Przeglądanie według Temat "metale ciężkie"

Aktualnie wyświetlane 1 - 4 z 4

Bioakumulacja wybranych metali ciężkich w kukurydzy uprawianej na paszę
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Wiater, Józefa
Celem badań była ocena bioakumulacji wybranych metali ciężkich w roślinach kukurydzy, która jest uprawiana na coraz większym areale gruntów. Celem uprawy jest głównie pasza dla bydła mlecznego, którego hodowla stała się dominującym kierunkiem rozwoju rolnictwa na Podlasiu. Badania wykonano w oparciu o próbki gleb lekkich i średnich oraz próbki uprawianej kukurydzy. W próbkach gleb oznaczono zawartość ogólną kadmu, ołowiu, niklu, miedzi i cynku, oznaczono zawartość tych samych metali w roślinach. Na podstawie uzyskanych wyników obliczono współczynniki bioakumulacji w/w metali w roślinach kukurydzy. Stwierdzono, że gleby na których uprawiano kukurydzę w większości charakteryzowały się zawartością metali ciężkich na poziomie tła geochemicznego. Niewielkich część była zanieczyszczona kadmem na I poziomie wg liczb IUNG. Kukurydza ze względu na zawartość metali ciężkich spełniała wymogi opracowane dla roślin paszowych. Współczynniki bioakumulacji metali w kukurydzy były najczęściej niskie i adekwatne do niskiej ich zawartości w glebach, choć w przypadku kadmu i ołowiu wskazują na źródło poza glebowe.
Fauna wybranych bezkręgowców glebowych hałd kopalni cynku i ołowiu
(2014-06-18) Okrutniak, Mateusz;
Badaniami objęto zlokalizowane w Małopolsce składowiska odpadów poflotacyjnych kopalni cynku i ołowiu Zakładów Górniczych „Trzebionka” i Zakładów Górniczo - Hutniczych „Bolesław” oraz teren kamieniołomu w Mydlnikach, jako kontrolny. Ich celem było rozpoznanie i porównanie charakterystyki występujących na nich trzech zespołów bezkręgowców glebowych: dżdżownic (Lumbricidae), biegaczowatych (Coleoptera, Carabidae) oraz mrówek (Hymenoptera, Formicidae). Badania prowadzono w układzie sezonowym w latach 2010 i 2011 w oparciu o metodę formalinową Satchell’a (1979) (odłów dżdżownic) oraz metodę cylindrów chwytnych Barber’a (1931) (odłów owadów). W wyniku odłowów okazało się, że pomimo skrajnie niekorzystnych warunków, hałdy są miejscem występowania pospolitych gatunków bezkręgowców, ale i również rzadko spotykanych. Przeprowadzone badania wykazały, że fizyko – chemiczne właściwości podłoża utrudniają lub całkowicie uniemożliwiają ich bytowanie. Zespoły dżdżownic osadników cechuje statystycznie istotnie niższa liczba gatunków, zagęszczenie oraz biomasa od tych spotykanych na terenach nieskażonych (kamieniołom w Mydlnikach). Proponowanym gatunkiem do ewentualnej introdukcji na badanych składowiskach okazał się Lumbricus rubellus (Hoffmeister 1843), najliczniej tam występujący. W przypadku fauny mrówek na hałdach stwierdzono również statystycznie istonie niższą średnią liczbę ich gatunków niż na terenie kamieniołomu, natomiast w przypadku biegaczowatych było odwrotnie. Struktura dominacji tych obydwu grup, pokazała, że ich zespoły są zdominowane przez jeden (u mrówek Formica cinerea, Mayr 1853) lub dwa gatunki (u biegaczowatych Calathus ambiguus ( Paykull 1790) i Calathus erratus (C. R. Sahlberg 1827)), co jest typowe dla niestabilnych siedlisk, na których dochodzi do częstych zaburzeń. Skład gatunkowy zespołów większości odłowionych bezkręgowców wskazuje na początkowy etap ich rekultywacji
Opracowanie 'białej' metody in situ oznaczania wybranych pierwiastków toksycznych metodą pXRF w kościach na potrzeby laboratoryjnej toksykologii sądowej
(Uniwersytet Rzeszowski, 2025-03-03) Kobylarz, Damian
Układ kostny jest postrzegany jako struktura pełniąca funkcje mechaniczne oraz metaboliczne, jednakże ze względu na swoją nieustanną przebudowę kumuluje w sobie różne substancje w tym pierwiastki toksyczne. Należy zwrócić uwagę, że pomimo tego, prawie nigdy nie jest przedmiotem badań toksykologów z uwagi na problematykę eksperymentalną. Kości, jako tkanki zwapniałe, zawierają kolagen i hydroksyapatyt, który umożliwia wbudowywanie metali ciężkich, takich jak Pb, Cd czy Sr, poprzez wymianę jonów, co może wpływać na właściwości kości. Źródła narażenia na toksyczne pierwiastki obejmują wodę, żywność, odpady przemysłowe i przedmioty codziennego użytku. Ze względu na kumulację toksycznych pierwiastków w kościach, mają one znaczenie w toksykologii sądowej, szczególnie w przypadkach długotrwałego narażenia lub rozkładu ciała. Obecnie używane metody oznaczania tych pierwiastków obejmujące ICP-MS lub ASA, charakteryzują się skomplikowanym przygotowaniem próbki powodującym jej zniszczenie, długim czasem analiz oraz wysokimi kosztami. Stąd celem niniejszej rozprawy było opracowanie specyficznej metody (in situ, nieniszczącej, szybkiej, „białej” i terenowej), umożliwiającej oznaczanie toksycznych pierwiastków (Pb, Cd, Sr) w kościach ludzi, z użyciem przenośnego spektrometru pXRF dla potrzeb toksykologii sądowej na rzecz wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania. Realizując ten cel opracowano metody oznaczania wyżej wymienionych pierwiastków w kościach poprzez opracowanie i optymalizację autorskiej procedury wytwarzania wzorców stałych w kościach przy użyciu prasy hydraulicznej wykorzystując do tego celu wzorzec NIST 1400 oraz certyfikowane materiały referencyjne. Opracowane metody opierały się na pomiarach w trybie soils oraz wyborze odpowiedniego pasma fluorescencji. Aby zoptymalizować czas analizy przy zachowaniu precyzji, przeprowadzono pomiary 2-gramowej próbki wzorca NIST 1400 z użyciem specjalistycznych kubków pomiarowych XRF, składających się z korpusu o niskiej absorpcji promieniowania rentgenowskiego, folii polipropylenowej (4 μm) oraz pierścienia zaciskowego, co umożliwia stabilne przenikanie promieni X. Wykonano pomiary przy czasach 60 sekund i 600 sekund, gdzie zmierzono Sr i Pb. Wyniki 600-sekundowe dla Sr (241,32 ± 1,78 μg/g) i Pb (9,43 ± 1,29 μg/g) były najbardziej zbliżone do wartości certyfikowanych (Sr: 249,00 ± 7,00 μg/g; Pb: 9,07 ± 0,12 μg/g) i charakteryzowały się mniejszą niepewnością (2σ). Wyniki pomiarów 60-sekundowych wykazały większe odchylenia, lecz pozostały stosunkowo bliskie certyfikowanym wartościom. Wykorzystując wzorzec NIST 1400 opracowano krzywe kalibracyjne dla Sr w zakresie stężeń: 6,23 do 249,00 μg/g. Krzywe kalibracyjne opracowano na podstawie wyników pomiarów w trybie soils oraz wyboru pasma fluorescencji. Obie krzywe charakteryzowały się dobrym współczynnikiem korelacji liniowej odpowiednio R = 0,9984 i R = 0,9967. Używając certyfikowanych materiałów odniesienia opracowano metody oznaczania Pb, Cd i Sr. Podobnie jak w przypadku poprzedniej metody utworzono krzywe kalibracyjne w zakresie dla Pb 12,50 do 200,00 μg/g zarówno dla metody z pomiarem bezpośrednim jak i wyborem pasma, dla Cd 1,60 do 3,40 w metodzie wykorzystującej pomiar w trybie soils i 0,40 do 3,40 μg/g w metodzie wykorzystującej wybór pasma fluorescencji, dla Sr w obu metodach opracowano krzywą w zakresie 40,00 do 300,00 μg/g. Wszystkie krzywe kalibracyjne miały współczynniki korelacji liniowej R > 0,99 za wyjątkiem krzywej dla Cd w metodzie z wyborem pasma fluorescencji, gdzie współczynnik ten był nieco niższy: R = 0,9802. W wyniku kompleksowej walidacji potwierdzono, że opracowane metody spełniają rygorystyczne wymagania stawiane metodom używanym w dochodzeniach kryminalistycznych. Wszystkie opracowane metody charakteryzowały się względnymi błędami standardowymi na poziomie poniżej 5% co pozwoliło sklasyfikować je jako metody ilościowe.
Zawartość kadmu w sokach wybranych gatunków drzew
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2016) Bilek, Maciej; Stawarczyk, Kinga; Gostkowski, Michał; Cieślik, Ewa
Soki drzewne pobierane są od wieków w celu uzyskania efektu odżywczego i leczniczego. Współczesne badania potwierdzają zasadność ludowych zastosowań soków drzewnych, głownie ze względu na wysokie stężenia pierwiastków metalicznych, klasyfikowanych jako składniki mineralne. Powstaje jednak pytanie, czy wraz z ich wysoką zawartością w sokach drzewnych nie występują równocześnie jony metali ciężkich. W niniejszych badaniach oszacowano zawartość kadmu w sokach ośmiu gatunków drzew. Odnotowane zawartości nie przekroczyły dopuszczalnych norm, biorąc jednak pod uwagę, że pobór prowadzono na terenach czystych ekologicznie, uzyskane wyniki wskazywać mogą na potencjalne zagrożenia konsumentów pozyskujących i spożywających soki drzewne ze stanowisk eksponowanych na zanieczyszczenia związane z działalnością przemysłową i rolniczą.