Przeglądanie według Temat "kobiety"

Aktualnie wyświetlane 1 - 15 z 15

Activities of the Association of the Ladies of Charity of St. Vincent de Paul in Kraków during World War I
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12-28) Włodyka, Aleksandra
Associations of the Ladies of Charity of St Vincent de Paul were established in the Polish lands in the 1850s. One of the first association was founded in Kraków. The aim of this article is to present the activities of the Ladies of Charity and the Steward Maids [Panny Ekonomki] in the years before and during World War I. The members of the association provided the sick poor with emergency care such as making bandages or providing food and other daily necessities. In addition to material assistance, great emphasis was also placed on the religious aspect of the wards’ lives. From the beginning of the 20th century, the Steward Maids concentrated on their work in the infirmary and, during the war, on organising nursing courses.
Cultural Change in Iran: Women's Rights and the Middle Class
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Zahirinejad, Mahnaz
The influence of Western culture and the efforts of domestic intellectuals merely scratched the surface of pre-existing and traditional practices towards women in nineteenth-century Iran. However, they led to the rise of social movements, such as the women's rights movement. Modernisation and economic growth drove ongoing processes of industrialization and urbanization during the twentieth century in Iran. Modernization also changed the social structure by creating a new middle class. It is expected that economic growth and educational attainment would empower the new middle class to demand greater political accountability, which, in turn, would lead to women's empowerment. The new middle class participated in the 1979 revolution, the outcome of which was to accelerate the rise of religious leadership. The revolutionary government renewed traditional Shiʿite practices, including traditional norms concerning women. Since the revolution, despite the imposition of Islamic law, the level of literacy and access to higher education, particularly for women, has escalated. This has led to women's awareness of their rights and their struggles to realize them in practice. However, unexpectedly, the new middle class hesitated in turning revolutionary and in joining the protestors. This research assumes that education enables women to confront their traditional roles in the family. Nevertheless, changing women's position is a process of cultural change that is coherent with both socio-economic development and the rise of a strong middle class.
Dramatopisarstwo kobiet w pierwszej połowie XIX wieku w Polsce. Gatunki, tematy, konwencje fabularne, kreacje postaci
(Uniwesytet Rzeszowski, 2019-09-17) Sołczyk, Beata
Celem rozprawy doktorskiej jest ukazanie, w jaki sposób teksty dramatów napisanych przez kobiety wpisują się w dzieje literatury polskiej I połowy XIX wieku. W pierwszym z czterech rozdziałów przedstawiam kwestię wychowania i edukacji kobiet pierwszej połowy XIX wieku. Prezentuję w nim autokrytyczne spojrzenie kobiet na swoją twórczość i stan wiedzy o teorii dramatu. Analizuję także elementy delimitacyjne dramatów. W rozdziale drugim porównuję strukturę czterech tragedii historycznych, mówiących o losach polskich władczyń. Zwracam uwagę na budowę intrygi dramatycznej, kreacje tytułowych bohaterek oraz omawiam kształt fabularny poszczególnych utworów podejmujących tę problematykę. W rozdziale III analizuję schematy fabularne dramatów pseudohistorycznych oraz fikcyjne intrygi dramatyczne. Przyglądam się tu także gotowym na śmierć z miłości bohaterkom oraz wyidealizowanym wizerunkom władców. W rozdziale IV interpretuję dramaty o tematyce mieszczańskiej. Zwracam tu uwagę na dylematy młodych kobiet w tym okresie, a mianowicie na motywacje ich decyzji o małżeństwie. Omawiam tu także schematy fabularne, którymi posługiwały się utwory reprezentujące ten gatunek dramatyczny. Przeprowadzone analizy pokazują, że autorki pierwszej połowy XIX wieku wykorzystywały powszechnie znane motywy, ale dążyły też do samodzielności twórczej. Wybierały różnorodne gatunki dramatyczne, a w kreacjach literackich postaci zawarły ostrożną polemikę z stereotypowym spojrzeniem na kobietę.
Empirical analysis of the perceptionof financial exclusion in Poland by women
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Sołtysiak, Mirosław
The issue of financial exclusion has been the topic of scientific research for decades now. Each and every individual may become excluded with respect to an array of criteria, such as for instance educational background, income level, financial status, nationality, religion or even lifestyle. This means they are not allowed to perform certain social activities, even though they are both able and willing to undertake them. This unfavourable condition is usually caused by other people’s reluctance. The article addresses the issues of the perception of financial exclusion by female Poles on the basis of the results of a survey. Firstly, the awareness of the problem of financial exclusion among Polish female respondents is presented. Secondly, the causes of the phenomenon are elaborated on, as well as the types of individuals potentially endangered by such an exclusion. Finally, the outcome of research is provided in terms of the evaluation of the phenomenon’s range in Poland and identification of the risk of self-exclusion. Moreover, entities in charge of counteracting the risk of financial exclusion are indicated by the respondents in question.
Homo holocaustus, czyli holocaustowe doświadczenia autobiograficzne kobiet
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Żórawska, Natalia
The aim of this paper is to depict the motif of Extermination in autobiographical women’s prose after 2000. The paper demonstrates that in recent years more and more authoresses of the second and third post-Holocaust generation have been writing down their traumatic experiences and the reason for this lies in the social stigmatization of Jewish people. It is stressed in the paper that the Holocaust issues are part and parcel of a cultural taboo and – similarly to women’s prose – they are frequently ignored or evaluated negatively. The Holocaust issues are tackled by contemporary young writers of Jewish descent who – contrary to the authors of the previous generation – did not experience the mass murder of Jews; however, they feel its effects today. The paper proves that in Poland we fail to carry out research on trauma studies, and devoting attention to the woman’s viewpoint is very rare. The quoted examples from the autobiographical novels written by Ewa Kuryluk, Agata Tuszyńska, Roma Ligocka and Magdalena Tulli show that this kind of writing is becoming more and more important within the literature focused on annihilation. In comparison with the autobiographical works of Marek Bieńczyk, Jan Tomasz Gross and Michał Głowiński, the women’s holocaust stories are distinguished by authenticity, emotionality, intimacy and honesty of narration. The stories are devoid of pathos and they highlight the figure of a mother. Moreover, the confessions are based on the physical feeling of a legacy which has remained in their hearts and minds after the trauma their loved ones had to experience. We attempt to describe post-Holocaust women’s prose in comparison with Jewish literature in Poland as well as draw the reader’s attention to the characteristic features of these issues in comparison with the autobiographical works by men.
International Women’s Day and its role in the consolidation of the female socialist worker’s movement in Moravia before 1914
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Krutílková, Hana
During the last years before WW1 the gender strategy of Moravian socialists started to follow the concept of new socialist woman. This effort was realized in several specific measures, first of all the introduction of International Women’s Day, the re-establishment of women’s party conferences and establishment of women’s political organizations. The new holiday helped revive the fading working-women’s socialist movement in Moravia during the years before WWI. It became an effective tool which helped both competing socialist parties – autonomists and centralists – to keep pace with growing competition of women’s interest associations of Catholics and The People’s Progressive Party. Thanks to the revival of women’s suffrage demands the Social Democracy could partly present itself as a protesting party again. The introduction of International Women’s Day led to the consolidation of disrupted women’s campaigning centres and partly also to spreading to new regions. However, the new holiday did not solve all the problems. Just as in previous years, especially women from the countryside remained resistant to socialist activities, due both to the lasting gender prejudices within their own party and the different political orientation of potential sympathisers.
Moje najdroższe kobiety (o kobietach w życiu Adolfa Dygasińskiego na podstawie epistolografii)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Niekra, Magdalena
Dygasiński’s image created on the basis of his writing seems to be quite schematic. The paper is an attempt to look at the writer from a different perspective. We focus on the relationships between the writer and women who were most important in his life, namely his mother, sisters, lover, wife and daughter. Dygasiński’s private epistolography, which serves as research material, allows us to present both the portraits of the above-mentioned women and the writer’s opinions on women’s issues. It turns out that experiences connected with women had a considerable influence on Dygasiński’s life and it is possible that they influenced on the way the writer created the heroines in his novels. However, this problem needs further examination.
Nawyki komunikacyjne cyfrowych odbiorczyń zamieszkujących mniejsze miejscowości. Przyczynek do badań historyczno-medioznawczych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Kinal, Jarosław
Celem artykułu jest prezentacja wyników badań przeprowadzonych w 2019 i 2020 r., które miały odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób, z jaką intensywnością i w jakich okolicznościach następuje percepcja treści medialnych przez użytkowniczki mediów cyfrowych zamieszkujące mniejsze miejscowości. Z przeprowadzonej analizy wynika, że założone hipotezy dotyczące rosnącej roli mediów społecznościowych oraz źródeł internetowych się potwierdziły. Co istotne, w opinii respondentów również media tradycyjne, tj. radio i telewizja, stanowią cenne źródło informacji i rozrywki dla kobiet, których możliwości partycypacji w kulturze są ograniczone ze względu na miejsce zamieszkania. Z przeanalizowanych danych wynika również, że tradycyjną telewizję linearną, niekiedy nazywaną programową, zastępuje telewizja strumieniowa, choć – jak zaznaczają respondentki – wciąż najwygodniejszym urządzeniem odbiorczym pozostaje telewizor. Podobne do wyników ogólnopolskich są również wyniki słuchalności radia. Niewielki odsetek czytelniczek prasy codziennej i czasopism jest obserwowany w badaniach czytelnictwa na poziomie ogólnopolskim, w szczególności w badanej grupie wiekowej. Interesującym zjawiskiem jest wykazane w trakcie badań przywiązanie respondentek do czytelnictwa prasy podczas wyjazdów lub urlopów. Zaprezentowane dane mają charakter badań wstępnych.
Ocena wpływu systematycznej aktywności fizycznej na sprawność fizyczną oraz gęstość kości u kobiet w wieku 50–60 lat
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Ćwirlej-Sozańska, Agnieszka
Cel: Celem pracy była ocena wpływu systematycznej aktywności fizycznej na sprawność fizyczną oraz gęstość kości u kobiet w wieku 50–60 lat. Materiał i metoda: Do badania użyto standaryzowaną ankietę własnego autorstwa zawierającą metryczkę i pytania dotyczące stylu życia badanych oraz standaryzowany kwestionariusz oceniający całkowitą aktywność fizyczną – Seven-Day Physical Activity Recall, jak również aparaturę badawczą do pomiaru gęstości mineralnej kości kręgosłupa lędźwiowego i szyjki kości udowej techniką dwuwiązkowej absorpcjometrii rentgenowskiej (DEXA). Dodatkowo przeprowadzono test sprawności fizycznej Eurofit dla dorosłych. Ocenie poddano łącznie 117 kobiet w wieku 50–60 lat będących w okresie postmenopauzalnym. Zgodnie z założeniami pracy do grupy badanej zakwalifikowano kobiety, które wykazywały systematyczną aktywność ruchową w postaci ogólnorozwojowych ćwiczeń fizycznych minimum 2–3 razy w tygodniu, przynajmniej od 5 lat. Grupę badaną stanowiło 60 kobiet. Grupa kontrolna złożona była z 57 kobiet, które prowadziły mało aktywny tryb życia i nie uprawiały żadnej formy rekreacyjnej aktywności ruchowej. Wszystkie kobiety biorące udział w badaniu były mieszkankami Rzeszowa. Wyniki: Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono istotnie wyższe wartości gęstości kości u kobiet z grupy badanej w porównaniu do kobiet z grupy kontrolnej. Ustalono słabą zależność pomiędzy gęstością kości a czasem przeznaczanym na aktywność fizyczną w tygodniu oraz brak zależności pomiędzy gęstością kości a długością uprawiania sportu rekreacyjnego (w latach). W grupie badanej stwierdzono również istotnie wyższy poziom sprawności fizycznej w porównaniu do grupy kontrolnej. Wnioski: Z przeprowadzonych badań wynika, iż systematyczna, umiarkowana aktywność fizyczna wpływa korzystnie na zachowanie wyższego poziomu sprawności fizycznej oraz wyższych wartości gęstości mineralnej kości u kobiet po 50 roku życia.
Prasa w rękach kobiet – działalność pierwszych polskich redaktorek. Rekonesans badawczy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Głos, Mikołaj; Matuszko, Kinga
Celem artykułu jest dokonanie charakterystyki działalności prasowej kobiet w wieku XIX. Choć aktywne włączenie się kobiet do prasy należało w owych czasach do rzadkości, wyodrębnić można kilka postaci, które walczyły z mocno zakorzenionymi stereotypami odnośnie swojej płci i sukcesywnie próbowały wejść na pole wydawnicze. Należały do nich między innymi Wanda Malecka i Julia Goczałkowska, których działalność, i poniekąd także twórczość, została tu omówiona. Dzięki takiemu spojrzeniu na rodzącą się pozycję kobiety w dziennikarskim świecie można zauważyć, że panie trudniły się nie tylko tworzeniem tekstów publicystycznych, ale i zajmowały stanowiska redaktorek ówczesnych periodyków. Tematyka prasy kobiecej jest nieco ograniczona – panie zdecydowanie unikają wypowiadania się na kwestie polityczne, a zwracają się ku komentowaniu sfery związanej z obyczajowością, modą czy literaturą.
Ścieżki dostępu. Popularna proza kobieca i krytyka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Nowacki, Dariusz
Referring to critical statements which have appeared during the last few years, the author discusses the ways of commenting on popular women’s prose. One may distinguish five types of comments, the first of which – 'Annexation' ('Aneksja') is employed when a popular novel is included in the socially important literature, which – by and large in the intervention mode – refers to pressing and alarming problems (e.g. domestic violence). In turn, from the formal and genre viewpoint, we may speak about a kind of transfer in which the women’s prose moves from its parent context to the so-called prose of the centre. The second type of context – 'Play with convention' ('Gra z konwencją') is based on tracking down both grotesque and ironic elements and – above all – metaliterary signals in popular novels. The findings allow us to accept the thesis on the double addressee of a book and they are the basis for the ‘advance’ of a trivial work. The third type – 'Following the tradition' ('Zgodnie z tradycją') is best represented in the literature on the subject. On the one hand, we are dealing here with a poethologic approach (structural analyses) which has been established in the research tradition, on the other – with approaches inspired by feminist criticism (exposing that popular narrations are in fact ideological statements). The fourth type – 'It is good to listen raptly' ('Dobrze się wsłuchać') focuses on the approaches suggested by other fields, e.g. how popular women’s prose is read by sociologists and culture experts. Finally, the fifth type – 'Emotions and excess' ('Emocje i zbytek') has been based on emotional-therapeutic research on the perception styles of popular prose. In this case, one focuses not on a popular love story, but on the way it influences a reader’s emotions.
Villelmina Amaxia Viri sui Fredelici. Identification Strategies in Middle Age Piedmontese Rolls
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Corino Rovano, Silvia Margherita
Johannes filius Petri: ta strategia nazewnictwa reprezentuje jeden z głównych średniowiecznych sposobów oznaczania osób, zwłaszcza w dokumentach administracyjnych o charakterze fiskalnym. W rzeczywistości osoba jest z pewnością czyjąś córką lub synem, a kobieta jest córką lub żoną mężczyzny. W szczególności kobiety często nie są nawet określane z imienia, a jedynie jako żony, córki i matki mężczyzn. W XIV- -wiecznym spisie sędziowskim z Turynu (północno-zachodnie Włochy) zidentyfikowano alternatywne strategie, które nie tylko wskazują na bliskie relacje rodzinne, ale także na inne średniowieczne role, takie jak amasia. W niniejszym artykule zbadano pośrednią nazwę tego źródła sądowego i porównano formuły stosowane dla mężczyzn i kobiet.
Zaangażowanie kobiet w problemy społeczne w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce na wybranych przykładach
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Skotnicka-Palka, Małgorzata
W artykule zaprezentowano sylwetki i działalność kilku wybranych kobiet, aktywistek społecznych z dwudziestolecia międzywojennego. Wywodziły się one z różnych środowisk, działały na wielu polach, kierowały swą pomoc do rozmaitych grup osób. Wszystkie łączyła praca wykonywana w poczuciu obowiązku, a nawet misji wobec potrzebujących. Ich możliwości działania były różne. Michalina Mościcka i Aleksandra Piłsudska były żonami polityków. Obie pracowały społecznie, zanim ich mężowie zrobili kariery polityczne, jak też w trakcie pełnienia przez nich funkcji publicznych. Olga Małkowska z Drahonowskich uczestniczyła w tworzeniu skautingu na ziemiach polskich, promowała ideę harcerską w społeczeństwie, a jednocześnie dostrzegała problemy, z którymi zmagali się Polacy tuż po odzyskaniu przez kraj niepodległości. Angażowała się społecznie, m.in. otaczając opieką niezamożne dzieci. Dr Justyna Budzińska-Tylicka była lekarką, pionierką propagowania higieny i zdrowia kobiecego. Dostrzegła problemy najuboższych kobiet związane z kwestią planowania rodziny, co skłoniło ją do zaangażowania się w działalność społeczną i oświatową w środowiskach wiejskich i robotniczych. Na tym polu aktywna była również pisarka Irena Krzywicka. Zofia Solarzowa potrzebę działalności na niwie społecznej wyniosła z domu. Wzorując się na aktywności swoich przybranych rodziców, czuła potrzebę kontynuowania ich pracy, angażując się na rzecz ruchu spółdzielczego, wychowując w ten sposób przyszłych działaczy społecznych. Ich aktywność można potraktować jako nową formę patriotyzmu, nie poprzez walkę zbrojną, ale przez szeroko pojętą pracę mającą na celu wzmocnienie odrodzonego po 123 latach niewoli państwa polskiego.
Zaburzenia osobowości u kobiet i mężczyzn. Przegląd literatury
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Ochojska, Danuta; Pasternak, Jacek
Badania dotyczące osób z zaburzeniami osobowości uwzględniają różne aspekty ich funkcjonowania, trudności diagnostyczne oraz uwarunkowania nieprawidłowości w rozwoju osobowości. Zmienną, którą w tych analizach uwzględniono, jest płeć. Poniższy przegląd badań odnosi się głównie do różnic i podobieństw pomiędzy kobietami i mężczyznami pod kątem specyfiki zaburzeń osobowości.
Етнічна структура жіночого підприємництва у Галичині наприкінці ХІХ – на початку ХХ ст.: джерелознавчий аспект
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-09) Горохов'янко, Марта
Emancypacja kobiet zmieniła ustalone normy społeczne i zaczęła tworzyć nową warstwę inteligencji ekonomicznej, w tym kobiet. Dlatego przedsiębiorczość kobiet odegrała ważną rolę w historii Galicji, gdyż rozwój gospodarczy determinował procesy społeczne. Powodem tego był dostęp do profesjonalnej edukacji handlowej oraz umiejętność samodzielnego prowadzenia biznesu. Wielokulturowy i wieloetniczny charakter tej prowincji dodaje dodatkowej specyfiki zmianom społecznym w tak konserwatywnym środowisku, jak Galicja. Integralną częścią badań nad problematyką etniczną jest sfera zatrudnienia, czyli jakie gałęzie przedsiębiorczości były powszechne wśród kobiet z różnych grup etnicznych (Polki, Żydówki i Ukrainki). W celu analizy tematu zbadano trzy główne grupy źródeł: zbiory statystyczne, księgi adresowe oraz prasę.