Przeglądanie według Temat "malarstwo sakralne"

Aktualnie wyświetlane 1 - 3 z 3

Ksiądz Michał Buniowski (1888-1977). Kapłan – żołnierz – artysta
(Uniwersytet Rzeszowski, 2024-05-14) Dyrda, Paweł
Głównym celem rozprawy jest przedstawienie osoby ks. Michała Buniowskiego – kapłana związanego z diecezją przemyską. Właściwy kontekst historyczny to element, dzięki któremu możliwym jest zbliżenie do prawdy o człowieku. Nie można mówić o czyichś dokonaniach, postawach czy decyzjach nie przedstawiając warunków, w który miały one miejsce. W zamyśle autora niniejsza praca jest więc pretekstem do przedstawienia polskiej rzeczywistości końca XIX i XX w.: galicyjskiej wsi okresu autonomii, szkolnictwa powszechnego i gimnazjalnego, obowiązków ciążących na ludności polskiej w zakresie służby wojskowej w armii austrowęgierskiej oraz sytuacji w tej części Europy po wybuchu I wojny światowej. Mając na względzie zasadniczy temat niniejszego opracowania, ważną jej częścią będzie również działalność Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu. Odzyskanie przez Polskę niepodległości zastało ks. Buniowskiego w jego pierwszej, po święceniach kapłańskich, parafii. Obydwa zagadnienia znalazły swoje miejsce na kartach tej pracy, podobnie jak przełomowe wydarzenie z polskiej historii – wojna z bolszewikami, w której ks. Michałowi przyszło wziąć udział. Lata 20. i 30. XX w. to okres postępujących zmian, które dokonywały się w każdym aspekcie życia naszego kraju. Ten czas definiowały: trud nadrabiania zaległości wynikających z ponad wiekowego okresu zaborów i zniszczeń wojennych, próby wypracowania najbardziej sprawnego modelu, w którym państwo mogłoby funkcjonować, zmiany społeczne, ekonomiczne, w zakresie prawa itp. Dwudziestolecie międzywojenne to z kolei dla ks. Buniowskiego ważny i zapewne najaktywniejszy etap w pracy duszpasterskiej i pedagogicznej. Właśnie ta tematyka znalazła swoje rozwinięcie w kolejnych fragmentach niniejszej rozprawy. W chwili wybuchu II wojny światowej ks. Michał Buniowski przygotowywał się do nowego roku szkolnego w Dukli. Tam też spędził okres okupacji. Aby odpowiedzieć na pytanie w jakich warunkach przyszło mu pełnić swoją posługę koniecznym było przybliżyć historię tego miasta, ludzi tam zamieszkujących, a także m.in. przejawy oporu wobec hitlerowców. Lata powojenne to dla ks. Michała posługa w parafii w Jaworniku Polskim, a następnie emerytura. Z przejściem w stan spoczynku wiąże się powrót księdza w rodzinne strony: do Pigan, a później Sieniawy. To czas rządów komunistycznych, trudno więc było nie poświęcić również tej kwestii chwili uwagi. Ważnym aspektem aktywności ks. Buniowskiego było malarstwo, zarówno sakralne jak i świeckie. Dlatego też w kolejnej części pracy znalazły się odpowiedzi na pytania o początki tej pasji, nauczycieli, a także najbardziej znaczące i zachowane do dzisiaj dzieła. Zebrane dane zostały opisane w porządku chronologicznym. Dzięki temu możliwym było pełne i czytelne przedstawienie najistotniejszych aspektów działalności ks. Michała. Należy dodać, że ze względu na charakter opracowania i przyjęty model badawczy będzie ono miało układ chronologiczno-problemowy. Warty podkreślenia jest także fakt, że pewne fakty z biografii ks. Buniowskiego ze względu na upływ czasu oraz brak materiałów źródłowych pozostają nieznane. Aby w pewnym stopniu wypełnić te luki przywołano elementy biografii innych osób, które mogły być zbieżne, a także fakty związane z organizacjami, w ramach których funkcjonował.
Realizacja 16 obrazów na zamówienie The Polish Catholic Mission in Swindon (Anglia) do miejscowego kościoła pw. Św. Jana Pawła II
(2020) Boruta, Tadeusz
Obraz „Jan Paweł II - Pentecoste" został umieszczony w ołtarzu głównym nowo wybudowanego kościoła i stał się istotnym elementem jednoczącym wspólnotę religijną, nadając jej symboliczny wyraz i budując jej nową tożsamość. Sprzyja temu jego nowa ikonografia, która jest oryginalnym osiągnieciem autora na tle współczesnej sztuki figuratywnej. Jest tu nawiązanie do pogrzebu Jana Pawła II i jednocześnie do ikonografii Zesłania Ducha Św.(„Pentecoste"). Oprócz namalowania obrazów do ołtarza głównego i do bocznego retabulum Boruta namalował 14 stacji Drogi Krzyżowej, które od strony artystycznej są redefinicją tradycyjnej ikonografii Via Crucis, a poprzez wąskie kadrowanie, nadana im została współczesna ekspresja niczym z kadrów filmowych. Tadeusz Boruta wykonał także projekty plastycznej aranżacji całej przestrzeni kościoła i poszczególnych elementów (nastawy ołtarzowej, mensy, ambony, nastawy ołtarzowej, katedry, chrzcielnicy, ławek, posadzki, kolorystyki wnętrza), co nadało całościowy wygląd tego miejsca wspólnoty, a tym samym jest to dzieło całościowe autora. To monumentalne dzieło ma bardzo duży obszar oddziaływania, gdyż powstało dla ponad 10tysięcznej wspólnoty katolików, głównie polskiego pochodzenia mieszkających w 200tysięcznym przemysłowym mieście Swindon w Anglii. The Polish Catholic Mission in Swindon pełni też funkcje kulturalne, gromadząc społeczność Polonii z całej Wielkiej Brytanii na różnego rodzaju imprezach kulturalnych (koncerty, sympozja, wykłady). Mimo, że wspólnota katolików mieszkających w Swindon należy do największych w Anglii to dotąd nie miała ona własnego kościoła (liturgia sprawowana była w sali Domu Polskiego). Stąd olbrzymi wysiłek miejscowej społeczności by uzyskać i wyposażyć świątynię. Na zestaw obrazów składa się: 1. „Św. Jan Paweł II - Pentecoste", wym. 300x200 cm, obraz olejny na płótnie, 2018r.; 2. „Najświętsze Serce Pana Jezusa”, wym. 120x80 cm, olej na płótnie, 2018r.; „Via Crucis" 3. 14 obrazów o wymiarach 55x55 cm, obrazy olejne na płytach MDF, 2020r.
XIX-wieczne malarstwo religijne jako przedmiot badań historii sztuki. Problemy i postulaty badawcze
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-12) Lubos-Kozieł, Joanna
XIX-wieczna sztuka religijna stosunkowo późno stała się przedmiotem zainteresowania historyków sztuki. Stąd też w badaniach nad tą dziedziną wciąż istnieją liczne luki. Ponadto sięganie po tematy z zakresu XIX-wiecznej sztuki religijnej często nie idzie w parze z metodologiczną refleksją i zrozumieniem specyfiki tego nurtu artystycznego. W artykule zwracam uwagę na następujące kwestie i problemy, o których należałoby pamiętać w trakcie badań nad sztuką, a w szczególności nad malarstwem religijnym XIX wieku: Sztuka religijna w XIX wieku wydzielona została jako odrębny nurt, który nie tylko posiadał określony program ideowy, ale i wyróżniał się poprzez odrębną stylistykę, charakterystyczną dla dzieł o przeznaczeniu kościelnym. Z ową odrębnością wiąże się potrzeba uwzględniania w badaniach kontekstu przepisów liturgicznych, praktyki dewocyjnej czy kościelnych programów estetyczno-ideowych. Zarazem jednak w analizach sztuki religijnej obecny być powinien także kontekst zewnętrzny, który stanowią główne, niekościelne nurty twórczości artystycznej tego czasu. Istotny problem w badaniach nad sztuką religijną XIX wieku stanowi wartościowanie analizowanych dzieł i zjawisk. Należy przeciwstawiać się negatywnym ocenom całego nurtu XIX-wiecznej sztuki kościelnej. Z drugiej strony jednak trudno postulować przypisanie mu en block wysokiej wartości artystycznej – składają się nań bowiem, obok dzieł wybitnych, również prace wtórne i naśladowcze, jak również niezwykle obfita seryjna wytwórczość artystyczna (oleodruki, grafiki dewocyjne itd.). Co ważne, wszystkie te dziedziny są ze sobą ściśle powiązane, tak iż sztuki kościelnej XIX wieku, mimo jej niewątpliwego „uwarstwienia”, nie daje się czytelnie podzielić na sferę twórczości artystycznej („wysokiej”), oraz sferę produkcji seryjnej. W kontekście tego typu problemów postulować należy przyjęcie w badaniach nad sztuką religijną XIX wieku konsekwentnej postawy opisowej, wyjaśniającej. Rekonstrukcja roli, jaką ten nurt twórczości kościelnej odgrywał w całokształcie kultury artystycznej XIX wieku, przyczynić się może do zrozumienia i zaakceptowania tak typowego dla tego stulecia pluralizmu estetycznego.