regiony dwóch wybranych państw Unii Europejskiej (Polski i Litwy). Na początku opracowania zaprezentowano analizę dla macierzy przejść PKB per capita dla podregionów Polski w odniesieniu do średniej krajowej. Następna część tekstu odnosi się do regionów poziomu NUTS2 Litwy. Wyniki zamieszczone zostały w tabelach zbiorczych, a w sposób graficzny zaprezentowane na mapach. Dzięki temu tekst ukazuje ciekawy obraz dynamicznego ujęcia zjawiska ekonomicznego rozwoju regionów mierzonego za pomocą tego narzędzia. Należy również zaznaczyć, że praca ma charakter analityczny. Teoretyczną podstawą przeprowadzonych rozważań były bogate studia literaturowe z tego zakresu. Całość tekstu zakończona została podsumowaniem zawierającym najważniejsze ustalenia badawcze.
Portal Geostatystyczny jako narzędzie badawcze nierówności na lokalnych rynkach pracy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Surówka, Agata
Rozwój transportu lotniczego, zwłaszcza portów lotniczych, należy do efektywnych i nowoczesnych czynników konkurencyjności oraz rozwoju regionów w warunkach gospodarki opartej na wiedzy. W ostatnim okresie duże znaczenie praktyczne mają badania w zakresie wpływu transportu lotniczego na nierówności na lokalnych rynkach pracy. Zagadnienia te stały się źródłem zainteresowania w opracowaniu. W literaturze przyjmuje się, że obszarami oddziaływania portów lotniczych na regionalne rynki pracy są trzy izochrony: 60, 90 i 120 minut. W związku z tym, że współczesna nauka nie dostarcza propozycji identyfikacji obszarów, które mieszczą się na tym terenie, w tekście zaproponowano proces za pomocą którego jest to możliwe. Jako narzędzie badawcze wykorzystano Portal Geostatystyczny. Należy podkreślić, że zaproponowany sposób gromadzenia danych statystycznych dla tych obszarów oraz graficznej prezentacji wyników stanowi istotną kwestię w analizie wpływu polskich portów lotniczych na wzrost gospodarczy. W opracowaniu wykorzystując ten aparat przeprowadzone zostało badanie. Pozwoliło to na ocenę dysproporcji na lokalnych rynkach pracy. Zaproponowany sposób to nowe, skuteczne, użyteczne oraz nowoczesne podejście pozyskiwania i analizy danych statystycznych dla obszarów ciążenia polskich portów lotniczych. Należy również podkreślić, że stanowi ono pewien wkład autorki w rozwój badań nad rozwojem społeczno-gospodarczym regionów. Opracowanie podzielono na dwie zasadnicze części. Pierwsza charakteryzuje Portal Geostatystyczny. W drugiej zaprezentowano fragment wyników z przeprowadzonego rozległego badania własnego. Źródłem pochodzenia danych były informacje statystyczne opracowane przez Główny Urząd Statystyczny. Całość zakończona została podsumowaniem zawierającym najważniejsze ustalenia badawcze.
Zróżnicowanie kapitału ludzkiego w województwach Polski w świetle badań własnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Surówka, Agata
W gospodarce XXI wieku jednym z najważniejszych zasobów, a jednocześnie czynników decydujących o sile i konkurencyjności regionów, jest kapitał ludzki. Jego rola jako czynnika rozwoju regionalnego została dostrzeżona w polityce Unii Europejskiej. W artykule zaprezentowano wyniki badań własnych w zakresie zróżnicowania kapitału ludzkiego województw Polski. Kategoria ta określona została za pomocą piętnastu wskaźników. Wykorzystano mierniki najczęściej stosowane w tego typu badaniach wybrane za pomocą tzw. kryterium zgody powszechnej. Ich dobór podyktowany został w znacznej mierze dostępnością danych w przekroju województw i porównywalnością w czasie. Jako cel postawiono sobie zweryfikowanie zróżnicowania kapitału ludzkiego województw Polski w strukturze regionalnej kraju. Prowadzone badania dotyczyły próby pomiaru oraz uwzględnienia zmian ich różnicowania w ujęciu dynamicznym (2007–2018). Narzędziem badawczym była analiza czynnikowa. Otrzymane wyniki pozwoliły ocenić i dostrzec różnice w klasyfikacji grup województw Polski pod względem przyjętych mierników. W toku badań pozytywnie zweryfikowana została hipoteza badawcza o brzmieniu: współczynniki skolaryzacji poszczególnych typów szkół mają wpływ na grupowanie oraz nierówności województw pod względem kapitału ludzkiego. Procesy demograficzne szczególnie niekorzystnie wypadają w województwie świętokrzyskim. Dynamiczne ujęcie pozwala twierdzić, że grupy obiektów charakteryzują się odmienną specyfiką i tendencjami. Najkorzystniej jakość kapitału ludzkiego oceniona została w województwie mazowieckim. W toku badań zaobserwowano, że województwa Polski różnicują również wskaźniki charakteryzujące ludność w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym. Jak założono w celu, cechuje je zmienność w czasie. Biorąc pod uwagę dynamiczny wymiar omawianej kategorii, ponieważ jak powszechnie wiadomo, kapitał ludzki jest zjawiskiem podlegającym dynamicznym zmianom przekładającym się na poprawę jakości życia; przeprowadzenie ich w odmienny sposób wydaje się być bardzo ważne.