Przeglądanie według Temat "linguistic picture of the world"

Aktualnie wyświetlane 1 - 2 z 2

Językowo-kulturowy obraz Indii w twórczości Pauliny Wilk
(Uniwersytet Rzeszowski, 2018-10-09) Krzysztoń, Karolina
Zagadnienie językowego obrazu świata stanowi przedmiot zainteresowania polskich badaczy co najmniej od 1978 r., kiedy wymienione pojęcie zdefiniował Walery Pisarek. Problematyka ta została następnie podjęta przez lingwistów lubelskich Jerzego Bartmińskiego i Ryszarda Tokarskiego, którzy uważali językowy obraz świata za utrwalony w języku zespół sądów o świecie, odnosili go więc głównie do polszczyzny nieliterackiej. Z kolei m.in. Renata Grzegorczykowa i Anna Pajdzińska zwróciły uwagę na to, że językowy obraz świata można zrekonstruować także na podstawie tekstów poetyckich. Ponadto należy pamiętać, że w JOS przejawia się kulturowy obraz świata, określany przez badaczy (m.in. Janusza Anusiewicza, Annę Dąbrowską, Michaela Fleischera) jako nadbudowa do tego pierwszego. W rozprawie Językowo-kulturowy obraz Indii w twórczości Pauliny Wilk podjęto próbę rekonstrukcji nie tylko językowego, lecz także kulturowego obrazu tego azjatyckiego kraju. Materiał badawczy został wyekscerpowany z publikacji Pauliny Wilk. Kluczem doboru zarówno tekstów prasowych, jak i wpisów internetowych była tematyka Indii oraz odniesienia do wybranych aspektów hinduskiej rzeczywistości. Mianowicie: ŻYCIA, BIEDY, HINDUSÓW i HINDUSEK, WODY, POŻYWIENIA i STROJU. W dwóch pierwszych rozdziałach zostały wyjaśnione najważniejsze pojęcia oraz podane definicje gatunków, z których wzorców korzysta autorka. Następna część dotyczy biografii Pauliny Wilk. Trzy kolejne rozdziały mają charakter badawczy. Zrekonstruowano w nich językowo-kulturowy obraz wybranych aspektów hinduskiej rzeczywistości i porównano go do sposobu konceptualizowania tych pojęć w polszczyźnie potocznej. Metodologię badawczą zaczerpnięto od kognitywistów (George Lakoff, Mark Johnson, John R. Taylor, Ronald Langacker), lingwistów kulturowych (Janusz Anusiewicz), a przede wszystkim z opierającej się na badaniach kognitywnych lubelskiej szkoły etnolingwistycznej (Jerzy Bartmiński, Ryszard Tokarski). W części dotyczącej stroju posłużono się też wnioskami strukturalisty Rolanda Barthes’a.
Językowy obraz pojęć kluczowych dla tekstów polskich piosenek z gatunku „metal” z lat osiemdziesiątych XX wieku
(2015-11-12) Antas, Anna
Celem pracy jest zrekonstruowanie językowego obrazu pojęć kluczowych dla polskojęzycznych tekstów metalowych z lat osiemdziesiątych XX wieku. Za materiał badawczy posłużyło ok. 300 tekstów z różnych odmian metalu. Na podstawie badań frekwencyjnych za pojęcia kluczowe uznano: ŚMIERĆ, SZATAN, NOC, ZŁO i STRACH. Zrekonstruowaniu obrazu tytułowych pojęć posłużyła metodologia kognitywna zastosowana w Słowniku stereotypów i symboli ludowych, redagowanym przez Jerzego Bartmińskiego. W tekstach metalowych o ŚMIERCI wspomina się bardzo często, możemy mówić o fascynacji nią. Nie brak jednak cytatów, które świadczą o wartościowaniu ujemnym. Istotne miejsce zajmuje w metalu leksem SZATAN. W języku ogólnym ma w zasadzie wyłącznie negatywne konotacje. Z kolei w przeanalizowanym zbiorze wiele egzemplifikacji potwierdza jego pozytywne waloryzowanie. Natomiast NOCY, kolejnemu pojęciu, w kulturze i języku przypisuje się niekiedy cechy negatywne związane z jej ciemnością oraz tajemniczością. Cechy te jednak są konstytutywne dla zgromadzonych tekstów i stanowią o specyfice obrazu tej pory. ZŁO w języku ogólnym zazwyczaj wartościowane jest negatywnie, zaś w tekstach metalowych bywa niekiedy kategorią pociągającą i fascynującą. Również STRACH w polszczyźnie ogólnej przeważnie należy do sfery uczuć negatywnych. Z kolei w analizowanych tekstach STRACH podporządkowany jest estetyce dominującej. Rekonstrukcja pojęć kluczowych dla metalu dowodzi więc, że autorzy tekstów bardzo często wartościują wyodrębnione pojęcia w sposób odwrotny do tego utrwalonego w języku oraz w kulturze. Poddane analizie pojęcia mają jednak wiele wspólnego z obrazem kulturowym, który wiąże się z wyobrażeniami ludowymi i potocznymi.