Przeglądanie według Temat "law"

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 28

Aktualne problemy zarządzania archeologicznym dziedzictwem kulturowym
(Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, 2017) Czopek, Sylwester
The article analyses issues related to the protection of archaeological heritage, understood holistically, i.e. traditional conservation (sites protection in situ) and museology (ex post protection). Providing numerous examples and quoting the opinions of other archaeologists, the author confirms the diagnosis of inefficiency of the current system of protection, its numerous gaps and inconsistencies. In conclusion the author presents a proposal for a new legal regulation - the Act on the Protection of Archaeological Heritage.
Artykuł recenzyjny: Brian Leiter, “Why Tolerate Religion?”, Princeton University Press, Princeton 2013, ss. 187
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Maroń, Grzegorz
Wskazać można dwie główne tezy Why Tolerate Religion? Po pierwsze, religijne roszczenia sumienia nie są z moralnego punktu widzenia ważniejsze od niereligijnych roszczeń sumienia. Racje deontologiczne, utylitarne i epistemiczne nie czynią z religii moralnie szczególnej czy wyjątkowej kategorii. Religijne i świeckie sumienie powinno być na gruncie prawa traktowane jednakowo. Po drugie, prawodawca i sądy nie powinny godzić się na zwalnianie osób z powodu ich przekonań sumienia od ogólnie obowiązującego prawa o neutralnych celach. Prawna akomodacja religijnych i niereligijnych roszczeń sumienia jest moralnie dopuszczalna tylko pod warunkiem, że nie doprowadzi to do przeniesienia kosztów na pozostałych obywateli. U podstaw obu wymienionych tez stoi przyjęte pojęcie religii. Leiter wskazuje trzy cechy będące łącznie udziałem tylko religii. Religie formułują kategoryczne nakazy postępowania, które muszą być spełnione bez względu na wszystko inne. Niektóre religijne przekonania są oparte na wierze, tj. nie odpowiadają one zwykłym standardom dowodzenia i racjonalnego uzasadnienia. W końcu religijne przekonania zapewniają egzystencjalne pocieszenie w odniesieniu do istotnych kwestii ludzkiego życia, takich jak cierpienie i śmierć. Definicja religii autorstwa Leitera jest nieprzekonująca, zwłaszcza z góry odrzucenie przez niego racjonalności religii. Nieprawidłowa charakterystyka religii podaje w wątpliwość zawarte w recenzowanej książce wnioski.
Co kryje się za słowem "quincunx"? Rzecz o konferencji pt. "Stanisław Orzechowski - pisarz polityczny. W pięćsetlecie urodzin"
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Magryś, Roman
The article presents a report on the scholarly meeting organized in Przemyśl, in October 2013 by Rzeszow University, Jagiellonian University and the Society of Science Lovers in Przemyśl, which was devoted to an eminent Polish Renaissance humanist Stanisław Orzechowski. It contains a brief review of all the papers delivered during the conference as well as a succinct sketch of Orzechowski’s biography, including his most significant literary accomplishments.
Czy prawo może być rozmową ?
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016-06) Licak, Tomasz
Można przyjąć, że prawo we współczesnym społeczeństwie jest podstawowym medium integracji społecznej. W konsekwencji tego faktu, siła prawa wynika z posłuszeństwa obywateli. Ponieważ we współczesnym społeczeństwie władza nie jest w stanie uzyskać legitymacji sama w sobie, prawo wywodzi swoje uzasadnienie z umowy społecznej osób poddanych władzy. Nowoczesne społeczeństwo zasługuje na rekonstrukcję relacji między filozofią prawa a teorią polityczną. Wszelkie prawa powinny mieć swoja legitymację społeczną. Prawa człowieka są wywodzone z intersubiektywnych relacji między obywatelami, którzy przyznają prawa innym na zasadzie umowy społecznej. Prawo nie może być oddzielone od społeczeństwa ponieważ jest ono oparte na kompromisach i wielostronnych umowach. Dlatego też bardzo ważne są kompetencje komunikacyjne prawników a nie jedynie umiejętności prowadzenia rozmowy, gdyż komunikacja oznacza coś znacznie bardziej szerszego niż rozmowa wokalna.
Demokracja, państwo i prawo – podstawy, wartości i wyzwania
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Peno, Michał
W filozofii prawa demokracji nie poświęca się wiele uwagi, tak jak i zagadnieniu wzajemnych relacji prawa i demokracji oraz wartościom i prawnym ograniczeniom, a także zagrożeniom demokracji. Przedmiotem artykułu jest próba zebrania wszystkich podstawowych problemów związanych z tak ujętymi związkami prawa, państwa i demokracji. Ogólna charakterystyka demokracji XXI wieku ma stać się punktem odniesienia dla analizy sporu wokół Trybunału Konstytucyjnego. Artykuł kończą uwagi dotyczące prawnych i aksjologicznych problemów czy wyzwań XXI-wiecznej demokracji. Sformułowany i uzasadniony jest postulat oddania sprawy Trybunału w ręce rządzącego ludu (obywateli).
Dostępność świadczeń zdrowotnych w perspektywie założeń i realizacji ustawy „o sieci szpitali”
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Rabiej, Ewelina
W artykule dokonano analizy dostępności świadczeń zdrowotnych w aspekcie założeń i realizacji ustawy „o sieci szpitali”. Celem badań była próba odpowiedzi na pytanie o wpływ utworzenia sieci szpitali na dostępność opieki zdrowotnej. Przeanalizowano zapisy ustawy oraz aktów wykonawczych, a także skutki reformy, w tym: strukturę sieci szpitali, liczbę i wartość świadczeń zdrowotnych, stopień realizacji przez szpitale umów z NFZ, czas oczekiwania na świadczenia zdrowotne i liczbę osób oczekujących, stopień wykorzystania łóżek szpitalnych oraz wydatki na ochronę zdrowia i sytuację finansową szpitali. W podsumowaniu stwierdzono, że utworzenie sieci szpitali nie wpłynęło na zwiększenie dostępności świadczeń zdrowotnych, co było skutkiem nieuwzględnienia przez ustawodawcę uwarunkowań epidemiologicznych i demograficznych oraz niewystarczającego poziomu finansowania. Zaznaczono równocześnie, że zaistniała sytuacji nie przekreśla zasadności utworzenia sieci szpitali, wskazuje raczej na kierunek dalszych reform.
Działalność administracyjna sądów
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016-12) Klatt, Kamil
W sporze pomiędzy Ministerstwem Sprawiedliwości, a Krajową Radą Sądownictwa głównym przedmiotem konfliktu nadzór nad działalnością administracyjną sądów powszechnych. Niemniej przedmiot tego nadzoru tj. działalność administracyjna sądów pozostaje jednak pozornie oczywisty. Analiza ustaw ustrojowych sądów działających na terenie Rzeczypospolitej Polskiej prowadzi do wniosku, że jedynie w art. 8 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. – Dz.U. z 2015 r., poz. 133 ze zm.), dalej jako u.s.p., umiejscowiona została definicja legalna działalności administracyjnej sądów. Pojęcie to jednak jest tak szerokie i pojemne, iż czasami czynności będące uregulowane jako działalność administracyjna sądu de facto zarezerwowane są wyłącznie dla nadzoru judykacyjnego. Doktryna prawa administracyjnego postuluje precyzyjne zakreślenie kompetencji nadzorczych w przepisach prawa, aczkolwiek niedopełnienie tego obowiązku nie skutkuje niemożnością wykonywania przez organ nadzorczy swoich kompetencji, za wyjątkiem stosowania środków oddziaływania. Ostatecznie ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. – Dz.U. z 2014 r., poz. 1647 ze zm.), jak i ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych (t.j. – Dz.U. z 2015 r., poz. 1108 ze zm.), nie zawierają autonomicznych regulacji w przedmiocie działalności administracyjnej i delegują w tym zakresie do odpowiedniego stosowania przepisów u.s.p. Należy zatem postulować podjęcie prac nad doprecyzowaniem zakresu działalności administracyjnej sądów lub zapoczątkować przez doktrynę rozważania w tym przedmiocie z poszanowaniem zadań i niezależności władzy wykonawczej i władzy sądowniczej.
Emanacja założeń good governance w działaniach wojewódzkich komisji ds. Orzekania o zdarzeniach medycznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Jacek, Anna
W niniejszym artykule dokonano oceny emanacji założeń good governance w działaniach wojewódzkich komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. Przedstawiono i poddano ocenie w kontekście tej koncepcji aspekty związane m.in. ze złożeniem wniosku o ustalenie zdarzenia medycznego, powołaniem członków wojewódzkich komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych oraz kompetencjami komisji. Artykuł zawiera także analizę i ocenę przepisów u.p.p. dotyczących wydawania orzeczeń przez wojewódzkie komisje ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. W podsumowaniu podkreślono, że wojewódzka komisja ds. orzekania o zdarzeniach medycznych w części stanowi przykład emanacji założeń koncepcji good governance oraz zwrócono uwagę na konieczność doprecyzowania przepisów u.p.p. przez ustawodawcę w celu zapewnienia rzeczywistej, szybkiej i skutecznej możliwości korzystania z pozasądowego dochodzenia roszczeń przez pacjentów.
Etyka prawnicza w Polsce w XXI wieku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Purc-Kurowicka, Katarzyna; Jurgilewicz, Błażej
W artykule zdefiniowano pojęcia etyki, prawa, etyki prawniczej, a także przedstawiono podział etyki na różne rodzaje. Określono również pojęcie kodeksu etyki zawodowej oraz opisano synergię etyki oraz prawa. Analizie poddano typy etyki prawniczej oraz rolę wolnych zawodów, w tym zawodów prawniczych, w społeczeństwie. Opisano standardy etyczne życia publicznego, a także zalecenia ogólne, które mają być realizowane w całej służbie publicznej. Przedstawiono zagadnienia związane z wykonywaniem zawodów prawniczych, a w szczególności etykę normatywną zawodów prawniczych oraz katalog podstawowych zasad etyki prawniczej. Obszarem zainteresowania artykułu objęto też kwestie statusu etyki prawniczej i jej norm, które można odczytywać jako część szerszego sporu o tzw. pozycje etyk zawodowych w stosunku do etyki ogólnej.
Granice inwencji imienniczej w Polsce – w diachronicznej perspektywie językoznawczej i prawnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Mika, Justyna
Celem uchwycenia tytułowych granic przedmiotem opisu uczyniono regulacje prawne dotyczące kwestii nadawania (zmiany) imion, obowiązujące w Polsce na przestrzeni lat, począwszy od okresu powojennego, ponadto zapatrywania sądów, które rozstrzygały zaistniałe w tej materii spory, oraz zabierających głos w sprawie językoznawców, a także, uzupełniająco, wnioski wynikające z analizy publicznie dostępnych list imion z rejestru PESEL i wybranych fragmentów korespondencji pomiędzy Radą Języka Polskiego a osobami/instytucjami występującymi o opinie na temat imion.
Kształtowanie się notariatu na ziemiach polskich od X do XVIII wieku. Zarys problematyki historycznej i prawnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Chłopecki, Tomasz
W artykule przedstawiono sposób kształtowania się instytucji notariatu i pozycji notariusza na ziemiach polskich od X do XVIII w. Przedstawiony w opracowaniu zarys problematyki historycznej i prawnej wskazuje na rozwój tej instytucji w omawianym okresie oraz na jej dwutorowość – rozwój notariatu kościelnego oraz prywatnego. Rozwiązania wprowadzone w notariacie na ziemiach polskich opierały się również na nowoczesnych rozwiązaniach włoskich, francuskich czy niemieckich, co bez wątpienia było jednym z powodów sięgania do nich po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.
Kultura prawna a prawo do dobrej administracji – etyczna analiza problemu
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Stachurski, Michał
Definicja administracji publicznej zmieniała się wskutek zmian politycznych i geopolitycznych. We współczesnej literaturze przedmiotu kładzie się nacisk na wymiar przedmiotowo-podmiotowy administracji. Perspektywa przedmiotowości nakierowuje na kwestie formalnoprawne, takie jak: podstawa prawna wydawanych decyzji czy proces wydawania decyzji administracyjnych. Kwestia podmiotowości natomiast dotyczy relacji między obywatelem a urzędem, a także między obywatelem a urzędnikiem. Takie podejście pozwoliło również na wprowadzenie w sposób trwały pojęcia dobra publicznego i interesu publicznego. Oba pojęcia aksjologicznie naprowadzają na wskazanie, iż celem administracji publicznej powinna być głównie troska o sprawną i zgodną z obowiązującym prawem obsługę obywatela. Obszar dotyczący administracji nie dotyczy tylko interpretacji suchych aktów prawa, lecz także dotyka kwestii stosunków między obywatelem a urzędnikiem, a także między samymi urzędnikami oraz między urzędnikiem a przełożonym w ramach stosunku pracy. Na dobrą administrację składa się całość tych relacji. Celem artykułu jest refleksja na temat możliwości rozwoju dobrej administracji na gruncie etyki oraz próba odpowiedzi na pytanie o warunki, jakie powinny zaistnieć, aby dobra administracja była nie tylko teoretycznym terminem, ale była także praktycznie realizowana w życiu codziennym.
Nowe rozwiązania prawne jako źródło zmian w edukacji i organizacji turystyki szkolnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Nizioł, Anna
Różne formy imprez turystycznych z udziałem dzieci i młodzieży mogą mieć istotny wpływy na ich rozwój i wychowanie. Korzyści wynikające z takich aktywności nabierają jeszcze większego znaczenia w kontekście współczesnego stylu życia młodych osób, który został zdominowany przez bierne formy spędzania czasu wolnego, komputer, internet, TV i niezdrowe odżywianie. Aby móc konkurować z komputerem i zachęcić dzieci oraz młodzież do wyjazdów turystycznych, należy szczególnie zadbać o ciekawe programy wycieczek, rajdów, spływów czy obozów. Jednocześnie, programując imprezy turystyczne i planując czynności organizacyjne, należy uwzględniać obowiązujące przepisy prawne, aby zapewnić bezpieczeństwo uczestników. Ruch krajoznawczo-turystyczny w szkołach jest normowany przez przepisy, które są wyznaczane i dekretowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. W tym zakresie ustawodawca dokonał w ostatnich latach pewnych zmian. Niniejszy artykuł przybliża i porządkuje najświeższe zmiany legislacyjne dotyczące organizacji wycieczek szkolnych i innych typów szkolnych imprez turystycznych oraz nowych zasad organizowania i nadzorowania wypoczynku dzieci i młodzieży.
Obwodowe komisje wyborcze jako najniższy szczebel w strukturze polskich organów wyborczych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Szarek, Katarzyna
Currently, election administration is often discussed in the mass media and is of great interest to the public. This is probably due to the recent local elections carried out on 16 November 2014, during which there was a problem among others with the election information technology system and delays in the announcement of the results of the vote. The objective is to assess certain issues of the regional electoral commissions, their mode of appointment, composition, organisation of work, position in the composition and tasks of these committees, which are involved in conducting all forms of elections. The article analyzes the solutions adopted in the Polish electoral law for regional electoral commissions, as well as containing conclusions and recommendations. This is important in view of the ongoing legislative work on the amendment to the Electoral Code of 2011.
Ochrona administracyjna praw pacjenta
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Jacek, Anna; Ożóg, Katarzyna
Wstęp. W dniu 1 stycznia 2012 r. weszła w życie zmiana przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. W przepisach powyższej ustawy określono nowy tryb dochodzenia roszczeń od szpitali za tzw. zdarzenia medyczne. Pacjent poszkodowany lub spadkobiercy zmarłego pacjenta mogą alternatywnie dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej lub w trybie administracyjnym. Cel. Celem pracy jest przedstawienie obowiązujących regulacji prawnych dotyczących ochrony administracyjnej praw pacjenta. Materiał i metody. W pracy posłużono się analizą aktów prawnych oraz źródeł literatury. Korzystano również z zasobów internetowych związanych z tematyką artykułu. Wyniki i wnioski. Obowiązujące regulacje prawne dotyczące ochrony administracyjnej praw pacjenta są niejasne i nieprecyzyjne. Konieczna jest nowelizacja przepisów w celu faktycznej ochrony administracyjnej praw pacjenta.
Politická filozofia Immanuela Kanta
(Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich, 2018) Zákutná, Sandra
Статия сосредоточивает свое внимание на вопросы политическые в философии Канта, выраженые прежде всего в его такназываемых малых проезвидениях. Кант статей представен как практический мыслитель, который незанимается политикой толко теоретично, предоставляет реалистические оцены, в этом числе политических поступков и решений, которые по своей сути совсем не близки его идеи вечного мира. Кант воспринимает политику как исполнительную юридическую науку. Статия обесняет идеи Канта о сосуществовании политики и морали в правовом состоянии основаном на свободе, равенстве и самостоятельности каждого члена политического общества.
Powiedziane i przemilczane. Rzecz o katolicyzmie Ignacego Krasickiego na podstawie jego twórczości literackiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Magryś, Roman
The article presents Ignacy Krasicki’s religiousness in the light of anthropology, which assumes that the man can, at the same time, show different attitudes concerning his outlook, resulting from being affected by simultaneous contradictory cultural paradigms. The author reveals the symptoms of secular thinking on the foundations of human morality in literary texts by the Bishop of Warmia, accompanied by religious traditionalism in the same or different literary works. The goal of the article is to provoke discussion on the personality of people in the Age of Enlightenment, which may not be explicit, but can be composed of heterogenous cultural elements.
Prawo polskie w świetle nauczania i życia Jezusa Chrystusa
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017-09) Maroń, Grzegorz
W artykule zestawiono prawo polskie z ewangelicznym przekazem o nauczaniu i życiu Jezusa Chrystusa. Poczynione przez pryzmat Nowego Testamentu studium egzemplifikacyjnie obranych instytucji prawnych przynależących do różnych gałęzi prawa pozwala stwierdzić, iż rodzimy system prawny w niemałym stopniu koresponduje z myślą etyczną Jezusa. Fakt ten z jednej strony dowodzi uniwersalizmu moralnego nauczania Chrystusa. Z drugiej strony stanowi świadectwo roli chrześcijaństwa, czy szerzej tradycji judeochrześcijańskiej, w ukształtowaniu i naznaczeniu polskiej kultury prawnej, będącej z kolei częścią kultury prawnej Zachodu.
Problem ustalenia zdarzenia medycznego w przypadku leczenia z pogranicza eksperymentu medycznego oraz innych powikłań leczenia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Ciepiela, Lesław; Ciepiela, Katarzyna; Jacek, Anna
W artykule przedstawiono i oceniono możliwość ustalenia zdarzenia medycznego w przypadku leczenia z pogranicza eksperymentu medycznego z uwzględnieniem zagadnień powikłań leczenia niektórych chorób onkologicznych. Artykuł przedstawia również zagadnienie i ocenę powikłań pierwotnie innych przyczyn zachorowania – w tym zakażenie pacjenta biologiczne i chorobotwórcze. Rozstrzyganie o obecności zdarzenia medycznego wymaga wieloprofilowej analizy. Należy ponadto podkreślić niezwykłą złożoność organizmu człowieka, fakty koincydencji nieskończonej ilości kombinacji w zakresie genomu, oddziaływania pomiędzy organizmem a innymi żywymi organizmami, w tym patogenami z zewnątrz, idącego w dekady odziaływania środowiska naturalnego z jego postępującym zanieczyszczeniem, zbyt powolny proces wytwarzania nowych mechanizmów ochronnych.
Provincial Commission for Adjudication of Medical Events as an alternative choice of indemnization of medical damage – functional and system analysis
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Porada, Sławomir; Hejda, Paulina; Hubert-Lutecka, Agnieszka; Binkowska-Bury, Monika
Introduction. Since January 1, 2012 a patient who suffered so-called medical damage has the right to choose between two alternative routes to compensate for medical damages, i.e. legal or extrajudicial. Aim. To present the consequences of the out-of-court compensation for medical damages for patients on the basis of existing legal acts and the literature. Materials and methods. The analysis of legal acts and literature regarding extrajudicial compensation. Conclusions. The provisions regulating the out-of-court medical compensation for patients are inconsistent and unclear. As a result of the application of the regulations in force by Provincial Commission for Adjudication of Medical Events, there are difficulties for the injured patients to receive compensation or redress. The analysis of legal acts and literature shows that only court proceedings are the most effective way to assert their rights for patients who have suffered so-called medical damage.