Przeglądanie według Temat "metaphor"

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 21

Asymmetrical Portrayal of Gender in Magazines for Men with Particular Reference to Sexuality
(Uniwersytet Rzeszowski, 2021-09-15) Kurowska, Karolina
Praca doktorska ma na celu przedstawienie relacji pomiędzy językiem a mediami, oraz odtworzenie i opis wizerunku kobiet i mężczyzn we współczesnych amerykańskich czasopismach dla mężczyzn, skupiając się na roli, jaką stereotypy i wyidealizowane modele kognitywne odgrywają w określaniu znaczenia kobiet i mężczyzn we współczesnej prasie. Badanie opiera się głównie na założeniu, że ICM KOBIETA i ICM MĘŻCZYZNA są modelami metonimicznymi obejmującymi kilka pod-modeli o stosunkowo nieskomplikowanej strukturze, które dominują nad innymi i prowadzą do dyskryminujących założeń i uogólnień. Drugi, istotny cel stanowi zbadanie roli, jaką metafory odgrywają w utrwalaniu poglądu, iż mężczyźni są językowo konstruowani jako silni agresorzy, kobiety zaś, jako słabe ofiary. Analiza przeprowadzona jest w duchu Językoznawstwa Kognitywnego, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji metafory konceptualnej Lakoffa i Johnsona (1980), dalej rozwijanej przez innych badaczy, która wydaje się być jednym z najpraktyczniejszych narzędzi używanych w tego typu badaniach. Opiera się ona na założeniu, iż w wielu przypadkach ogólne postrzeganie seksu oscyluje wokół zjawiska przemocy i dominacji.
Boxing metaphors in political discourse: A quantitative corpus-based study
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Wiliński, Jarosław
This paper utilizes the cognitive theory of metaphor and a corpus-based methodology to investigate the prevalent usage of metaphorical expressions derived from boxing terminology in the domain of politics. The objective is to identify and analyze the boxing metaphors that are commonly employed in political discourse. The findings of this study demonstrate the existence of boxing metaphors that exhibit strong or loose associations with the political domain. These metaphors possess distinct figurative meanings, originate from diverse metaphorical mappings, and serve multiple functions within the realm of political discourse.
Concept, Metaphor and Idiom
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) David, Gyula
The paper describes how metaphorization is manifest throughout the idiomatic spectrum and provides insight into the cultural aspects of language use. It also focuses on the extension of cognitive mental operations, such as metaphorical mapping, facilitating the emergence of figurative scenarios out of the tangible, physical world. The paper argues that the overall English idiomatic language can be classified by conceptuality and most of it by conceptual metaphors (or metonymies, not discussed in this paper). To grasp the essence of global changes in language, one needs to advance from linguistic tools to the socio-cultural environment. Conceptualization is said to have played a crucial role in the development of human thinking. The paper suggests that conceptual metaphors are an integral part of idiomaticity, and both differences and similarities can be detected between different cultural environments. To offer a fairly comprehensive picture of idiom-based research into how the English language is structured, this paper draws on a corpus of around 220,000 words of journalistic and internet-based material.
‘Did he get to second base?’ –baseball metaphor as a means of describing the degree of physical intimacy in the fifty shades trilogy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Kurowska, Karolina
The main aim of this article is to demonstrate the mechanism of the SEX IS BASEBALL metaphor, and to focus on its motivation, as well as on its possibly degrading effect on modern society. The concept of conceptual metaphor proposed by Lakoff and Johnson (1980) and further discussed by other scholars constitutes one of the most expedient devices that can be applied in this kind of research.
Die Metapher der deutschen und polnischen Metasprache. Kontrastive Analyse wissenschaftlicher und populärwissenschaftlicher Texte
(Uniwersytet Rzeszowski, 2020-01-29) Kupczyk, Beata
Niniejsza dysertacja stanowi kontrastywną analizę metafory w metajęzyku polskim i niemieckim. Materiał badawczy rozprawy stanowią polskojęzyczne i niemieckojęzyczne prace popularnonaukowe Mówiąc Inaczej (P. Mikuła), Wszystko zależy od przyimka (J. Bralczyk, J. Miodek, A. Markowski, J. Sosnowski), Der Dativ ist dem Genitiv sein Tod (B. Sick), Deutsch für Kenner (W. Schneider) oraz naukowe Pragmatyka językowa (R. Kalisz) i Pragmatik: Eine Einführung (J. Meibauer). Klasyfikacja zidentyfikowanych metafor metajęzykowych do jednego z wyznaczonych modeli JĘZYK/ TEKST TO DROGA, JĘZYK/ TEKST TO MATERIA (i ich subkategorii) nie wyklucza koegzystencji tychże wykładników nawet w jednym wyrażeniu. Wykazana polifunkcjonalność metafor metajęzykowych pozwala ukazać wielowymiarowy obraz języka i tekstu w analizowanych pracach. Kluczową w rozprawie jest zatem kognitywna teoria metafory ze szczególnym uwzględnieniem rozważań M. Reddy’ego, ponieważ specyfika metafor pojawiających się w metajęzyku ułatwia ogarnięcie umysłem domen abstrakcyjnych oraz stanowi nieodzowny mechanizm naszego myślenia oraz jego racjonalizacji. Celem rozprawy jest wskazanie podobieństw i różnic dotyczących obecności metafory w metajęzyku polskim i niemieckim, jej rodzaju i frekwencji w badanych pracach o zróżnicowanym stopniu „naukowości”.
Die Metapher der wirtschaftsdeutschen Diskurse. Eine linguistische Analyse
(Uniwersytet Rzeszowski, 2020-01-29) Gołaszewska, Katarzyna
Przedmiotem rozważań niniejszej pracy jest zjawisko metafory w języku ekonomiczno-gospodarczym. W pracy postawione zostały pytania, na które nauka wciąż stara się udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Jaki status posiada metafora w otwartym dyskursie ekonomicznym. Jaki jest jej potencjał i co można wyrazić metaforą? Jakie funkcje spełnia metafora w języku (dyskursie) ekonomicznym i czy używana jest świadomie? W niniejszej pracy dyskusji poddawany jest status metafor stwierdzanych w tzw. dyskursie otwartym („fachexterner Diskurs”) na temat ekonomii, tj. dyskursie funkcjonującym wśród specjalistów oraz między specjalistami a laikami. Analiza w tym kontekście ma pozwolić poddać analizie charakterystykę i funkcje metafor w dyskursach, które w myśl Hundta (2015) mają moc sprawczą. Podsumowując, w języku specjalistycznym metafora podkreśla fakty, zarówno negatywne, jak i pozytywne. Jest niemalże predestynowana do podkreślania faktów. Metafory języka ekonomicznego budują wiedzę ekonomiczną, pomagają i ułatwiają rejestrowanie złożonej działalności gospodarczej. Dzięki metaforom możliwe staje się tworzenie wiedzy nawet bez znajomości kontekstów ekonomicznych. Metafora jest niewątpliwie kategorią semantycznokognitywną, jednak można jej używać świadomie, można nią również manipulować. Jej świadome wykorzystanie może zatem mieć również wymiar pragmatyczny.
Drei Metaphern des Exils im neuesten deutschsprachigen Roman: „Gehen, ging, gegangen“ von Jenny Erpenbeck, „Ohrfeige“ von Abbas Khider, „Das Mädchen mit dem Fingerhut“ von Michael Köhlmeier
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Pokrywka, Rafał
The paper is divided into three parts. In the first one the most popular contexts of the research of the migrant literature are named: the actual debate about consequences of migrant policy and the figure of the author. In the second part three central metaphors in the novels of Erpenbeck, Khider and Köhlmeier are presented. These metaphors of exile are: disturbed time, lost life story, incomprehensible language. The third part contains an overview of the reception of the novels in Germany. The conventions of reading focus first of all on the two aforementioned non-fictional references (political context and author) without taking the metaphorical power of the texts into account. Thus the new migrant literature tends to become an equivalent for journalism and is read literally as a testimony of the author.
Hiperbola i litota i ich funkcje w nagłówkach dziennika regionalnego „Gazeta Pomorska”
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Szlachcikowska, Żaneta
The paper focues on the analysis of article headlines published in the local newspaper “Gazeta Pomorska”, in particular with regard to figures of speech like hyperbole and its opposite. Conventionalised metaphors (related to war, fight, nightmare, disaster, fear, illness) allow for creation of hyperbolic headlines. Military metaphors constitute the most numerous group where reality is presented as a battlefield (for example description of a purchase, African swine fever, election campaign, protest, road accidents, sport). Whereas, litotes is not only depicted by figures of speech such as personification, comparison, but also irony, colloquialisms and intersexuality. Although the material was extracted from a regional journal the analysis indicated that there are 43 percent more examples of general Polish headlines in the pages of “Gazeta Pomorska” with the use of hyperbole and litotes than those of regional origin. The analysis suggests that headlines of regional articles are frequently purely informative in nature without rhetorical aspects.
In Search of Methodology for Analyzing Verbal Zoosemy: The Case of English Prison Slang to Rat
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Ciechanowska, Anna
Verbal zoosemy – which is becoming a more and more attractive area of research – is a mechanism that in comparison to nominal zoosemy poses more difficulty for the linguists of today since the process involves the combination of the general metaphorical schema and metonymic transfer. What is also important is the fact that verbal zoosemy is a phenomenon that may be found not merely in standard languages, but also in their non-standard varieties, such as, for example, English prison slang, which is a particularly rich source of animal metaphors, both nominal and verbal, due to its particularly highly metaphorical nature. Nevertheless, this aspect of prison slang seems to be apparently neglected, if not altogether ignored. The paper is an attempt to uncover the main twists and turns of verbal zoosemy functioning in English prison slang, employing a cognitively couched methodological framework based on selected elements of cognitive linguistics and conceptual semantics.
Literalność i metaforyczność jako podstawy metaforologii
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Kwiatkowski, Grzegorz
Niniejszy artykuł podejmuje temat dosłowności i metaforyczności w ogólnym kontekście filozoficzno-językowym i stanowi kontynuację rozważań nad zagadnieniem niespójności w ramach teorii metafory przedstawionych w pracy Prawda dosłowna oraz norma metaforyczna jako dwa paradygmaty metaforologii. Stwierdza się w nim, iż dosłowność można sprowadzić do pojęć korespondencyjnej teorii prawdy oraz semantyczno-syntaktycznej poprawności, podczas gdy metaforyczność zyskuje swój status jedynie poprzez założenie ważności pierwszego. Wynikający z tego dwudzielny podział języka, na podstawie przykładów zdań, stwarza jednak szereg pytań o to, jakiego typu język można nazwać dosłownym lub metaforycznym.
Metafora w twórczości Włodzimierza Kotkowskiego
(Instytut Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Lech-Bińczycka, Agnieszka
The article is the attempt to find symbols and metaphors hidden in graphics by Włodzimierz Kotkowski. Works of Włodzimierz Kotkowski are not easy to „read”, and that’s because the artist chose the language of poetic metaphors marked by numerous ambiguities. The artist, sensitive to social and political matters, in the matter of mezzotint and aquatint has hidden digressions on his contemporary world, which by becoming increasingly more distant to us is depriving us more and more of the context of the stories that take place on his graphics. Kotkowski, just us often using existential problems, creates the series of universal and not devoid of amiguities paintings in which, using metaphor, he creates content that doesn’t debase and always stays relevant, thereby confirming the timelessness of his creations.
Metafory obrazujące ŻYCIE i CZŁOWIEKA w piosenkach Agnieszki Osieckiej i Wojciecha Młynarskiego
(Uniwersytet Rzeszowski, 2018-01-11) Kusz, Agnieszka
Praca wpisuje się w nurt badań nad metaforą kognitywną w tekstach poetyckich. Zasadniczym jej celem jest analiza metafor językowych obrazujących życie i człowieka w piosenkach Agnieszki Osieckiej oraz Wojciecha Młynarskiego w perspektywie porównawczej, a także próba odpowiedzi na pytanie, czy płeć autora determinuje konstruowanie obrazów metaforycznych. Praca stanowi także próbę weryfikacji założenia Z. Kovecsesa dotyczącego wpływu płci na zróżnicowanie konceptualizacji metaforycznej. Badacz twierdzi, że wymiar zróżnicowania na płeć męską i żeńską działa w kilku konkretnych przypadkach: w sposobie, w jaki kobiety rozmawiają o mężczyznach; w sposobie, w jaki mężczyźni mówią o kobietach; w sposobie, w jakim kobiety i mężczyźni mówią o świecie jako takim. W rozdziale pierwszym przedstawione zostały najbardziej reprezentatywne teorie metafory. Drugi rozdział poświęcony jest założeniom językoznawstwa kognitywnego z uwzględnieniem teorii kategorii, Językowego Obrazu Świata, stereotypów, profilowania a także kognitywnej teorii metafory. W trzecim rozdziale zatytułowanym: „Piosenka jako gatunek” omówiono założenia terminologiczno- genologiczne w ujęciu językoznawców zagranicznych i polskich a także przedstawiono definicje piosenki, jej klasyfikacje oraz wykładniki gatunkowo- stylistyczne. Pozostałe dwa rozdziały mają charakter badawczy.
Metaphorical Euphemistic Expressions of Heaven and Hell in Middle English with Special Reference to the “Canterbury Tales”
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Wawrzyniak, Agnieszka
The paper presents an analysis of various kinds of circuitous metaphorical expressions related to deities and devils in Middle English with special reference to “The Canterbury Tales”. In other words, the subject of the study will be taboo areas and euphemistic expressions that pertained to God, Saints, angels, Heaven, but also to their opposites, namely to devils and Hell. The paper will approach in detail the lexemes from various categories that contributed to the emergence of new, indirect expressions, such as LIGHT, DARKNESS, DARK PLACES, PLACES, ANIMALS, and TITLES. One of the analyzed categories will be the category of LIGHT. The words that will be viewed as the building blocks for the range of euphemisms will be light, bright and fair. The paper will show that the lexemes from the category of LIGHT created euphemisms for the divinity, as well as oxymora for the imminent evil. The euphemistic expressions associated with LIGHT will be also discussed in detail with regard to their metaphorical status. Moreover, the aim of the analytical part will be also to focus on a variety of euphemisms, the detailed cognitive study of the metaphorical concepts that constituted euphemisms, as well as on the beliefs that constituted the foundation for the emergence of such indirect expressions.
Pamięć przeszłości versus Historia. O Lodzie Jacka Dukaja
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Gorliński-Kucik, Piotr
There are at least two equivalent interpretations of Jacek Dukaj’s 'Lód'. It may be interpreted as a novel about the continual progress of homo sapiens, and therefore – similarly to the majority of the writer’s works – from the viewpoint of transhumanism; as well as – and this is what the paper is dealing with – as ‘a treatise on the freedom from Idea’. Dukaj’s alternative story has been created on the basis of modification of the laws of our physics (an unknown element from outer space falls to the ground) and an intellectual play with the Lwów-Warsaw school findings. As a result, the literary world of 'Lód' has been divided into the spheres of the influence of Summer and Winter which are – according to this interpretation – the metaphor of relativism and essentialism. In turn, the analysis of the selected excerpts proves that the novel is also about the narrative character of history. The last part of the paper is – in the intention of the author – a tentative attempt to present certain possibilities for making use of this metaphor in the context of literary studies, in terms of writing the history of literature.
Przedmiot metaforyczny
(Instytut Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Mazur, Krzysztof
The author focuses on a specific aspect of a metaphor is, i.e. on a metaphorical object, which in contemporary art often plays a key role. He focuses on the differences in depicting an object on a plane and in space, accentuating a particular complexity of the role of the metaphorical object in spatial arts. The paper discusses basic aspects, such as: • a ready object • a transformed object • an object as an inspiration and transposition into a sculpting form To better illustrate the topic, the author presents and briefly describes from the metaphorical point of view a few examples of works of spatial art by various artists using the same object.
Przestrzeń słowem malowana w relacjach meczów siatkarskich
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Kochmańska, Wioletta
W artykule przedstawiono sposoby wskazywania przestrzeni w relacjach sportowych meczów siatkarskiej Plus Ligi i Tauron Ligi transmitowanych na antenach sportowych telewizji Polsat w latach 2019–2021. Dzięki analizie kognitywnej, łączącej koncepcje JOS i MOS i schematy pojęciowe z włączeniem metafory, oraz uwzględnieniu rezultatów analizy lingwistycznej wypowiedzi w meczach, wykazano, że przestrzeń konceptualizowana jest na różne sposoby w poszczególnych modusach tekstu – w obrazie nadawanym dla widza, jak i w słowach do niego kierowanych. Wywołana kategoria pojęciowa to istotny, wyrażany jako trójwymiarowy, wielopoziomowy obszar – komponent strategii gry. W wypowiedziach jest on sygnalizowany zarówno w ujęciach podmiotowych, jak i przedmiotowych w postaci komunikatów o zrytualizowanej postaci, jak i sprawozdań formułowanych niekonwencjonalnie z wykorzystaniem metafory, nawiązań intertekstualnych i zaskakujących konceptualnych obrazowań.
Światy i życie. Metafory poezji w polskiej krytyce literackiej doby romantyzmu
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Stanisz, Marek
Metafora od wieków uchodzi za serce poezji: nadaje wypowiedzi wyjątkowy kształt, wyciska niezatarte znamię na stylu, angażuje wyobraźnię i emocje czytelnika, a z poety czyni prawdziwego twórcę. Jest niezbędna w sztuce, ale nie sposób się bez niej obyć również w codziennych aktach myślenia, mówienia i pisania. Łącząc obraz z ideą, metafora pozwala wyrażać się w sposób oryginalny, a zarazem precyzyjny i dobitny. Dzięki temu bywa również atrakcyjnym środkiem wyrazu dla krytyki literackiej oraz poręcznym narzędziem refleksji o poezji. W dziejach literatury zdarzały się okresy, gdy te niezwykłe walory ujawniały się ze szczególną mocą. Jednym z nich jest romantyzm. Niniejsza monografia porusza zagadnienia z zakresu poetyki historycznej i historii krytyki literackiej. Jej celem jest zestawienie i analiza najważniejszych metafor, za których pomocą romantyczni krytycy literaccy konceptualizowali istotę poezji, czynności twórczych poety oraz samego dzieła poetyckiego. Analiza tych metafor pozwala na ukazanie romantycznej koncepcji poezji oraz jej związków z wielowiekową tradycją refleksji teoretycznoliterackiej. Materiał poddany analizie stanowią wypowiedzi kilkudziesięciu najważniejszych krytyków literackich doby romantyzmu w Polsce: teoretyczne rozprawy o poezji, artykuły o nurtach i gatunkach literackich oraz twórczości wybranych pisarzy, polemiki krytycznoliterackie, krótkie recenzje oraz szkice.
The Author’s Pale and Glaring Head on a Platter: The Intricacies of the Concept of Untranslatability
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Barciński, Łukasz
The article deals with the issue of untranslatability, a concept frequently re-emerging in the translation discourse. It seems that in many cases the possible search for the equivalence between the source language and the target language does not consist in a binary choice between the possibility and impossibility of performing a translation, but can be better described as a cline of translatability or the latent potential for linguistic transposition. In view of the inherent anisomorphism between linguistic codes i.e. the fact that there are no exact correspondences between words in different languages, it is important to cast off the misleading illusion of linguistic symmetry for the purpose of translation theory and practice. In other words, it seems essential to perceive the translation process in terms of the reincarnation metaphor rather than the transfer metaphor which presupposes the notion of absolute translatability. The article includes also an attempt at a categorisation of types of translation from the epistemological or phenomenological point of view.
The Phenomenon of Zoosemy in English Prison Slang: A Diachronic Study of Thief Synonyms
(Uniwersytet Rzeszowski, 2017-06-29) Ciechanowska, Anna
Celem rozprawy jest analiza zoosemicznych zmian semantycznych, które stanowią trzon mechanizmu metaforyzacji w angielskim slangu więziennym. Tematyka ta zasługuje na wnikliwe i kompleksowe przedstawienie, za czym przemawiają, m.in. fakt, iż powszechnie obserwuje się tendencję do przenikania różnych odmian języka, w tym również i slangu więziennego do języka standardowego, oraz potrzeba wyjaśnienia mechanizmów, które regulują zmiany semantyczne zachodzące w tej sferze języka więziennego, co pozwoli lepiej zrozumieć mechanizmy działające w języku standardowym, który pozostaje pod nieustannym wpływem różnych języków środowiskowych. Ponadto, zagadnienie metaforyzacji, a w szczególności zoosemii, w slangu więziennym jest tematem, któremu nie poświęca się wiele uwagi w badaniach językoznawczych. W rozprawie przeanalizowane zostały takie zagadnienia, jak zjawisko slangu, slangu więziennego, oraz ich etymologia oraz charakterystyczne cechy i funkcje, zjawisko antykultury więziennej, problematyka zmian semantycznych, metodologii badań zmian semantycznych, mechanizmu metaforyzacji oraz główne założenia językoznawstwa kognitywnego, które jest podstawową teorią, na której opiera się analiza badanych rzeczowników. W analitycznej części rozprawy zbadany został rozwój semantyczny dwunastu rzeczowników odzwierzęcych, funkcjonujących w angielskim slangu więziennym jako synonimy rzeczownika złodziej. Ponadto, tam gdzie było to możliwe, analiza uwzględniła podobne rozwoje w języku polskim. Podjęto również próbę analizy czasowników odzwierzęcych, które wykształciły się w rezultacie kombinacji mechanizmów metafory i metonimii.
The semantic history of dough, bread, bun: on how money and women go together
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kowalczyk, Aleksandra
In recent literature scholars have worked out a number of new categories of meaning development, such as zoosemy, plantosemy and fooodsemy. In my paper I shall focus on the mechanism of foodsemy, a new semantic category proposed by Kleparski (2008). Most frequently, the process discussed here involves projection of attributive features and values, sometimes positive, yet most frequently negative, associated with members of the macrocategory FOODSTUFFS onto the macrocategory HUMAN BEING. Interestingly enough, numerous food and food-related lexical items are employed to conceptualize and encode the senses related to the macrocategory FEMALE HUMAN BEING. Additionally, one may also distinguish cases of shift in which metaphorical transfers link the conceptual macrocategory FOODSTUFFS and other conceptual categories, such as FEMALE BODY PARTS and MONEY. To illustrate complexity of foodsemy, I shall analyse the three cases of lexical items, such as dough, bread and bun that have undergone different metaphorisation processes.